Yeni Mali Yönetim ve Kontrol Sisteminde İç Kontrol - Ön Mali Kontrol – Mali Hizmetler Birliği

1. Yeni Mali Yönetim ve Kontrol Sisteminde İç Kontrol - Ön Mali Kontrol – Mali Hizmetler Birliği

2. İç Kontrol Tanımı ve Amacı İç kontrol; İdarenin amaçlarına - Belirlenmiş politikalara - Mevzuata uygun olarak; - Faaliyetlerin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yürütülmesini, - Varlık ve kaynakların korunmasını, - Muhasebe kayıtlarının doğru ve tam olarak tutulmasını, - Mali bilgi ve yönetim bilgisinin zamanında ve güvenilir olarak üretilmesini, sağlamak üzere idare tarafından oluşturulan organizasyon, yöntem ve süreçle iç denetimi kapsayan mali ve diğer kontroller bütünüdür. 

3. İç Kontrolün Bileşenleri • Kontrol Ortamı • Risk Değerlendirme • Kontrol Faaliyetleri • Bilgi ve İletişim • İzleme

4. İç Kontrolün Temel Özellikleri • Yönetim Sorumluluğunda • Mali ve Mali Olmayan Tüm İşlemleri Kapsar • Risk Esasına Dayanır • Makul Güvence Sağlar • Her Yıl Değerlendirmeye Tabi Tutulur

5. İç Kontrol Sorumluluğu • Üst yöneticiler: Sistem kurma ve gözetim • Harcama yetkilileri: Uygulama • Mali hizmetler birimi: Sistemin kurulması, standartların uygulanması çalışmaları ve ön mali kontrol • Muhasebe yetkilileri: Kayıtların usulüne uygunluğu ve saydamlık • Gerçekleştirme görevlileri: Uygulama

6. Ön Mali Kontrol • İç kontrolün bir parçasıdır • Bağlayıcı değildir • Danışma ve önleyici niteliğindedir • Sadece bir birimin görevi değildir

7. Önceki Sistemde Ön Mali Kontrol Yapan İdareler • Maliye Bakanlığı • Maliye Bakanlığının Birimleri • Sayıştay • İdareler

8. Ön Mali Kontrol - 1 • MALİYE BAKANLIĞI • Sözleşme Tasarılarının Vizesi • Avans ve Kredi İzinleri • Harcırah Vizeleri • Yan Ödeme Cetvellerinin Vizesi

9. Ön Mali Kontrol - 2 • MALİYE BAKANLIĞI BİRİMLERİ • Gider Yüklenme Belgeleri • Ödeme Emirlerinin Vizesi • Uygunluk Denetimi • İhale Komisyonlarına Katılım

10. Ön Mali Kontrol - 3 • SAYIŞTAY • Sözleşme ve Bağıtların Tescili • Kadro Cetvellerinin Vizesi • Ödeme Emirlerinin Vizesi

11. Ön Mali Kontrol - 4 • İDARELER • Tahakkuk Memurları • İhale Komisyonu Üyeleri • Diğer Görevliler • İta Amirlerinin Gözetim Görevi

12. ÖNCEKİ SİSTEMDE ÖN MALİKONTROL SAYIŞTAY MALİYE BAKANLIĞI (BÜMKO) Ödeme Emrinin Vizesi Harcama programı Sözleşmeler Söz.Tescili Program Vizesi Sözleşme Tasarısı Vizesi Sözleşme Tasarıları Harcama programı BÜTÇE DAİ.BŞK. BAKANLIKLAR Vize Edilen Program Ödeme Emri Düzenleme Talebi Ödeme Emri Gönderilmesi Gönderilmesi Ödeme Emri Ödeme Emri Gönderilmesi Ödenek İhtiyacının Bildirilmesi SAYMANLIK TAŞRA BİRİMİ ÖDEME İŞLEMİ

13. Sisteme Eleştiriler • Harcamada Katı Ön Kontrol • Yetki-Sorumluluk Dengesizliği • İdarelere Yeterli İnisiyatif Verilememesi • Ödeme Aşamasında Uygunluk Kontrolü

14. Yeni Ön Mali Kontrol Sisteminin Getirdikleri (1) • Sayıştay’ın vize/tescil gibi ön mali kontrol görevi sona erdirildi • Maliye Bakanlığı’nın vize yapmak gibi ön mali kontrol görevi kaldırıldı

15. Yeni Ön Mali Kontrol Sisteminin Getirdikleri (2) • Ödeme aşamasında yapılan uygunluk kontrolü kaldırıldı, ön mali kontrol görevi idarelere devredildi • İdarelerin mali yönetim ve kontrole ilişkin görev ve yetkileri artırıldı

16. Yeni Ön Mali Kontrol Sisteminin Getirdikleri (3) • Ön mali kontrol, riskli alanlar dikkate alınarak yapılan danışma ve önleyici niteliği haiz bir kontrol haline getirildi • İç kontrolün bir unsuru oldu

17. Ön Mali Kontrolde Yeni Yapı • Harcama Birimleri • Mali Hizmetler Birimi

18. Ön Mali Kontrolde Yeni Yapının Fonksiyonları • Süreç Kontrolü • Harcama Birimleri • Mali Hizmetler Birimi • Taahhüt ve Sistem Kontrolü • Mali Hizmetler Birimi

19. Ön Mali Kontrol • Tanım: İdarelerin gelir, gider, varlık ve yükümlülüklerine ilişkin mali karar ve işlemlerinin; idarenin bütçesi, bütçe tertibi, kullanılabilir ödenek tutarı, ayrıntılı harcama programı, finansman programı, merkezi yönetim bütçe kanunu ve diğer mali mevzuat hükümlerine uygunluğu ve kaynakların etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılması yönlerinden yapılan kontrol

20. Harcama Birimlerinde Ön Mali Kontrol • Süreç kontrolü: İşlemlerin ardışık kontrolü • Gerçekleştirme görevlisi kontrolü • Harcama yetkilisi kontrolü • Muhasebe yetkilisi kontrolü • Mali hizmetler birimi kontrolü

21. Ön Mali Kontrolde Görevler Ayrılığı İlkesi • Harcama yetkilisi ile muhasebe yetkilisi görevi aynı kişide birleşemez. • Mali hizmetler biriminde ön mali kontrol görevini yürütenler mali işlem sürecinde görev alamazlar.

22. Ön mali kontrol görevini yürütenler, • Onay belgesi ve ekleri ile şartname ve sözleşme tasarılarının hazırlanması, • Mali karar ve işlemlerin belgelendirilmesi, mal ve hizmetlerin teslim alınması gibi mali karar ve işlemlerin hazırlanması ve uygulanması aşamalarında görevlendirilemezler • İhale komisyonu ile muayene ve kabul komisyonunda başkan ve üye olamazlar.

23. Mali Yönetim ve Kontrol Yapısı ÜST YÖNETİCİ Mali Hizmetler Birimi İç Denetim Birimi Muhasebe Birimi Harcama Birimi Harcama Birimi Harcama Birimi Harcama sonrası Denetim Ön Mali Kontrol İç Kontrol

24. Stratejik plan Performans programı Bütçe Kesin hesap Muhasebe Ön mali kontrol Faaliyet raporu Mali istatistikler Diğer Raporlar MERKEZ Ödeme Emri Mali Hizmetler Birimi Görevler Harcama Yetkilisi Ödeme Emri Muhasebe Yetkilisi Harcama Talimatı (Sadece Genel Bütçeli İdarelerde-MB) Muhasebe Yetkilisi Gerçekleştirme Görevlileri Ödenek Gönderme Belgesi Ödeme Emri Harcama Yetkilisi Harcama Talimatı TAŞRA Muhasebe Yetkilisi Gerçekleştirme Görevlileri Harcama Süreci

25. MALİ HİZMETLER BİRİMİ

26. Mali Hizmetler Teşkilat Şeması

27. Mahalli idarelerde mali hizmetler biriminin görevlerini kim yapar? İçişleri Bakanlığının 24.02.2006 Tarihli Genelgesi D- Diğer Hususlar: 1–5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 60 ıncı maddesinde sayılan mali hizmetler biriminin görevleri, norm kadro uygulamasına geçilmesine ve birimin kurulmasına kadar muhasebe yetkililiği görevini yürüten kişiler (hesap işleri daire başkanı, hesap işleri müdürü, muhasebeci, sayman, muhasip vb.) tarafından yerine getirilir. Ancak teşkilat yapısında, Kanunun mali hizmetler birimine vermiş olduğu görevleri yapan diğer birimlerin de bulunması halinde, mali hizmetler biriminin muhasebe hizmetleri dışındaki diğer görevleri üst yöneticinin onayı ile bu birimler tarafından yerine getirilebilir.

28. MALİ HİZMETLER BİRİMİ; • Kamu idaresinin bütçesini hazırlamak • İzleyen iki yılın bütçe tahminlerini yapmak • Bütçe işlemlerini yapmak ve bütçe kayıtlarını tutmak • Muhasebe hizmetlerini yürütmek • İç kontrol sisteminin kurulmasını sağlamak • Ön mali kontrol yapmak • Faaliyet raporu hazırlamak • Bütçe uygulama sonuçlarına ilişkin verileri derlemek ve raporlamak • Mali istatistikleri hazırlamak • Harcama yapılması ve gelir toplanmasına ilişkin mali işlemleri yürütmek • Kesin hesabı hazırlamak

29. MALİ HİZMETLER BİRİMİNDE ÖN MALİ KONTROL SÜRECİ

30. Ön mali kontrol sonucunda uygun görüş verilip verilmemesi, danışma ve önleyici niteliği haiz olup, mali karar ve işlemlerin harcama yetkilisi tarafından uygulanmasında bağlayıcı değildir. • Mali karar ve işlemlerin ön mali kontrole tabi tutulması ve ön mali kontrol sonucunda uygun görüş verilmiş olması, harcama yetkilileri ve gerçekleştirme görevlilerinin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.

31. MALİ HİZMETLER BİRİMİNİN ÖN MALİ KONTOLÜNE TABİ MALİ KARAR VE İŞLEMLER

32. i- Kanun tasarılarının mali yükünün hesaplanması

33. ii- Taahhüt evrakı ve sözleşme tasarılarının ön mali kontrole tabi tutulması • Harcama birimlerinin, ihale kanunlarına tabi olsun veya olmasın, harcamayı gerektirecek taahhüt evrakı ve sözleşme tasarılarından tutarı mal ve hizmet alımları için bir milyon Yeni Türk Lirasını, yapım işleri için iki milyon Yeni Türk Lirasını aşanlar kontrole tabidir. Bu tutarlara katma değer vergisi dahil değildir. • Kontrole tabi taahhüt evrakı ve sözleşme tasarıları, bunlara ilişkin tüm bilgi ve belgeleri içerecek şekilde oluşturulan iki nüsha işlem dosyası, harcama yetkilisi tarafından sözleşme imzalanmadan ve idare taahhüt altına girmeden önce mali hizmetler birimine gönderilir.

34. iii- Ödenek gönderme belgeleri • iv- Ödenek aktarma işlemleri • v- Kadro dağılım cetvelleri • 78 sayılı Yükseköğretim Kurumları Öğretim Elemanlarının Kadroları Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye tabi idarelere ait kadro dağılım cetvelleri ise Yükseköğretim Kurulunun onayını müteakip kontrole tabidir. • Kadro dağılım cetvelleri en geç beş işgünü içinde kontrol edilir. İlgililerine yapılacak ödemeler bu onaylı kadro dağılım cetvellerine göre yapılır. Bu cetvellerde yapılacak değişiklikler de aynı şekilde kontrol edilir.

35. vi- Geçici işçi pozisyonları • vii- Yan ödeme cetvelleri • viii- Sözleşmeli personel sayı ve sözleşmeleri • ix- Yurt dışı kira katkısı • x- Seyahat kartı listeleri

36. Mali Hizmetler Biriminin Vizesi İle İlgili Tartışma Konuları • Bir taraftan çok büyük harcamalar mali hizmetler biriminin mali kontrolünün dışına çıkarılırken diğer yandan 10-15 YTL tutarındaki seyyar görev tazminatı gibi çok özel koşullarda ödenen cüzi tutarları mali kontrol yetkilisinin vizesine tabi tutmanın iktisadi bir açıklaması var mıdır? • Kontrol ve vize işlemi kırtasiyeciliği arttırıp zaman kaybettirmeyecek midir? • Kontrol ve vize işlemi eğer kırtasiyeciliği arttırıp zaman kaybettirirse, harcama yetkililerini performanslarından dolayı sorumlu tutmak mümkün olabilecek midir? • Ödenek ve taahhüt evrakları vize için mali kontrol birimlerine gelmekte ancak muhasebe birimlerine gelmemektedir. Bu durumda taahhüt kayıtları ve taahhüt muhasebesi nasıl tutulabilecektir. Taahhüt muhasebesi ile nakit ve ödenek dağıtımı ile sağlıklı bütçe yapılmasına sağlanacak katkıdan vaz mı geçilecektir?