OLUŞTURMACI YAKLAŞIMDA KULLANILAN YÖNTEM VE TEKNİKLER

1. OLUŞTURMACI YAKLAŞIMDA KULLANILAN YÖNTEM VE TEKNİKLER

2. Öğrenme(Learning): Yaşantı ürünü, kalıcı izli davranış değişikliği olarak tanımlanmaktadır. Öğrenmek, kişinin sorumluluğundadır. Kişiler kendi eğitsel eksikliklerini en iyi kendileri bilirler. Eğer kişi, eksiğinin farkına varmış ve onu gidermek için bir çaba içine girmiş ise, kuru bir sünger kadar alıcı hale gelmiştir. • Öğretme(teaching): Öğrenmeyi sağlama ve rehberlik etme etkinliğidir. Okulda yapılması gereken iş, öğretme değil, öğrenmedir. “Öğretmeye son, öğrenmek isteyene yardım” bakışı, yeni eğitim anlayışı haline gelmelidir.

3. Öğretim(instruction):Öğrenme faaliyetlerinin önceden hazırlanmış bir program çerçevesinde amaçlı, planlı, düzenli ve kontrollü olarak yapılması demektir. Öğretimin amaç haline geldiği okulda, eğitim geri plandakalır.Eğitim: Bireye kendi yaşantısı yoluyla istendik davranış kazandırma sürecidir.Süreç: Olayların zaman içinde belli bir gelişme göstererek sürüp gitmesi

4. Eğitimin Açık İşlevleri:1-Toplumun kültür mirasının birikimi ve aktarılması2-Çocuğun toplumsallaştırılması3-Yenilikçi ve değişmeyi sağlayıcı elemanlar yetiştirmek4-Milli ve yerel siyasi liderler yetiştirmek5-Eğitimin seçme işlevi6-Eğitimin ekonomik(nitel-nicel) işleviEğitimin Gizli İşlevleri:1-Eş seçme2-Tanıdık sağlama3-Statü kazandırma4-İşsizliği önleme5-Çocuğun ekonomik sömürüsünü önleme6-Olumsuz davranış ve yönelimleri önleme işlevi(temizleyicilik)

5. Eğitimci;Yargılayıcı değil, destekleyiciAktarıcı değil, yönlendiriciSadece sınıf ortamında değil, bütün toplumla birlikte çalışan olmalıdır.

6. Başlıca Öğretim Yöntem ve Teknikleri 1- Kavram Haritaları, Kavram Ağı, Anlam Çözümleme Tablosu 2- V Diyagramı 3- Bulmacalar (Kare Bulmaca, Çengel Bulmaca) 4- Venn Şeması 5- Yapılandırılmış Grid 6- Oyun ve Drama 7- Problem 8- Kritik Düşünme (Olay sorgulama) 9- Modeller 10- Analoji 11- Deney 12- Beyin Fırtınası 13- Buluş Yolu 14- İşbirlikli Öğrenme, Grup Çalışması, Parçalı Öğretim (Yap-boz) 15- Günlük Hayattan Örnekler 16- Bilgisayar Destekli Öğretim 17- Proje 18- Gezi- Gözlem 19-Örnek olay

7. KAVRAM HARİTASI * Kavramlar arasındaki ilişkilerin iki boyutlu şemayla ifade edildiği, anlamlı öğrenmeyi sağlayan, tıpkı yol haritası gibi yol gösteren bir eğitim aracıdır (Liu, Hinchey,1996, s.35; Novak, 1995, s. 235). * Gürdal, Şahin, Çağlar (2001)’e göre, “Kavram haritaları, soyut düşünceler olan kavramların somutlaştırılmış grafiksel gösterimleridir”(s.87).

8. Kavram Haritalarının Yapılışı • Kavramlarla ilgili açıklama gerekmeksizin, konunun kavramları listelenir. • Kavramlar listesindeki en genel veya en üst düzeyde olan kavram seçilerek sayfanın başına yazılır. Diğer kavramlar aşamalı olarak hiyerarşik bir biçimde yerleştirilir. • Kavramların haritadaki diğer sözcüklerden kolayca ayırt edilebilmesi için, kavramlar kutu veya yuvarlak içine alınır(çerçevelenir). • Kavramlar arasındaki ilişkiyi göstermek amacıyla kavramlar çizgilerle bağlanır ve bu ilişkilerin üzerine ilişkinin tarifi veya fiili yazılır. İlişkinin yönü önemli olduğundan ok ile gösterilir.

9. örnektir örnektir

10. KAVRAM AĞI * Kavramlar arası ilişkiler, bazen ağ oluşturur. Kavram ağları, kavram haritasının özel durumlarıdır. GAZ Yoğunlaşma (Isı vererek oluşur) Buharlaşma (Isı alarak oluşur) SIVI Donma (Isı vererek oluşur) Erime (Isı alarak oluşur) KATI

11. ANLAM ÇÖZÜMLEME TABLOSU

12. V DİYAGRAMI * V diyagramı öğrenciye kavramlar ve bu kavramların oluşumunda izlenen yollar arasında ilişki kurmada yardımcı olur. * Öğrenci V diyagramını oluştururken; - problemi - problemin ilgili olduğu kavramları - araştırma ile ilgili nesneleri - veri toplamayı - bu verileri transfer etmeyi öğrenir.

13. V DİYAGRAMI ODAK SORU KAVRAM METOD Karşılıklı Etki Dönüştürümler Veriler Teori Kurallar Kavramlar İddialar SONUÇ

14. Örnek V diyagramı ODAK SORU KAVRAM METOD Basit sarkacın hareketinde enerji nasıl değişir? Teori: Basit sarkacın hareketinde toplam enerji miktarı sabittir. Sarkaç hareket ederken potansiyel enerji kinetik enerjiye kinetik enerji potansiyel enerjiye dönüşür. Kavramlar: ENERJİ- HAREKET Bilgi İddiası: Toplam enerji Miktarı sabittir. Enerji korunur.

15. Öğrencilerin kavram öğrenmelerini sağlamak, Mesaj vermek, Onları derse motive etmek, Eğlenirken öğrenmelerini sağlamak, Meraklarını canlı tutmak, Pekiştireç amaçlı Ölçme ve değerlendirme için kullanılabilir. BULMACALAR

16. 1- Kare bulmacalar 2- Çengel bulmacalar Başlıca iki çeşit bulmaca kullanılır. Bunlar;

17. Kare Bulmaca Mesaj: AY IŞIK KAYNAĞI DEĞİLDİR.

18. Çengel Bulmaca Soldan Sağa 1- Doğal ışık kaynağı olan bir böcektir. 2- Gece ışık yoksa etraf öyledir. 3- Görebilmek için gereklidir. 4- Kendiliğinden ışık veren bir kaynaktır. 5- Kendiliğinden ışık veren ve etrafı aydınlatan cisimlere denir. Yukarıdan Aşağıya 1- Karanlıkta ışık yanınca olur. 2- En büyük ışık kaynağımızdır. 3- Fazla ışık yaratır. 4- Görme organımızdır. 5- Işık onun bir çeşididir.

19. Öncelikle öğrenciye konuyla ilgili verilmesi gereken bir mesaj seçilir. Örneğin; Işık doğrusal yolla yayılır. Elektrik enerjisini tasarruflu kullanalım. Dengeli beslenelim. Çevremizi temiz tutalım…vb. • Vermek istenen mesajın harf sayısı belirlenir. Örneğin; mesajımız “HER CİSMİN EYLEMSİZLİĞİ VARDIR” olsun. Toplam harf sayısı: 3+6+12+6=27 dir. • 10x10’luk bir bulmaca hazırlayalım. Bu durumda toplam kare sayısı 100 olur. • Mesajımızın harf sayısını toplam kare sayısından çıkaralım. 100-27=73 • Konuyla ilgili önemli kavramlar sıralanır ve bu kavramların harf sayılarının toplamı 73 olacak kavramlar seçilir. Kare Bulmacanın Hazırlanması-1

20. Kavramlarımız şunlar olsun: Kare Bulmacanın Hazırlanması-2

21. Kavramlar belirlendikten sonra soldan sağa, yukarıdan aşağıya gelişigüzel sıralanır. • Bu işlem sırasında uzun kelimelerden başlanması ve bunların kenarlara yerleştirilmesi kolaylık sağlayacaktır. Kare Bulmacanın Hazırlanması-3

22. Kavramların üst üste çakışmamasına • Yan yana çok fazla boşluk bırakılmamasına dikkat edilmelidir. Kare Bulmacanın Hazırlanması-4

23. Bütün kavramları bulmacanın içine yerleştirelim. Kare Bulmacanın Hazırlanması-5

24. Kavramlardan arda kalan boşluklara mesaj yerleştirilir. Kare Bulmacanın Hazırlanması-6

25. Konu ile ilgili kavramlar belirlenir. Örneğin kavramlarımız aşağıdaki gibi olsun: Ağırlık Kilogram Buhar Metreküp Newton Kütle Terazi Gaz Cisim Hacim Çengel Bulmacanın Hazırlanması-1

26. Kavramlar soldan sağa ve yukarıdan aşağıya aynı sayıda olacak şekilde birer harflerini birbiriyle çakıştırarak dizilirler ve numaralandırılırlar. Belirlenen kavramların cevap oluşturacağı şekilde sorular hazırlanır. Çengel Bulmacanın Hazırlanması-2

27. Soldan sağa 1- ………………………………………… 2- ………………………………………… 3- ………………………………………… 4- ………………………………………… 5- ………………………………………… Yukarıdan Aşağıya 1- ………………………………………….. 2- ………………………………………….. 3- ………………………………………….. 4- ………………………………………….. 5- ………………………………………….. Çengel Bulmacanın Hazırlanması-3

28. Soldan sağa 1- Kütleye etki eden yerçekimi kuvvetidir. 2- Suyun gaz halidir. 3- Hacim birimidir. 4- Kütleyi ölçen alettir. 5- Maddenin uzayda kapladığı yerdir. Yukarıdan Aşağıya 1- Kütle birimidir. 2- Ağırlık birimidir. 3- Maddenin değişmeyen halidir. 4- Maddenin şekli ve hacmi sabit olmayan halidir. 5- Maddenin şekillenmiş halidir. Çengel Bulmacanın Hazırlanması-4

29. Belli bir süre içinde çözümlenmesi gereken bir problemin, katılımlı öğretimle çözümünün sağlanması şeklinde yapılan bir öğretim modelidir. Beyin fırtınası yapmak için öğretmen tarafından ortaya bir problem atılır. Bu problemle ilgili öğrencilere söz hakkı verilerek dinlenir. Ancak öğretmen olumlu ya da olumsuz bir cevap vermeksizin öğrencileri dinler ve sürekli onlara söz verir. Konuşmaları için öğrencileri teşvik eder (Gürdal ve arkadaşları,2001, 102) . Beyin Fırtınası

30. Yabancılık çekilen bir olgunun, yabancılık çekilmeyen bize tanıdık gelen bir olguya benzetilerek açıklanmasıdır. • Tanıdık olmayan olgu hedeftir. • Tanıdık olgu ise kaynaktır(Gürdal ve arkadaşları,2001, 98) . • . Analoji(benzetme)

31. Analojiler Basit analojiler Hikaye tarzında analojiler Resimli analojiler

32. Soyut kavramların somutlaştırılmasında kullanılabilecek etkili bir öğretim tekniğidir. • Modellerin kullanımı ile hem görerek hem yaparak öğrenme gerçekleştirilir. • Modeller yapılırken öğrencilerin çevrelerinden bulabilecekleri materyaller seçilmelidir. Modeller

33. Soyut modeller • Tam modeller • Büyütülmüş veya küçültülmüş modeller • Kesitli modeller • Sökülebilir modeller • Çalışan modeller • Elle yapılan modeller • Maketler(Gürdal ve arkadaşları,2001, 101) . Model Çeşitleri

34. Drama önemli bir öğrenme yoludur. • Drama aracılığıyla olaylar ve durumlar arasındaki bağlantılar kolayca öğrenilebilir. • Drama öğrencilerin kendilerini ifade edebilmesine, karar verme ve yaratıcı olma konularında araştırmacı bir kimlik kazanmasına yardımcı olur. • Drama eğitim, öğrenme ve öğretmeyi içerir. Drama

35. Karmaşık olayları anlaşılır hale gelmesini sağlar, • Olayların anlaşılmasına yardımcı olur, • Soyut kavramların somutlaştırılmasına yardımcı olur, • Öğrencilerin iletişim yeteneklerinin gelişmesine yardımcı olur, • Öğrencilerin yaratıcılıklarını geliştirir, • Eleştirel düşünmeyi sağlar, • Öğrencilerin sosyal ve kişisel gelişimlerini sağlar, • Öğrencilerin problem çözme yeteneklerinin gelişmesini sağlar, • Öğrencilerin gelişimlerini görmelerini sağlar, • Öğrenciler arasında iş birliğinin artmasını sağlar, • Kavram geliştirmeyi sağlar, • Öğrencilerin keşif yapmalarını sağlar, • Öğrencilerin zihinsel kapasitelerinin artmasını sağlar(Gürdal ve arkadaşları,2001, 106) . • . Dramanın Yararları

36. İlmi bir gerçeği ispat etmek için yapılan işi tecrübe etmektir. • Bir başka ifadeyle deney; insanların yaşam boyunca elde ettiği uygulamalardır. • Deney ve gözlemler problem çözümünde kullanılırlar. Deney

37. Öğrencileri doğa olaylarıyla karşı karşıya getirir. • Soyut kavramları somutlaştırır. • Öğrencinin deneysel yöntemi öğrenmesini sağlar. • Öğrencinin çeşitli beceriler kazanmasını sağlar. • Öğrencilerin fen derslerine karşı olumlu tutum geliştirmesini sağlar. Deneyle Öğretimin Amaçları

38. Deney Türleri • Gösteri deneyleri • Bireysel deneyler • Grup deneyleri • Sonuçlarına Göre Deney Türleri • Kapalı uçlu deneyler • Açık uçlu deneyler

39. Öğrenciye genel bir soru verilerek, deneyi düzenlemesi sağlanmalıdır. • Öğrenci problemi anlamalı, olası çözümler üretmeli, • Öğrenci deneyi düzenlemeli ve veriler üretmeli, • Öğrenci verileri yorumlayarak sonuca ulaşmalıdır. • Problem çözüldüyse deneysel çalışma yazılı rapor haline getirilmeli, • Problem çözülmediyse tekrar başa dönüp olası çözümü ve deneyi değiştirerek tekrarlamalıdır. • Öğrencinin ulaştığı başarılı sonuç başka durumlarla irdelenmelidir(Gürdal ve arkadaşları,2001, 82-86) . • . Açık Uçlu Deneylerin Etkili Kullanılması

40. Buluş yoluyla öğretimde öğretilecek bilgi öğrenciye hazır olarak verilmez; öğrencinin kendisinin ulaşması istenir. • Bunun için öğrencilerin ilgi duyduğu alan seçilip bu konuda deneyler yaptırılarak keşfetmesi sağlanmalıdır. • Buluş yoluyla öğretimde önce öğrencilerin merak uyandırması sağlanmalı, başarma isteği kamçılanmalı, ilgi duydukları alanlardan yararlanılmalıdır. • Öğrencilerin keşfedebilmeleri için bir deney veya problem ortaya atılmalı ve onların bireysel ya da grup çalışmasıyla bu problemi çözmesi istenmelidir. Buluş Yoluyla Öğretim

42. Öğrenciler konuyu tümevarımla keşfeder. • Aktif öğretim sağlanır. • Temel kavramlardan alt kavramlara geçiş sağlanır. • Öğrencinin kendine güveni artar. Buluş Yönteminin Faydaları

43. Öğrencinin merakını uyandırma. • Öğrencinin yeni konunun yapısal düzenini kavramasına yardım etme. • Tümevarım yoluyla başka öğrenme etkinlikleri düzenleme. • Öğrencileri kodlama sistemi geliştirmeye teşvik etme. • Bir problemi belirlemeye ve çözmeye yönelik etkinlikler oluşturma. • Seziş ve tümevarım yoluyla düşünmeye teşvik etme. • Öğrenciye buldukları genellemeyi yazılı olarak ifade ettirme(Gürdal ve arkadaşları,2001, 56) . • . Buluş Yoluyla Öğretimde Takip Edilmesi Gereken Basamaklar

44. “İşbirliğine dayalı öğrenme, öğrencilerin küçük gruplar oluşturarak bir problemi çözmek ya da bir görevi yerine getirmek üzere ortak bir amaç uğruna birlikte çalışarak herhangi bir konuyu öğrenme yaklaşımıdır” (Demirel, 1999, s.137, alıntı: Christisan, 1990). • İşbirliğine dayalı öğrenmede grup çalışması, öğrencilerin yüz yüze temas halinde bulundukları birçok öğrencinin birbirini etkilediği bir ortamdır (Yılmaz, Sünbül, 2000, s.108, alıntı: Abercrombie, 1970). İşbirlikli Öğrenme-grup Çalışması

45. İşbirlikli öğrenme öğrencilerin sosyal iletişim becerisinin artmasını sağlar. • Bu tür öğrenmede her bir öğrenci farklı görevler alır. • İşbirlikli öğrenme sürecinde grup çalışması önemli bir yere sahiptir. • Grup çalışmaları öğrencilerin tartışma ve soru sorma yeteneğinin artmasını sağlamaktadır. • Grup çalışması grup üyelerinin daha önceki bilgilerini kullanmalarını sağlamaktadır.

46. İşbirliği öğrencilere; • Arkadaşlarından yardım isteme, • Düşüncelerini özetleyebilme, • Arkadaşlarının sonuçlarını sentezleyebilme, • Kendi fikirlerini analiz etme, • Arkadaşlarının fikirlerini analiz etme, • Çok yönlü düşünme yeteneklerini kazandırır(Gürdal ve arkadaşları,2001, 69) . • .

47. İşbirlikli Öğrenmede Roller

48. Parçalı öğretimin uygulanabilmesi için öncelikle problem veya konu belirlenir. • Problemin çözümlenmesi için gruplar oluşturulur. • Problem alt bölümlere ayrılır. • Grup üyelerinin sayısı konu alanlarının katları kadardır. • Gruplara birer isim verilir. • Her gruptaki öğrenciye bir numara verilir. • Her grupta aynı konuyu alan öğrencilerin numaraları da aynı olmalıdır. • Her gruptan aynı numaralı öğrenciler, bir araya gelerek, konuyla ilgili araştırmalara yaparlar. • Araştırma bitince herkes kendi grubuna döner ve öğrendiklerini grup arkadaşlarıyla paylaşır(Gürdal ve arkadaşları,2001, 73) . • . Parçalı Öğretim

49. A GRUBU B GRUBU C GRUBU Grup üyeleri C1, C2, C3 B1, B2, B3 A1, A2, A3 A1, B1, C1 A2, B2, C2 A3, B3, C3 Konu Sağlık personeli Sağlık kuruluşları Hastalıklardan korunma yolları

50. Problem çözme yöntemi bilimsel problemlerin olduğu kadar kişisel problemlerin çözülmesinde de kullanılabilir. • Bu yöntem insanların zor ve karmaşık problemleri çözerken kullandıkları yöntemdir. • Çocuk problem çözme sürecinde, çok farklı özellikler içeren sosyal ve fiziksel bir çevre içinde etkin olarak rol üstlenmeyi ve bu çevrede değişiklikler yapmayı öğrenir. • Problem çözme hem bireysel hem de grupça yapılmaktadır. Problem Çözme