PRAVO NA VNATRE[NIOT PAZAR NA E.U.

1. PRAVO NA VNATRE[NIOT PAZAR NA E.U. ‘Voved; Pozitivna i negativna integracija’ Dr.Sa{o Georgievski, 2011

2. Нивои на европската интеграција • Слободна зона на трговија • Царинска унија • Внатрешен пазар • Монетарна и економска унија • Полити~ка унија • Потполна унија

3. (2) Vnatre{niot pazar – osnovna cel i instrument za ostvaruvawe na Evropskata integracija • ^len 2 na Dogovorot za E.E.Z. (1958): “Zaednicata }e ima za svoja zada~a, preku vospostavuvawe na zaedni~ki pazar i preku postepeno pribli`uvawe na ekonomskite politiki na dr`avite-~lenki, niz celata Zaednica da promovira harmoni~en razvoj na ekonomskite aktivnosti, kontinuirano i uramnote`eno {irewe, zgolemuvawe na stabilnosta, zabrzan porast na `ivotniot standard i pobliski odnosi pome|u dr`avite koi & pripa|aat”.

4. ^len 3 DEU (2009): "1. Celta na Unijata e da go promoviramirot, nejzinite vrednosti i dobrosostojbata na nejzinite narodi. 2. Na nejzinite gra|ani, Unijata }e im ponudi podra~je na sloboda, bezbednost i pravda bez vnatre{ni granici, vo koe e obezbedeno slobodno dvi`ewe na licata vo sodejstvo so soodvetni merki vo vrska so kontrolata na nadvore{nite granici, azilot, imigracijata i prevencijata i spravuvaweto so kriminalot. 3. Unijata }e vospostavi vnatre{en pazar. Taa }e raboti vrz odr`liviot razvoj na Evropa zasnovan vrz uramnote`en ekonomski razvoj i stabilnost na cenite, visokokonkurentna socijalna pazarna ekonomija, naso~ena kon celosna vrabotenost i op{testven razvoj i visok stepen na za{tita i podobruvawe na kvalitetot na prirodnata sredina. ]e go pottiknuva nau~niot i tehnolo{kiot razvoj. Taa }e se bori protiv socijalnoto isklu~uvawe i diskriminacijata i }e ja pottiknuva socijalnata pravda i za{tita, ednakvosta pome|u `enite i ma`ite, solidarnosta pome|u generaciite i za{titata na pravata na deteto. ]e ja pottiknuva ekonomskata, socijalnata i teritorijalnata kohezija i solidarnosta pome|u dr`avite-~lenki. (..) 4. Unijata }e vospostavi ekonomska i monetarna unija ~ija{to valuta e evroto. 5. Vo odnosite so po{irokiot svet, Unijata }e gi po~ituva i promovira sopstvenite vrednosti i interesi i }e pridonesuva za za{titata na sopstvenite gra|ani. (..)

5. Op{t osnov za izgradbata i odr`uvaweto na vnatre{niot pazar • ^len 26 na DFEU (porane{en ~len 14 na DEZ): – Op{to ovlastuvawe i definicija na vnatre{niot Pazar na EU“ “1. Unijata prevzema merki so cel za vospostavuvawe i ovozmo`uvawe na funkcioniraweto na vnatre{niot pazar na Unijata, vo soglasnost so relevantnite odredbi na Dogovorite. 2. Vnatre{niot pazar }e se sostoi od podra~je bez vnatre{ni granici na koe e obezbedeno slobodnoto dvi`ewe na stoki, lica, uslugi i kapital vo soglasnost so odredbite na Dogovorot. 3. Sovetot, na predlog na Komisijata }e gi utvrduva upatstvata i uslovite neophodni za da se obezbedi vramnote`en progres vo site zasegnati sektori.”

6. Tehniki na ekonomskata integracija/ izgradbata na vnatre{niot pazar • Pre~ki na trgovijata: fizi~ki, tehni~ki, fiskalni barieri • “Negativna integracija” – negativen i deregulativen na~in: • Pravila {to zabranuvaat nacionalni merki za so koi se popre~uva trgovijata pome|u D^ • Princip na “me|usebno priznavawe” na proizvodite (profesionalnite kvalifikacii itn.), pod odredeni dozvololeni derogacii • “Pozitivna integracija” – harmonizacija na nacionalnite (dozvoleni) pravila so koi se popre~uva trgovijata so harmonizira~li merki na EU

7. Negativna integracija • ~lenovi na DFEU: • 30 (eks-__; zabrana za carini i merki so podenakov efekt); • 34-35 eks-___; zabrana za kvantitativni ograni~uvawa na uvozot i izvozot na stoki i merki so poedenakov efekt); • 45 (eks-39; zabrana na pre~ki na slobodnoto dvi`ewe na lica); • ~len 49 (eks-43; zabrana za restrikcii na pravoto na osnovawe); • 56 (eks-49; zabrana za restrikcii na slobodnoto vr{ewe na uslugi); • 63 (eks- 56; zabrana za restrikcii na slobodnoto dvi`ewe na kapitalot); • Dozvoleni derogacii …….

8. Negativna integracija – dozvoleni derogacii vo Dogovorite • Primer: ^len 36 DFEU (eks – 30 DEZ): “ Odredbite na ~lenovite 34 i 35 (so koi se zabranuvaat kvantitativni ograni~uvawa i merki so podednakov efekt) nema da spre~at zabrana ili ograni~uvawe na izvozot, izvozot ili tranzitot na stoki opravdani po osnov na [za{titata] na javniot moral, javniot poredok ili bezbednost, za{titata na zdravjeto ili `ivotot na lu|eto, `ivotnite ili rastenijata, za{titata na nacionalnoto bogatstvo od umetni~ka, istoriska ili arheolo{ka vrednost ili za{titata na industriskata ili trgovska sopstvenost. Takvite zabrani ili ograni~uvawa me|utoa nema da pretstavuvaat sredstvo za arbitrerna diskriminacija ili prikrieno ograni~uvawe na trgovijata pome|u dr`avite-~lenki.”

9. Negativna integracija - pricipot na “vzaemno priznavawe:”Slu~ajot Cassis de Dijon (1979): “(8) Vo otsustvo na zaedni~ki pravila (na Zaednicata; SG) okolu proizvodstvoto i proda`bata na alkohol (..) dr`avite-~lenki se tie, koi {to gi ureduvaat pra{awata povrzani so proizvodstvoto i proda`bata na alkoholot i alkoholnite pijaloci na nivnata teritorija. Pre~kite na dvi`eweto vo ramkite na Zaednicata {to proizleguvaat kako rezultat na razlikite pome|u nacionalnite zakonodavstva okolu proizvodstvoto i proda`bata na konkretnite proizvodimoraat da bidat prifateni, no, samo dokolku takvite odredbi mo`at da bidat priznaeni kako neophodni zaradi zadovoluvawe na zadol`itelnite barawa (na nacionalnoto pravo - mandatory requirements), osobeno, vo vrska so efektivnosta na fiskalnata kontrola, za{titata na javnoto zdravje, ~esnosta kaj delovnite transakcii i za{titata na potro{uva~ite. (..) (14) (..) Ne postoi… validna pri~ina zo{toalkoholnite pijalaci, pod uslov da bile zakonski proizvedeni i prodavani vo edna dr`ava-~lenka, da ne mo`at da bidat vneseni vo druga dr`ava-~lenka; proda`bata na takvite proizvodi ne mo`e da bide predmet na zakonska zabrana na proda`bata na pijaloci so alkoholna sodr`ina poniska od granicata propi{ana so nacionalnite pravila. "

10. Pozitivna integracija - harmonizacija • Stariot pristap na harmonizacija do 1986 godina • Belata kniga na Komisijata za kompletirawe na vnatre{niot pazar (1986) • Edinstveniot evropski akt (1986/87): istitucionalno otko~uvawe na dooformuvaweto na VP

11. Op{ti osnovi za harmonizacija: ~len 114 DFEU (eks 95 DEZ): “1. Ako poinaku ne e predvideno so Dogovorite (..) Evropskiot parlament i Sovetot, deluvaj}i spored redovnata zakonodavna postapka i po konsultirawe na Ekonomskiot i socijalen komitet, }e usvojuvaat merki za pribli`uvawe na odredbite utvrdeni so zakoni, propisi ili adiministrativni akti na dr`avite-~lenki koi kako cel go imaat vospostavuvaweto i funkcioniraweto na vnatre{niot Pazar. 2. Stavot 1 nema da se primenuva vrz fiskalnite odredbi, odredbite okolu slobodnoto dvi`ewe na lica ili na pravata i interesite na vrabotenite lica. [4-10. Mo`nost za odr`uvawe vo sila ili voveduvawe na novi nacionalni restriktivni merki opravdani po nekoi od dozvolenite derogacii i zaradi za{tita na prirodnata ili rabotnata sredina ili po notifikacija i prethodno odobrenie na merkata od Komisijata].”

12. Op{ti osnovi za harmonizacija: ~len 115 DFEU (eks 94 DEZ): “Bez da se prejudicira primenata na ~lenot 114, Sovetot, deluvaj}i ednoglasno vo soglasnost so specijalnata legislativna postapka i po konsultirawe na Evropskiot parlamant i Ekonomskiot i socijalen komitet, }e donesuva direktivi za pribli`uvawe na zakonskite, pod-zakonskite ili administrativni odredbi na dr`avite-~lenki koi{to direktno go zasegnuvaat vospostavuvaweto i funkcioniraweto na vnatre{niot Pazar.”

13. Specifi~ni osnovi za donesuvawe na harmonizira~ki merki vo Dogovorite: Primer: ~len 113 DFEU (eks 93 DEZ): “Sovetot, deluvaj}i ednoglasno vo soglasnost so specijalnata zakonodavna postapka i po konsultirawe na Evropskiot parlament i Ekonomskiot i socijalen komitet, }e usvojuva odredbi za harmonizirawe na zakonodavstvata okolu danocite na promet, akciznite dava~ki i drugite formi na indirektno odano~uvawe do stepen do koj takvata harmonizacija e neophodna za go obezbedi vospostuvaweto i funkcioniraweto naa vnatre{niot Pazar i da spre~i naru{uvawe na konkurencijata.”

14. Noviot pristap na Komisijata kon harmonizacijata • Obvrska za prethodno notifikuvawe do Komisijata na nacionalnite akti koi utvrduvaat tehni~ki specifikacii na proizvodite (Direktivata za vzaemno informirawe i transparentnost 98/34 (eks 83/189); • Principot na vzaemno prifa}awe na proizvodite od Cassis de Dijonkako osnov: predmet na harmonizirawe se samo nacionalnite odredbi {to se opravdani so dozvolenite derogacii; • Harmonizacijata gi utvrduva samo su{tinskite barawa vo vrska so bezbednosta na proizvodot za generi~ka grupa na proizvodi; • Standardite gi utvrduvaat organizaciite na proizvoditeli (Evropskiot komitet za standardizacija (CEN) itn.), a po nivnoto odobruvawe – stanuvaat zadol`itelni za D^; istite podle`at na osporuvawe na nivnata soglasnost so su{tinskite bezbednosni barawa od strana na oddelnite proizvoditeli; certifikacija na proizvodite so ogled na standardite od akreditirani tela

15. Nadle`nosti na Unijata vo vrska so Vnatre{niot Pazar: Op{ti kategorii na nadle`nost na EU - ~len 2A na DFEU: “1. When the Treaties confer on the Union exclusive competence in a specific area, only the Union may legislate and adopt legally binding acts, the Member States being able to do so themselves only if so empowered by the Union or for the implementation of Union acts. 2. When the Treaties confer on the Union a competence shared with the Member States in a specific area, the Union and the Member States may legislate and adopt legally binding acts in that area. The Member States shall exercise their competence to the extent that the Union has not exercised its competence. The Member States shall again exercise their competence to the extent that the Union has decided to cease exercising its competence. 3. The Member States shall coordinate their economic and employment policies within arrangements as determined by this Treaty, which the Union shall have competence to provide. (..) 5. In certain areas and under the conditions laid down in the Treaties, the Union shall have competence to carry out actions to support, coordinate or supplement the actions of the Member States, without thereby superseding their competence in these areas. Legally binding acts of the Union adopted on the basis of the provisions of the Treaties relating to these areas shall not entail harmonisation of Member States' laws or regulations.”

16. LD - Nadle`nosti na Unijata vo ekonomskata sfera ^len 2B na TFEU: “(..) The Union shall have exclusive competence in the following areas: (a) customs union; (b) the establishing of the competition rules necessary for the functioning of the internal market; (c) monetary policy for the Member States whose currency is the euro; (d) the conservation of marine biological resources under the common fisheries policy; (e) common commercial policy. ^len 2C na TFEU:Shared competence between the Union and the Member States applies in the following principal areas: (a) internal market; (b) social policy, for the aspects defined in this Treaty; (c) economic, social and territorial cohesion; (d) agriculture and fisheries, excluding the conservation of marine biological resources; (e) environment; (f) consumer protection; (g) transport; (h) trans-European networks; (i) energy; (j) area of freedom, security and justice; (k) common safety concerns in public health matters, for the aspects defined in this Treaty.

17. LD - Nadle`nosti na Unijata vo ekonomskata sfera – koordiacija, pomo{ ili dopolnuvawe na nadle`nosta na dr`avite-~lenki ^len 2D na TFEU: “1. The Member States shall coordinate their economic policies within the Union. To this end, the Council shall adopt measures, in particular broad guidelines for these policies. Specific provisions shall apply to those Member States whose currency is the euro. 2. The Union shall take measures to ensure coordination of the employment policies of the Member States, in particular by defining guidelines for these policies. 3. The Union may take initiatives to ensure coordination of Member States' social policies. ^len 2E na TFEU: The Union shall have competence to carry out actions to support, coordinate or supplement the actions of the Member States. The areas of such action shall, at European level, be: (a) protection and improvement of human health; (b) industry; (c) culture; (d) tourism; (e) education, vocational training, youth and sport; (f) civil protection; (g) administrative cooperation.’.

18. LT - Article 3b TEU “(..)3. Under the principle of subsidiarity, in areas which do not fall within its exclusive competence, the Union shall act only if and insofar as the objectives of the proposed action cannot be sufficiently achieved by the Member States, either at central level or at regional and local level, but can rather, by reason of the scale or effects of the proposed action, be better achieved at Union level. The institutions of the Union shall apply the principle of subsidiarity as laid down in the Protocol on the application of the principles of subsidiarity and proportionality. National Parliaments ensure compliance with the principle of subsidiarity in accordance with the procedure set out in that Protocol. 4. Under the principle of proportionality, the content and form of Union action shall not exceed what is necessary to achieve the objectives of the Treaties. The institutions of the Union shall apply the principle of proportionality as laid down in the Protocol on the application of the principles of subsidiarity andproportionality.’ Article 308 TFEU: 1. If action by the Union should prove necessary, within the framework of the policies defined in the Treaties, to attain one of the objectives set out in the Treaties, and the Treaties have not provided the necessary powers, the Council, acting unanimously on a proposal from the Commission and after obtaining the consent of the European Parliament, shall adopt the appropriate measures. Where the measures in question are adopted by the Council in accordance with a special legislative procedure, it shall also act unanimously on a proposal from the Commission and after obtaining the consent of the European Parliament.