Tema 3

1. Tema 3 A ACTIVIDADE INDUSTRIAL

2. O SECTOR SECUNDARIO • O sector secundario comprende as actividades económicas que transforman as materias primas e os recursos naturais en produtos semielaborados ou elaborados utilizando máquinas movidas por unha fonte de enerxía. • Aínda que o sector secundario comprende varias actividades como a minería e a construción, é a industria a actividade que ten un maior peso dentro deste sector. • A industria é a actividade económica que emprega e transforma os recursos naturais (materias primas e fontes de enerxía), nas fábricas para producir produtos semielaborados que se empregarán para fabricar outros produtos, ou produtos elaborados listos para o consumo • A construción tamén se integra no sector secundario, pero é de dificil clasificación xa que comprende dúas ramas diferenciadas: a construción de edificios e vivendas e a obra pública de infraestructuras (estradas, pontes, presas, aeroportos, portos, etc)‏

3. Esquema da produción industrial (imaxe sacada de kalipedia)‏

4. TIPOS DE INDUSTRIAS • Segundo a posición no sistema produtivo • I. de base • I. de bens de consumo • I. de bens de equipo • Segundo o peso da materia prima • I. pesada • I. lixeira • I. semilixeira • Segundo o grado de desenvolvemento • I. punta • I. madura • Segundo o seu tamaño • Pequena industria (menos de 50 traballadores)‏ • Mediana industria (ata 250 traballadores)‏ • Gran industria (máis de 250 traballadores)‏

5. Imaxe sacada da páxina de isaac buzo

6. Industria pesada ou de base • Transforman as materias primas ( inician o proceso produtivo) en produtos semielaborados cos que logo outras industrias producen os obxectos que consumimos. Localízanse preto das zonas onde se extrae a materia prima que utiliza dita industria, ou en zonas portuarias onde chegan desde os seus lugares de orixe. Chámase tamén pesada porque traballa con grandes cantidades de materia prima • A siderurxia • A industria do aluminio • A metalurxia de transformación • A industria química Ver definicións na páxina 74 do libro de texto

7. Industrias de bens de equipos ou semilixeira • Transforman os produtos semielaborados en equipos produtivos para equipar as industrias. O peso da materia prima é menor que a da industria pesada. • fabricación de maquinaria • equipos electrónicos • automoción Industrias de bens de consumo ou lixeira • Fabrican bens destinados ó uso directo do consumidor. A materia prima é de peso reducido, non necesitan grandes instalacións e adoitan estar cerca dos mercados de consumo. • Textiles • Productos farmaceúticos • Electrodomésticos

8. Industrias punta • Están en pleno crecemento e expansión. As relacionadas coa telecomunicación, informática e electrónica en xeral. • Estas industrias presentan características distintas, entre as que destacan: (mais na páx. 77 do libro)‏ • Concentración empresarial • Importancia da investigación e o deseño • Man de obra altamente especializada • Forte competencia que obriga a elevados investimentos en comercialización e márketing Industrias maduras • Chegaron ó seu máximo desenvolvemento e estáncase a súa produción. Uso de tecnoloxía anticuada. Asóciase á industria pesada (metalurxia, asteleiros…)‏

9. As novas industrias e os factores do proceso de produción industrial ou produtivos • A industria moderna organízase en torno a grandes empresas, as únicas capaces de realizar elevadas investimentos e de organizar un proceso de produción cada vez máis complexo. • Dentro do proceso de produción interveñen varios factores. Os máis importantes son:

15. A ACTIVIDADE INDUSTRIAL AO LONGO DA HISTORIA • A actividade industrial variou ao longo do tempo. Dentro desa evolución podemos distinguir varios periodos: • O traballo artesanal abarca desde o principio da historia do home ata o século XVIII. • A Primeira Revolución Industrial tivo lugar entre finais do século XVIII e finais do século XIX e supuxo un enorme cambio no modo de producir manufacturas. • A Segunda Revolución Industrial desenvolveuse entre 1870 e mediados do século XX. • A Terceira Revolución Industrial iniciada a mediados do século XX e na que actualmente atopámosnos/atopámonos. Da páxina de cidead edad

16. Traballo artesanal • A fase de traballo artesanal abarca desde o principio da historia do home ata o século XVIII. Nela a transformación dos recursos presentaba as seguintes características: • O traballo realizábase de xeito manual empregando só tecnoloxía moi rudimentaria. • Traballábase en pequenos talleres que adoitaban coincidir ou estar moi preto da casa do artesano. • O artesano empregaba un elevado número de horas para fabricar cada un dos produtos de principio a fin. • Cada produto era individual, orixinal e diferente do anteriormente fabricado. • A produción era baixa e destinábase ao mercado local.

18. Primeira Revolución Industrial • A Primeira Revolución Industrial tivo lugar entre finais do século XVIII e finais do século XIX e supuxo un enorme cambio no modo de producir manufacturas: • Xeneralizouse o uso de máquinas • Estendeuse o uso de fontes de enerxía • Traballábase en fábricas ou factorías • Apareceu a división do traballo • Os primeiros sectores industriais Estes cambios producíronse por primeira vez en Inglaterra desde onde se estenderon ao resto do mundo. Provocaron un aumento da productividad e a estandarización da produción (elaboración de produtos iguais cunha calidade similar), o que reduciu o tempo de traballo empregado e permitiu o descenso do prezo por produto manufacturado o que, á súa vez, estimulou o consumo.

19. Segunda Revolución Industrial • A Segunda Revolución Industrial desenvolveuse entre 1870 e mediados do século XX. Caracterizouse por: • Novas máquinas máis eficaces • Concentración do capital financeiro • Novos métodos de organización do traballo • Novos produtos • Varios sectores destacados son o motor do crecemento Esta Segunda Revolución Industrial estivo protagonizada por Estados Unidos, Alemania e Xapón.

21. Terceira Revolución Industrial • A Terceira Revolución Industrial, iniciada a mediados do século XX e na que actualmente nos atopámos, foi tamén denominada Revolución Científico-Técnica ou Revolución da Intelixencia, pola importancia que a tecnoloxía e as comunicacións han ter na transformación da industria. • Caracterízase por: • A microelectrónica • Tecnoloxías moi avanzadas • Sectores centrados en I+D Esta Terceira Revolución Industrial na que aínda nos atopamos foi liderada por Estados Unidos, Xapón e os países membros da Unión Europea.

22. Páxina do cidead edad

23. Os factores de localización industrial • Chamamos factores de localización industrial aos elementos que as empresas industriais valoran á hora de decidir a situación das fábricas e dos diferentes procesos de produción. • Os factores tradicionais de localización industrial son: • A proximidade das materias primas • A dispoñibilidade de fontes de enerxía • A abundancia, cualificación e custe da man de obra • A presenza de mercados • A proximidade doutras industrias (polígonos e parques tecnolóxicos)‏ • Outros factores

24. Eje central Grandes lagos Arco mediterráneo Golfo de México

26. Retos e problemas da industria no mundo actual • Na actualidade o sector industrial enfróntase a numerosos retos aos que debe facer fronte: • A globalización e a nova división do traballo • A deslocalización industrial • A crise das industrias tradicionais e o proceso de reconversión • O impacto medioambiental

27. 2. A deslocalización industrial: grazas á existencia dunha escasa lexislación laboral e unha abundante man de obra barata no mundo menos desenvolvido, iniciouse un proceso de deslocalización industrial. Nel moitas multinacionais, cuxos centros de decisión e xestión mantéñense no mundo desenvolvido, han descentralizado as empresas e trasladado as súas plantas de produción a países menos desenvolvidos para aforrar custos salariales e gañar en competitividad. Este proceso beneficioso para as multinacionais implica, con todo, un aumento do paro nos países desenvolvidos ao trasladarse as fábricas fóra deles. 1. A globalización e a nova división internacional do traballo: Tradicionalmente, os países desenvolvidos controlaban a produción, o capital, a distribución, o consumo e contaban coa man de obra que traballaba nas instalacións industriais mentres que os países menos desenvolvidos proporcionaban materias primas e fontes de enerxía. Con todo, a globalización provocou un cambio na división internacional do traballo na que os países menos desenvolvidos ofrecen ademais de materias primas e fontes de enerxía, unha abundante man de obra barata e unha escasa lexislación laboral que abarata enormemente os custos industriais.

28. 3. A crise das industrias tradicionais e a reconversión industrial: algunhas industrias tradicionais sofren unha crise ben porque están tecnológicamente atrasadas, ben porque non poden competir coas novas industrias. Esta situación trata de paliarse mediante a reconversión industrial que pode incluír a pechadura das fábricas ofrecendo xubilacións anticipadas aos seus traballadores ou a súa transformación en novos sectores industriais que acollan aos traballadores para evitarlles o paro. 4. O impacto ambiental: a industria é unha das actividades económicas máis contaminante tanto durante o proceso produtivo como polos residuos que xeran. De feito, considérase á industria como unha das actividades responsables do efecto invernadero, a choiva aceda, o deterioro da capa de ozono, etc. Na actualidade, os gobernos tratan de establecer unha lexislación medioambiental que controle o impacto ambiental do proceso industrial e a calidade e seguridade dos produtos manufacturados.

29. Lembra o máis importante • O sector secundario comprende as actividades económicas que transforman as materias primas e os recursos naturais en bens. • A industria é a actividade económica do sector secundario que emprega e transforma os recursos naturais nas fábricas para producir produtos semielaborados, que se empregarán para fabricar outros produtos, ou produtos elaborados listos para o consumo. • A industria combina os recursos naturais, a man de obra e o capital para producir bens. • A man de obra pode ser man de obra cualificada cando está preparada para o emprego de tecnoloxía avanzada e especializada ou man de obra non cualificada, que ten menores coñecementos tecnolóxicos. • Na evolución histórica da industria podemos distinguir tres fases: a Primeira Revolución Industrial (finais do século XVIII) con maquinas movidas por vapor e auga e as fábricas; a Segunda Revolución Industrial (finais do séculos XIX) co petróleo, a electricidade, a concentración de capitais e a produción en serie; e a Terceira Revolución Industrial actual coa microelectrónica, a computación e o desenvolvemento das comunicacións. • Segundo o grado de transformación das materias primas e o destino da produción diferenciamos: industrias de base ou pesadas; industrias de bens de equipo ou de máquina-ferramenta; e industrias de bens de consumo ou lixeiras. • Segundo o seu nivel de desenvolvemento tecnolóxico falamos de industrias de alta tecnoloxía ou punta e de industrias tradicionais ou maduras. • Os factores que determinan a localización da industria inclúen a proximidade das materias primas, a existencia de man de obra abundante e a presenza dunha boa rede de comunicacións. • A industria distribúese desigualmente polo mundo. Os principais espazos industriais concéntranse no mundo desenvolvido, en Estados Unidos, Xapón e a Unión Europea. Ademais, existen áreas de recente industrialización e áreas escasamente industrializadas nos países menos desenvolvidos. • Os principais problemas da industria na actualidade son o cambio na división do traballo pola globalización, a deslocalización industrial, a crise das industrias tradicionais e a reconversión industrial e o impacto ambiental da actividade industrial.