KOPALNIA SOLI „WIELICZKA” SPÓŁKA AKCYJNA

1. KOPALNIA SOLI „WIELICZKA”SPÓŁKA AKCYJNA Rada Nadzorcza - 26 maja 2007 roku

2. HISTORIAŚWIATOWEGO DZIEDZICTWA KULTURY

3. 3,5 TYSIĄCA LAT HISTORII Nasi przodkowie zainteresowali się solą ok. 5,5 tysiąca lat temu - zaczęli ją produkować odparowując solankę czerpaną ze słonych źródeł. Pierwsze ślady produkcji soli na terenie Wieliczki należą do najstarszych w Europie i pochodzą ze środkowego okresu neolitu /ok. 3,5 tysiąca lat p.n.e./

4. 900 LAT WIELICKIEGO GÓRNICTWA SOLNEGO 1105 r. (= 1125/26 r.) - Pierwsza wzmianka o Magnum Sal czyli o Wieliczce – nadania solne na rzecz klasztoru tynieckiego Z tego dokumentu wynika, że za panowania Bolesława Chrobrego (995-1025) istniało już w Polsce udoskonalone górnictwo solne, którego centrum była Wieliczka, prowadząca produkcję na wielką skalę i bardzo zróżnicowaną. Produkowano tu kilka rodzajów warzonki oraz sól kamienną w ciosanych blokach różnej wielkości.

5. KRÓLEWSKA KOPALNIA Już w wieku XIV żupy dają ponad 30% wszystkich dochodów skarbu państwa. Kazimierz Wielki w 1368 roku sprecyzował zasady działalności Kopalni nadając im moc ustawy znanej jako Statut Kazimierzowski. Przez wieki Królewska Kopalnia Soli przyczyniła się do rozwoju Polski, stołecznego miasta Krakowa, Uniwersytetu Jagiellońskiego, z jej dochodów finansowano wojsko, liczne wydatki ze skarbu państwa i króla. Królewska gospodarka w żupach krakowskich skończyła się wraz z pierwszym rozbiorem Polski w 1772 roku. Czasy austriackie zapisały się w dziejach kopalni zmianami nie tylko w dziedzinie organizacyjno-administracyjnej, ale również wprowadzeniem nowych metod wydobycia przez przybyłą falę specjalistów - górników. Długi okres panowania austriackiego wpłynął korzystnie na stan techniczny kopalni.

6. KOPALNIA w XX w. Okres międzywojenny był dla kopalni okresem stabilizacji, wprowadzeniem dalszego rozwoju i rozbudowy kopalni jako zakładu produkcyjnego, ale również rozwoju jej funkcji turystycznej i leczniczej. Lata 40-te i 50-te charakteryzowały się wzrostem produkcji bez względu na cenę. Eksploatacja rejonów centralnych kopalni w pobliżu zabytkowych wyrobisk spowodowała zachwianie równowagi górotworu i znaczne przyspieszenie destrukcji rejonu trasy turystycznej. Dopiero z końcem lat 50-tych na skutek alarmującego stanu części komór na trasie turystycznej rozpoczęto pierwsze prace zabezpieczające kopalnię początkowo z funduszy Ministerstwa Kultury a następnie z utworzonego decyzją Rady Ministrów Funduszu Ochrony Zabytkowej Kopalni Wieliczka.

7. KOPALNIA w XX w. Zasadnicza zmiana myślenia na temat działalności Kopalni nastąpiła po katastrofalnym w skutkach wycieku wód do wyrobisk w 1992 roku. Zdarzenie to pokazało jednoznacznie, że należy zdecydowanie przyspieszyć prace zabezpieczające kopalnię i zaniechać produkcji soli. W 1995 roku ostatecznie zakończono wydobycie, koncentrując działalność wielickiej kopalni na zabezpieczaniu wyrobisk i turystyce.

8. NIEZWYKŁA I UNIKATOWA • W 1976 roku Kopalnia Soli „Wieliczka” wpisana została do krajowego rejestru zabytków. • W 1978 wpisano Kopalnię Soli „Wieliczka" na I Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO. • W 1989 roku Kopalnia Soli „Wieliczka" poszerzyła Listę Światowego Dziedzictwa w Zagrożeniu. • W 1994 roku prezydent RP uznał Kopalnię Soli „Wieliczka” za Pomnik Historii Narodowej (najstarszy zakład przemysłowy w Polsce).

9. 29 LAT NA LIŚCIE UNESCO 8 września 1978r. Kopalnia Soli „Wieliczka” została wpisana na I Światową Listę Dziedzictwa Przyrodniczego i Kulturalnego UNESCO, jako jeden z 12 obiektów wybranych z całego świata „Zabytkowa Kopalnia Soli w Wieliczce stanowi jedyny obiekt górniczy na świecie, czynny bez przerwy od średniowiecza do chwili obecnej. Jej oryginalne wyrobiska (chodniki, pochylnie, komory eksploatacyjne, jeziora, szyby, szybiki) o łącznej długości około 300 km usytuowano na 9 poziomach, sięgających do głębokości 327 m ilustrują wszystkie etapy rozwoju techniki górniczej w poszczególnych epokach historycznych. Do niespotykanych w skali światowej należą obiekty sztuki górniczej reprezentowane przez rzeźby w soli i całe kaplice podziemne z bogatym wystrojem wnętrz” - fragment wpisu

10. NAJSTARSZA MARKA NA ŚWIECIE • Sól stanowiła podstawę ekonomiczno – gospodarczą państwa polskiego. W XIV – XVI wieku przynosiła zysk w wysokości 1/3 wszystkich dochodów skarbu państwa. • Dzięki niej wielicka kopalnia stała się największym przedsiębiorstwem salinarnym w Europie, jak również najstarszą marką na świecie, gdyż właśnie w Wieliczce po raz pierwszy zaczęto oznaczać wytwarzany produkt marką.

11. KOPALNIA SOLI „WIELICZKA” W LICZBACH • 9 poziomów sięgających 327 m głębokości • labirynt blisko 300 km chodników i ok. 2,5 tys. komór • długość złoża to ok. 10 km, szerokość od kilkuset metrów do ok. 1,5 km • całkowita objętość pustek pod ziemią to ok. 7,5 mln m3 • ok. 2,6 mln m3 materiału podsadzkowego ulokowane w wyrobiskach • część udostępniona do zwiedzania to 3,5 km odcinek na głębokości od 64 m do 135 m

12. SCHEMAT PRZESTRZENNY

13. ZABYTKOWE WYROBISKA GÓRNICZE

16. MISJAI ORGANIZACJA

17. MISJA PRZEDSIĘBIORSTWA Naszym najważniejszym celem jest zachowanie dla przyszłych pokoleń i udostępnienie społeczeństwu pomnika historii i kultury Narodu Polskiego, unikalnego zabytku światowego dziedzictwa przyrody i techniki oraz miejsca kultu.

18. PODSTAWOWE KIERUNKI DZIAŁALNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA • Likwidacja zbędnych pustek i likwidację dopływów wód do kopalni • Zabezpieczenie zabytkowych komór • Utrzymanie ruchu zakładu górniczego • Rewitalizacja terenów poprzemysłowych • Udostępnianie oraz rewaloryzacja zabytkowych wyrobisk

19. Dotychczasowy Schemat Organizacyjny Przedsiębiorstwa Państwowego

20. KOPALNIA w XXI w. 23 lutego 2007 roku podpisano Akt Komercjalizacji, na mocy którego Kopalnia Soli „Wieliczka” Przedsiębiorstwo Państwowe została przekształcona w spółkę akcyjną z funduszem założycielskim 21 mln zł. 20 kwietnia Kopalnia Soli „Wieliczka” Spółka Akcyjna została wpisana do Rejestru Przedsiębiorców pod nr KRS 0000278401

22. FINANSOWANIE ZACHOWANIA ZABYTKU

23. Warunkiem zabezpieczania Kopalni jest pozyskanie stabilnych i wystarczających źródeł finansowania. Od 1990 roku, po zlikwidowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Zabytkowej Kopalni Soli „Wieliczka”, Kopalnia otrzymuje środki finansowe w ramach dotacji z budżetu państwa, przekazywane przez ministra właściwego do spraw gospodarki. Również środki wypracowywane z działalności gospodarczej służą oraz będą służyły ratowaniu zabytku.

24. ŚRODKI NA RATOWANIE KOPALNI POZYSKIWANE Z INNYCH ŻRÓDEŁ Dla zrównoważenia ograniczonej dotacji budżetowej, Kopalnia pozyskała dodatkowe środki z funduszy pozabudżetowych: • Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej • Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska w Krakowie • Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Środki z NFOŚ i GW przeznaczone były głównie na pokrycie kosztów utylizacji wód kopalnianych, służąc w ten sposób ochronie środowiska. Fundusze otrzymane z PFRON służyły w latach ubiegłych przebudowie ciągów komunikacyjnych, a także umożliwiły montaż odpowiednich urządzeń, dzięki którym osoby niepełnosprawne mogą zwiedzać zabytkową część Kopalni. Roboty sfinansowane były również z środków własnych Kopalni.

25. LIKWIDACJA ZAGROŻEŃ

26. Potrzeba likwidacji nie zabytkowych wyrobisk wynika z konieczności stałego zwalczania zagrożeń naturalnych, które powstają w wyeksploatowanych na przestrzeni wieków pustkach. • Zagrożenie wodne • Zagrożenia zawałowe

27. ZAGROŻENIE WODNE Struktura źródeł dopływu i migracji wód w złożu Wieliczka (w %)

28. ELIMINACJA NAJBARDZIEJ NIEBEZPIECZNYCH WYCIEKÓW W Kopalni istnieje 186 zarejestrowanych wycieków powoduje to konieczność stałego odprowadzanie dopływających wód na powierzchnię i ich utylizację Ujęcie największego wycieku w kopalni – WVII-16 w komorze Fornalska II (poziom VII) Tama w poprzeczni Mina.

29. ELIMINACJA NAJBARDZIEJ NIEBEZPIECZNYCH WYCIEKÓW 7000 m3 powstających corocznie pustek 205 tys. m3 wód rocznie do odpompowania i utylizacji

30. Pompa Cyrkulacyjna Q=6200 M3/H UTYLIZACJA WÓD ZASOLONYCH Sumaryczny dopływ wód zasolonych - 205 tys. m3 rocznie Wyparka – Krystalizator Ø3900 X 14967

31. ZAGROŻENIE ZAWAŁOWE W historii doszło do 22 zawałów komór, których skutki sięgały powierzchni. Obecnie, jak wskazują prowadzone badania i obserwacje, zagrożenie zawałowe jest dużo mniejsze, jednak wyrobiska muszą nieustannie podlegać przeglądom i pracom zabezpieczającym. Destrukcja terenu wynikła z zawalenia się w 1960 r. komory Schmidt

32. 3 873 tys. m3. pustek zlikwidowanych 2 550 tys. m3. pustek do likwidacji LIKWIDACJA WYROBISK NIEZABYTKOWYCH

33. PODSADZANIE WYROBISK NIEZABYTKOWYCH Zabezpieczenia i tamy podsadzkowe, poziom VII

34. MODEL DOCELOWYIPROGRAM WIELOLETNI

35. MODEL DOCELOWY KOPALNI W 2005 roku opracowano dokument „Docelowy kształt Kopalni Soli „Wieliczka” pod względem technicznym”. Określający realny pod względem rzeczowym i finansowych modelu Kopalni, możliwy do osiągnięcia w 2020 roku. Podstawowym założeniem wpływającym na określony w tym opracowaniu kształt modelu docelowego było zachowanie bezpieczeństwa Kopalni i miasta. Założono również, że z uwagi na postępującą destrukcję górotworu, okres realizacji robót niezbędnych do uzyskania modelu docelowego, nie powinien przekraczać 15 lat. Przyjęto również, że w okresie realizacji robót niezbędnych do uzyskania modelu docelowego, konieczne będzie zapewnienie zwiększonego w stosunku do obecnego, finansowania robót z dotacji z budżetu państwa.

36. DOCELOWO PRZEWIDUJEMY: Likwidację 2 672 000 m3 wyrobisk korytarzowych i komorowych w tym m.in.: - likwidację nie zabytkowego rejonu wschodniego – 577 000 m3 - likwidację kopalni Barycz – 122 000 m3

37. STANDARDY, ZACHOWANIA Jak działamy ? • Bezpieczeństwo • Gospodarność • Dobra organizacja • Dyspozycyjność i dyscyplina • Gościnność i kultura osobista • Orientacja marketingowa • Ciągłe podnoszenie kwalifikacji • Dobre relacje z otoczeniem • Podejście ekologiczne C E L Jaki jest cel i sens naszego istnienia? Zachowanie dla przyszłych pokoleń, wzbogacanie oraz nowoczesne udostępnianie pomnika historii, kultury, przyrody, techniki i miejsca kultu W A R T O Ś C I Co dla firmy jest ważne ? • Historia, kultura, tradycja • Marka firmy, znaczenie dla kultury narodowej • Wartości chrześcijańskie • Utożsamianie się z firmą • Uczciwość i rzetelność • Wysokie kompetencje • Otwartość • Kreatywność, innowacyjność M I S J A Kopalni Soli „WIELICZKA” S T R A T E G I A Co robimy? Do czego zmierzamy? Domeny strategiczne • Zabezpieczanie zabytkowej Kopalni • Udostępnianie i upowszechnianie

38. REALIZACJA MISJI Podstawowe cele kierunkowe w obydwu domenach strategicznych, w których firma działa to: • Realizacja modelu docelowego Kopalni, utrzymanie i rozwój w oparciu o ten model, gwarantujący bezpieczeństwo Kopalni i miasta • Osiągnięcie pozycji jednej z największych atrakcji turystycznych i najlepiej rozpoznawalnych europejskich obiektów dziedzictwa kulturowego

39. STRATEGIA WZROSTU EFEKTYWNOŚCI Optymalne wykorzystanie posiadanych zasobów (finansowych , potencjału ludzkiego, nieruchomości). Działania te przekładają się na : • wdrażanie strategii z wykorzystaniem metody Zrównoważonej Karty Wyników • wdrożenie motywacyjnego systemu wynagrodzeń opartego o wskaźniki efektywnościowe • wdrożenie system rachunkowości zarządczej i kontrolingu oraz zintegrowanego systemu informatycznego.

40. Strategia wzrostu przychodów własnych Wynika z realizacji celu strategicznego Kopalni, jakim jest pokrywanie w coraz większym stopniu kosztów utrzymania Kopalni przychodami własnymi. Ma prowadzić do osiągnięcia przez firmę w dłuższej perspektywie czasowej pełnego pokrycia tych kosztów. Strategia jest realizowana poprzez: • rozwój oferty turystycznej firmy, • projektowanie i rozwój produktów pokrewnych, • wzrost przychodów z posiadanego majątku oraz rozbudowę infrastruktury dającej możliwości inwestowania na terenie KSW przez inne podmioty.

41. Model docelowy zabytkowej kopalni Docelowy kształt kopalni (model docelowy) w jej aspekcie technicznym funkcjonalnym opracowany został po kompleksowej analizie geomechanicznej i techniczno-ekonomicznej poprzedzonej inwentaryzacją stanu wyrobisk kopalni oszacowaniem zakresu i kosztu prowadzenia w nich koniecznych prac zabezpieczających likwidacyjnych. Przyjęto znaczne uproszczenie i zmniejszenie docelowego kształtu kopalni ( w stosunku do kształtu obecnego) poprzez: • likwidację poziomów IX, VIII i VII w całości (na poziomach tych nie występują wyrobiska o walorach zabytkowych), • likwidację poziomów VI, V i IV prawie w całości (tzn. z zachowaniem nielicznych wyrobisk o walorach zabytkowych oraz wyrobisk funkcyjnych niezbędnych do utrzymania ruchu kopalni), • likwidację niezabytkowej części wschodniej kopalni (w poziomach VI, V, IV, III i II niższego).

42. Model docelowy zabytkowej kopalni Na Model ten składają się: • szyby (wyrobiska pionowe) udostępniające kopalnię z powierzchni, • wyrobiska zabytkowe (podziemne chodniki i komory) na poziomach I-III oraz nieliczne na poziomach IV i V, • inne wyrobiska w strefie zabytkowej na poziomach I-VI, pozostawione w celach prowadzenia działalności turystycznej, sanatoryjnej i dydaktycznej albo inne techniczne niezbędne dla prawidłowego i bezpiecznego funkcjonowania kopalni (wyrobiska komunikacyjne, transportowe, wentylacyjne, odwadniające, itp.).

43. PROGRAM WIELOLETNI Zakres przedsięwzięć, umożliwiający osiągnięcie docelowego modelu Kopalni Soli „Wieliczka” w perspektywie roku 2020, określono w dokumencie pt. „Program Wieloletni Zachowanie dla przyszłych pokoleń dziedzictwa narodowego, Kopalni Soli „Wieliczka”.

44. PROGRAM WIELOLETNI – likwidacja wyrobisk Uwzględniając zlikwidowane i planowane do likwidacji do 31.12.2006r. pustki poeksploatacyjne - niezbędne będzie zlikwidowanie dodatkowo pustek poeksploatacyjnych (komór i chodników) o łącznej objętości 2 551 tys.m3, w tym: • w rejonie zachodnim 507,3 tys.m3 , • w rejonie centralnym 845,6 tys.m3, • w rejonie wschodnim 519,3 tys.m3, • w rejonie Roeschner-Biliński 101,3 tys.m3, • w rejonie wschodnim niezabytkowym 577,3 tys.m3

45. Zakres podsadzania wyrobisk kopalni

46. PROGRAM WIELOLETNI – likwidacja wyrobisk

47. PROGRAM WIELOLETNI – likwidacja dopływów Dla uzyskania docelowego kształtu kopalni planuje się prowadzenie działań dla ograniczenia zagrożenia wodnego kopalni, które obejmą: • likwidację dopływów pochodzących spoza północnej granicy złoża, • eliminowanie dopływów wód z powierzchni i czwartorzędu. W ramach likwidacji dopływów pochodzących spoza północnej granicy złoża planuje się likwidację głównych wycieków kopalnianych: • w poprzeczni Mina, • pod komorą Z-32, • w komorze Z-28 + Z-25, • w komorze Fornalska-2,

48. PROGRAM WIELOLETNI – likwidacja dopływów

49. KOSZTY LIKWIDACJI WYCIEKÓW

50. PROGRAM WIELOLETNI – zabezpieczenie wyrobisk Dla zapobiegania skutkom oddziaływania wymienionych czynników w kopalni wykonuje się szereg robót zabezpieczających i prac konserwacyjnych, w tym głównie: • zabezpieczanie wyrobisk zabytkowych komorowych (kotwienie stropu ociosów w komorach wysokich, odrestaurowywanie zabytkowej obudowy wyrobisk, wymiana zniszczonych elementów obudowy, niekiedy również zabudowanie nowych elementów podporowych lub nowej obudowy ostatecznej itp.), • zabezpieczanie wyrobisk przed niszczącym działaniem wody i wilgoci (ujmowanie i odprowadzanie wycieków, hydroizolacje, działania w systemie wentylacyjnym dla zmniejszenia wilgotności powietrza przepływającego przez wyrobiska zabytkowe itp.), odrestaurowywanie zabytkowych wyrobisk chodnikowych przebudowy odcinków wyrobisk, wymiany zniszczonych elementów obudowy itp.), odrestaurowywanie zabytkowych szybów i szybików (przebudowy z częściową lub całkowitą wymianą zniszczonych elementów obudowy, uzbrojenia itp.).