ATLANTİK KÖLE TİCARETİ VE KÖLELİK Taner Tatar

1. 5 4 3 2 1 ATLANTİK KÖLE TİCARETİ VE KÖLELİK Taner Tatar

2. ATLANTİK KÖLE TİCARETİ

3. Plan Temel Fikir Köle Ticaretinin Kökenleri Harita: Atlantik Köle Ticareti Sömürgelerdeki Kölelik Köle Ticaretinin Etkileri Gerçeklerin Şematik Görünümü Atlantic Köle Ticareti

4. Atlantic Köle Ticareti Ana Fikir 1500 ile 1800’ler arasında milyonlarca Afrikalı zorla esir edilip gemilerle Atlantik Okyanusundan karşıya taşınarak Amerika’da köle olarak satıldı. • Temel Sorular • Atlantik Köle Ticaretinin merkezi neresidir? • Köleler sömürgelere nasıl götürüldü? • Köle Ticaretinin sonuçları nelerdir?

5. Başlangıç Amerikalı Yerliler Afrikalı Köleler • Amerika’daki iş gücü yetersizliği Atlantik köle ticaretinin başlamasına yol açmıştır. • Avrupalı üreticiler, şeker, tütün ve pamuk üretiminde işçiye ihtiyaç duydular. • İlk olarak kullanılan işçiler Amerikanın yerlileridir, fakat Avrupa merkezli hastalıklar ve katliamlar dolayısıyla milyonlarcası ölmüştür. • 1600lerde, kölelik sözleşmesi kullanılmıştır • İşçilerin maliyeti yüksek olmuştur. • Milyonlarcası zorla Amerikaya taşınmıştır. • Çoğu Batı Afrikalıdır • Silah ve mal karşılığı takas edilmiştir • Tüccarlar tarafından kaçırılmış ve yağmalanmışlardır Köle Ticaretinin Merkezleri ve Köleler • Kölelik dünyanın bir çok bölgesinde var olmuştur. • İnsanlar farklı yaşlarında, dönemlerinde ve konumlarında köle olmaya zorlanmışlardır. • Çiftçi, tüccar, din adamı, asker, ya da müzisyen; baba ve anne, erkek kardeş veya kız kardeş.

6. African Captives in Yokes

7. Slave Trade in the Congo

8. Cape Coast Castle, W. Africa

9. “Black” Gold for Sale!

11. Ele geçirilen Afrikalılar “triangulartrade” (sacayağı ticareti) denilen ağla götürülmüşlerdir Birinci ayak, gemilerle Afrika’ya taşınan mallarla takas edilen köleler İkinci ayak, Middle Passage, satmak için Amerikaya götürülen Afrikalılar Üçüncü ayak, Amerikan ürünlerinin Avrupa taşınması Bazı köle tüccarları üç köşeli rotayı takip etmeden, doğrudan doğruya Afrikaya gitmişlerdir Ticaret Ağı

13. Korkuç Şartlar Çile • Olaudah Equiano, köle gemisindeki şartları şöyle yazar: • “Gemi ambarındaki leş kokusu… öyle tiksindiriciydi ki… • “Kadınların çığlıkları ve ölüm iniltileri, hayali bile mümkün olmayan bir manzara ortaya koyuyordu.” • Middle Passage, dehşetli bir çile • Esir Afrikalılar, güvertenin altında karanlık bir ortamda birbirine zincirlenmiş olarak kenetlenmiş durumda • Ne ayağa kalkabilme ne de otuma imkanı var • Üç ila altı haftalık yolculukta yüzde yirmisi hayatını kaybediyor Middle Passage

14. African Captives Thrown Overboard Sharks followed the slave ships across the Atlantic!

18. SORU “Middle Passage” olarak adlandırılan köle ticaretindeki manzara ne idi? CEVAP:Dehşetengiz bir çile; birbirine zincirlenmiş vekenetlenmiş insanlar; yolculuk esnasında her dört kişiden birinin öldüğü bir yokoluş.

20. İş Hayat Şartları • Kölelerin çoğu tarlalarda çalıştı • Diğerleri madenlerde, kasabalarda, şehirlerde çalıştı. • El becerisi isteyen işler; marangozluk, metal işçiliği, vs. • Kadınlara; ev içi işler • Köleler işgünü sonunda kendi ihtiyaçlarını karşılamak için toplanmak zorundaydılar. • Berbat hayat şartları • Fiziki ve onur kırıcı cezalar Sömürgedeki Köleler • Köle tüccarları Afrikalı esirleri bütün Amerikaya dağıttılar. • İspanyol—Caribbean şeker tarlaları; Portekiz—Brezilya; İngiliz—Kuzey Amerika. • İngiltere, köle ticaretinde 1600’lerin sonuna kadar baskın oldu Çoğu köle sahipleri, kızgın kölelerin isyanı karşısında korku ile yaşadı.

23. Slave Auction in the Southern U. S.

24. Inspection and Sale

25. Slave Master Brands

26. Slave With Iron Muzzle

27. 30 Lashes

28. Whipped Slave, early 19c

29. A Slave Lynching

30. Negro Hung Alive by Waist

31. Olaudah Equiano (1745-1797) 1789  wrote and published, The Interesting Narrative of the Life of Olaudah Equiano, or Gustavus Vassa the African.

32. Abolitionist Symbol, 19c

34. Köle Ticaretinin Maliyeti Afrika’ya Etkileri • 15 ile 20 milyon Afrikalı bütün karşı koymalara rağmen gemilerle Amerikaya taşındı • Milyonlarcası, Avrupa, Asya ve dünyanın diğer bölgelerine götürüldü • Korkuç İnsani Maliyet • Nakliye esnasındaki sayısız ölüm • Milyonlarca esaret • Kölelerin torunlarının hazin hayatları. • Etki çok derin olmuştur • Gelecekte toplumun lideri olabilecek en güçlü gençler esir edilmiş ya da yok edilmiştir. • Afrika kendi içerisinde bölünmüş ve sonu gelmez çatışmalar yaşanmıştır. • Milyonlarca işgücü Afrika’nın refahı için çalışamamıştır • Bütün kıtaya yönelik bir soykırım söz konusudur. Köle Ticaretinin Etkileri • 400 yıl süren bir köle ticareti • Mahvolan bir koca kıta: Afrika

35. Ekonomi • Afrikalı insanlar dünyanın diğer bölgelerindekine göre oldıkça fakir olmuşlardır. • Köleler çoğu Amerikan kolonilerinin ekonomisinin büyümesini sağlamışlardır • Onların zirai bilgi ve emekleri İngiliz kolonilerindeki pirinç endüstrisinin gelişmesini sağlamıştır. • Kültür • Köle ticaretinin bir sonucu olarak Afrikalı insanlar dünyanın dört bir yanına dağılmışlardır. • Africa Diasporası oluşmuştur • Sonunda Afrika kültürü—musik, sanat, din, yemek ve mutfak— batı dünyasına yayılmıştır

39. ESKİ KÖLELİK Yasal mülkiyet esastır Yüksek bedeller ödenir Kârlar düşüktür Potansiyel köle kıtlığı vardır İlişki uzun döneme yayılır Köleler süreklidir Etnik farklılıklar önemlidir YENİ KÖLELİK Yasal mülkiyetten kaçınılır Çok düşük bedeller ödenir Kârlar çok yüksektir Potansiyel köle fazlası vardır İlişki kısa bir dönem için kurulur Köleler kullanılıp atılır Etnik farklılıkların hiçbir önemi yoktur ESKİ VE YENİ KÖLELİK Kaynak: BALES, Kevin: Küresel Ekonomide Yeni Kölelik, (Çev. P. ÖĞÜNÇ) Çitlembik Yay., İst., 2002.

40. BİTTİ Doç. Dr. Taner TATAR

41. BİR SONRAKİ DERSE KADAR HOŞÇAKALIN