Aardmagnetisch veld en Kosmische straling

1. Aardmagnetisch veld en Kosmische straling Anneke de Leeuw St. Michaëlcollege te Zaandam HiSPARC

2. Kosmische straling • Hisparc project • Verband tussen aardmagnetisch veld en kosmische straling • Oorzaak van aardmagnetisch veld • Meten van aardmagnetisch veld AVM en SAM • Paleomagnetisme • Experimenten in de klas • Informatie

3. Kosmische straling Hisparc Project High School Project on Astrophysics Research with Cosmics

4. Hoogte inslag • 10 - 50 kilometer, hoog in de atmosfeer

5. Straling/deeltjes • atoomkernen • elektronen • protonen • muonen snelheid kleiner of bijna de lichtsnelheid • γ straling lichtsnelheid

6. samenstelling • Protonen ~ 75% • Heliumkernen ~ 25% • Elektronen, zwaardere kernen, γ-stralen Ongeveer samenstelling heelal afgezien van atoomkernen Li, Be en B.

7. CR energy spectrum knee 2nd knee ankle toe Hoog energetische straling

8. Het gaat om grooooote energie • Protonen - met bijna de lichtsnelheid; - met energie van tennisbal met redelijke snelheid - LHC: proton bundels met elk 7.10**12 eV Versneld door: • Shock ? • Supernova ? • ??????

9. Bron ? Energie laag • Zon • Neutronensterren Energie groot • Ons melkwegstelstel • Supernova’s • Kleiner 1 % heelal

10. Onder de douchedouchekop hoog in de atmosfeer

11. Waarmee meten we ? GPS

12. Detectoropbouw

13. Detectorbouw

14. Meten aan de detector

15. Aansluiten van de detector

17. Monitorscherm

18. Richting uit Tijdsverschillen Indien minimaal 3 stations een shower gemeten hebben kan de richting worden bepaald:

19. Kosmische straling en ANW • Mariëtte Blau • Geschiedenis van de Natuurwetenschappen • Zie Hisparc ELO

20. Kosmische straling (van de zon) en aardmagnetisch veld

21. zonnewind • Continue stroom van geladen deeltjes

22. Zonnevlam en Coronal Mass Ejection • Zonnevlam Dicht bij oppervlak van de zon. Snelle protonen arriveren enkele uren later. • CME Plasma met 0,001 c ruimte in, binnen de zonnewind schokgolven: versnelling

23. http://solarscience.msfc.nasa.gov/

24. Coronal Mass Ejection

27. Noorderlicht

28. Kristian Birkeland • De Noor Kristian Birkeland expedities uiterste noorden van Noorwegen wintermaanden van 1899-1900 metingen aan aardmagnetisch veld Lucy Jago, “Het noorderlicht”, uitgegeven door Byblos in 2002.

31. Kosmische straling van buiten de heliosfeer neemt af bij hoge activiteit van de zon !

32. Oorzaak van aardmagnetisch veld

33. Geodynamo

34. Aarde

35. Model geodynamo • Convectie • Stollen vaste binnenste kern • Opstijgende krachten/convectie • Afvoer van warmte • Corrioliskrachten

36. animatie • http://www.psc.edu/research/graphics/gallery/CORRECTno_earth.mpg • website met animatie

37. Model van 3,0 meter

38. Meten aan het aardmagnetisch veld

39. Metingen binnen de school • AVM • SAM • Magnetogram Michaëlcollege

40. AVMProfielwerkstuk • Tom Nijenhuis en Ruben Visser http://www.netherlich.com/profielwerkstuk/

41. Aardmagnetisch Veld Meter • Principe AVM

42. SAM Simple Aurora Meter

44. sensor

46. Magnetogram

47. Paleomagnetisme (NLT) • Meten aan gesteenten • Ompoling • Zeebodemspreiding

48. Ompoling

49. Zeebodemspreiding

50. Actualiteit • Afname • Wandering poles