260 likes | 634 Vues
AKUT BÖBREK HASARI. Prof Dr Serhan Tuğlular MÜTF Nefroloji Bilim Dalı. Giriş. Hastaneye başvuruda 5% YBÜ‘lerinde 30% Yatan Hastaların 2-5% AKI. Artan Böbrek Hasarı. ABY. AKI. ( Akut Böbrek Hasarı). AKI: Tanım.
E N D
AKUT BÖBREK HASARI Prof Dr Serhan Tuğlular MÜTF Nefroloji Bilim Dalı
Giriş • Hastaneye başvuruda 5% • YBÜ‘lerinde 30% • Yatan Hastaların 2-5% AKI
Artan Böbrek Hasarı ABY AKI (Akut Böbrek Hasarı)
AKI: Tanım Böbrek fonksiyonlarının akut bozulması (48 saat içinde) Serum BUN ve Kreatinin > 0.3mg/dl ve /veya %50 (1.5 x Bazal) İdrar çıkışında azalma <0.5ml/kg/saat > 6 saat
KidneyInt 2008, 73:- 538-546. N=120 AKIN Criteria Crit Care Med 2008, 36:1397-1403
BELİRTİ VE BULGULAR • Bulantı ve kusma • Halsizlik • İdrar çıkışında azalma • Bilinç durumunda değişim/ nöbet • Hipervolemi/ hipovolemi • Hipertansiyon/ Hipotansiyon • Aritmi(Hiperkalemiye ikincil) • Nonspesifik karın ağrısı • Kanama
Laboratory Bulguları • BUN ve Kreatinin • Hiperkalemi (özellikle oligo-anurik hastada) • EKG’de hiperkalemi bulguları • Metabolic asidozis • Hyperphosfatemia
AKI olmaksızın Kr ↑ AKI olmaksızın BUN ↑ Üretiminde artış GI Kanama Katabolik durumlar Corticosteroids Protein yükünde ↑ (TPN-Albumin infusion) • Tubuler kreatinin sekresyonunda ↓ Trimethoprim, Cimetidine, Probenecid • Yalancı yükselme glukoz, acetoacetate, ascorbic acid, cefoxitin flucytosine
AKI Bio-belirteçleri var mı? • Düşük molekül ağırlıklı proteinler • B2-mikroglobulin • A1-mikroglobulin • Adenozin deaminaz bağlayıcı protein • Sistatin-C • Renal tubuler epitelyal antijen • Enzimler • N-asetil-b-glukosaminidaz • Alanine aminopeptidaz • Alkalen fosfataz • Laktat dehidrogenaz • g/n glutatyon –S-transferaz • G-glutamil transpeptidaz • Sitokinler • Platelet aktive edici faktör • IL-18 • Diğerleri • Kidney injury molekül-1 • Na/H exchanger isoform-3 • Genler • Nötrofil gelatinaz associated lipocalin (NGAL) • Bazıları ümit vaat • ediyor • Ancak genel • kullanımları • için kanıtlar • henüz yetersiz
PRE-RENAL nedenler • En sık neden • Renal perfüzyonda azalma • İntravasküler volümde azalma • Dehidrasyon/kanama/diyare/ poliuri/ 3. boşluğa sıvı kaybı • Systemik vazodilatasyon • Sepsis /anafilaksi/ anestezi • Kardiyak output’un azalması • KYşok/masif pulmoner emboli/ perikard tamponadı • Yeterince uzun sürdüğünde Renal ARF
ATN Seyri ve Prognozu • Başlangıç fazı • İskemik veya nefrotoksik ajanlar • Parenkim hasarı başlıyor; henüz oturmamış • İdame fazı • Parenkim hasarı oturmuş • GFR 5-10ml/min • İdrar çıkışı en azında • 2-3 hafta sürer • iyileşme • İdrar çıkışı giderek artar
Renal hasar riskini artıran faktörler • İleri yaş • Volume eksikliği • Diyabetes Mellitus • Hipertansiyon • Diuretic kullanımı • Önceki kardiyak ya da renal yetersizlik • Proteinuri • Miyelom
RENAL nedenler • Renal parankimal nedenler • Hızlı ilerleyici GN • Postinfectious / Henoch Schonlein purpura • Idyopatik Hızlı İlerleyici GN • Pulmorenal sendromlar/SLE/IgA • Akut interstisyel nefrit • İlaca bağlı • Nefrotoksinlere bağlı • Vankomisin /aminoglikozidler /NSAID/Amfoterisin • Akut piyelonefrit
POST-RENAL nedenler • En az sık ama önemli • İdrar akımının bilateral tıkanması • Bilateral renal pelvis –ureterler –measne-uretral • Benign prostat hipertrofi • Servikal ya da over Ca • Taşlar (özellikle soliter böbrekte) • DM’da Papiller nekroz • Nadiren pıhtıya bağlı
Hastaya Yaklaşım • Öykü ve Fizik Muayene • Hasta takip çizelgesi, ilaçlar, uygulanan işlemler ve işlemler sırasındaki hemodinamik • İdrar analizi, idrar mikroskopisi silendirler, (eosinophils) • İdrar Na’u • Uriner sistem görüntülemesi: US, Mag-3 scan, Retrograde piyelogram • KBY belirteçleri iPTH, böbrek boyutu<9cm, anemi, ↑ phosphate, ↓bikarb • Renal biyopsi
Ayırıcı tanıda Laboratuvar bulguları • Pre-renal: • BUN/kreatinin > 20/1 • İdrar Na < 20 • Normal idrar sedimenti • Post renal: • Normal idrar sediment / hematuri/piyuri • Ultrason bulguları • Renal nedenler: • İdrar sedimenti bulguları
AKI Tedavisi • Pre-renal nedenler: • Sıvı/kan desteği • Renal nedenler: • GN- immunsupresifler ve /plazmaferez • AIN- Nedeni kes • Nefrotoksik ajan- kes • ATN- sıvı ve elektrolit dengesi/destek tedavisi • Postrenal: • Üriner kateterizasyon • Obstrüksiyonun ortadan kaldırılması
AKI tedavisi • Tedavi büyük oranda destekleyici • Halen kanıtlanmış bir farmakolojik tedavisi yok: • Dopamine: yararı yok • Renal Replasman tedavisi ciddi AKI’li hastaların bir bölümünde tedavinin en önemli bölümünü oluşturur Nephron Clin Pract 2009;112:c222-c229
AKI-EPİDEMİYOLOJİ Avustralya’da 20 YBÜ 1996-2005’e kabul edilen tüm hastalar: 91254 hasta ; 4745 AKI olgusunun analizi : İnsidans %5.2 • Çalışma sırasında AKI insidansı↑ : %2.8/sene • Hastane mortalitesi AKI (+) %42.7; AKI(-) %13.4 • YBÜ’deki AKI hastaları giderek daha • Yaşlı • Ko-morbid hastalıklı • Sepsis insidansı fazla • Daha ağır organ yetmezlikli AKI MORTALİTESİNİN ARTTIĞI SÖYLENEMEZ