EZGİLERLE TÜRKÇE ÖĞRETİMİ 12. Sonbahar Öğretmenler Sempozyumu Sıdıka GÖKÇELİK 18 Ekim 2008

ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu EZGİLERLE TÜRKÇE ÖĞRETİMİ12. Sonbahar Öğretmenler SempozyumuSıdıka GÖKÇELİK18 Ekim 2008

Bu projede yer alan etkinlikler,Türkçe derslerinde, 6. ve 7. sınıf düzeylerinde bir dönem boyunca uygulanmıştır. ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

KAZANIMLAR • Görsel ve işitsel materyaller kullanarak Türkçe derslerinde sınıf içi etkinlikleri zenginleştirmek, böylece öğrencilerin eğlenerek anadilimizi doğru ve etkili bir biçimde kullanma becerilerini geliştirmek. ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

Türkçe derslerinde elde edilen kazanımları pekiştirmek. • Öğrenilenlerin kalıcı olmasını sağlamak. ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

ÇALIŞMANIN AŞAMALARI 1- Öğrencileri, hedef kazanımlara ulaştıracak şarkıların öğretmen tarafından belirlenmesi 2- Ders işlenirken bu şarkıların etkin şekilde kullanılması 3- Öğrencilerden Türkçe ders programında yer alan konulardan birini seçerek şarkı sözü yazmalarının istenmesi 4- Yazılan şarkı sözlerinin öğrenciler tarafından belirlenmesi ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

AŞAMALAR 1- Öğrencileri hedef kazanımlara ulaştıracak şarkılar, öğretmen tarafından belirlenir. ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

2- Ders işlenirken bu şarkılar etkin şekilde kullanılır. ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

3- Öğrencilerden Türkçe ders programında yer alan konulardan birini seçerek şarkı sözü yazmaları istenir. ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

Bu aşamaya geçmeden önce yol göstermesi amacıyla öğrencilere manzum yazı örnekleri gösterilir. ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

NOKTALI VİRGÜL Virgül, Hiç susmayan bir davulun tokmağı. Çağırır kelimeleri, Kâğıtlardaki düğüne. Nokta, Tepeden inme, Sonradan görme, Son verir Yazının özgürlüğüne. Bir araya geldiklerinde, Hemen çıkar üste, Acımasız nokta. Virgül ise gariban, Boynu bükük, Ezilir altta. SUNAY AKIN ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

Kİ Kİ Kİ HEY! Ben ilgi zamiriyim, ben ilgi zamiriyim. Benimki, seninki, onunki hey! Sözcüklerden ayrılamam, hey! Benimki, seninki, onunki hey! Kikiki hey! ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

Ben “ki” bağlacıyım, Ben ek değilim, sözcüğüm. Öyle farklı “ki” derler söz ederken benden; Çünkü ayrı yazılırım tüm sözcüklerden! Ki ki ki hey! ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

Ben sıfat yapan “-ki” ekiyim. “-de” hâl eki alan sözcükleri severim. Evdeki hesap çarşıya uymasa da bazen, Sözcüklere bitişik yazılırım her zaman. Kikiki hey! ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

İşte, öğrencilerin yaptığı çalışmalara birkaç örnek: ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRME YOLLARI Düşünceyi geliştirme yolları, Bulur haksızı haklıyı, Ayırır dürüstle yalancıyı, Kuvvetlendirir yazıları. Onlarsız kim inanır bana? Yazımın doğruluğuna? Bilgilenir insanlar yazılarımla Düşünceyi geliştirme yollarıyla. PELİN BİLGİN 6-F ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

ZAMİR Ben zamirim. Her zaman adın yerindeyim. Kimi zaman bazıları gibi Belirtmem aslında ne zamanda, neyim, neredeyim… Ben zamirim. Ayşe yoksa tümcede, Gerekir o tümceye bir Ayşe. Bak o zaman dikkatlice, Göreceksin Ayşe’yi zamir halinde. DENİZ ÇARHOĞLU 7-C ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

VİRGÜL Virgülüm ben, Nokta gibi bitirmem. Ara vermek istersen Kullan beni hemen. Üstüme noktayı koy, Olayım noktalı virgül. Ne işe yarayacak dersen, Açıklayacağım söyleyeceğini hemen. Bir şeyleri sıralayacaksan, Aralara koy beni hemen. Ayırırım ben; Çünkü virgülüm ben. BERİL OLCAY 7-B ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

FİİLDE YAPI Fiildir benim adım, Üçe ayrılır yapım. Bazen kurallı olurum, Bazen olduğum gibi dururum. Basit, türemiş, birleşik, Yapım biraz değişik. Birleşiksem ayrılırım ikiye, Kurallı ve kaynaşmış diye. Türemişsem yapım eki alırım. Basitsem çekim eki alırım. Bazen yalın dolaşırım. Diğer sözcüklerle yarışırım. GAMZE ÜNLÜ 7-C ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

SIFAT Sıfat derler bana, Gelirim ismin yanına. Sakın koymayın beni ismin sonuna, Sıfat olamam sonra. İki gruba ayrılırım, Birisi belirtme, Diğeri niteleme, Aldırmayın adların farklı oluşuna. Sıfattır ikisi de. Kullanılırım betimlemelerde de, Hem ruhsal hem de fiziksel portrede. Zor mu geldi beni anlamak? Sorun o zaman isme, Nasıl, hangi, kaç, kaçıncı, kaçar diye. EKİN KILIÇ 6-F ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

BAĞLAÇ Tümceleri bağlarım, Aralarında anlam sağlarım. Tümceye karışırım, Aradan sıvışırım. Herkesle anlaşır, Tümceye anlam katarım. Kimse bana karışamaz; Çünkü ben bağlacım. Tümceleri bağlarım, Kontrolü sağlarım. ÇAĞATAY TIRPANCI 6-F ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

HÂL EKİ Benim adım “–de”, Çekim eki olursam Yapışırım sözcüğe, Çekerim onu kendime. Bazen de bağlaç olurum. İpim olmadığına göre Bağlayamam onu kendime. İşte benim hikâyem böyle. IRMAK KALKAN 7-C ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

SÖZCÜKTE ANLAM İLİŞKİLERİ Yazılışı farklı, Anlamı aynı, Al ve kırmızı Örneğin; eşanlamlı. Bir de zıttı var tabi, Gelmek gitmek gibi. Aman sakın karıştırma, “-me/-ma” ekini zıt sanma! Şimdi geçelim eşsesliye, Birden fazla anlam taşıyan sözcüklere, “Yaz” örnek olabilir, Bazen karışıklık olabilir. ZEYNEP KALAYCIOĞLU 6-F ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

SIFAT Nitelersin her şeyi, Ya iyi ya kötü… İsimden önce gelirsin, Görevini iyi bilirsin. Bir sayı olur, Bir işaret, Niteler ismi farklı biçimde. İsim, sensiz bir hiçlikte. ÖNER TOLA 7-C ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

HÂL EKLERİ Ben –de/-da hâl ekiyim, Sizin nerede olduğunuzu belirtirim. Sözcüklerle bitişik daha iyi giderim. Ayrı yazılırsam bağlaç zannedilebilirim. Ben –e/-a, yönelme ekiyim. Size nereye gideceğinizi söylerim. Beni tümcede görmezseniz, Her an kaybolabilirsiniz. Ben en önemlilerdenim. Ben –den/-dan hâl ekiyim. Hep bir yerden geri dönerim. Kardeşlerimden uzun yazılan bir ekim. Ben –ı/-i işaret ekiyim. Bir ismi göstermede gerekliyim. İnsanlığa yardım etmek için görevliyim. Sözcüğün sonunda olmamla bilinirim. METEHAN GÜNAL 6-E ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

NOKTA Benim adım nokta. Bana öyle bakma. Çok şey yaparım sana, Tümce sonunda. DOĞUCAN ARAS 6-E ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

BİRLEŞİK FİİLİMBEN Birleşik fiilim ben. İkiye ayrılırım kendimden, Kurallı birleşiktir ilki, Anlamca kaynaşır ikincisi. Birleşik fiilim ben. Yardımcı fiilim peşimde, Arkadaş olurum isimlerle, Bazen de fiillerle. GÜL ŞAKI 7-C ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

NOKTA Onun adı nokta. Kalmaz ortada; Çünkü tümcenin En sonunda. Durdurur tümceyi, Trafik polisi gibi, Sonlandırır tümceyi, Kapatılan bir perde gibi. Yerinden kalkmaz. Tümce içinde dolaşamaz. Arkadaşı olmaz. O olmadan tümce durdurulamaz. ARDA SÜMER 6-E ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

SIFAT Ben “sıfat”, Diğer adım önad. Kullanmazsan beni, Bilmiyorsun demektir dilbilgisini. O güzeller güzeli, O çok önemli şeyi, Yani kullanmıyorsan beni İfade edemezsin kendini. Anlatamazsın güzelle çirkini, Sonra da alırsın Türkçeden birini. Gördün mü sıfat ne kadar önemli? Onun için şiir bile yazıyor öğrenci, Haydi sen de kalk! Öğren şu dilbilgisini. EZGİ GÜNDOĞDU 7-B ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

4- Yazılan şarkı sözleri, öğrenciler tarafından bestelenir ya da beğenilen müzikler fonda kullanılarak şarkılar söylenir. ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

ŞARKILAR 1- BERİL OLCAY- VİRGÜL 2- ÇAĞATAY TIRPANCI- BAĞLAÇ 3- SİMA DEMİR- HAL EKİ 4- ÇAĞATAY TIRPANCI- FİİLDE YAPI 5- BENGİSU ÇAĞILTAY- HAL EKLERİ 6- ORKUN MERT-FİİLİMSİ 7- BENGİSU ÇAĞILTAY- ZAMİR 8- DENİZ BAŞAR- ZAMİR ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

ODTÜ GELİŞTİRME VAKFI ÖZEL İLKÖĞRETİM OKULU Bu anket, ODTÜ G.V. Özel İlköğretim Okulu’nda Türkçe derslerinde uygulanan “Ezgilerle Türkçe Öğretimi” adlı çalışmayla ilgili memnuniyeti ölçmek amacıyla hazırlanmıştır. Vereceğiniz içten yanıtlar araştırma için önem taşımaktadır. Türkçe Zümresi ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

-DE EKİ, DE BAĞLACI Benim adım “de” bağlacı, Yazılırım sözcükten ayrı. Güçlendiririm tümcenin anlamını, Unutmayın bu önemli kuralı. “Dahi” anlamında bir sözcüğüm ben. Ayırın beni “–de” ekinden. Çıkarılırsam bozulmaz anlam, Benle de olur tümce, bensiz de. Sözcüğe bitişiktir “-de” eki, Yerinden kaldırırsan bozulur dengesi, Tıpkı aşağıdaki örnekteki gibi. Gözlükçüde gördüm seni, Haydi kaldıralım “-de” ekini, Gözlükçü gördüm seni, Gitti tümcenin ifadesi. Şimdi anladım “-de” ekinin önemini Ayırmam sözcükten asla seni, Doğru öğrenmek lazım tüm ekleri. DENİZ YILMAZ 5-E ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

İKİ BENZER ARKADAŞ -de eki, de bağlacı, Aynı gelirler bana. Aslında ayrıdır Onların anlamları. -de ekidir, Arkadaş canlısı. Yanındaki sözcükten Ayrılamazlar. de bağlacıysa Özgürlük kralı. “Dahi” anlamıyla Dolaşır kelimeleri. Bunları sakın ha Unutma! Bağlaç mı, ek mi olduğunu Böylece hatırla! PELİN ERDİL 5-E ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

TarihPer 18.09.2008 05:45 Kimden Saadet ERKOÇ • Kime sgokcelik@odtugvo.k12.tr • Konu Ezgilerle Türkçe Öğretimi • GörüntüleHTML | Metin | Üstbilgi | Ham İçerik • Sıdıka Öğretmenim,Sunumunuzdan büyük keyif almıştım.Uygulamaktan da çok keyif aldım. Bizlere Türkçe öğretiminde yeni bir pencere açtığınızı düşünüyorum.Güzel dilekleriniz için teşekkürler.İstanbul'da başarılar diliyorum. İyi çalışmalarSaygılarımla. ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu / Ezgilerle Türkçe Öğretimi/ S. Gökçelik- Ekim 2008

EZGİLERLE TÜRKÇE ÖĞRETİMİ 12. Sonbahar Öğretmenler Sempozyumu Sıdıka GÖKÇELİK 18 Ekim 2008