230 likes | 399 Vues
S Z T U C Z N Y M Ó Z G ( poza biologiczne ograniczenia) fantazja czy rzeczywistość ?. VII Sympozjum Fizyka w Ekonomii i Naukach Społecznych Lublin, 13 maja 2013 . Wiesław Andrzej Kamiński Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.
E N D
S Z T U C Z N Y M Ó Z G (poza biologiczne ograniczenia) fantazja czy rzeczywistość ? VII Sympozjum Fizyka w Ekonomii i Naukach Społecznych Lublin,13 maja 2013 Wiesław Andrzej Kamiński Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
Mózg homo sapiens sapiens najbardziej złożony układ Wszechświata? 100 miliardów neuronów 1 000 000 miliardów synaps
Wierny model neuronu • (komórki Purkinjego)Erik de Schutter: 1998-2003Użyto: • modelu Hodgkina-Huxleya•1600 kompartmentów•8021 modeli kanałów jonowych•10 typów różnych kanałów jonowych zależnych od napięcia•32000 równań różniczkowych•19200 dostrajanych parametrów •Opisu morfologii zrekonstruowanej • za pomocą mikroskopu
PROJEKT BLUE BRAIN Politechnika Lozańska, Brain Institute Henry Markram
Faza I: struktury mikrokolumnowe kory nowej szczura („in silico”) Model zawiera: 10 000 morfologicznie złożonych neuronów i 30 000 000 dynamicznych synaps Symulacja kolumn z aktywnością zbliżoną do rzeczywistej („in vitro”)
faza I: kora nowa myszy kanał jonowy neuron kompartment 350/neuron 20/kompartment •~1mm3 •6 warstw •> 50 klas morfologicznych •~340 typów morfologiczno- elektrycznych •~200 typów kanałów jonowych •10 000 neuronów •18 typów synaps •30 000 000 synaps synapsa 3000/neuron
BBP: faza I – „in silico” vs „in vitro” Kora nowa szczura in silico in silico in vitro in vitro
ZŁOŻONOŚĆ OBLICZENIOWA 8192 procesorów 2TB współdzielonej pamięci 22.4 TFlop (w piku) • Dedykowane algorytmy tworzenia połączeń • międzyneuronalnych: typowo 8000 procesów. • Symulacje sieci neuronów: typowo 8192 • procesów. • Algorytmy ewolucyjne dostrajające tysiące • modelowanych neuronów do danych „in • vitro”: typowo 2048 procesów.
Mira • superkomputer (786 432 rdzeni, 8,26 pflops) projekt IBM symulacja strukturalna mózgu homo sapiens
IBM Research w Almaden Lawrence Berkeley National Lab, pierwsza symulacja kory mózgu w czasie rzeczywistym 1 miliard aktywnych neuronów 10 miliardów pojedynczych uczących się synaps
4-skrzyniowy Blue Gen ~10 tysięcy rdzeni ~10^13 Flops (~10 TFlops) ~10^12 B RAM (TBytes) Kolumna kory nowej szczura: 10 tysięcy (10^4) neuronów 30 milionów (10^7) synaps Human Brain Project Henry Markram EC: 109 € Mózg szczura: 200 milionów (10^8) neuronów 100 miliardów synaps Mózg homo sapiens sapiens 100 miliardów (10^11) neuronów ok. miliona miliardów (10^15) synaps 20 000 X Peta-HPC ~1 miliona rdzeni ~10^15 Flops (1 PFlops) ~10^14 B RAM (~100TB) 1 000 X Exa-HPC ~10^18 Flops (EFlops) ~10^17B RAM (~100PB)
„ZROZUMIEĆ” MÓZG „apetyt” na moce obliczeniowe pożądane 10^23 10^18 EFlops 1 s czasu biologicznego = pół dnia obliczeń symulowanie wybranych właściwości mózgu 10^21 ZFlops 1 s czasu biologicznego = kilka s obliczeń symulacja plastyczności całego mózgu 10^23 100 ZFlops 1 rok czasu biologicznego = 1 dzień obliczeń symulacja aktywności całego mózgu personalizacja modelu mózgu
Projekt SyNAPSE (DARPA) SyNAPSE (Systems of Neuromorphic Adaptive Plastic Scalable Electronics) cel: stworzenie technologii elektronicznej neuromorfologii o skali elementarnej struktury biologicznej mózgu nowy typ neurokomputera o funkcjach i architekturze mózgu zwierząt i ich inteligencji (szczura, kota, człowieka). HRL Laboratories Hewlett-Packard IBM Research(DharmendraModha)
element podstawowy • (faza I, 2008-2011, 16 mln $): • elektroniczne synapsy (skala nanometrowa) dostosowujące siłę połączeń • (plastyczność neuronalna) • integracja w chipie • (faza II, do końca 2014 r.): • podstawowy moduł (powtarzalny) architektura z 1 mln neuronów i 1-10 mld synaps/cm3
układ wielomodułowy • (faza III, 2013-2020, 200 mln $): • moduły o określonej funkcjonalności • połączone w układ („mózg”) • (skala makroskopowa) • 100 mld neuronów • 1-10 milionów mld synaps • objętość: 2 litry • I jeszczeBrain Initiative (USA, 108$, • 2014) • I jeszcze …
„ZROZUMIEĆ” MÓZG • nowe narzędzie do „przekraczania granic”: modele mózgu i symulacje • możliwość eksperymentowania na poziomie genetyczno-informacyjnym • sztuczna ewolucja inteligencji: • kolejne generacje mózgu • mózg szczura, • mózg homo sapiens • …