RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRMESİ

1. RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRMESİ

2. RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRMESİ Risk Değerlendirmesi Uygulaması ile İlgili Açıklama *Risk Değerlendirme uygulaması, 29.12.2012 tarihli 28512 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan İş Sağlığı Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği ve 6331 Sayılı İş Sağlığı Güvenliği Kanunu ile uygulamaya girmiştir. *Tüm işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesinin yapılmış olması 6331 sayılı İş Sağlığı Kanunu’nun yürürlük maddesi uyarınca 30.12.2012 tarihi itibariyle zorunlu hale geldi. Ancak, risk değerlendirmelerinin tamamlanması gereken son tarih henüz belirtilmemiştir. *Uygulamaya ilişkin düzenlemeler 29.12.2012 tarihli Resmi Gazete’ de yayımlanan İş Sağlığı Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği ile hüküm altına alınmış oldu. Ancak,uygulamanın detayları Bakanlık tarafından yapılacak açıklama ile belirtilecektir ve Bakanlığın bu konudaki çalışmaları henüz tamamlanmamıştır.

3. RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRMESİ Konuyla ilgili Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın duyurusu ise aşağıdaki gibidir; "Tüm işyerlerinde; iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesinin yapılmış olması 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun yürürlük maddesi uyarınca 30.12.2012 tarihi itibari ile zorunlu bulunmakta olup bu tarih dışında belirlenen bir tamamlama süresi bulunmamaktadır. Uygulamaya ilişkin düzenlemeler 29.12.2012 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan “İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği” ile hüküm altına alınmıştır. Ayrıca; Bakanlığımızca, işyerlerine yapılacak risk değerlendirmelerine yol gösterecek ve bu değerlendirmenin işverenlerin kendileri tarafından yapılması konusunda yol gösterecek kontrol listelerinin hazırlık çalışmaları devam etmektedir."

4. RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRMESİ AMAÇ: Risk analizi, Risk değerlendirmesi ve yönetimi ile ilgili kavramlar ile risk analizi ve değerlendirmesi yöntemleri hakkında bilgi sahibi olmak. HEDEF: Risk analizi ve değerlendirmesi yapabilecek temel bilgi düzeyine ulaşmak

5. TEMEL BÖLÜMLER VE İÇERİKLERİ 1.Risk Algılama(45) Tehlike, risk, risk değerlendirmesi, kabul edilebilir risk, güvenlik, olay, ramak kala kavramları 2.Risk Algılama Kültürünün oluşturulması (90) Riskler insanlar tarafından nasıl algılanır Risk algılamayı etkileyen faktörler  3.Risk Değerlendirmesi (135) Yasal Durum, Risk Değerlendirme işlem basamaklarıTehlikelerin Tespiti, Risklerin belirlenmesi ve derecelendirilmesi,  4.Risk Değerlendirmesi (90) Risk Kontrol önlemleri ve uygulanması, İzleme 5.Risk Değerlendirme Metotları (135) Risk Değerlendirme Metotları, Matris, Çeklist, FMEA, Hazop, FTA, ETA v.b. 6.Uygulama (45) Risk değerlendirmesi uygulamaları örnekleri 

6. RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRMESİ Tanımlarda, TS 18001-2008 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri ve Risk Değerlendirme Yönetmeliği esas alınmıştır.  Önleme:İşyerinde yürütülen işlerin bütün safhalarında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili riskleri ortadan kaldırmak veya azaltmak için planlanan ve alınan tedbirlerin tümü Tehlike: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek zarar veya hasar verme potansiyelini TANIMLAR, TEHLİKE VE RİSK KAVRAMLARI

7. RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRMESİ Ramak kala olay: İşyerinde meydana gelen; çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olduğu halde zarara uğratmayan olay Sağlığın bozulması: Bir iş faaliyetinin veya işle ilgili durumun yol açtığı ve/veya kötüleştirdiği belirlenebilir, olumsuz fiziksel veya ruhsal durum Olay:Yaralanmaya, sağlığın bozulmasına veya ölüme sebep olan veya sebep olacak potansiyele sahip olan işle ilgili olaylar.

8. RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRMESİ Kaza: Yaralanmaya, sağlığın bozulmasına veya ölüme sebep olan olaydır. Risk:Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme ihtimali.

9. RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRMESİ Risk değerlendirmesi: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmaları. Güvenlik:İşin yapılması ve yürütümü sırasında oluşan risk yada risklerin, tanımlanmış bir zaman aralığı süresince, kabul edilemez düzeyin dışında kalma yeteneği 

10. RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRMESİ Risk Yönetimi: Bir kuruluşun sağlık ve güvenlik şartlarını sağlamak, iyileştirmek ve sürdürmek için yürütülen girişimlerin tamamıdır. (İLO-OHS 2001 İSG Yönetim Sistemi Rehberi) Kabul edilebilir risk: Yasal yükümlülüklere ve işyerinin önleme politikasına uygun, kayıp veya yaralanma oluşturmayacak risk seviyesi.

11. RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRMESİ

13. RİSK ALGILAMASINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER -Korkutuculuk düzeyi,-Anlaşılabilirlik düzeyi, -Etkilenecek kişi sayısı, -Tehlikenin ve riskin ne ölçüde anlaşılabildiği, -Riskin ne derece eşit dağıldığı, -Riskin ne derece önlenebileceği ve-Riskin kişisel olarak kabullenilip kabullenilmediği.gibi faktörler kişiler tarafından riskin algılama düzeyini etkilemektedir. Ciddi kaza RİSK Risk algılama ? Zaman

14. RİSK ALGILAMASI- ZAMAN İLİŞKİSİ

15. RİSK ALGILAMASI İSTATİSTİĞİ :ABD. de yapılan bir risk algılaması anket çalışmasında, Amerikan halkının günlük hayatında kendisi için en fazla risk olarak algıladığı olaylar aşağıda verilmiştir . Ankete verilen cevaplardan anket yapıldığı dönemde Amerika da ve dünyada yaşanan ve henüz etkisini kaybetmemiş olan önemli kaza ve olayların neler olduğu hemen anlaşılmaktadır.

16. RİSK YÖNETİMİNDE İNSANGökdelenlerin ilk yapılmaya başlandığı yıllarda riski kabullenmek olumlu bir imaj olarak reklamlarda kullanılabiliyordu.

17. TEHLİKE RİSK

18. TEHLİKE - RİSK

19. NEDEN RİSK DEĞERLENDİRMESİ YAPMALIYIZ ? • Mevzuat yönünden, • Sağlayacağı psiko-sosyal ve ekonomik • yararlar yönünden • İşletme açısından yararları • Ülke açısından yararları

20. RİSK DEĞERLENDİRME ÇALIŞMALARINDA ÜST YÖNETİMİN ROLÜ NEDİR ?ÜST YÖNETİM;Kuruluşta İSG Yönetim Sistemi oluşturmak ve Risk Değerlendirme uygulanmasına geçmek için, bu konuda üst yönetim stratejik bir karar almak zorundadır. RİSK YÖNETİMİ – YÖNETİCİNİN ROLÜYönetici; yükümlülüklerinin ve sorumluluklarının neler olduğunu belirlemeli, dikkate alması gerekli hususları değerlendirerek, öncelik sıralaması yapmalı ve öncelikler arasında İSG konusuna hangi sırada yer vereceğine karar vermelidir. 

21. RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRMESİ

23. Risk Değerlendirme Yönetmeliğine göre İşveren Yükümlülüğü ve Risk Değerlendirme Ekibi MADDE 5- İşveren yükümlülüğü; (1) İşveren; çalışma ortamının ve çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlama, sürdürme ve geliştirme amacı ile iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır. (2) Risk değerlendirmesinin gerçekleştirilmiş olması; işverenin, işyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. (3) İşveren, risk değerlendirmesi çalışmalarında görevlendirilen kişi veya kişilere risk değerlendirmesi ile ilgili ihtiyaç duydukları her türlü bilgi ve belgeyi temin eder.

24. Risk Değerlendirme Yönetmeliğine göre • MADDE 6 - Risk değerlendirmesi ekibi; • Risk değerlendirmesi, işverenin oluşturduğu bir ekip tarafından gerçekleştirilir. Risk değerlendirmesi ekibi aşağıdakilerden oluşur. • İşveren veya işveren vekili. • İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürüten iş güvenliği uzmanları ile işyeri hekimleri. • İşyerindeki çalışan temsilcileri. • İşyerindeki destek elemanları. • İşyerindeki bütün birimleri temsil edecek şekilde belirlenen ve işyerinde yürütülen çalışmalar, mevcut veya muhtemel tehlike kaynakları ile riskler konusunda bilgi sahibi çalışanlar.

25. Risk Değerlendirme Yönetmeliğine göre MADDE 6 - Risk değerlendirmesi ekibi; (2) İşveren, ihtiyaç duyulduğunda bu ekibe destek olmak üzere işyeri dışındaki kişi ve kuruluşlardan hizmet alabilir. (3) Risk değerlendirmesi çalışmalarının koordinasyonu işveren veya işveren tarafından ekip içinden görevlendirilen bir kişi tarafından da sağlanabilir.

26. Risk Değerlendirme Yönetmeliğine göre MADDE 6 - Risk değerlendirmesi ekibi; (4) İşveren, risk değerlendirmesi çalışmalarında görevlendirilen kişi veya kişilerin görevlerini yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi gerekli bütün ihtiyaçlarını karşılar, görevlerini yürütmeleri sebebiyle hak ve yetkilerini kısıtlayamaz. (5) Risk değerlendirmesi çalışmalarında görevlendirilen kişi veya kişiler işveren tarafından sağlanan bilgi ve belgeleri korur ve gizli tutar.

27. RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRMESİ

28. RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRMESİ

29. RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRMESİ

30. RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRMESİ Bugün geldiğimiz noktada risk yönetimi ve değerlendirmesi İş sağlığı ve güvenliğine yeni yaklaşım felsefesinin en önemli unsurunu oluşturmaktadır. Bunun en önemli nedenleri şöyle sıralanabilir.*İSG’ ye eski yaklaşımda tehlike bazlı düşünme esas alınmıştır.*Yeni yaklaşımda ise risk bazlı düşünme esas alınmıştır.*Eski yaklaşımda toplu koruma önlemlerinden çok kişisel korunma önlemleri öne çıkmıştır. *Yeni yaklaşımda ise proaktif olma ve önleyici tedbirler dediğimiz toplu koruma önlemleri önem kazanmıştır.

31. RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRMESİ *Eski yaklaşımda İSG konusunda özel eğitimlere tabi tutulmuş profesyonel uzman katkısı yasal olarak istenmez iken yeni yaklaşımda sanayiden sayılan ve 50 ve daha fazla işçi çalıştıran işyerleri için İSG uzmanlarından hizmet alınması zorunlu hale getirilmiştir.*Eski yaklaşımda iş ekipmanlarının imalatta insan sağlığına zarar vermeyecek olduğunun belgelendirmesi yapılmazken yeni yaklaşımda iş ekipmanlarının imalatta güvenli imal edilmesinin yolunu sağlayan CE belgelendirme sistemi zorunlu hale getirilmiştir. 

32. RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRMESİ Burada sıralanan nedenlerle yeni yaklaşımın temel prensiplerinden birisi risk değerlendirmesi olmuştur. Çünkü risk değerlendirmesi, önleyici bir mantık içerisinde henüz bir bedel ödemeden alınacak önlemlerin neler olduğunun belirlenmesi için yapılan bilimsel bir çalışmadır. 

33. RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRMESİ İşyerleri ve hatta günlük yaşantımızda bulunduğumuz çevremiztehlikelerle ve bu tehlikelerin neden olabileceği risklerle doludur. İşte karşı karşıya kaldığımız bu riskler bize zarar vermeyecek önleyici tedbirlerle güvenli hale getirilmiştir. Bu nedenlerle bizler onları kendimiz için bir risk olarak algılamamaktayız. Aynı şekilde işyerlerinde üretim amacıyla kullandığımız tüm ekipmanlar, tesisler ve kullanılan enerji kaynakları da çalışanlara zarar vermeyecek şekilde sürekli olarak güvenli hale getirilmeye çalışılmıştır. Risk değerlendirmesi çalışmalarında işte bu güvenlik donanımlarının yeterli olup olmadığı ile yeterli değilse alınması gerekli yeni önlemlerin neler olduğunun tespiti için yapılan çalışmaların bir bütünüdür.

34. RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRMESİ Bugün ülkeler iş kazaları ve meslek hastalıklarının neden olduğu maddi ve manevi kayıpları azaltmak ve bu yolla kaybedilen maddi değerleri ekonomiye kazandırmak için yoğun bir çaba içerisine girmişlerdi. İş sağlığı ve güvenliği konusuna bilimsel bir temel üzerinde yaklaşan gelişmiş ülkeler bu kayıplarını çok az seviyelere çekmeye başarmışlardır. Bu kayıplarla ilgili olarak çok ciddi çalışmalar yapılmasına rağmen, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca, kayıpların yıllık toplamının 30-35 milyar TL/yıl civarında olduğu tahmin edilmektedir. İş kazaları ve meslek hastalıklarını bu ekonomik kayıplarının yanında kayıpların psikolojik ve sosyolojik etkileri de dikkate alındığında, çok ciddi bir sorun ile karşı karşıya bulunduğumuz bir gerçektir.

35. RİSK YÖNETİMİ VE DEĞERLENDİRMESİ İşte iş kazaları ve meslek hastalıklarının neden olduğu bu kayıpların azaltılabilmesi için yapılacak çalışmalara bir temel oluşturmak ve belirlenen yüksek düzeydeki risklerle ilgili olarak önleyici faaliyetler başlatabilmenin bilimsel yolu risk değerlendirmesi yapmaktır. Çalışma ortamı gözle görünen veya görünmeyen tehlikelerle doludur. Bu tehlikelerden kaynaklanan riskleri tahmin etmek ve kabul edilemez olanları ortadan kaldırmak için izlenecek en iyi bilimsel esaslı çalışma RİSK DEĞERLENDİRMESİDİR.Genel manada ve en basit haliyle RİSK;Bir tehlikeden kaynaklanan olayın ortaya çıkma olasılığı ile bu olayın sebep olacağı etkinin şiddeti arasındaki bağlantıdır. 

36. YASALARDA RİSK DEĞERLENDİRMESİ • 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamındaki işyerlerini kapsayan ve 30 Aralık 2012 de yürürlüğe giren • “İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ RİSK DEĞERLENDİRMESİ YÖNETMELİĞİ” gereğince Risk Değerlendirmesi Aşamaları: • YÖNETMELİK MADDE 7 –Risk değerlendirmesi • (1) Risk değerlendirmesi; tüm işyerleri için tasarım veya kuruluş aşamasından başlamak üzere; • I- Tehlikeleri tanımlama, • II- Riskleri belirleme ve analiz etme, • III- Risk kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması, • IV- Dokümantasyon, • V- Yapılan çalışmaların güncellenmesi ve gerektiğinde yenileme aşamaları • izlenerek gerçekleştirilir. • (2) Çalışanların risk değerlendirmesi çalışması yapılırken ihtiyaç duyulan her aşamada sürece katılarak görüşlerinin alınması sağlanır.

37. RİSK DEĞERLENDİRMESİ RİSK DEĞERLENDİRMESİ NE ZAMAN YAPILMALIDIR? -İşe başlarken veya daha önce hiç yapılmamışsa,-İşte herhangi bir değişiklik halinde,-İş kazası,meslek hastalığı veya bir ramak kaldı olayından sonra,-Mevzuatlarda belirtilen düzenli aralıklarla yapılması gerekmektedir.

38. RİSK DEĞERLENDİRMESİ

39. RİSK DEĞERLENDİRMESİ KİŞİ YAKLAŞIMININ YARARLARI-Çabuk netice alınmasını sağlar, -Kişinin diğer uzmanlar tarafından yönlendirilmesini engeller-Kişiye, İSG konusunda tek yetkili ve otorite olduğu hissini verir -Maliyeti düşüktür. BİREY YAKLAŞIMININ DEZAVANTAJLARI-Teknik uzmanlık gerektirir. -Yönetimin “İSG iş güvenliği uzmanının işidir” anlayışının yerleşmesini sağlar. -Tek boyutlu olması yetersizlik getirebilir. -Katılım sağlanamadığından çalışanlar kendi bölümlerinde tehlike ve risklerin olmadığını savunurlar. -Kişilerin farklı kavrama seviyeleri değerlendirmeyi etkileyebilir.

40. RİSK DEĞERLENDİRMESİ TAKIM YAKLAŞIMININ YARARLARI :*Gerekli bilgi tüm çalışanlar tarafından sağlanabilir. *Herkesi tatmin edecek sonuçlar elde edilebilir. *Katılanlara aidiyet ve işbirliği ruhu kazandırır*Yöneticilerin katılımı, yapılan çalışmalara ve sonuçlarına herkesin sahip çıkmasını sağlar.  TAKIM YAKLAŞIMININ DEZAVANTAJLARI :*Takım çalışmalarından netice daha geç alınabilir. *Takım içi etkileşim sonucu etkileyebilir*Çalışılması gereken zaman ve maliyet yüksek olur.

41. 5 ADIMDA RİSK DEĞERLENDİRMESİ 1. TEHLKİKELERİN TESPİT EDİLMESİ2. RİSKLERİN BELİRLENMESİ VE DERECELENDİRİLMESİ3. KONTROL TEDBİRLERİNE KARAR VERİLMESİ4. DOKÜMANTASYON (KONTROL TEDBİRLERİNİN TAMAMLANMASI)5. İZLEME VE TEKRAR ETME

42. TEHLİKELERİN TANIMLANMASI YÖNETMELİKMADDE 8 – (1) Tehlikeler tanımlanırken çalışma ortamı, çalışanlar ve işyerine ilişkin asgari olarak aşağıda belirtilen bilgiler toplanır. a) İşyeri bina ve eklentileri. b) İşyerinde yürütülen faaliyetler ile iş ve işlemler. c) Üretim süreç ve teknikleri. ç) İş ekipmanları. d) Kullanılan maddeler. e) Artık ve atıklarla ilgili işlemler. f) Organizasyon ve hiyerarşik yapı, görev, yetki ve sorumluluklar. g) Çalışanların tecrübe ve düşünceleri. ğ) İşe başlamadan önce ilgili mevzuat gereği alınacak çalışma izin belgeleri. h) Çalışanların eğitim, yaş, cinsiyet ve benzeri özellikleri ile sağlık gözetimi kayıtları.

43. TEHLİKELERİN TANIMLANMASI ı) Genç, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren gruplar ile kadın çalışanların durumu. i) İşyerinin teftiş sonuçları. j) Meslek hastalığı kayıtları. k) İş kazası kayıtları. l) İşyerinde meydana gelen ancak yaralanma veya ölüme neden olmadığı halde işyeri ya da iş ekipmanının zarara uğramasına yol açan olaylara ilişkin kayıtlar. m) Ramak kala olay kayıtları. n) Malzeme güvenlik bilgi formları. o) Ortam ve kişisel maruziyet düzeyi ölçüm sonuçları. ö) Varsa daha önce yapılmış risk değerlendirmesi çalışmaları. p) Acil durum planları. r) Sağlık ve güvenlik planı ve patlamadan korunma dokümanı gibi belirli işyerlerinde hazırlanması gereken dokümanlar.

44. TEHLİKELERİN TANIMLANMASI (2) Tehlikelere ilişkin bilgiler toplanırken aynı üretim, yöntem ve teknikleri ile üretim yapan benzer işyerlerinde meydana gelen iş kazaları ve ortaya çıkan meslek hastalıkları da değerlendirilebilir. (3) Toplanan bilgiler ışığında; iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuatta yer alan hükümler de dikkate alınarak, çalışma ortamında bulunan fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikososyal, ergonomik ve benzeri tehlike kaynaklarından oluşan veya bunların etkileşimi sonucu ortaya çıkabilecek tehlikeler belirlenir ve kayda alınır. Bu belirleme yapılırken aşağıdaki hususlar, bu hususlardan etkilenecekler ve ne şekilde etkilenebilecekleri göz önünde bulundurulur. a) İşletmenin yeri nedeniyle ortaya çıkabilecek tehlikeler. b)Seçilen alanda, işyeri bina ve eklentilerinin plana uygun yerleştirilmemesi veya planda olmayan ilavelerin yapılmasından kaynaklanabilecek tehlikeler. c) İşyeri bina ve eklentilerinin yapı ve yapım tarzı ile seçilen yapı malzemelerinden kaynaklanabilecek tehlikeler.

45. TEHLİKELERİN TANIMLANMASI ç) Bakım ve onarım işleri de dahil işyerinde yürütülecek her türlü faaliyet esnasında çalışma usulleri, vardiya düzeni, ekip çalışması, organizasyon,nezaret sistemi, hiyerarşik düzen, ziyaretçi veya işyeri çalışanı olmayan diğer kişiler gibi faktörlerden kaynaklanabilecek tehlikeler. d) İşin yürütümü, üretim teknikleri, kullanılan maddeler, makine ve ekipman, araç ve gereçler ile bunların çalışanların fiziksel özelliklerine uygun tasarlanmaması veya kullanılmamasından kaynaklanabilecek tehlikeler. e) Kuvvetli akım, aydınlatma, paratoner, topraklama gibi elektrik tesisatının bileşenleri ile ısıtma, havalandırma, atmosferik ve çevresel şartlardan korunma, drenaj, arıtma, yangın önleme ve mücadele ekipmanı ile benzeri yardımcı tesisat ve donanımlardan kaynaklanabilecek tehlikeler. f) İşyerinde yanma, parlama veya patlama ihtimali olan maddelerin işlenmesi, kullanılması, taşınması, depolanması ya da imha edilmesinden kaynaklanabilecek tehlikeler.

46. TEHLİKELERİN TANIMLANMASI g) Çalışma ortamına ilişkin hijyen koşulları ile çalışanların kişisel hijyen alışkanlıklarından kaynaklanabilecek tehlikeler. ğ) Çalışanın, işyeri içerisindeki ulaşım yollarının kullanımından kaynaklanabilecek tehlikeler. h) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yeterli eğitim almaması, bilgilendirilmemesi, çalışanlara uygun talimat verilmemesi veya çalışma izni prosedürü gereken durumlarda bu izin olmaksızın çalışılmasından kaynaklanabilecek tehlikeler. (4) Çalışma ortamında bulunan fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikososyal, ergonomik ve benzeri tehlike kaynaklarının neden olduğu tehlikeler ile ilgili işyerinde daha önce kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırma çalışması yapılmamış ise risk değerlendirmesi çalışmalarında kullanılmak üzere; bu tehlikelerin, nitelik ve niceliklerini ve çalışanların bunlara maruziyet seviyelerini belirlemek amacıyla gerekli bütün kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmalar yapılır.

47. TEHLİKELERİN TANIMLANMASI

48. TEHLİKELERİN TANIMLANMASI Şu üç soru tehlikeleri tanımlamamıza olanak tanır;1-Tehlike Kaynakları nelerdir?2-Bu tehlikeden kim yada ne zarar görebilir?3-Zarar nasıl ortaya çıkabilir?

49. TEHLİKELERİN TANIMLANMASI Tehlikeler tespit edilirken özellikle iş ekipmanları ve sistemler, binalar tehlikenin kaynağı olarak görülmeli, ve bu kaynaktan hangi yolla zarar oluşacağı sorusu sorulmalıdır. Bu sorunun cevapları o kaynaktan oluşacak tehlikeleri ortaya çıkaracaktır. Bu yolla bir kaynaktan birden fazla tehlikenin oluşacağı tespit edilebilecektir. Yani bir kaynaktan birden fazla tehlike oluşur, her bir tehlikeden de bir den fazla risk oluşur.Bu sistematik yaklaşım içerisinde bir işyerinde tehlikeler şu yollarla tespit edilebilir.a-Geçmiş kayıtları inceleyerekb-Mevcut durumu inceleyerekc-Mevzuat ve literatürü inceleyerek Bunların Toplamı= İşyeri Tehlikeleri

50. TEHLİKELERİN TANIMLANMASI a-Geçmiş kayıtların incelenmesi: -Ortam ölçüm raporlarının incelenmesi, -İş kazası ve ramak kaldı raporlarının incelenmesi, -İSİG Kurulu yıllık faaliyet raporlarının değerlendirilmesi, -Kamu ve özel denetim elemanları raporlarının incelenmesi,-Teknik periyodik kontrol raporlarının incelenmesi,