Geschiedenis van het Nederlands  Het Nederlands in het Zuiden

1. Geschiedenis van hetNederlandsHet Nederlands in het Zuiden De horizontale en verticale variatie van het Nederlands + OPDRACHT

2. Geschiedenis van hetNederlandsHet Nederlands in het Zuiden • Horizontale stratificatie van het Nederlands = Ruimtelijk, geografisch

3. Geschiedenis van hetNederlandsHet Nederlands in het Zuiden • Horizontale stratificatie van het Nederlands • ZuidversusNoord: het Nederlands in Vlaanderen versus het Nederlands in Nederland

4. Geschiedenis van hetNederlandsHet Nederlands in het Zuiden • Horizontale stratificatie van het Nederlands • ZuidversusNoord: het Nederlands in Vlaanderen versus het Nederlands in Nederland ! Verschillen in standaardtaal en interregionale informele omgangstaal

5. Geschiedenis van hetNederlandsHet Nederlands in het Zuiden • Horizontale stratificatie van het Nederlands • ZuidversusNoord: het Nederlands in Vlaanderen versus het Nederlands in Nederland ! Verschillen in standaardtaal en interregionale informele omgangstaal < Onder meer geopolitieke factoren, verschillende ontwikkeling in Noord en Zuid

6. Geschiedenis van hetNederlandsHet Nederlands in het Zuiden • Horizontale stratificatie van het Nederlands • OostversusWest: verschillende dialecten < In het westelijke gedeelte van de Lage Landen zaten de Ingvaeonen (Kust-Germanen), in het oosten de Franken, geen Ingveonen [vandaar dus sterkere oost-west-verschillen in de dialecten!!!)

7. Geschiedenis van hetNederlandsHet Nederlands in het Zuiden • Horizontale stratificatie van het Nederlands • OostversusWest: verschillende dialecten Bijvoorbeeld: dialecten in West-Vlaanderen [het westen van Vlaanderen] verschillen heel sterk van Limburgse dialecten [het oosten van Vlaanderen], maar de dialecten die worden gesproken in Belgisch Limburg en Nederlands Limburg lijken wel sterk op elkaar !

8. Geschiedenis van hetNederlandsHet Nederlands in het Zuiden • Horizontale stratificatie van het Nederlands • Dus: wat de standaardtaal betreft is er een Noord-Zuid tegenstelling (de grens is de rijksgrens tussen Nederland en België) • Terwijl de dialecten een continuüm vertonen, met grote verschillen tussen oost en west

9. Geschiedenis van hetNederlandsHet Nederlands in het Zuiden • Verticale stratificatie van het Nederlands In Nederland: • In formele situaties: AN • Informele omgangstaal • In persoonlijke omgeving: dialecten (staan niet zo sterk meer)

10. Geschiedenis van hetNederlandsHet Nederlands in het Zuiden • Verticale stratificatie van het Nederlands In Vlaanderen: • In formele situaties: AN – het zogenaamde “VRT-Nederlands” • Informele omgangstaal: de zogenaamde “tussentaal” (eigenlijk: verschillende regiolecten) • In persoonlijke omgeving: vaak dialecten (vele meer dan in Nederland)

11. Geschiedenis van hetNederlandsHet Nederlands in het Zuiden In Nederland Het AN De informele omgangstaal Dialecten

12. Geschiedenis van hetNederlandsHet Nederlands in het Zuiden In Vlaanderen Het AN afstand veel groter! De informele omgangstaal Dialecten

13. Geschiedenis van hetNederlandsHet Nederlands in het Zuiden In Nederland en Vlaanderen AN AN Noordelijke variant Zuidelijke variant = VRT-Nederlands Informele omgangstaal Informele omgangstaal Tussentaal Dialecten een continuüm, oost versus west

14. Geschiedenis van hetNederlandsHet Nederlands in het Zuiden In Nederland en Vlaanderen AN AN Noordelijke variant Zuidelijke variant = VRT-Nederlands Informele omgangstaal afstand veel groter! Informele omgangstaal Tussentaal Dialecten een continuüm, oost versus west

15. Geschiedenis van hetNederlandsHet Nederlands in het Zuiden In Nederland en Vlaanderen AN AN Noordelijke variant Zuidelijke variant = VRT-Nederlands Informele omgangstaal afstand veel groter! de afstand tussen de informele omgangstaal in Nederland en België dus ook veel groter! Informele omgangstaal Tussentaal Dialecten een continuüm, oost versus west

16. Geschiedenis van hetNederlandsHet Nederlands in het Zuiden In Nederland en Vlaanderen verschillen niet zo groot AN AN Noordelijke variant Zuidelijke variant = VRT-Nederlands Informele omgangstaal afstand veel groter! de afstand tussen de informele omgangstaal in Nederland en België dus ook veel groter! Informele omgangstaal Tussentaal Dialecten een continuüm, oost versus west

17. Geschiedenis van hetNederlandsHet Nederlands in het Zuiden 1. De standaardtaal in het Noordenvs. de standaardtaal in het Zuiden

18. Geschiedenis van hetNederlandsHet Nederlands in het Zuiden Opm.: dit hebben we al een deel in het college besproken. We komen er nog even op terug in het volgende college. Deze filmpjes hoef je niet te analyseren.

19. Geschiedenis van hetNederlandsHet Nederlands in het Zuiden Vergelijk: • Het VRT-journaal (Vlaanderen) http://www.deredactie.be/cm/de.redactie, http://nl.youtube.com/watch?v=9G6vcWvkqp0&feature=related • Het NOS-journaal (Nederland) http://www.nos.nl/nosjournaal/beeld_en_geluid/index.html, http://nl.youtube.com/watch?v=LH-J3RwjAac

20. Geschiedenis van hetNederlandsHet Nederlands in het Zuiden 2. De interregionale informele omgangstaal in het Noordenvs. het Zuiden

21. Geschiedenis van hetNederlandsHet Nederlands in het Zuiden Opdracht: bekijk beide filmpjes en let aandachtig op het taalgebruik. Denk na over de volgende vragen: • In hoeverre wijkt de taal in de Nederlandse soap af van de taal van het NOS-journaal? Geef een voorbeeld. • In hoeverre wijkt de taal in de Vlaamse soap af van de taal van het VRT-journaal? • Is er een groot verschil tussen het taalgebruik in de Nederlandse en de Vlaamse soap? • OPDRACHT: kies een drietal zinnen uit de Vlaamse soap, die niet standaardtalig zijn (afwijkende uitspraak, grammatica, of afwijkend lexicon). Zet deze zinnen om in Standaardnederlands.

22. Geschiedenis van hetNederlandsHet Nederlands in het Zuiden Vergelijk: • De soap “Thuis” (Vlaanderen) http://nl.youtube.com/watch?v=1WsAXH44_3Q&feature=related • De soap “Goede tijden, slechte tijden” (Nederland) http://nl.youtube.com/watch?v=QY3CGhoAing&feature=related

23. Geschiedenis van hetNederlandsHet Nederlands in het Zuiden 3. Dialecten in het Noorden het Zuiden (Oost versus West)

24. Geschiedenis van hetNederlandsHet Nederlands in het Zuiden Opm.: bekijk beide filmpjes – je hoeft ze niet te analyseren. Het gaat hem hier niet zozeer om de verschillen (natuurlijk zijn er verschillen tussen het West-Vlaams en het Amsterdams) maar om het feit dat in een human interest programma als Man Bijt Hond, de Vlamingen, vooral de ouderen, voor de camera’s veel meer dialect praten (vooral de oudere mensen). Zij moeten ondertiteld worden omdat niet iedereen in Vlaanderen hen zou begrijpen. In het Nederlandse filmpje is het geen probleem om de mensen te verstaan, ook al zijn de mensen net zoals in het Vlaamse filmpje in een informele situatie (gesprek in een kroeg).

25. Geschiedenis van hetNederlandsHet Nederlands in het Zuiden Vergelijk: • Man Bijt Hond (Vlaanderen) http://nl.youtube.com/watch?v=pUcuoKXgpKQ&feature=related [West-Vlaanderen] • Man Bijt Hond (Nederland) http://www.manbijthond.nl/ In verband met de kroegquiz [Amsterdam]