AVRUPA BİRLİĞİ ORTAK PİYASA DÜZENİ HAZIRLAYANLAR Şeyda YILDIZ Fatma Bengisu ONARAN

1. AVRUPA BİRLİĞİ ORTAK PİYASA DÜZENİ HAZIRLAYANLAR Şeyda YILDIZ Fatma Bengisu ONARAN Yetkin Barış ŞİMŞEK

2. AVRUPA BİRLİĞİ Avrupa Birliğiya da kısaca AB, yirmi yedi üye ülkeden oluşan ve toprakları büyük ölçüde Avrupa kıtasında bulunan siyasi ve ekonomik bir örgütlenmedir. Yaklaşık 500 milyonluk nüfusuyla Avrupa Birliği, dünyanın nominal gayrisafi hasılasının %30'luk bölümünü oluşturur. Nominal gayrisafi yurtiçi hasıla: bir ülke sınırları içerisinde, belirli bir dönemde üretilen çıktının (mal ve hizmetlerin) aynı yılın piyasa fiyatları esas alınarak ölçülen değerini ifade eden kavramdır.

3. Avrupa Birliğinin Kurucu Üyeleri • Almanya • Belçika • Fransa • Hollanda • Lüksemburg • İtalya

4. ORTAK PİYASA DÜZENİ Tarımsal ürünlerin üreticiden tüketiciye ulaştırılması sürecinin hedef fiyat, müdahale fiyatı ve eşik fiyat ölçütlerine göre ortak tarım politikası ilkeleri çerçevesinde yönlendiren düzenlemeler.

5. AVRUPA BİRLİĞİ’NİN ORTAK TARIM PİYASASINA İHTİYAÇ NEDENİ? • Üretim standartlarını ve tarım teknolojisini geliştirmek, • Tarımda verimliliği artırmak, • Ürün arzının güvenliğini sağlamak, • Tarımsal üretim araçlarının etkili kullanımını sağlamak, • İşgücünün verimliliğini sağlamak, • Tarım sektöründe çalışanların gelirini artırmak, • Tüketicilere daha gerçekçi ve uygun fiyatlar sunmak, • Piyasalarda istikrarı sağlamak, • Fiyatların üye ülkeler arasında haksız rekabete yol açmasının önüne geçmek.

6. Ortak piyasa düzeni ile neler düzenlenir? • Tüm Avrupa piyasasındaki ürünlerin tek tek fiyatlarının belirlenmesi • Sektördeki üreticilere ya da operatörlere yardım verilmesi • Üretimi kontrol edecek ve üye olmayan ülkelerle ticareti düzenleyecek ticaret mekanizmalarının kurulması

7. ORTAK PİYASA DÜZENİ HANGİ ÜRÜNLERİ KAPSAR? • Hububat, domuz eti, yumurta ve kümes hayvanları eti, meyve ve sebzeler, muz, şarap, süt ürünleri, sığır ve dana eti, katı ve sıvı yağlar, şeker, çiçek, kuru yem, işlenmiş meyve ve sebzeler, tütün, keten ve kenevir, şerbetçiotu, tohumlar, koyun ve keçi eti vb. • (patates ve alkol için OPD yoktur)

8. KARAR ALMA MEKANİZMASI Management Committee (idari komite) : taslak çalışmaları (üye devletlerin temsilcileri + komisyondan bir başkan) Avrupa komisyonu : mevzuat hazırlama, uygulamayı izleme Avrupa parlamentosu : görüş verme Başkanlar konseyi: OPD’nin kurulması ve uygulanması ile ilgili nihai kararlar

9. AVRUPA BİRLİĞİ GÖSTERGELERİ • Tarım sektöründeki payı : %16,4 • Toplam sebze üretimi: 55 milyon ton • Toplam meyve üretimi: 35 milyon ton • Toplam sebze tüketimi : 43 milyon ton kişi başı 133 kilogram • Toplam meyve tüketimi: 29 milyon ton kişi başı 92 kilogram • Toplam işletme sayısı 537 700 • Ortalama işletme bünyesi 4 ha • Dünya ticaretindeki yeri • İhracat %11,7 • İthalat %25 (Veriler 2004 yılına ait verilerdir)

10. MEYVE-SEBZE OPD YASAL DAYANAĞI2200/96 Tüzüğü • Meyve ve sebze opd, ana tüzük çerçevesinde dört ana başlık altında toplanabilir • Standartlar • Üretici örgütleri • Müdahale düzenlemeleri • 3. ülkelerle ticaret

11. STANDARTLAR • Standartlara uymayan ürünler topluluk içinde sergilenemez, satışa sunulamaz, dağıtılamaz, pazarlanamaz. • Kalite, boyut,etiketleme, paketleme ve sunuş kriterleri vardır. • Extra, 1.sınıf, 2.sınıf ayrımı vardır. • Üye devletler tarafından belirlenen ve komisyonca belirlenen makamlarca denetlemeler yapılır

12. Üretici örgütlerinin amaçları • Üretimin talebe göre ayarlanması • Üyelerinin ürünlerinin pazarda yer almasını sağlamak • Üretim maliyetlerini azaltıp, fiyatların istikrarını sağlamak • Özellikle su, toprak ve peyzaj kalitesini koruyacak be biyoçeşitliliği muhafaza edecek üretim uygulamalarının üretim tekniklerinin ve çevreyle dost atık yönetim uygulamalarının yaygınlaştırılmasını sağlamak

13. Müdahale düzenlemeleri • Müdahale, üretim fazlası olan yıllarda fiyatların istikrarını sağlamak için piyasadan ürünlerin geri çekilmesi • Piyasadan çekilen ürünlerin hangi yollardan çıkarılacağı ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. • Telafi miktarı giderek azalmakta ve sadece pazarlanabilir kalitede üretim için verilmektedir. Başlıca geri çekme telafisinden yararlanabilecek ürünler; Domates, patlıcan, elma, portakal, kayısı, şeftali vs.

14. 3.ülkelerle ticaret • Ortak gümrük tarifesi • Avrupa anlaşmaları • Akdeniz ticaret düzenlemeleri • Lome sözleşmesi • İthalat ve ihracat lisansları ile düzenlenmiştir.

15. Tarife kotaları • Önce gelen alır mantığı hakimdir.(başvuruların kronolojik sırasına göre) • Talebe ve geleneksel ticaret akışına göre uygulanır.

16. İhracat geri ödemeleri • Belirli ürünleri üçüncü ülkelere ihraç eden ab ihracatçılarına ab ve dünya fiyatları arasındaki farkı telafi etmek üzere yapılan ödemelerdir. • Elma, limon, portakal, şeftali, nektarin, sofralık üzüm, domates ve bazı sert kabuklu meyveler için verilir.