Download
1 / 59
590 likes | 709 Vues
ÖĞRENELİM. EĞLENELİM. DEĞERLENDİRELİM. DÜNYA. DÜNYA.
E N D
ÖĞRENELİM EĞLENELİM DEĞERLENDİRELİM
DÜNYA Dünyamızın ne şekilde olduğunu görerek anlamak için Dünya’ya uzaydan bakmak gerekir. Dünya’nın uzaydan çekilmiş fotoğraflarında mavi bir topa benzediği görülür. Bunun yanında Güneş ve Ay’ın da topa benzediği yani küre şeklinde olduğu Dünya’da yapılan gözlemler ve uzaydan çekilen fotoğraflarla anlaşılır.
DÜNYA Bu gök cisimlerinin büyüklüklerine göre sıralanışı Güneş, Dünya ve Ay şeklindedir. Dünya kendi etrafında döner. Ancak Dünya’dan baktığımızda uzaydaki cisimler daha küçük göründüğü için Güneş ve Ay’ı yaklaşık aynı büyüklükte görürüz.
DÜNYA Dünya’nın kendi etrafındaki dönüş hareketinin yönü batıdan doğuya doğrudur. Dünya’nın kendi etrafındaki bir tam dönüşünü tamamladığı süre bir gün olarak kabul edilmiştir. Gece ve gündüzden oluşan bir günlük sürenin 24 saat dilimine ayrılmasıyla saat oluşturulmuştur.
DÜNYA Dünya kendi etrafındaki dönme hareketini sürdürürken bir taraftan da Güneş’in çevresinde dolanır. Dünya’nın Güneş etrafındaki bir tam dolanımı 365 gün 6 saat sürer. Bu süre bir yıl olarak kabul edilmiştir.
DÜNYA Dünya’nın kendi etrafındaki bir günlük dönme hareketi gece ve gündüzün oluşumunu sağlar. Dünya kendi etrafında dönmeseydi Dünya’nın bir yarısı sürekli gündüz diğer yarısı ise sürekli gece olurdu.
DÜNYA Yerküre modelinde bir yönden ışık tutarak kendi etrafında döndürdüğümüzde bir yarısı ışık alırken diğer yarısı ışık almaz. Kürenin ışık alan yarısı Dünya’nın gündüzü yaşayan bölgelerini, ışık almayan yarısı ise geceyi yaşayan bölgelerini temsil eder.
DÜNYA DÜNYAMIZ’IN YUVARLAK OLDUĞUNU NASIL İSPATLARIZ?
GÜNEŞ Güneş, uzaydan bakıldığında büyük sarı bir topa benzer. Güneş çok sıcaktır ve yanmakta olan gazlardan oluşan ateşten bir topa benzer. Çok güçlü bir ısı ve ışık kaynağıdır.
GÜNEŞ Güneş’in güçlü ışığı gözlerimiz için çok zararlıdır. Bu nedenle hiçbir zaman güneşe çıplak gözle, özellikle de dürbün ve teleskopla bakılmamalıdır. Güneş bir ışık kaynağı olmasına rağmen Dünya ve Ay’ın kendi ışığı yoktur.
GÜNEŞ Gün boyunca Güneş gökyüzünde farklı yerlerde görülür. Sabah doğudan yükselmeye başlar. Öğlen gökyüzünden en yüksek noktaya ulaşır. Akşam ise batı ufkundan gözden kaybolur. Güneş’in hareket ediyor gibi görülmesinin sebebi Dünya’nın kendi etrafında dönme hareketi yapmasıdır.
GÜNEŞ Bu durumu farklı ulaşım araçları ile yaptığımız yolculuklarla çevredeki hareketsiz varlıkların hareketliymiş gibi görülmesine benzetebiliriz. Hareket eden bir otomobilde ya da trende iken yol kenarındaki ağaçları hareket ediyormuş görürüz. Oysa hareketli olan biziz, hareketsiz olanlar ise ağaçlardır.
GÜNEŞ Dünya’nın kendi etrafında dönme yönü batıdan doğuya doğrudur. Bu sebeple Güneş doğudan yükselir. Güneş doğudan doğduğu için doğu kesimlerinde sabah, batıya göre daha erken olur.
AY Ay, küre biçiminde bir gök cismidir ve tamamının görüldüğü dönemde büyük parlak bir topa benzer. Ay, ışık kaynağı değildir, Güneş’ten aldığı ışığı yansıtır. Ay’ın kendi ışığı yoktur. Bu nedenle dürbün ve teleskopla bakılabilir.
AY Ay da, Dünya gibi hareket halindedir. Ay’ın hareketlerinden biri kendi etrafında dönmesi diğerleri ise Dünya’nın etrafında dönmesi ve Dünya ile birlikte Güneş etrafında dönmesidir. Ay, Dünya’ya en yakın gök cismidir.
AY Ay’ın kendi etrafındaki dönme süresi ile Dünya etrafındaki dolanım süresi birbirine eşittir. Bu nedenle Dünya’dan bakıldığında Ay’ın daima aynı yüzünü görürüz.
AY Ay dünyamızın 1/50’si kadardır. Ay’ın çapını 1 birim olarak kabul edersek Dünya’nın çapı 4 birim, Güneş’in çapı ise 400 birimdir. Diğer bir ifade ile Güneş’in çapı: Dünya’nın çapının 100, Ay’ın çapının ise 400 katıdır. Güneş ile Dünya arasındaki uzaklık Ay ile Dünya arasındaki uzaklıktan çok daha fazladır.
AY’IN EVRELERİ Ay’ın evreleri; Dünya’nın çevresindeki hareketi ile, Ay’ın Dünya etrafındaki dolanımı sonucu oluşur. Ay’ın, havanın açık olduğu gecelerde bile her zaman bütünü görünmez. Bazı gecelerde bir bölümü görünürken bazı gecelerde ise hiç görünmez.
AY’IN EVRELERİ Ay’ın görünüşünde düzenli bir değişim olduğu fark edilir. Yani Ay, Dünya etrafındaki bir dolanımı sırasında belli şekillerde görülür. Her zaman aynı sırayı izleyen bu görünüşlere Ay’ın evreleri denir. Ay’ın dört ana evresi vardır:
AY’IN EVRELERİ Son dördün güneş Yeni ay Dolunay İlk dördün
AY’IN EVRELERİ YENİ AY Ay, Güneş ile Dünya arasında iken yeni ay evresi oluşur. Bu evrede Ay görülmez. Çünkü Ay’ın karanlık yüzü Dünya’ya dönüktür. Bu evrede Ay, Güneş ile beraber hareket eder. Yani Güneş’le doğar, Güneş’le batar. Gün geçtikçe uzanım açısı artacağından Ay, Güneş’e göre daha geride kalacak ve yavaş yavaş görülmeye başlayacaktır.
AY’IN EVRELERİ İLK DÖRDÜN EVRESİ Ay’ın Dünya’ya bakan kısmının sağ yarısı görünür. Ay’ın görünümü D harfi şeklindedir. Yeni ay evresinden 7 gün sonra oluşur. Ay, yeni ay evresinden sonra hilal şeklini alır. Gün geçtikçe hilal yarım daire şeklinde görülür. Dünya’dan, aydınlanmış olan Ay yüzeyinin yarısı görülür.
AY’IN EVRELERİ DOLUNAY Ay’ın Dünya’ya bakan yüzünün tamamı görünür. Dünya, Güneş ile Ay’ın arasındadır. Bu evrede Ay yörüngesi ile Güneş tam karşı karşıyadır. Bu durumda Ay, gün doğumundan gün batımına kadar, tam bir yuvarlak şekil ile bütün bir gece gökyüzünde görülür. Ay’ın ilk dördünden bir hafta sonra görülen durumudur.
AY’IN EVRELERİ SON DÖRDÜN EVRESİ Ay’ın dolunay evresinden yaklaşık 7 gün sonra görülen durumudur. Ay’ın Dünya’ya bakan yüzünün sol yarısı görünür. Ay’ın görünümü ters D harfi şeklindedir. Ay Dünya’nın etrafındaki bir tam dolanımını tamamlamadan önce bir kez daha yarım daire şeklinde görülür. Ay’ın her dört evrelik çevrimi, “ 29’5 gün ” de tamamlanır.
DÜNYA , GÜNEŞ VE AY’IN HAREKETLERİ 1) Dünya kendi etrafında döner. 2) Ay kendi etrafında döner. 3) Ay, Dünya’nın etrafında döner.
DÜNYA , GÜNEŞ VE AY’IN HAREKETLERİ 5) Dünya ve Ay, Güneş’in etrafında döner.
UZAYLA İLGİLİ BAZI KAVRAMLAR Uzaya gönderilen araçları kullanmak ve gerektiğinde uzayda ve Dünya dışı gök cisimlerinde yürümekle görevlendirilen insan, uzay adamıdır.
UZAYLA İLGİLİ BAZI KAVRAMLAR Teleskop, çok uzak gök cisimlerini yakınımızdaymış gibi gösteren, gök cisimlerinin daha büyük görüntüler şeklinde görülmesini sağlayan ve özellikle rasathanelerde kullanılan optik bir alettir.
UZAYLA İLGİLİ BAZI KAVRAMLAR Gözlem evi anlamına gelir. Her çeşit değişikliği gözlemlemek, veriler toplamak, incelemek için kurulmuşlardır. Uzayda bulunan cisimleri incelemeye elverişli teleskop ve diğer yardımcı aletlerle donatılmış kubbesi açık özel binadır.
SORULAR A B C D
SORULAR A B C D
SORULAR A B C D
SORULAR A B C D
SORULAR A B C D
DOĞRU CEVAP • Sonraki soruya geçmek için “ SONRAKİ SORUYA GEÇ ” butonuna tıklayınız. Sonraki soruya geç
DOĞRU CEVAP • Sonraki soruya geçmek için “ SONRAKİ SORUYA GEÇ ” butonuna tıklayınız. Sonraki soruya geç
DOĞRU CEVAP • Sonraki soruya geçmek için “ SONRAKİ SORUYA GEÇ ” butonuna tıklayınız. Sonraki soruya geç
DOĞRU CEVAP • Sonraki soruya geçmek için “ SONRAKİ SORUYA GEÇ ” butonuna tıklayınız. Sonraki soruya geç
DOĞRU CEVAP • Sınavınız sona erdi, ana sayfaya geri dönmek için “ SINAVI BİTİR ” butonuna basınız. Sınavı bitir
YANLIŞ CEVAP • Sorunun açıklaması için “ BİLGİ AL ” butonuna tıklayınız. • Sıradaki soruya geçmek için “ SONRAKİ SORUYA GEÇ ” butonuna tıklayınız. Bilgi al Sonraki soruya geç
YANLIŞ CEVAP • Sorunun açıklaması için “ BİLGİ AL ” butonuna tıklayınız. • Sıradaki soruya geçmek için “ SONRAKİ SORUYA GEÇ ” butonuna tıklayınız. Bilgi al Sonraki soruya geç
YANLIŞ CEVAP • Sorunun açıklaması için “ BİLGİ AL ” butonuna tıklayınız. • Sıradaki soruya geçmek için “ SONRAKİ SORUYA GEÇ ” butonuna tıklayınız. Bilgi al Sonraki soruya geç
YANLIŞ CEVAP • Sorunun açıklaması için “ BİLGİ AL ” butonuna tıklayınız. • Sıradaki soruya geçmek için “ SONRAKİ SORUYA GEÇ ” butonuna tıklayınız. Bilgi al Sonraki soruya geç
YANLIŞ CEVAP • Sorunun açıklaması için “ BİLGİ AL ” butonuna tıklayınız. • Sıradaki soruya geçmek için “ SONRAKİ SORUYA GEÇ ” butonuna tıklayınız. Bilgi al
SORUNUN ÇÖZÜMÜ • Doğru cevap D şıkkıdır. • Öğrenelim bölümünde Dünya, Güneş ve Ay’ın uzaydan çekilen fotoğraflarla ve yapılan gözlemlerle küreye benzediğini öğrenmiştik. Sonraki soruya geç
