Departament Prawny i Kadr Wydział Obronności i Bezpieczeństwa

1. Departament Prawny i Kadr Wydział Obronności i Bezpieczeństwa NORMY PRAWNE REGULUJĄCE FUNKCJONOWANIE PAŃSTWA W SYTUACJI NIEBEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA I W CZASIE WOJNY Szkolenie Obronne • Wrocław, 14 grudnia 2012 r.

2. NORMY PRAWNE REGULUJĄCE FUNKCJONOWANIE PAŃSTWA W SYTUACJI NIEBEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA I W CZASIE WOJNY ZAGADNIENIA: • ZAPISY KONSTYTUCJI RP W ZAKRESIE OBRONNOŚCI I BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA • PODSTAWOWE POJĘCIA • STRUKTURA OBRONNA RP Szkolenie Obronne 14 grudnia 2012 rok

3. NORMY PRAWNE REGULUJĄCE FUNKCJONOWANIE PAŃSTWA W SYTUACJI NIEBEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA I W CZASIE WOJNY • Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (1997); • Dorobek prawny NATO (ratyfikacja 1999); • Nowa „Koncepcja Strategiczna NATO” przyjęta w Lizbonie w listopadzie 2010 r.; • „Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP” z 2007 r.; • „Strategia Obronności RP” z 2009 r.; • Ustawa o powszechnym obowiązku obrony RP z 1967 r.; • Ustawa o stanie wojennym z 2002 r. Szkolenie Obronne 14 grudnia 2012 rok

4. ZAPISY KONSTYTUCJI W ZAKRESIE OBRONNOŚCI I BEZPIECZEŃSTWA RP • I - RZECZPOSPOLITA • Siły Zbrojne RP służą ochronie niepodległości państwa i niepodzielności jego terytorium oraz zapewnieniu bezpieczeństwa i nienaruszalności jego granic. • II – WOLNOŚĆ, PRAWA I OBOWIĄZKI CZŁOWIEKA I OBYWATELA • Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, Szkolenie Obronne 14 grudnia 2012 rok

5. ZAPISY KONSTYTUCJI W ZAKRESIE OBRONNOŚCI I BEZPIECZEŃSTWA RP • IV – SEJM I SENAT • Sejm decyduje w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej o stanie wojny i o zawarciu pokoju. • Sejm może podjąć uchwałę o stanie wojny jedynie w razie zbrojnej napaści na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub gdy z umów międzynarodowych wynika zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji. Jeżeli Sejm nie może zebrać się na posiedzenie, o stanie wojny postanawia Prezydent Rzeczypospolitej. Szkolenie Obronne 14 grudnia 2012 rok

6. ZAPISY KONSTYTUCJI W ZAKRESIE OBRONNOŚCI I BEZPIECZEŃSTWA RP • V – PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ • Prezydent Rzeczypospolitej czuwa nad przestrzeganiem Konstytucji, stoi na straży suwerenności i bezpieczeństwa państwa oraz nienaruszalności i niepodzielności jego terytorium. • Prezydent Rzeczypospolitej jest najwyższym zwierzchnikiem SZ RP. Zwierzchnictwo to sprawuje w czasie pokoju poprzez Ministra ON. • Prezydent RP mianuje Szefa SG WP, dowódców RSZ, a na czas wojny Naczelnego Dowódcę SZ. Szkolenie Obronne 14 grudnia 2012 rok

7. ZAPISY KONSTYTUCJI W ZAKRESIE OBRONNOŚCI RP • VI – RADA MINISTRÓW I ADMINISTRACJA RZĄDOWA • Rada Ministrów w szczególności: • zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne państwa oraz porządek publiczny, • zapewnia bezpieczeństwo zewnętrzne, • sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie obronnościkraju. Szkolenie Obronne 14 grudnia 2012 rok

8. ZAPISY KONSTYTUCJI W ZAKRESIE OBRONNOŚCI RP • VIII – SĄDY I TRYBUNAŁY • Sąd wyjątkowy lub tryb doraźny może być ustanowiony tylko na czas wojny Szkolenie Obronne 14 grudnia 2012 rok

9. ZAPISY KONSTYTUCJI W ZAKRESIE OBRONNOŚCI RP XI – STANY NADZWYCZAJNE • W sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające, może zostać wprowadzony odpowiedni stan nadzwyczajny: • STAN WOJENNY, • STAN WYJĄTKOWY, • STAN KLĘSKI ŻYWIOŁOWEJ, Szkolenie Obronne 14 grudnia 2012 rok

10. STAN WOJENNY może być wprowadzony przez Prezydenta Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów w formie rozporządzenia na części albo na całym terytorium państwa, w razie zewnętrznego zagrożenia państwa, zbrojnej napaści na terytorium RP lub gdy z umowy międzynarodowej wynika zobowiązanie do wspólnej obrony przeciwko agresji. Istnieją trzy przesłanki uzasadniające wprowadzenie tego stanu: • Zewnętrzne zagrożenie państwa, • Zbrojna napaść na terytorium Rzeczypospolitej, • Zobowiązanie Polski, na mocy umowy międzynarodowej, do wspólnej obrony przeciwko agresji. Szkolenie Obronne 14 grudnia 2012 rok

11. STAN WYJĄTKOWY • to także jeden z nadzwyczajnych stanów państwa, którego wprowadzenie powoduje w szczególności ograniczenie określonych praw i swobód obywatelskich. Stan wyjątkowy może wprowadzić prezydent na czas oznaczony, lecz nie dłuższy niż 90 dni, na części albo na całym terytorium Polski, jeśli zagrożone zostało bezpieczeństwo wewnętrzne państwa. Prezydent może przedłużyć ten stan tylko raz (na okres nie dłuższy niż 60 dni) za zgodą Sejmu. Stan wyjątkowy nie może trwać dłużej niż 150 dni (czyli 5 miesięcy). • Przesłanki wprowadzenia stanu wyjątkowego: • Zagrożenie konstytucyjne ustroju państwa ze strony czynników natury wewnętrznej, • Zagrożenie bezpieczeństwa obywateli wskutek wydarzeń w rodzaju zamieszek i zjawisk destabilizujących państwa, • Zagrożenie porządku publicznego i normalnego funkcjonowania życia w państwie. Szkolenie Obronne 14 grudnia 2012 rok

12. STAN KLĘSKI ŻYWIOŁOWEJ • Wprowadzenie tego stanu pozwala na uruchomienie nadzwyczajnych działań władz nie powodując jednocześnie tak rozległych skutków prawnych jak stan wojenny lub stan wyjątkowy. Do wprowadzenia stanu klęski żywiołowej konstytucyjnie uprawniona jest Rada Ministrów, a nie Prezydent. • Przesłanki do wprowadzenia takiego stanu • Dążenie do zapobieżenia skutkom katastrof naturalnych i likwidacji ich następstw, • Dążenie do zapobieżenia skutkom awarii technicznych, noszących znamiona klęsk żywiołowych. Szkolenie Obronne 14 grudnia 2012 rok

13. SYSTEM OBRONNY RP - DEFINICJA • Definicja- to całość sił i środków przeznaczanych przez państwo do realizacji zadań w dziedzinie obronności, odpowiednio do tych zadań zorganizowanych, utrzymywanych i przygotowywanych. • system obronny bazuje na całym potencjale narodowym Rzeczypospolitej Polskiej i jest ściśle sprzężony z sojuszniczym systemem bezpieczeństwa NATO, zwłaszcza w wymiarze militarnym. Szkolenie Obronne 14 grudnia 2012 rok

14. STRUKTURA SYSTEMU OBRONNEGO RP PREZES RADY MINISTRÓW RADA MINISTRÓW KOMITET RADY MINISTRÓW (Organ pomocniczy Rady Ministrów) MINISTROWIE MON PREZYDENT RP - Zwierzchnik Sił Zbrojnych RP Zgromadzenie Narodowe SEJM SENAT Rada Bezpieczeństwa Narodowego (organ doradczy Prezydenta RP) Naczelny Dowódca Sił Zbrojnych RP WOJEWODA - Przedstawiciel Rady Ministrów w województwie - Szef Obrony Cywilnej Województwa SAMORZĄD TERYTORIALNY Jednostki organizacyjne podległe i nadzorowane oraz inne realizujące zadania obronne, w tym przedsiębiorcy Szkolenie Obronne 14 grudnia 2012 rok Siły Zbrojne RP

15. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Szkolenie Obronne 14 grudnia 2012 rok