Zapotrzebowanie na energię elektryczną, aktualne i perspektywiczne źródła jej pozyskiwania

1. Zapotrzebowanie na energię elektryczną, aktualne i perspektywiczne źródła jej pozyskiwania Andrzej Krawulski ENERGA OPERATOR S.A. Oddział w Toruniu Toruń, maj 2008

2. Struktura produkcji Moc zainstalowana 35,448 GW Produkcja energii el. 156,933 TWh

3. Produkcja energii elektrycznej w roku 2006160.848 GWh

4. PRODUKCJA ENERGII ELEKTRYCZNEJ [GWh] 2006 2007 2007 / 2006 1 444 1 316 116,00 % ELEKTROCIEPŁOWNIE NIEZALEŻNE 1 977 96,00 % 2 358 ELEKTROCIEPŁ. ZAWODOWE GAZOWE 99,50 % 20 823 20 928 ELEKTROCIEPŁ. NA WĘGLU KAMIENNYM 95,00% 53 559 50 881 ELEKTROWNIE NA WĘGLU BRUNATNM 70 ELEKTROWNIE WIATROWE I INNE OZE 99,60% 71 669 71 957 ELEKTROWNIE NA WĘGLU KAMIENNYM * 2007 SZACOWANY PO WYNIKACH ZA 11 M-CY

5. KRAJOWY BILANS ENERGII ELEKTRYCZNEJ ** 2006 2007 2007 / 2006 ZUŻYCIE KRAJOWE 150 873 GWh 153 740 GWh (101,90 %) PRZYCHÓD 166 648 GWh 166 981 GWh ( 99,09 %) IMPORT (POBÓR) 4 789 GWh 8 620 GWh (180,0 %) EXPORT (ODDANIE) 15 775 GWh 14 702 GWh (93,2 %) * SZACOWANY PO WYNIKACH ZA 11 M-CY ** ŁĄCZNIE Z ELEKTROWNIAMI DYSTRYBUCJI

6. Sieć przesyłowa i połączenia transgraniczne

7. Struktura sprzedaży energii elektrycznej

8. PRODUKCJA CAŁKOWITA* EL.NA WĘGIEL BRUNATNY EL.NA WĘGIEL KAMIENNY PRODUKCJA ENERGII ELEKTRYCZNEJ [%] ZMIANY ROK DO ROKU 1,10 1,08 1,06 1,04 1,02 1,00 0,98 99,60% 0,96 98,00% 0,94 0,92 95,00% 0,90 2007* 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 * SZACOWANY PO WYNIKACH ZA 11 M-CY

9. ZMIANY ZAPOTRZEBOWANIA SZCZYTOWEGO W LATACH 2005, 2006 I 2007 (ŚREDNIA Z 7 DNI) 25000 24000 23000 22000 21000 20000 19000 18000 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 17000 16000 2005 ... ŹRÓDŁO: WYSTĄPIENIE PSE OPERATOR S.A. LICHEŃ- KONFERENCJA 28-29 LIST 2007 KOLEJNE TYGODNIE ROKU : 2006 2007

10. NADWYŻKA MOCY W LATACH 2008 - 2010 [MW] PROGNOZOWANA ZNADWYŻKA MOCY DOSTĘPNA BEZPOŚREDNIO OSP WYMAGANAA ZNADWYŻKA MOCY DOSTĘPNA BEZPOŚREDNIO OSP 8 000 7 000 03 03 03 04 04 04 01 01 01 02 02 02 6 000 5 000 MW 4 000 3 000 2 000 1 000 0 11 12 10 08 05 06 07 09 ROK 2008 ... ŹRÓDŁO: WYSTĄPIENIE PSE OPERATOR S.A. LICHEŃ- KONFERENCJA 28-29 LIST 2007 11 11 12 12 10 10 08 08 05 05 06 06 07 07 09 09 ROK 2010 ROK 2009

11. ... NIEDOSTATKI DOSTAW ENERGII ELEKTRYCZNEJ Z PRODUKCJI W KRAJU MOGĄ WYSTĄPIĆ JUŻ W 2008 ROKU !!!

12. Planowana budowa nowych źródeł wytwórczych

13. Inne źródła pozyskania energii elektrycznej • Wykorzystanie energii Słońca • Wykorzystanie energii geotermalnej • Wykorzystanie energii wiatru • Wykorzystanie energii wody • Wykorzystanie energii jądrowej

14. Courtesy of DOE/NREL Courtesy of DOE/NREL Wykorzystanieenergii Słońca Energia Słońca może być wykorzystywana do produkcji : • energii cieplnej, pozyskiwanej w procesiekonwersji fototermicznej w kolektorach słonecznych; • energii elektrycznej, wytwarzanej w procesiekonwersji fotowoltaicznej w ogniwach fotowoltaicznych.

15. Potencjał energii Słońca w Polsce Warunki helioenergetyczne w naszym kraju nie są zbyt korzystne. • cechą charakterystyczną jest wybitnie nierównomierny rozkład promieniowania słonecznego w ciągu roku: na półrocze letnie przypada średnio 77% całorocznego promieniowania słonecznego • w takich warunkach trudno wykorzystywać kolektory słoneczne do produkcji energii elektrycznej • można za to stosować je w rolnictwie, gdyż okres maksymalnego nasłonecznienia zbiega się z okresem suszenia pasz objętościowych Energia Słońca dostarcza zaledwie 0,03% światowej energii elektrycznej

16. Courtesy of DOE/NREL Energia geotermalna Energiageotermalna jest wewnętrznym ciepłem Ziemi nagromadzonym w skałach oraz w wodach wypełniających pory i szczeliny skalne. . do produkcji energii elektrycznej nadają się tylko bardzo gorące wody, których temperaturaprzekracza 150 st. C, wody o niższych temperaturach znajdują zastosowanie w ciepłownictwie, w balneologii, w rolnictwie i ogrodnictwie (do upraw szklarniowych), w hodowli ryb, energię wnętrza Ziemi wykorzystuje się również za pomocąpomp ciepła, stosowanych do ogrzewania iklimatyzowania budynków

17. Courtesy of DOE/NREL Potencjał i wykorzystanie energii geotermalnej w Polsce W Polsce zasoby geotermalne znajdują się pod powierzchnią 80% terytorium,ich eksploatacja nie jest jednak łatwa. Zakłady geotermalne pracują w: • Zakopanem, • Pyrzycach k. Szczecina, • Uniejowie • Mszczonowie k. Warszawy, • zaś źródła geotermalne są wykorzystywane w uzdrowiskach, takich jak Cieplice, Duszniki Zdrój,Lądek Zdrój, Ustroń, Konstancin i Ciechocinek

18. Courtesy of DOE/NREL Warunki sprzyjające wykorzystaniu energii wiatru • duża siła wiatru • częste występowanie wiatru • elektrownie wiatrowe pracują zazwyczaj przy wietrze wiejącym z prędkością od 5 do 25 m/s, • prędkość od 15 do 20 m/s uznawana jest za optymalną, • zbyt małe prędkości uniemożliwiają wytwarzanie energii elektrycznej o wystarczającej mocy, • zbyt duże zaś – przekraczające 30 m/s – mogą doprowadzić do mechanicznych uszkodzeńwiatraka

19. Courtesy of DOE/NREL Courtesy of DOE/NREL Potencjał energii wiatru w Polsce • w Polsce najlepsze warunki wiatrowe panują na Pomorzu i w północno-wschodnich rejonach kraju, • dużym potencjałem energii wiatru dysponująteż górzyste i pagórkowate tereny Sudetów, Beskidu Śląskiego i Żywieckiego, Bieszczad, Pogórza Dynowskiego, Garbu Lubawskiego i Kielecczyzny

20. Wykorzystanie energii wiatru w Polsce W roku 2005 Polska dysponowała58 MW mocy zainstalowanej elektrowni wiatrowych.To najwięcej wśród nowych członkówUnii Europejskiej. W 2003 roku w naszym kraju pracowało około40 profesjonalnych siłowni wiatrowych, a największą polską farmą wiatrową był posiadający dziewięć elektrowni wiatrowych park w Cisowie koło Darłowa Obecnie największą farma zlokalizowana jest w Tymieniu a jej moc to 50MW ( 25 turbin o mocy 2 MW każda ) Rozmieszczenie elektrowni wiatrowych na terenie Polski.

21. Potencjał i wykorzystanie energii wody w Polsce Polska nie posiada zbyt dobrych warunkówdo rozwoju energetyki wodnej. Zasoby energii wody w naszym kraju wynoszą13,7 TWh na rok, z czego ponad 45% przypada na Wisłę. Potencjał energii wody w Polsce jest wykorzystywany tylko w 11%, a największe znaczenie mają pełniące rolę magazynów energii elektrownie szczytowo-pompowe.

22. Lokalizacja dużych elektrowni wodnych w Polsce Największe elektrownie wodne w Polsce Żarnowiec o mocy 716 MW, Porąbka-Żar o mocy 550 MW, Włocławek o mocy 162 MW, Żydowo o mocy 152 MW, Solina o mocy 137 MW.

23. Pozyskiwanie energii z biomasy Energię z biomasy pozyskuje się w procesach: • spalania, wykorzystywanego zarówno do produkcji energii elektrycznej jak i energii cieplnej, • gazyfikacji, polegającej na przetwarzaniu biopaliw stałych w gaz, • pirolizy, czyli obróbki cieplnej w warunkach ograniczonego dostępu powietrza • fermentacji alkoholowej, • fermentacji metanowej.

24. Światowe źródła energii elektrycznej (stan na rok 2002)

25. Wykorzystanie energii jądrowejUdział elektrowni jądrowych w rynku energii elektrycznej w roku 2002

26. Rozmieszczenie siłowni jądrowych w Europie • siłownia jądrowa

27. Wykorzystanie energii jądrowej Rysunek satyryczny pochodzący z portalu IAEA ukazujący wyraźną przewagę energiiatomowej wobec innych form generacji energii

28. DOBREGO DNIA ! • W prezentacji wykorzystano materiały: • PSE Operator • Agencji Rynku Energii • Polskiego Towarzystwa Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej • Pana H.L. Gabrysia • www.if.pw.edu.pl • www.biomasa.org/edukacja