TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN NİTELİKLERİ VE YÖNETİM YAPISI

2. TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN NİTELİKLERİ VE YÖNETİM YAPISI Türkiye Cumhuriyeti’nin Nitelikleri Her bakımdan gelişmiş bazı ülkelerde Yönetme Gücü yani Egemenlikhalka aittir. Halk belli dönemlerde yapılan seçimlerle kendi yöneticilerini seçer.Dönemin bitiminde tekrar seçim yapılır ve yöneticiler tekrar belirlenir. Halk hiçbir ayrım gözetmeksizin hem yöneticilerini seçme hem de yönetici seçilme hakkına sahiptir. Bu tür yönetimlere; DEMOKRASİadı verilir. Bir devletin demokratik olabilmesi için devlet ve toplum yapısında yerleşmiş ve kurumlaşmış bazı niteliklerin bulunması gerekir. Bu niteliklerin olmadığı bir devlete demokratik devlet demek mümkün değildir. Türkiye Cumhuriyeti Devleti; Demokratik bir devlettir. Demokratik devletlerin sahip olması gereken bütün niteliklere sahiptir. Bu nitelikler, Anayasa ve yasalarımıza uygulanması zorunlu kurallar olarak girmiştir. Anayasamızın 2nci maddesinde yer alan “CUMHURİYET’İN TEMEL NİTELİKLERİ”, bu niteliklerdir.

3. TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN NİTELİKLERİ VE YÖNETİM YAPISI Türkiye Cumhuriyeti’nin Nitelikleri ANAYASA 2. Madde: “Türkiye Cumhuriyeti , toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde , insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletidir.” İnsan haklarına saygı ile; bütün vatandaşlarına Yaşama hakkı, Özgürlük ve kişi güvenliği hakkı, Adil olarak yargılanma hakkı, Düşünce ve vicdan özgürlüğü hakkı, İfade özgürlüğü hakkı, Eğitim hakkı, Özel yaşama ve aileye saygı hakkı gibi haklarını hukuk güvencesi ile eşit bir biçimde verilmiştir. Eşitlik ilkesi Anayasanın 10. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, “Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayrım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir. Hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa ayrıcalık tanınamaz. Devlet organları ve idare makamları bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadır”

4. TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN NİTELİKLERİ VE YÖNETİM YAPISI Türkiye Cumhuriyeti’nin Nitelikleri ANAYASA 2. Madde: “Türkiye Cumhuriyeti , toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde , insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletidir.” Kurtuluş Savaşı ile birlikte Türk Milliyetçiliği; ırkçı olmayan, ölçülü, barışçıl, insancıl ve Misak-ı Milli sınırları içinde kalan bir ideoloji olarak gelişmiştir. Atatürk Milliyetçiliği olarak da anılan Türk Milliyetçiliği; bütün fertlerini, kederde, kıvanç ve tasada ortak, bölünmez bir bütün halinde, milli şuur ve ülküler etrafında toplayan bir düşünce biçimidir. Aynı zamanda milletimizi dünya milletler ailesinin eşit haklara sahip şerefli bir üyesi olarak millî birlik ruhu içinde daima yüceltmeyi amaçlayan bir harekettir. Atatürk Milliyetçiliği, ırk, din, dil ayırımı yapılmaksızın, Türk vatan ve milletinin bölünmez bir bütün olduğu, Türk Devletine vatandaşlık bağıyla bağlı olan herkesin Türk sayılacağı inancına dayanır.

5. TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN NİTELİKLERİ VE YÖNETİM YAPISI Türkiye Cumhuriyeti’nin Nitelikleri ANAYASA 2. Madde: “Türkiye Cumhuriyeti , toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde , insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletidir.” Demokratik devlet, halkın devlet yönetimine katılması esasına dayanan devlet demektir. Bu ilke doğrultusunda Devleti yönetecek organlar millet tarafından doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak seçilerek iş başına gelecekler ve çeşitli siyasal partiler çeşitli siyasi, görüş ve eğilimleri temsil etme yetkisine sahip olacaklardır (Anayasa Madde 68/2). Bu nedenle Anayasa, siyasal partileri siyasal hayatın vazgeçilmez unsuru olarak kabul etmiştir. Vatandaşların kanun çerçevesinde seçme ve seçilme haklarına sahip olmaları; seçimlerin serbest, eşit, tek dereceli, genel ve gizli oy, açık sayım ve döküm esaslarına göre yapılması da Demokratik Devlet İlkesinin gereğidir (Anayasanın 67. maddesi)

6. TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN NİTELİKLERİ VE YÖNETİM YAPISI Türkiye Cumhuriyeti’nin Nitelikleri ANAYASA 2. Madde: “Türkiye Cumhuriyeti , toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde , insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletidir.” Laiklik ilkesinin, din hürriyeti ve din ve devlet işlerinin ayrılığı olmak üzere iki boyutu bulunmaktadır. Din hürriyeti, inanç ve ibadet hürriyetlerini kapsamaktadır. İnanç hürriyeti, herkesin dilediği inanç ve hürriyete sahip olabileceğini ya da hiçbir dini inanca sahip olmayabileceğini ifade eder. İbadet hürriyeti ise; kişinin, inandığı dinin gereklerini yani ibadet, ayin ve törenlerini serbestçe yapabilmesidir. Anayasamızda, inanç hürriyeti hiçbir sınırlamaya tâbi olmaksızın kişilere tanınmıştır. Laikliğin din ve devlet işlerinin ayrılığını belirten ikinci boyutu ise, din kurumlarının devlet görevlerini, devlet kurumlarının da dini görevleri yerine getiremeyeceğini, bunların birbirlerinden ayrı olacağını ifade etmektedir. Laik bir sistemde devlet bütün din mensuplarına eşit davranır. Laik sistemde resmi bir devlet dini olmaz. Devlet kurumları din kurumlarını etkileyemeyeceği gibi, din kurumları da devlet kurumlarını etkileyemez. Laik bir toplumda devlet işleri dinî bir temele oturtulamaz. Nihayet laik sistemlerde din kurumlarıyla devlet kurumlarının ayrılmış olması gerekir. Fakat “laiklik” dinsizlik demek değildir. Bu nedenledir ki, devletin dini inanç ve ibadetlere karışmaması, onları engellememesi ve engel olmaya çalışanları önlemesi de gerekir. 

7. TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN NİTELİKLERİ VE YÖNETİM YAPISI Türkiye Cumhuriyeti’nin Nitelikleri ANAYASA 2. Madde: “Türkiye Cumhuriyeti , toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde , insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, laikve sosyal bir hukuk devletidir.” Sosyal devlet, fertlerin sosyal durumlarıyla ilgilenen, onlara asgari bir hayat düzeyi sağlamayı, sosyal adalet ve sosyal güvenliği gerçekleştirmeyi ödev sayan devlettir. Sosyal devlet, devletin, sosyal barışı ve sosyal adaleti sağlamak amacıyla sosyal ve ekonomik hayata aktif olarak müdahalesini gerekli gören bir anlayıştır. Sosyal devletin en belirgin özellikleri, kişiyi ekonomik hayatta yalnız bırakmaması, ekonomik hayata müdahale etmesi, herkes için insanlık onuruna yaraşır bir hayat seviyesi sağlamaya yönelik bir devlet biçimi olmasıdır. Sosyal devlet, sosyal adaleti gerçekleştirmek, bireyin ve toplumun refahını sağlamak ve sosyal güvenliği oluşturmak amaçlarını taşır. Sosyal devletin ana öğelerinden biri millî geliri artırmak; bunun için yatırım yapmak, sosyal adalet kuralları içinde kalkınmayı sağlamaktır. Sosyal devletin ana öğelerinden diğeri millî gelirin adaletli dağılımını sağlamaktır. Sosyal devletin bir başka öğesi özgürlüklerin gerçekleşmesi için maddi imkân sağlamaktır. Bir diğer sosyal devlet öğesi ise bireyleri sosyal güvenliğe kavuşturmaktır.

8. TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN NİTELİKLERİ VE YÖNETİM YAPISI Türkiye Cumhuriyeti’nin Nitelikleri ANAYASA 2. Madde: “Türkiye Cumhuriyeti , toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde , insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, laikve sosyal bir hukuk devletidir.” Hukuk devleti, devletin bütün eylem ve işlemlerinin hukuk kurallarına dayandığı ve vatandaşların da hukuki güvenlik içinde olduğu bir sistemdir. Hukuk devleti, vatandaşların temel hak ve ödevlerinin güvenceye bağlandığı, yasaların anayasaya uygun olduğu ve bunun denetlendiği, herkesin tâbi olduğu kuralların aynı olduğu, yönetimin hukuka uygun davrandığı devlettir. Hukuk devletinin sağlanabilmesi için bazı şartların gerçekleşmesi gerekir. Bu şartlardan ilki, ‘‘yürütmenin yargısal denetimidir’’. Kişi hak ve hürriyetleri tarih boyunca yürütme organı tarafından ihlal edilmiştir. Yürütme işlemlerinin keyfilikten kurtarılabilmesi için yürütme işlemlerinin yargısal denetimi şarttır. Hukuk devletinin sağlanabilmesi için gerekli diğer şartlar ise, ‘‘yasama işlemlerinin yargısal denetimi ve yargı bağımsızlığıdır’’. Anayasa, yasaların anayasaya uygunluğunu denetlemek için Anayasa Mahkemesine yer vermiştir yargı bağımsızlığı ise yargı organlarının yasama ve yürütme organları karşısında bağımsız olması ve karar verirken kimseden emir almamasıdır. Anayasaya baktığımızda yürütmenin her türlü eylem ve işlemlerinin yargısal denetime açık olduğunu ve temel hak ve özgürlüklerin ve bunların hangi durumlarda sınırlandırılabileceğinin Anayasada yer aldığını, yasaların anayasaya uygunluğunu denetleyen Anayasa Mahkemesinin varolduğunu ve yargının bağımsız olduğunu görürüz.

9. TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN NİTELİKLERİ VE YÖNETİM YAPISI Yasama, Yürütme ve Yargı Gücü Kuvvetler Ayrılığı İlkesi: Yasama yetkisi TBMM 'ye aittir. Ülke için gerekli yasalar Bakanlar Kurulu yada milletvekillerinden gelen istemler doğrultusunda çıkarılır. Bu yetkinin kullanılması sırasında hiç bir kuruluş müdahalede bulunamaz bu yetkiyi  bu yetkiyi TBMM  adına kullanamaz. Yürütme yetkisini Bakanlar kurulu yani hükümet kullanır. Genel olarak TBMM'nin içinden çıkan Bakanlar kurulu ülke yönetimindeki  aktif güçtür. Yürütmenin yasama yetkisine müdahale etmesi ise sadece menfaatlerine uygun kanunlar çıkarması anlamına gelir ki bu da vatandaşın hukuka ve devlete güveninin sarsılmasına neden olur. Devlet güvenilirliğini kaybeder. Yani yasama ve yürütmeyi tek elde toplanması halkın aleyhine sonuç doğurur. Yargı yetkisi ise Hakimler ve Savcılar eliyle kullanılır. Türk milleti adın karar verecek olan yargı mensuplarının bağımsız olması gerekir. Hak ve özgürlüklerin korunmasında asıl unsur bağımsız bir yargıdır. Baskı altında ki bir yargı hiç bir şekilde adil bir karar veremez  ve haklı olana değil güçlü olana hizmet eder. Yargı denetiminin olmadığı  yerde yasama ve yürütmeyi tek elde toplanmasıyla diktatörlük oluşur.

10. TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN NİTELİKLERİ VE YÖNETİM YAPISI Kanun yapma (Yasama) Veto Evet

11. TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN NİTELİKLERİ VE YÖNETİM YAPISI Türkiye Cumhuriyeti’nin Nitelikleri Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin YÖNETİM YAPISI üçe ayrılır:1.MERKEZİ YÖNETİM: Merkezî yönetimin başında Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu vardır. Bakanlar Kurulu, başbakan ve bakanlardan meydana gelir. a. Cumhurbaşkanı : Devletin başıdır. Türkiye Cumhuriyeti’ni ve milleti temsil eder. Cumhurbaşkanı seçilebilmek için kırk yaşını doldurmuş olmak, yüksek öğrenim yapmış olmak, TBMM üyesi ya da milletvekili seçilebilme yeterliliğine sahip olmak gibi şartlar gereklidir. Cumhurbaşkanı, meclis tarafından üye tam sayısının üçte iki çoğunluğunun oylarıyla seçilir. Görevleri: Yurt içinde ve dışında devleti temsil etmek, yasaları yayınlatmak, yüksek dereceli memurları atamak, uluslararası antlaşmaları onaylamak, yasaları tekrar görüşülmek üzere TBMM’ye geri göndermek. b. Başbakan ve Bakanlar Kurulu: Başbakan, TBMM üyeleri arasından Cumhurbaşkanınca atanır. Bakanlar Kurulu üyeleri, başbakan tarafından seçilir ve cumhurbaşkanınca atanır. Meclis dışından da bakan seçilebilir. Başbakan, bakanlıklar arasında iş birliğini sağlar. Hükümetin genel programının uygulanmasından o sorumludur. Devletin önemli işleri, Bakanlar Kurulunda görüşülerek karara bağlanır. 2.İL YÖNETİMİ: İl yönetimi; Merkezi Yönetime bağlı illerle bu illere bağlı ilçeler, ilçelere bağlı köylerden oluşur. -Her ilin başında hükümetin atadığı bir vali vardır. - Her ilçenin başında devletin atadığı bir kaymakam vardır. -Köylerin başında köylülerin seçtiği ve kaymakama bağlı olan muhtar görev yapar. 3.YEREL YÖNETİMLER: Üç tür yerel yönetim vardır. a-Büyükşehirler Büyükşehir Belediye Yön. b-Belediye Yönetimi c-Köy Yönetimi

12. TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN NİTELİKLERİ VE YÖNETİM YAPISI Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanları Mustafa Kemal ATATÜRK 1923-1938 Cevdet SUNAY 1966-1973 Mustafa İsmet İNÖNÜ 1938-1950 Mahmut Celal BAYAR 1950-1960 Cemal GÜRSEL 1960-1966 Fahri KORUTÜRK 1973-1980 Kenan EVREN 1982-1989 Halil Turgut ÖZAL 1989-1993 Ahmet Necdet SEZER 2000-2007 Abdullah GÜL 2007- Sami Süleyman GündoğduDEMİREL 1993-2000

13. TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN NİTELİKLERİ VE YÖNETİM YAPISI Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Forsu