BAĞIMLILIK Prof. Dr. MANSUR BEYAZYÜREK 26 ŞUBAT 2010 T.C. KADİR HAS ÜNİVERSİTESİ

1. BAĞIMLILIK • Prof. Dr. MANSUR BEYAZYÜREK • 26 ŞUBAT 2010 • T.C. KADİR HAS ÜNİVERSİTESİ

2. Ne var, ne yok? • Nasılsın? • Kendini nasıl hissediyorsun? • Rahatsızlık duyduğun bir şey var mı? Bu sorularla karşılaşmayan yok. Peki nasıl cevaplar veriyoruz? Biraz düşünelim…

3. Herkes kendinin doktoru olmalı(Ne demek?) • Bedenimizi ne kadar tanıyoruz?

4. RUH SAĞLIĞI AÇISINDAN NORMAL - ANORMAL Dünya Sağlık Örgütü Sağlık: Bedensel Ruhsal Sosyal iyilik durumudur.

5. BAĞIMLILIK • Sosyal • Biyolojik • Psikolojik Komponentleri içerir BAĞIMLILIK davranışlarının çoğu DEPRESSİF bir duruma tekabül eder. Bu durumda HANGİ KİŞİLİK TİPİ HANGİ SOSYAL SINIF HANGİ EKONOMİK SINIF HANGİ ETNİK SINIF Olursa olsun aynı şekilde bağımlılık davranışının tehdidi altındadır

6. Gruplandırma zorluğu : • Alkolizm • Tütün Kullanımı • Toksikomani • Yeme Bozukluğu Patolojik kumar oynayan birinde olabilir

8. Bağımlılık yapıcı maddelerin etkilediği hedef organ BEYİN’dir. BAĞIMLILIK BİR BEYİN HASTALIĞIDIR

9. Kompulsifseksüel davranışlar

10. İntihar teşebbüsleri

11. Yeni davranış bağımlılıkları • Sigara İçme

12. Yeni davranış bağımlılıkları • Kompulsif Alışveriş

13. Yeni davranış bağımlılıkları • Risk Davranışları

14. Yeni davranış bağımlılıkları • Aşırı Güç Sarfetme

15. Yeni davranış bağımlılıkları • İşkolik Olma

16. Yeni davranış bağımlılıkları • İnternet Bağımlılığı

17. MADDELERİN KLİNİK SINIFLANDIRILMASI Opium ve türevleri: morfin, kodein, eroin, tebain, kodetilin,kodein,metadon Hayal gördürücüler LSD, esrar gibi. Uyarıcılar Kokain,krak, ecstacy, tütün, çay,çikolata,kahve Sakinleştiriciler Sarhoş ediciler Sıvı yapıştırıcılar ve koklananlar

18. Bağımlılık kavramı geniş anlamda • Toksikomani • Alkolizm • Tütün • Kumar • Yeme bozukluğu • Seksüel davranışlar • Aşk hastalığı • Teknolojiye bağımlılık kapsar.

19. Kişinin; • Kullandığı madde ne olursa olsun • Kullandığı süre ne olursa olsun • Kullandığı miktar ne olursa olsun • Sosyal, biolojik, psikolojik boyutlardan birinde, ikisinde veya hepsinde sorun varsa • PROBLEM VAR DEMEKTİR VE YARDIM GEREKTİRİR!

20. Psikoaktif madde kullanımının getirdiği problemler • İş gücü kayıpları • Ekonomik kayıplar • Trafik kazaları • Çeşitli kazalar • Şiddet • Kan yoluyla, gelişi güzel ve korunmasız cinsel ilişkilerle bulaşan hastalıklar

21. MADDELER İLE İLGİLİ YANLIŞ İNANÇLAR • Ben bağımlı olmam • Bir kere kullanmaktan bir şey çıkmaz. • Ara sıra kullanmakla bir şey olmaz. • Esrar, alkol ve sigaradan daha tehlikeli değildir. • Ben kontrol edebilirim. • Benim iradem güçlüdür. • Herkes kullanıyor ve bir şey olmuyor. • Sadece zayıf bireyler bağımlı olur. • Uyuşturucu sadece kullanan kişiye zarar verir.

22. İnsan olma özelliğimizi oluşturan biyolojik, psikolojik ve sosyal faktörlerin hemen hepsini etkileyen “bağımlılık” durumu… • Eklenen hukuki, coğrafi , siyasi , dini, ekonomik hatta medyatik alanlar… • BAĞIMLILIK, 21.yüzyılın önde gelen insanlık sorunudur!!!

23. 2010’da neyi tedavi edeceğimizi öngörmeye çalışırken yararlı bir başlangıç noktası, önümüzdeki beş yılda neler olacağını tahmin etmektir. • Maalesef değişmeyecek sonuç bağımlılık yapan maddelerin var olduğu ve hep olacağıdır.

24. Hiç bağımlı olmamış kişiler bağımlıların davranışlarını anlayamıyor. • “Herhangi bir kimse, burnundan bir toz çekmek için yılda neden binlerce dolar versin?” • “Niye biri sarhoş olmak ister?” • “Hayatımda her gün, beş altı defa damarlarıma iğne sokmak istediğimi düşünemiyorum.” • “Beyninizi alkol veya maddelerle zehirlemek o kadar kötü bir duygu ki.”

26. Bağımlılık nasıl oluşuyor • Bağımlılar, alkol ve diğer maddelerin verdiği zevke aşık oluyorlar. • Yanlış olarak kendilerine ve başkalarına zarar vermeden alkol ve diğer maddeleri kullanabileceklerini sanıyorlar. • Bağımlılar alkol ve diğer madde kullanımını, maddelerden kaynaklanan çok acı veren bir şey başlarına gelince, ancak yaşayabilmek için durdururlar. (Buna dibe değmek denir.)

27. Bağımlılık,Özellikle narkotiklere bağımlılık,bugün ulaştığı boyutlarlaUluslararası bir sorundur

28. Bütün dünya ülkeleri trafiğin ve uyuşturucuların aşırı kullanımından haberdar.Milyonlarca kurban içinde özellikle çocuklarve gençlerdikkat çekicidir.

29. Madde kullanımına baktığımızda, kullanmayanlar tarafından hep zor anlaşılır, ölümcül, suç teşkil edenbir davranış olarak algılanır.

30. Düşünce Davranış Hafif-Şiddetli Duygu Kısa- Uzun süreli Algı İstenen- İstenmeyen Hafıza Değişikliklere neden olur

31. Düşünce ve davranıştaki değişmeler:1. Değişik şiddetle psikiyatrik semptomlar2. Psikiyatrik hastalıkları başlatmak veya kötüleştirmek3. Mevcut psikiyatrik semptom ve hastalıkları gizlemek4. Yoksunluğa bağlı psikiyatrik problemlerşeklinde olabilir.

32. Maddeler psikiyatrik semptomlar yaratabilir: Yoğun uyarıcı kullanımı endişe heyecan paranoya oluşturabilir. Trankilizan ve hipnotikler depresyonPsikodislektikler psikoz

33. Maddeler psikiyatrik rahatsızlık yaratabilir ve rahatsızlığı şiddetlendirebilirler. Kokain Panik bozukluk Depresyon geçirmiş biri alkol, opiat veya benzodiazepinden sonra depresif olabilir.

34. Madde kullanımı eskiden var olan, örtülü bir psikiyatrik rahatsızlığı tekrar ortaya çıkarabilir. Marihuana kuşku ve paranoyayı tetikler.

35. Maddeler psikiyatrik semptomları gizleyebilir:Endişe, heyecan ve sıkıntıyı bastırmak için alkol, benzodiazepin, hipnotik kullanımı.

36. MADDE KARŞISINDAKİ İNSAN DAVRANIŞI; • sosyo kültürel yapıya, • zamana, • yere, • düşünceye, • mesafeye Göre değişiklik gösterir.

37. Geçmişe baktığımızda ;Eroin 1.Dünya savaşındaki askerlerin acısını dindirmek için kullanıldıFreud kokainin kendisini ifadede çok etkili olduğunu söylüyordu.

38. Maddelerle ilgili raporlarda gördüğümüz o ki ; aşırı arz her zaman o ülkenin toleranslı davranışıile birliktedir.

39. Maddeyi edinmek ne kadar kolaylaşırsa,gençlerde ve bütün sosyal sınıflarda kullanım artmaktadır.

40. Türkiye Afganistan’dan Avrupa’ya gönderilen opiat, Avrupa’dan Orta Doğu’ya gönderilen ecstasy,captagon ve diğer sentetiklerin yolu üzerindedir

41. Türkiye’ye baktığımızda;Asya’yı Avrupa’ya bağlayan çok önemli bir köprü olmakla istisnai bir konumu vardır.

44. Bağımlılık konusunda (özellikle opiat) göz önünde mutlaka bulunması gerekenler vardır; • Yasalar - Polis Hukuki durum • Tıp Medikal durum • Politika Serbestleştirmek mi , Yasaklamak mı • Psikoloji Psikolojik Durum • Sosyoloji Aile ve Toplum ilişkileri

45. Bir Maddenin ilaç veya narkotik olması farmakolojik özelliklerinden değil,devletin maddeye bakışı ile ilgilidir

46. Modern bağımlılıklar toplum tarafından oluşturulmaktadır.Globalleşmeye doğru sosyal değişim, buna bağlı yeni “kafa bulma” lar ve bağımlılıklara yol açmaktadır.

47. İnsanla ilgili konular içinde,bağımlılık ile ilgili araştırma kadar hiçbirisi karmaşık değildir

48. Bu konuda mutlak bir bilimsel veriveizahatsöz konusu değildir

49. Yöneticiler Eğitimciler Doktorlar Anne ve Babalar Emniyet Görevlileri Hukukçular Din Adamları Madde kullanımı ve bunun getirdiği sorunlarla ilgilendiler.

50. Toplum, bağımlılıkla ilgili olaya yaklaşırken • yasak maddelerin • nasıl bu kadar yaygınlaştığıyla ilgilendi.