Rynek biomasy stałej w Polsce dr Magdalena Rogulska ipieo.pl

1. Rynek biomasy stałej w Polsce dr Magdalena Rogulska www.ipieo.pl

2. Polityka energetyczna Polski do roku 2030 Podstawowe kierunki: Poprawa efektywności energetycznej Wzrost bezpieczeństwa energetycznego Dywersyfikacja struktury wytwarzania energii elektrycznej poprzez wprowadzenie energetyki jądrowej Rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw Rozwój konkurencyjnych rynków paliw i energii Ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko

3. Cele w obszarze OZE Wzrost wykorzystania OZE w finalnym zużyciu energii do 15% w roku 2020 oraz dalszy wzrost tego wskaźnika w latach następnych Osiągnięcie w 2020 roku 10% udziału biopaliw w rynku paliw transportowych oraz utrzymanie tego poziomu w latach następnych Ochrona lasów przed nadmierną eksploatacją w celu pozyskiwania biomasy oraz zrównoważone wykorzystanie obszarów rolniczych na cele OZE, w tym biopaliw, tak żeby uniknąć konkurencji pomiędzy energetyką odnawialna i rolnictwem.

4. Przykłady działań na rzecz rozwoju wykorzystania OZE Wypracowanie ścieżki dojścia do 15% udziału OZE w podziale na sektory i technologie utrzymanie stabilnych mechanizmów wsparcia wykorzystania odnawialnych źródeł energii, realizacja Wieloletniego programu promocji biopaliw i innych paliw odnawialnych w transporcie na lata 2008-2014 wprowadzenie mechanizmów wsparcia dla wytwarzania ciepła i chłodu z OZE, Utrzymanie zasady zwolnienia z akcyzy energii z OZE Bezpośrednie wsparcie budowy nowych jednostek i sieci elektroenergetycznych umożliwiających ich przyłączenie, Stymulowanie rozwoju przemysłu na rzecz energetyki odnawialnej

5. Struktura produkcji z OZE Produkcja energii z OZE 228,3 PJ co stanowi 7,7% energii całkowitej biomasa stała – 70% produkcja ciepła 29% en. elektryczna 1% ciepło sieciowe Źródło: Główny Urząd Statystyczny Struktura produkcji energii z OZE, 2008 r. (%) Poznań, 18 maja 2010 r.

6. Zapotrzebowanie na energię do 2030 r. Zapotrzebowanie na energię: struktura produkcji z OZE Źródło : Polityka energetyczna Polski do 2030r. Wzrost zapotrzebowania na OZE z 4,8 Mtoe w 2006 do 12,9 Mtoe w 2030

7. Rynek biomasy • Energetyka zawodowa i przemysłowa – współspalanie i kotły dedykowane biomasie, przy współspalaniu od 2008 r. obowiązek wykorzystania określonego udziału biomasy pochodzenia rolniczego (100% w 2015 r.). • Lokalne ciepłownie (śr.1-10 MWh), konieczna modernizacja starych kotłowni węglowych, możliowść zamiany na kotły biomasowe (przykłady - PEC Lubań 8 MW, EC Płońsk- 10 MWth,2 MWel) •  Indywidualni użytkownicy, w tym gospodarstwa domowe- duża dynamika sprzedaży kotłów, ale brak rynku paliwa i bezpieczeństwa dostaw paliwa , w tym peletów (85 % na eksport).

8. Produkcja energii elektrycznej z OZE wg źródeł ich pozyskania w latach 2006-2008 [GWh] Źródło: Energia ze źródeł odnawialnych w 2008 r., GUS, 2009

9. Produkcja ciepła z OZE w energetyce konwencjonalnej w latach 2006-2008 [TJ] Źródło: Energia ze źródeł odnawialnych w 2008 r., GUS, 2009

10. Konkurencja o zasoby biomasy Konkurencja po stronie podaży (rolnika): Produkcja żywności Produkcja biomasy na cele przemysłowe Zalesianie Ochrona przyrody (NATURA 2000) Konkurencja po stronie popytu: • Elektroenergetyka • Ciepłownictwo • Produkcja biopaliw płynnych • Przemysł Przykład: konkurencja o biomasę z leśnictwa między elektroenergetyką a przemysłem celulozowo-papierniczym, przemysłem produkcji płyt wiórowych i przemysłem meblarskim. • Problem ograniczoności zasobów dostrzeżony po raz pierwszy przy planowaniu współspalania biomasy na dużą skalę

11. Zasoby biomasy • Ograniczone zasoby leśne • Przemysł drzewny zużywa odpady z produkcji drzewnej – brak nadwyżek • Duży potencjał roślin energetycznych • Ogromny potencjał produkcyjny w rolnictwie • Zmiany strukturalne i reforma WPR • Potrzeba alternatywnej produkcji w rolnictwie

12. Bilans zasobów biomasy i podstawowe kierunki jej pozyskania (J.Bzowski, 2006)

13. Źródła biomasy rolniczej Uprawy energetyczne: drzewa szybkorosnące (np. wierzba, topola, akacja), wieloletnie byliny dwuliścienne (np. topinambur, ślazowiec pensylwański, rdesty), trawy wieloletnie (np. trzcina pospolita, miskanty) Znaczącypotencjał Perspektywaśrednio- i długo-terminowa Produkty rolnicze: rzepak, burak cukrowy, żyto, jęczmień, kukurydza, ziemniaki Odpady organiczne z rolnictwa: słoma, pozostałości przerobu owoców,odchody zwierzęce Perspektywa krótko- i średnio-terminowa

14. II. Powierzchnia gruntów potencjalnie dostępnych pod uprawy energetyczne (% procent całkowitej powierzchni) De Wit i Faaij 2008 za A. Faber 2009

15. II. Zasoby słomy w Polsce możliwej do wykorzystania na cele energetyczne(średnia za lata 2004-08) Zboża + kukurydza + rzepak IUNG, J. Kuś 2009 r. Kuś 2009 IUNG-PIB 15

16. Zasoby słomy w różnych województwach źródło: Gradziuk P., Grzybek A., 2002

17. II. Zasoby drzewne w wybranych krajach(SoEF 2007) Pozyskiwanie: PL 50% rocz. przyrostu UE 60% rocz. przyrostu za Ślęzak 2008

18. II. Lesistość Polski wg województw (IBL) za Ślęzak 2008

19. Drewno na cele energetyczne możliwości zwiększenia podaży za Ślęzak 2008

20. Problemy • Jak przyspieszyć rozwój rynku ? • Produkcja dużych ilości biomasy zgodnie z zasadami rozwoju zrównoważonego • Rozwój wielkoobszarowych plantacji lignocelulozowych • Wsparcie produkcji ciepła i chłodu sieciowego z OZE • Wykorzystania odpadów na cele energetyczne • Efektywność energetyczna – produkcja energii, przemysł, nawyki użytkowników • Promocja stylu życia przyjaznego środowisku, wzrost świadomości społecznej

21. Uwagi końcowe • Ministerstwo Gospodarki pracuje nad nowymi regulacjami energetycznymi np. zmiana definicji biomasy (Rozporządzenie MG z lutego 2010 r.) • Krajowy plan działań w zakresie OZE – 25 maja 2010 r. na stronach MG, publiczna konsultacja do 7 czerwca • Ustawa o OZE ??? • Nowelizacja ustawy o biopaliwach ???