Katarzyna Żmuda Tomasz Sarnowski

1. Rozliczenia pieniężne: przelew, zlecenia stałe, polecenia zapłaty, karty płatnicze, przelew transgraniczny, czeki podróżne, Money orders , ich rozpowszechnienie, koszty i zagrożenia związane ze stosowaniem na polskim rynku i za granicą. Katarzyna Żmuda Tomasz Sarnowski

2. Przelew • najpopularniejsza forma rozliczania krajowych transakcji • dyspozycja polecenia przelewu może być złożona w formie papierowego dokumentu lub za pomocą systemów bankowości elektronicznej • bank powinien zaksięgować otrzymane polecenie przelewu najpóźniej w następnym dniu roboczym po jego przyjęciu

3. Formularz wpłaty gotówkowej/polecenia przelewu

4. Koszty przelewu • różne w zależności od banku • niewielkie kwoty do kilku złotych lub bez opłat • inne w zależności od rodzaju

5. Przykładowe koszty

6. Awaria w mBanku • Mający ok. 2,5 mln klientów mBank poinformował 27.11.10r. o problemach technicznych związanych z przelewami. Część przelewów przychodzących na konta klientów mBanku mogła zawierać niepoprawne dane dotyczące np. nadawcy lub tytułu operacji. • problem dotyczył klientów, którzy tego dnia mieli otrzymać przelew zewnętrzny z innego banku, kierowany na ich rachunek w mBanku. • ostatecznie awaria została opanowana i obyło się bez większych szkód.

7. Zlecenie stałe • forma płacenia stałych zobowiązań w regularnych odstępach czasowych • przelewy są wykonywane automatycznie przez bank po podaniu danych odbiorcy, kwoty i częstotliwości wykonywania operacji

8. Przykład: zlecenie stałe w Inteligo • Jak utworzyć zlecenie stałe? • zdefiniowanie zlecenia w serwisie www lub u konsultanta • podanie danych zlecenia • zatwierdzenie dyspozycji po sprawdzeniu dyspozycji danych • zlecenie stałe jest utworzone – istnieje możliwość dokonywania zmian zlecenia

9. Przykład: zlecenie stałe w Inteligo c.d.

10. Polecenie zapłaty • W odróżnieniu od zlecenia stałego oferuje możliwość przelewania różnych kwot • Pomimo, że już 46 banków działających w Polsce (3113 oddziałów) umożliwia korzystanie z tej usługi polecenia zapłaty, to w dalszym ciągu jest ona w początkowej fazie rozwoju – w maju 2004 roku ponad 665 tys. - czyli 1,3 proc. wszystkich - płatności zostało zrealizowane w ten sposób. • przykładowo w Hiszpanii prawie 53 proc. wszystkich płatności bezgotówkowych jest realizowana za pośrednictwem polecenia przelewu. Natomiast w Niemczech i Austrii wskaźnik ten wynosi odpowiednio – 38 i 30 proc.

11. Jak ustanowić polecenie zapłaty? • Należy skontaktować się z instytucją, w której chcemy opłacać rachunki za pomocą polecenia zapłaty (np. zakład energetyczny, operator telefoniczny) • Kolejny etap to wypełnienie dwóch egzemplarzach standardowego formularza „Zgody na obciążenie rachunku” • jeden formularz należy dostarczyć do wybranego banku, a drugi do odbiorcy płatności

12. Formularz „Zgody na obciążenie rachunku”

13. Co wybrać: zlecenie stałe czy polecenie zapłaty? • Należy zastanowić się czy przewidywane płatności będą stałe czy w różnych wysokościach • Istotnym kryterium powinny być również opłaty: • najtańsze będzie polecenie zapłaty. Tylko kilka banków (BOŚ, Getin i Volkswagen Bank direct) pobiera jednorazową opłatę za ich ustanowienie, wynoszącą 1 lub 2 zł. Nieco częściej trzeba się jednak liczyć z podobną opłatą za każdą realizację polecenia (Bank Pocztowy, BOŚ, BPH, BZ WBK, DnB Nord, Dominet, Invest-Bank i PKO BP). Z poleceniem zapłaty wiążą się nie tylko wspomniane opłaty. W Nordea Banku i mBanku nic nie płacimy za ustanowienie i realizację poleceń zapłaty, ale za to mamy stałą miesięczną opłatę za korzystanie z takiej usługi (w mBanku wznosi 1 zł, w Nordea Banku 2 zł). Czasami trzeba też zapłacić za wycofanie się z polecenia zapłaty, np. w BOŚ Banku kosztuje to 3 zł, a w Inteligo 2,99 zł. W ING Banku zapłacimy za zawiadomienie o niezrealizowanym poleceniu zapłaty (5 zł). • Nieco droższe będzie zlecenie stałe. Opłata za jego zdefiniowanie zależy od tego, czy robimy to w oddziale, przez telefon czy przez Internet (ten ostatni kanał jest najtańszy). Najwięcej zapłacimy definiując zlecenie przez telefon w mBanku, bo aż 4 zł. Klienci zakładający stałe zlecenie w oddziale Deutsche Banku, Getin Banku, Kredyt Banku i Nordea Banku będą musieli zapłacić 3 zł. W wielu bankach dyspozycja zlecenia stałego jest jednak darmowa, a w innych może taka być, jeśli zdecydujemy się na kanał internetowy. Za samą realizację zlecenia często też trzeba zapłacić. I oczywiście tak jak w przypadku poleceń zapłaty, musimy się liczyć w bankach z opłatami za wycofanie czy modyfikację zlecenia.

14. Tabela opłat za zlecenia stałe i polecenia zapłaty

15. Liczba kart płatniczych w Polsce 2008Q3-2010Q3

16. Struktura wydanych kart według poszczególnych systemów kartowych 2010Q1-2010Q3

17. Struktura kart płatniczych w podziale na rodzaje

18. Karta kredytowa Gold i Silver w Alior Banku • wysoki limit kredytowy – nawet do 80 tys. zł; • darmowy pakiet ubezpieczeń assistance; • zwrot do 1% od każdego zakupu dokonanego kartą dzięki usłudze CashBack; • możliwość ustalenia indywidualnych limitów transakcyjnych do karty, indywidualnego kodu PIN oraz cyklu rozliczeniowego; • oprocentowanie kredytu zmniejsza się wraz ze wzrostem zadłużenia; • możliwość dokonania z rachunku karty przelewu, który traktujemy jak transakcję bezgotówkową.

19. Karta DebetowaVISA Electron 24h Business Services Polbank • Karta Debetowa służy do realizacji płatności w punktach handlowo-usługowych, wypłaty gotówki w bankomatach oraz wpłat gotówkowych w bankomatach sieci Polbank EFG. • Karta ma zasięg międzynarodowy. • Za pomocą jednej karty można obsługiwać kilka rachunków bieżących i kredytów odnawialnych w złotych. • Koszty związane z obsługą karty: • Wydanie karty 5 zł • Miesięczna opłata za użytkowanie karty 1 zł • Wypłata gotówki w bankomatach: • Polbank EFG 0 zł • Euronet 0 zł • Innych banków krajowych  5 zł • Za granicą10 zł

20. Karta Obciążeniowa MasterCard Business Bank BGŻ • swobodny dostęp do środków na całym świecie  – możliwość dokonywania transakcji bezgotówkowych w ponad 28 milionach punktów handlowo-usługowych oraz pobierania gotówki w bankomatach oznaczonych logo MasterCard w kraju zagranicą • możliwość dokonywania płatności w Internecie i za zamówienia telefoniczne • większe bezpieczeństwo korzystania z karty dzięki wyposażeniu ich w chip. • możliwość uzyskania dowolnej liczby kart do jednego rachunku z odrębnym limitem dla każdej karty • ułatwienie rozliczania wydatków służbowych - brak konieczności wypłacania pracownikom zaliczek i dokonywania przelewów bankowych • pakiet bezpłatnych ubezpieczeń

21. Zagrożenia • Brak weryfikacji tożsamości płacącego kartą przez sprzedawców w sklepie • Kradzieże danych przy płatnościach przez internet • Kradzież karty (w tym zanim dotrze ona do posiadacza) • Fałszerstwa

22. Przelew transgraniczny • Forma zwykłego polecenia przelewu • Kwota nie może przekraczać 50000 euro (do państw EOG) • Łączny czas przekazywania środków nie może przekroczyć 6 dni • Aby dokonać przelewu potrzebne są numery: IBAN (International Bank Account Number) – numer konta w formacie międzynarodowym oraz BIC (Bank Identification Code) – kod pozwalający na identyfikację banku za granicą

23. Przykład: Multibank • w przypadku przelewów realizowanych przez MultiBank, środki pieniężne są przekazywane do banku odbiorcy najpóźniej w terminie do końca piątego dnia roboczego, następującego po dniu przyjęcia wniosku o przelew • w przypadku przelewów przychodzących na rzecz klientów MultiBanku uznanie rachunku odbiorcy następuje nie później niż do końca dnia roboczego następującego po dniu otrzymania przez MultiBank środków • za wykonanie przelewu walutowego MultiBank pobiera opłaty określone w Taryfie prowizji i opłat bankowych MultiBanku • do operacji w walucie innej niż waluta MultiKonta, MultiBank stosuje kurs kupna/sprzedaży walut obowiązujący w MultiBanku. Aktualne kursy walut stosowane przez MultiBank, ogłaszane są w placówce, za pośrednictwem mulitlinii oraz na stronach internetowych, z uwzględnieniem zmiany kursów walut w ciągu dnia operacyjnego • na życzenie banku zleceniodawcy, zleceniodawca jest zobowiązany do podania numeru rachunku bankowego odbiorcy w standardzie IBAN oraz BIC banku odbiorcy; w przypadku braku tych danych bank zleceniodawcy może pobrać dodatkową opłatę • Zleceniodawca może wskazać stronę ponoszącą koszty

24. Czek podróżniczy • wystawiany przez bank lub inną instytucję finansową na okrągłe kwoty pieniężne (np.100zł, 1000$) • nie posiada trasata (bo jest realizowany wewnątrz instytucji emitującej) • realizacja następuje za pomocą dwóch podpisów • jest zawsze imienny i przedpłacony – dzięki temu bezpieczny

25. Opłaty pobierane przez wybrane polskie banki za sprzedaż i skup czeków podróżniczych

26. Przykład: Czek podróżniczy na 2000zł NBP

27. Czek podróżniczy wystawiony na 100$ przez American Express

28. Jak użyć czeku podróżniczego? Przykład z American Express • złożenie podpisu w lewym górnym rogu czeku najszybciej jak to możliwe, w celu ochrony w razie kradzieży itp. • dla bezpieczeństwa zaleca się zapisanie numerów seryjnych czeku i trzymanie ich w miejscu innym niż sam czek • czeki należy chronić podobnie jak gotówkę • aby użyć należy podpisać czek w lewym dolnym rogu na oczach osoby przyjmującej

29. Money orders • są przedpłacone, więc bardziej zaufane niż czeki, wystawia się je do określonej wartości • obecnie bardzo popularne w Stanach Zjednoczonych i Indiach, w Polsce jak do tej pory cieszą się raczej małą popularnością • w Polsce liderem w dziedzinie money orders jest Western Union, współpracująca między innymi z Bankiem Pekao S.A. – za jego pośrednictwem można nadawać/odbierać przekazy

30. Opłaty za realizację przekazu za granicę w Western Union • Przykładowe ceny do większości krajów UE na rok 2011:

31. Przykład: pocztowy przekaz pieniężnyKsięstwa Brunszwiku, 1867

32. Dziękujemy za uwagę 