2010

1. CENTRAAL FONDS VOLKSHUISVESTING Borging Waarden Woningcorporaties Nulmeting Integriteitsbeleid • Regiobijeenkomsten voor interne toezichthouders bij woningcorporaties 2010 Inleiding door Jeroen Haket Senior beleidsadviseur Centraal Fonds Volkshuisvesting 2010

2. CENTRAAL FONDS VOLKSHUISVESTING • Actualiteiten integriteit • Onderzoek KPMG naar het integriteittoezicht door Raden van Commissarissen van 100 beursgenoteerde ondernemingen (januari 2010): • 84% ziet toezicht op de integriteit van de directie als de belangrijkste taak voor de RvC • 76% vindt toezicht op de integriteit van de rest van de onderneming een belangrijke taak voor de RvC • Ruim 50% zegt toezicht op integriteit komende vijf jaar te vergroten • Geldt dit ook voor de corporatiesector? 2010

3. CENTRAAL FONDS VOLKSHUISVESTING • Actualiteiten integriteit • Onderzoek PWC naar integriteitmaatregelen bij 45 woningcorporaties (februari 2010): • “Op basis van deze uitkomsten kan volgens ons door corporaties geen uitspraak worden gedaan over het integer handelen van de corporatie als geheel. Medewerkers interpreteren het vastgestelde beleid aan de hand van de eigen normen en waarden. Toetsing van het eigen waardenpatroon aan de normen en waarden die het uitgangspunt vormen van het integriteitbeleid van de corporatie, vindt nauwelijks plaats”. 2010

4. CENTRAAL FONDS VOLKSHUISVESTING • Actualiteiten integriteit • Tussenrapportage monitoringscommissiegovernancecode woningcorporaties (feb 2010): • “Eén van de meest actuele onderwerpen op dit moment is integriteit. De commissie gaat analyseren op welke punten woningcorporaties kwetsbaar zijn op het gebied van integriteit en op welke manier de code daar een rol in kan spelen. Dit zal resulteren in aanvullende aanbevelingen met betrekking tot integriteit, belangenverstrengeling en risicobeheersing”. 2010

5. CENTRAAL FONDS VOLKSHUISVESTING • Integriteitbeleid en integriteitscode • 87% geeft aan beleid omtrent integer handelen geformuleerd te hebben en 83% beschikt over integriteitscode • Grotere corporaties scoren beter dan kleiner 2010

6. CENTRAAL FONDS VOLKSHUISVESTING • Inhoud integriteitscode 2010

7. CENTRAAL FONDS VOLKSHUISVESTING • Risicoanalyse 2010

8. CENTRAAL FONDS VOLKSHUISVESTING • Maatregelen bij werving en selectie 2010

9. CENTRAAL FONDS VOLKSHUISVESTING • Werkgeversrol RvC • 75% doet referentiecheck/antecedentenonderzoek bestuur (naarmate de corporatie groter is, gebeurt dit veelvuldiger) • 72% heeft remuneratiecommissie ingesteld • 84% heeft maatregelen getroffen om de naleving van het bezoldigingsbeleid vast te stellen • 43% van de commissarissen autoriseert de onkostendeclaraties van de bestuursleden • 58% van de RvC heeft kritische vragen gesteld over integer handelen bestuur 2010

10. CENTRAAL FONDS VOLKSHUISVESTING • IC-maatregelen bij vastgoedtransacties 2010

11. CENTRAAL FONDS VOLKSHUISVESTING • Vangnet 2010

12. CENTRAAL FONDS VOLKSHUISVESTING • Monitoring, evaluatie en verantwoording • Tweederde heeft IC-maatregelen gericht op vaststellen naleving integriteitbeleid • Bij een kwart is integriteit een onderwerp bij de informatievoorziening in het kader van de reguliere planning- en controlcyclus • Helft van de corporaties evalueert het beleid tweejaarlijks • In zeer beperkte mate sprake van meetbare doelstellingen • Iets meer dan de helft van de bestuurders geeft aan in het jaarverslag verantwoording af te leggen over het beleid omtrent integer handelen 2010

13. CENTRAAL FONDS VOLKSHUISVESTING • Algemene observaties • Selfassessment scores RvC over het algemeen hoger dan die van bestuur, roept vraag op of RvC’s wel kritisch genoeg zijn • Veel corporaties zeggen van plan te zijn verbeteringen door te voeren in het integriteitsbeleid • Vragenlijsten lijken bewustwording rond integriteit en instrumentarium te hebben bevorderd 2010

14. CENTRAAL FONDS VOLKSHUISVESTING • Aanbevelingen • Verbetering van de risicoanalyse, de inbedding van het integriteitbeleid in de reguliere planning- en controlcyclus en de IC bij vastgoedtransacties • De inzet van preventieve maatregelen bij werving en selectie, de evaluatie van integer handelen bij functioneringsgesprekken en het organiseren van bewustwordingsactiviteiten • Actieve betrokkenheid van de Raad van Commissarissen bij het onderwerp integriteit • Het stelsel van maatregelen dat corporaties heeft getroffen om te reageren op (meldingen van) inbreuken op de integriteit, kan op een aantal aspecten verder worden verbeterd 2010

15. CENTRAAL FONDS VOLKSHUISVESTING • Belangrijkste uitkomsten tweede fase nulmeting • Bevestiging nut en noodzaak van instrumentarium zoals uitgevraagd bij eerste fase van de nulmeting • Belang van juiste ‘Tone at the top’, openheid en transparantie veel genoemd • Hoge betrokkenheid van RvC-leden bij integriteit, maar dit wordt nog slechts beperkt omgezet in gerichte aandacht voor het detecteren van niet-integer handelen, dan wel specifieke acties jegens het bestuur ter bevordering van integer handelen • Aandacht gevraagd voor diversiteit sector, vrees voor teveel regels vanuit overheid 2010

16. CENTRAAL FONDS VOLKSHUISVESTING • Toekomst • Initiatieven vanuit sector: • Verdere evaluatie governancecode leidt mogelijk tot aanpassingen hierin • VTW werkt aan handreiking integriteit • SEV gaat experiment uitvoeren om aanspreekbaarheid van RvC te vergroten • Maatregelen vanuit overheid: • Wettelijk vastgelegde basisprincipes integriteit? • Algemeen verbindend verklaren (onderdelen van) governancecode? 2010