HEMŞİRELİĞİ İLGİLENDİREN YASA VE YÖNETMELİKLER:

1. HEMŞİRELİĞİ İLGİLENDİREN YASA VE YÖNETMELİKLER: ►1928 yılında yürürlüğe giren ‘’ Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun’’ ►1936 yılında yürürlüğe giren 3017 sayılı ‘’SSYB Teşkilat ve Memurları Kanunu’’ ►1954 yılında yürürlüğe giren 6283 sayılı ‘’Hemşirelik Kanunu’’ ►1961 yılında yürürlüğe giren 224 sayılı ‘’ Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesine Dair Kanun’’ ►1965 yılında yürürlüğe giren 657 sayılı ‘’ Devlet Personel Yasası’’ ►1970 yılında yürürlüğe giren 1327 sayılı yasa ►1983 yılında yeniden düzenlenerek yürürlüğe konulan ‘’SSYB Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği’’

2. YATAKLI TEDAVİ KURUMLARIİŞLETME YÖNETMELİĞİ’NDE HEMŞİRE; Hasta ile tıbbi ve psikolojik bakımdan devamlı ilgilenebilecek yapıda ve yetenekte sağlık meslek lisesi mezunu yardımcı sağlık personelidir.

3. SAĞLIK HİZMETLERİNİN SOSYALLEŞTİRİLMESİNE DAİR KANUN’DA SAĞLIK PERSONELİ; Sağlık hizmetlerinde maaş, ücret, yevmiye ve mukavele ile istihdam edilen ve bu sahada mesleki eğitim görerek yetişmiş olanlardır. Bu hizmet sahasında çalışan ve yüksek eğitim yapmamış olanlar yardımcı sağlık personelidir

4. Sağlık hizmetlerinin modernleşmesi ve dünya standartlarını yakalaması sadece gelişmiş teknolojilerle değil topyekün eğitilmiş sağlık personeli ile mümkündür

5. 6283 SAYILI HEMŞİRELİK KANUNU

6. KANUN MADDESİ 1: Ortaokulu bitirmiş olup 25 yaşından yukarı bulunmayan kadınlardan Hükümetçe açılmış veya tanınmış bir (Ebe - Laborant Hemşire) okulunda 3 sene tahsil görüp Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaletince teşkil olunan jüri huzurunda meslek imtihanı vererek aldığı diplomayı usulüne göre Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaletine tescil ettirenlerle 3 üncü maddenin 2. fıkrasında yazılı olanlara (Hemşire) unvanı verilir. Bu kanunun yürürlüğe girmesinden evvel usulüne göre hemşirelik sınıfına alınmış olanlar sanatlarını yapmaya ve hemşire unvanını kullanmaya devam ederler.

7. KANUNTASARISI MADDE 1: Türkiye’de üniversitelerin hemşirelik ile ilgili lisans eğitimi veren fakülte ve yüksek okullarından mezun olan ve diplomaları Sağlık Bakanlığı’nca tescil edilenler ile öğrenimlerini yurtdışında hemşirelik ile ilgili devlet tarafından tanınan bir okulda tamamlayarak denklikleri onaylanan ve diplomaları Sağlık Bakanlığı’nca tescil edilenlere hemşire unvanı verilir.

8. KANUN MADDESİ 2: Bu kanunun yayımından sonra diğer Vekaletlerle özel veya tüzel kişiler tarafından hemşirelik okulu açılması için Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaletinin müsaadesini almak şarttır.Gerek bu kanunun yayımı tarihinde mevcut bulunan, gerekse yayımından sonra açılacak olan bu gibi hemşirelik okulları Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaletinin murakabesine tabidir.

9. KANUN TASARISI MADDE 2: Yürürlükten kaldırılmıştır.

10. KANUN MADDESİ 3: Türkiye’de hemşirelik sanatını bu Kanun hükümleri dahilinde hemşire unvanını kazanmış TÜRK KADINLARINDAN BAŞKA hiç bir kimse yapamaz. Ancak yabancı memleketlerde ve mahalli Hükümetlerce tanınmış hemşire okullarında tahsil görerek diploma alan Türk hemşirelerinin alelusul hüviyetleri tespit edilerek, tahsil ettiği memlekette tescil edilmiş olanların diplomaları, uygun görüldüğü takdirde, aynen Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaletince onanıp tescil edildikten sonra sanatlarını yapmalarına müsaade olunur. Yabancı memleketlerin yukarıdaki şartları haiz okullarını bitirmekle beraber diploması oraca tescil edilmeyenler Türkiye’de meslek imtihanı vererek hemşire olabilirler. Öğretim programları Türk hemşire okulları programından ve müddetinden az olan yabancı hemşire okullarından gelenler,noksan olan kısım ve müddetleri Türk hemşire okullarında tamamlamaya mecburdurlar.

11. KANUN TASARISI MADDE 3: Türkiye’de hemşirelik mesleğini bu kanun hükümleri dahilinde hemşire ünvanı kazanmış Türk hemşireler ile hemşirelik eğitimine eşdeğer eğitim programlarından mezun olan Türk sağlık memurlarından başka hiç kimse yapamaz.

12. Türkiye'nin ilk erkek hemşiresi Alkar Acıyurt, Sivas'ın Gölova İlçesi Devlet Hastanesi'ne 'hemşire' olarak atandı.

14. KANUN MADDESİ 4: Hemşirelerin vazife ve salahiyetleri: A) Hemşireler müdavi tabip tarafından tavsiye edilen tedavi tedbirlerini uygulamaya yetkilidirler. B) Hemşireler çiçek aşısını ve acil hallerde icap eden pansumanları re’sen tatbik edebilecekleri gibi müdavi tabibin tavsiyesi üzerine sağlık kurumlarında veya dışarıda hastalara deri altına, adale içine ve damar içine şırınga yapmaya yetkilidirler. Bu sebeple mesuliyetleri şırınganın tatbikindeki bilgisizlik, dikkatsizlik ve ehliyetsizlik hallerine munhasırdır. C) Hemşireler dispanserler ve sağlık kurumlarınca görevlendirildikleri koruyucu hekimlik işlerinde halka bilcümle sıhhi tedbirleri, sağlık korunma çarelerini ve müracaat etmeleri lazım gelen sağlık kurumlarını bildirirler. Bulaşıcı hastalıklarla savaş tedbirlerini alır ve tatbik ederler. Hemşireler hususi sıfatla girdikleri aile muhitlerinde de yukarıdaki fıkrada yazılı işlerigörürler.

15. TCK; KAST TAKSİR

16. KANUN TASARISI MADDE 4: Hemşireler ve hemşireliğe eşdeğer sağlık memurları; Her ortamda birey, aile ve toplumun hemşirelik girişimleri ile karşılanabilecek sağlıkla ilgili ihtiyaçlarını belirlemekten, bu ihtiyaçlar doğrultusunda hemşirelik bakımını planlamak, uygulamak, denetlemek ve değerlendirmekten; Tanıya, tedaviye ve rehabilite etmeye yönelik uygulamalar ile sağlığı koruyucu ve yükseltici uygulamalara katılmak, izlemek ve değerlendirmekten sorumlu ve yetkili sağlık personelidir. Hemşirelerin hemşireliğe eşdeğer sağlık memurlarının birinci (1.) fıkrada sayılan hizmetlerde çalışma alanlarına, pozisyonlarına ve eğitim durumlarına göre görev, yetki ve sorumlulukları Sağlık Bakanlığı’nca çıkartılacak yönetmelikle düzenlenir.

17. KANUN MADDESİ 5: Hemşire okulundan mezun hemşireler mecburi hizmetlerini bitirip memuriyetten ayrılınca; mecburi hizmeti olmayan hemşire okulu mezunları istedikleri vakit sanatlarını serbestçe yapabilirler. Serbest çalışacak hemşireler lüzumlu vesikalarını bir dilekçeye bağlayarak mahallin en büyük sağlık amirine verirler. Serbest çalışan hemşire ev adresiyle çalışmak istediği yerde bir değişiklik olduğu takdirde bir hafta içinde aynı makama haber vermeye mecburdur.

18. KANUN TASARISI MADDE 5: AYNEN KORUNMUŞTUR.

19. KANUN MADDESİ 6: Bu Kanun hükümlerine göre hemşire okullarından mezun olup hemşire unvanını kazanmış bulunanlar hemşire olarak memuriyete alınırlar. Bu madde mucibince yapılacak tayin ve terfilerde ve maaşların verilmesinde 3656 sayılı Kanun esasları cari olur.

20. KANUN TASARISI MADDE 6: YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILMIŞTIR. (Terfi, tayin, maaş 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre düzenlenmektedir.)

21. KANUN MADDESİ 7: İlkokulu bitirmiş ve 18 yaşını tamamlamış olan kadınlar hemşire yardımcısı olabilirler. İlk tahsilden sonra hastanelerde altı aylık nazari kurs gördükten sonra en az bir senelik ameli ve nazari bilgi edinmek için staj görenler ehliyetlerini bir jüri huzurunda ispat ettikleri takdirde hemşire yardımcısı olurlar.Bu madde mucibince hemşire yardımcısı olanlara 3656 sayılı kanun hükümleri tatbik olunur.

22. KANUN TASARISI MADDE 7: YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILMIŞTIR

23. KANUN MADDESİ 8: Uzman hemşirelerin (Öğretmen, okul idarecisi, başhemşire, klinik, ameliyathane, dispanser, laboratuar hemşireleriyle ziyaretçi hemşireler, diyet hemşireleri, sosyal hizmet hemşireleri ve saire) nasıl yetiştirilecekleri Sağlık ve Sosyal Yardım Vekaletince hazırlanacak bir yönetmelikte gösterilir.

24. KANUN TASARISI MADDE 8: Lisans derecesine sahip olan hemşire ve hemşireliğe eşdeğer sağlık memurları lisans üstü eğitimle uzmanlaştıktan ve diplomaları Sağlık Bakanlığı’nca onaylandıktan sonra uzman hemşire olarak çalışırlar. Hemşireler ve hemşireliğe eşdeğer sağlık memurları meslekleri ile ilgili olan özellik arz eden birim ve alanlarda belirlenecek esaslar çerçevesinde yetki belgesi alırlar. Yetki belgesi alınacak eğitim programlarının düzenlenmesi, uygulanması, koordinasyonu, belgelendirme ve tescili ile kredilendirme ve yetki belgelerinin iptali gibi hususlar Sağlık Bakanlığı’nca çıkartılacak yönetmelikle düzenlenir.

25. KANUN MADDESİ 9: Lise veya hemşire okulu mezunu olup da Türkiye'nin veya yabancı bir memleketin yüksek hemşirelik okullarında tahsillerini tamamlayanlar kabiliyetlerine göre, hemşire okulu öğretmeni, başhemşire ve idareci hemşire olurlar. Bunlar hizmete ilk girdiklerinde hemşire olarak tayin olunurlar. Hastane veya sağlık kurumu başhemşiresi olabilmek için bir terfi süresince çalışarak ehliyetlerini ispat etmiş olmaları şarttır. Hastane başhemşireliklerine tayinde yüksek hemşire okulu mezunlarının rüçhan hakları vardır. Bu maddeye göre yapılacak tayin ve terfilerde ve maaşların verilmesinde 3656 sayılı kanun esasları cari olur.

26. KANUN TASARISI MADDE 9: Bu kanuna göre nitelikleri tanımlanan hemşire ve hemşireliğe eşdeğer sağlık memurları çalışma alanlarına, pozisyonlarına ve yüksek lisans ve doktora derecesine sahip olmalarına göre görev ve kadro tanımları, norm kadro esasları çerçevesinde Devlet Personel Başkanlığı’nın ve Yüksek Öğrenim Kurulu Başkanlığı’nın görüşleri alınmak sureti ile Bakanlıkça yayınlanacak yönetmelik ile düzenlenir. Hemşirelere ve hemşireliğe eşdeğer sağlık memurlarına görev yaptıkları kurum ve kuruluşlarda, bu kanun ve diğer ilgili mevzuatta belirtilen görev, yetki ve sorumlulukları kapsamında olmayan hiçbir görev verilemez.

27. KANUN MADDESİ 10: Resmi ve özel sağlık kurumlarında çalışan hemşireler haftada bir buçuk gün ve senede bir ay izinlidirler. Nöbetçi olmayan hemşirelere hastane hizmetlerine halel gelmemek şartı ile mesai saatleri dışında baştabip tarafından ayrıca gece izni verilebilir.

28. KANUN TASARISI MADDE 10: YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILMIŞTIR. (Özlük haklar 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre düzenlenmektedir.)

29. KANUN MADDESİ 11: 3 üncü madde hükümlerine riayet etmeyen, dördüncü maddede yazılı vazife ve salahiyet hudutlarını tecavüz eden ve 5 inci maddenin ikinci bendi hükmünü yerine getirmeksizin serbest çalışan hemşirelerden (50) liradan (200) liraya kadar hafif para cezası alınır.

30. KANUN TASARISI MADDE 11: YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILMIŞTIR.

31. KANUN MADDESİ 12-13-14-15 (Bu maddeler; daha sonraki tarihlerde çıkartılan yasa ve yönetmeliklerle geçersiz kılınmıştır.)

32. GEÇİCİ MADDE: Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce hemşirelik ve hemşireliğe eş değer eğitim programlarından mezun olanlar ile halen bu programlarda kayıtlı bulunan öğrencilerin kazanılmış hakları saklıdır.

33. KANUN MADDESİ 16: Bu kanunun hükümlerini icraya Maliye ve Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekilleri memurdur.

34. KANUN TASARISI MADDE 16: Bu kanunun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

35. Yasa tasarısından son haberler 1992’den beri yasa taslağının hata ve eksiklikleri revize edilmiştir. Geçen yıl AB Ana Komitesine gönderilerek görüş alınmıştır. Türk hukukuna uygunluğu müşavirlikler tarafından gözden geçirilmiştir.

36. 09/ Ocak/2007 günü Hemşirelik Kanunu”na ilişkin değişiklik teklifi TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu’ndan geçti. Sayın Bakanımızın ifadesine göre; bir ay içerisinde Meclis Genel Kurulu’ndan da değişime uğramadan geçmesi bekleniyor.

37. Kabul edilen değişiklik teklifi neleri içeriyor? 1-     Türkiye’de hemşire unvanının; üniversiteler bünyesinde yer alan ve lise üzerine dört yıl süreli eğitim veren Fakülte ve Yüksekokullarda yapılarak kazanılması hükme bağlanmıştır.. 2-     Cinsiyet ayrımı kalkmıştır.

38. 3- Hemşirelikte lisansüstü eğitim yaparak diploma alan ve böylece uzmanlaşan hemşirelerin uzmanlık yaptıkları alanlarda uzman olarak değerlendirilmeleri hükme bağlanmıştır. 4- Özel dallarda( Branş) sertifika programlarının düzenlenmesi hükme bağlanmıştır.

39. 5-Hemşirenin görev, yetki ve sorumluluk alanı belirlenmiştir ??? 6-Şimdiye kadar hemşire ve sağlık memuru unvanı almış ve almak üzere okuyan tüm meslektaşlarımızın kazanılmış hakları, ünvan dahil korunmuştur.

40. 7-Kanunun yürürlüğe girmesinden sonra lisans düzeyinde eğitim veren sağlık memurluğu ile hemşirelik programlarının birleştirilmesi ve programın adının “hemşirelik” olarak değiştirilmesi hükme bağlanmıştır.

41. Diplomaları ebe olduğu halde; İdari kararla hemşirelikle ilgili alanlarda, son üç yıldır kesintisiz görev yapan ve kanunun yürürlüğe girmesinden sonra bunu üç ay içinde belgeleyen ebelerin, hemşire yetkisiyle görevlerine devamı hükme bağlanmıştır

42. 9- Hemşirelerin serbest çalışabileceklerine dair hüküm korunmuştur. 10-Türk vatandaşı olan hemşirelerden başka kimsenin, hemşirelik mesleğini ülkemizde icra edemeyeceği hükme bağlanmıştır.

43. Bu son gelişme evrimden de öte bir devrim niteliğindedir, ve biliniz ki her devrim sancılıdır. Derneğinize inanınız, üye olarak destek olunuz.

44. HAZIRLAYANLAR:Nalan ALTUN Gülhan GÖKTÜRK Belgin CAN Yasemin ÖZGENTHD Bursa Şubesine, ve katılımınız için hepinizeTEŞEKKÜRLER….