520 likes | 744 Vues
HIV BIJ VROUWEN. Cursus Hiv en Aids, december 2006 Dr. Ilse Kint. Topics. Enkele cijfers Kenmerken Gynaecologische problemen Kinderwens en Zwangerschap Verticale transmissie Preventie van verticale transmissie Aanpak Instituut Tropische Geneeskunde (ITG).
E N D
HIV BIJ VROUWEN Cursus Hiv en Aids, december 2006 Dr. Ilse Kint
Topics • Enkele cijfers • Kenmerken • Gynaecologische problemen • Kinderwens en Zwangerschap • Verticale transmissie • Preventie van verticale transmissie • Aanpak Instituut Tropische Geneeskunde (ITG)
Hiv infectie bij vrouwen: Enkele cijfers • UNAIDS • +/- 17 miljoen hiv seropositieve vrouwen • In 1997 41 %, in 2002 50 %; in SSA 58 %! • Meer nieuwe gevallen bij vrouwen • In westerse landen stijgen AIDS gevallen bij vrouwen: • 1985: 7% • 2001:26 % • Prevalentie bij vrouwen: • Europa: 25 % • België: 37 % waarvan 80 % vruchtbare leeftijd
Incidentie hiv stijgt in België : nu meer dan 1000 diagnoses per jaar • In 2005: 41.3% bij vrouwen • Einde jaren ’80 : ong 25 % vrouwen • 2/3 van subsaharaans Afrika • 80 % vruchtbare leeftijd
Kenmerken • Vrouwen zijn kwetsbaar • Biologisch: grotere mucosa opp, meer hiv in sperma • Sociaal: minder controle over seksualiteit • Global coalition on Women and AIDS
Geen verschil in progressie (in begin wel lagere VL en hogere CD4), prognose en respons op ARV • Hogere medicatie concentraties • Slechtere tolerantie: meer lypodystrofie (vb grotere borsten), meer levertoxiciteit / rash op NVP,…
Gynaecologische problemen • Meer CIN (cervicale intraepitheliale neoplasie) bij hiv • Meer hoogrisico Humaan papiloma virus • Regelmatig uitstrijkje te doen ( 1x/jaar)
Anticonceptie: • veel interactie tussen Haart en hormonale anticonceptiva • Gebruik liever alternatieve methode of bijkomende bescherming
Zwangerschap en kinderwens • KINDERWENS • Zwanger worden: Kan dat ? Mag dat ? Als je hiv positief bent… • Ouders informeren: transmissiekans, zelf ziek zijn, reakties van de omgeving, wat als ons kind toch…
ZWANGERSCHAP • Geen invloed op verloop hiv infektie • Fysiologische veranderingen (CD4 cellen dalen door dilutie) • Hiv in vaginale secreties neemt toe !
bevalling Aantal HIV-deeltjes bloedplasma HIV-deeltjes in vagina zwanger Log10 Virus-kopijen (RNA) AIDS 1-3 jaar Seroconvertie 4 weken-6 maanden HIV progressie 2-3 jaar Asymptomatisch 6-7 jaar Source : ISSTDR, Seville 1997; M. Cohen, plenary presentation
WAT BIJ INFERTILITEIT ? • Medisch geassisteerde zwangerschap is mogelijk: • Bij positieve man: spermawassing • Bij positieve vrouw: IVF, ICSI, … • Bij seropositief koppel: beide
Verticale transmissie van HIV (MTCT) Zonder enige interventie : 25 % zonder borstvoeding en tot 45% bij BV • In utero: 5-10% Transplacentair – inslikken van vruchtwater met hiv Zelden < 14 weken
Juist voor en tijdens bevalling: 10-20% • Tijdens contracties: materno-fetale transmissie • Tijdens de vaginale passage: contact met vaginale secreties,vruchtwater, materneel bloed … • Post partum : Borstvoeding:10-20 %
Verticale transmissie in 100 HIV+ moeders Early Antenatal (<36 wks): 5 Delivery: 8 Postpartum: 16 Pregnancy Labor and Delivery Breastfeeding LateAntenatal (36 wks to labor): 12 TOTAAL GEINFECTEERD: 41 KINDEREN NIET GEINFECTEERD: 59 KINDEREN Adapted from Kourtis, CDC
Belangrijkste risicofactoren gelieerd aan MTCT • Moeder: • Virale lading (copies/ml) • Ziektestadium - immunologische toestand (CD4 telling, % CD4) • andere ziektes : SOA - chorio-amnionitis • IV druggebruik, roken • Hiv (super)infektie tijdens zwangerschap ! SAFE SEX !!!!
Obstetrische factoren • wijze van bevallen • tijdstip van breken van de vliezen • invasieve (be)handelingen: episio, VWpunctie,… • secreties van het geboortekanaal • Kind: • Laag geboortegewicht, prematuriteit • Borstvoeding : Tepel aandoeningen - mastitis - borstabces
Drie strategiën om HIV infecties bij kinderen te verminderen Voorkomen van ongewenste zwangerschap (Family Planning) Preventie van Moeder-kind transmissie (pMTCT) . Tijdens de zwangerschap . Tijdens de arbeid . Tijdens de (borst)voeding Primaire preventie van HIV infectie bij toekomstige ouders
AntiRetroVirale Therapie Algemeen • Steeds balans tussen noden van moeder en kind, tussen (hypothetische) risico’s en bewezen voordeel van ARV • Transmissie vastgesteld zowel bij hoge als lage maternele VL, geen ‘threshold’ • Complexe beslissingen (resistentie, co-infekties, tolerantie), én tijdsdruk • altijd AZT (Retrovir) proberen te includeren • therapietrouw !
PACTG 076, 1994 • PLACEBO-GECONTROLEERD • BEHANDELINGSNAIEVE VROUWEN • CD4-LYMPHOCYTEN > 200/µl • ZIDOVUDINE-REGIME: • antepartum: ZDV PO, 500 mg/dag, v/a 14-34 weken tot einde zwangerschap • intrapartum: ZDV IV, 2 mg/kg in één uur, gevolgd door 1 mg/kg/uur ged. arbeid tot het einde van de bevalling • postpartum: ZDV siroop PO aan neonatus, 2 mg/kg/dosis elke 6 uur, vanaf 8-12 uur na geboorte tot leeftijd van 6 weken; dosis aanpassen bij prematuriteit • TRANSMISSIERISICO: daling van 66% ! • placebogroep: 22,6% • zidovudinegroep: 7,6%
1. Zwanger, nog nooit behandeld, en heeft ook nu geen HAART nodig voor eigen gezondheid • Stel ART uit tot 14 w AM, ten laatste 28 w • VL < 1000 copies/ml: AZT + ECS is aanvaardbaar alternatief • VL > 1000 copies/ml: HAART (incl AZT) tijdens de zwangerschap, mag stoppen na de bevalling • en: AZT IV, AZT siroop, geen borstvoeding
2. Zwanger, nog nooit behandeld, maar nu HAART nodig voor eigen gezondheid • Stel HAART uit tot 14 w AM, indien mogelijk • Includeer AZT • HAART voortnemen na de zwangerschap • En: AZT IV, AZT siroop, geen borstvoeding
3. Zwanger geworden onder HAART • Stoppen tijdens 1e trimester ? Kijk naar T4 nadir, hoogste VL, (vroegere) kliniek, (vroegere) therapieproblemen (adherence, resistentie) • Switch EFV zo snel mogelijk (teratogeniciteit), na 14 weken nog zinvol? • Vermijd combinatie ddI en d4T • Includeer AZT • en: AZT IV, AZT siroop, geen borstvoeding
4. Zwangeren bij wie de follow-up zeer laattijdig in de zwangerschap start (> 32/40w) • start HAART direct (liefst quadritherapie met AZT + 3TC + NVP + NFV) • AZT IV, AZT siroop, geen borstvoeding • geplande keizersnede sterk aanbevolen
5. Zwangeren, reeds in arbeid • Start IV AZT zo vlug mogelijk, geef 3TC en NVP per os; overleg met pediater voor profylaxis van het kind; HAART verderzetten bij moeder tot evaluatie mogelijk • Geen gebroken vliezen en voortschrijdende arbeid: vaginale bevalling • Bij gebroken vliezen : keizersnede ?(risico op transmissie verhoogt na 4h)
Follow up • Opgepast tijdens 3e trimester voor • Glycemie • Leverfunctiestoornissen • Lactaatacidose (aniongap) • Vaginale infecties opsporen !
Wijze van bevalling • Geplande keizersnede op 38 à 39 weken is aanbevolen, indien: • suboptimale suppressie van VL door HAART op 36 weken • AZT monotherapie tijdens de zwangerschap • geen antiretrovirale therapie tijdens de zwangerschap
geen gegevens over CD4/VL (laattijdig in zwsch) • Bij gebroken vliezen ? • (eerste kind) • Is ECS ook nog zinvol i.g.v. zeer lage (<1000 copies/ml) of ondetecteerbare virale lading ? ?
Medikatie liefst gewoon doorgeven tijdens bevalling (hetzij CS, hetzij vaginaal)
Verticale transmissie in 100 HIV+ moeders Early Antenatal (<36 wks): 5 Delivery: 8 Pregnancy Labor and Delivery No Breastfeeding LateAntenatal (36 wks to labor): 12 TOTAAL GEINFECTEERD: 25 KINDEREN Adapted from Kourtis, CDC
Risico van borstvoeding versus flesvoeding 12 months 24 months 6 months 14 wks 6 wks Child’s age Source: Nduati et al. JAMA 2000
Risico’s bij geen borstvoeding Statistieken tonen aan dat baby’s in arme gemeenschappen zonder borstvoeding 14 -25 meer kans hebben om te stervenaan diarree en vier keer meer door longontsteking in vergelijking met baby’s gevoed door exclusieve borstvoeding.
Verticale transmissie in 100 HIV+ moeders Early Antenatal (<36 wks): 5 Delivery: 8 Postpartum: 6 Pregnancy Labor and Delivery Exclusive Breastfeeding during 6 months LateAntenatal (36 wks to labor): 12 TOTAAL GEINFECTEERD: 31 KINDEREN Adapted from Kourtis, CDC
ITG • Polikliniek voor de langdurige opvolging van personen met HIV en voor de behandeling van andere SOA • patientenpopulatie: N=1399 • geslacht: 29.4% vrouw • oorsprong: 59 % subsaharaans Afrika • ‘vruchtbare vrouwen’: 314
HIV+ ZWANGEREN 2005 • Aantal bevallen: 22 • Lost To Follow Up: 0 • Onder HAART: 22
Origine • Subsaharaans Afrika: 16 (72.7 %) • België: 3 (13.6%) • Andere: 3
Wijze van bevalling • Vaginaal: 6 (27.2%) • Electieve sectio: 6 • Urgente sectio: 10 (45.4%)
Co-pathologie HBV, denk aan vaccinatie baby HCV SOA: Herpes, syfilis, HPV,…. Hypertensie, Diabetes Problemen Haart: resistentie, hiv2
NEONATI 2005 Op 1 december 2006: • > 6 maanden: 20 ; allen HIV negatief • > 3 maanden: 2
prematuur: • < 36 weken: 2 • 36-38 weken: 4
AANPAK op ITG • MULTIDISCIPLINAIR = PRIORITEIT! • Inlichten soc. vpk. is onontbeerlijk; zorgt oa. voor inlichten cbsk (opvolging kind) • Samenwerken met therapiecounsellor voor adherence
Sociaal verpleegkundige • Zorgt voor een zorgnetwerk • Cbsk • Kind en gezin • Kraamvogel • Ocmw • … • Praktische en emotionele ondersteuning
Zorg postpartum • Zorgnetwerk verderzetten ! • Opgelet voor adherence moeder (en kind)! • Vermoeidheid • Maternity blues / depressie • … • Spreken over anticonceptie