الزامات روش تحقیق

سازمان نظام مهندسی ساختمان استان مازندران کمیسیون پژوهش الزامات روش تحقیق اقتباس از کتاب روش تحقیق در علوم اجتماعی ریمون کیوی، لوک وان کامپنهود ترجمه: عبدالحسین نیک گهر

پرسش آغازی تدوین پرسش آغازی با رعایت نکات زیر: ـ صفات روشنی ـ صفات عملی ـ صفات مناسبت پرسش آغازی • روشنی: پرسش دقیق، کوتاه و بدون ابهام باشد؛ • عملی بودن: یک پرسش آغازی خوب باید عمل شدنی باشد؛ • مناسبت یا بجا بودن: به عنوان خط راهنمای تحقیق در علوم به کار آید. • ـ پرسش حقیقی باشد، • ـ آنچه وجود دارد موضوع مطالعه باشد، • ـ مطالعه دگرگونی بر مبنای مطالعه کارکرد باشد، • ـ قصد محقق باید تفهم یا تبیین پدیده ها باشد. مطالعات اکتشافی چارچوب نظری مسئله تحقیق ساختن مدل تحلیلی مشاهده تحلیل اطلاعات نتیجه گیری

مطالعات اکتشافی مصاحبه های اکتشافی ـ آماده کردن خود برای مصاحبه ـ ملاقات با کارشناسان، صاحب نظران و ... ـ تاکید بر مصاحبه های نیمه رهنوردی ـ کشف رمز مصاحبه ها خواندن ـ گزینش متون ـ خواندن روشمند ـ خلاصه کردن متون ـ مقایسه کردن: متون با یکدیگر متون و مصاحبه ها پرسش آغازی مطالعات اکتشافی • در انتخاب متون معیارهای زیر را مراعات کنید: • ـ ارتباط متن با پرسش آغازی؛ • ـ ابعاد منطقی برنامه خواندن متون؛ • ـ توجه به مبانی تحلیلی و تفسیری داده ها؛ • ـ توجه به نگرش های گوناگون؛ • ـ منظور داشتن زمان تفکر شخصی و تبادل نظر در فواصل خواندن چارچوب نظری مسئله تحقیق ساختن مدل تحلیلی مشاهده تحلیل اطلاعات نتیجه گیری

چارچوب نظری مسئله تحقیق ـ مرور نکات اصلی ـ انتخاب یک چارچوب نظری ـ عیان سازی چارچوب نظری انتخاب شده پرسش آغازی مطالعات اکتشافی • آماده سازی طرح نظری مسئله تحقیق • این نگرش در کدام چارچوب نظری تحلیل شده است ؟ مفاهیم اساسی این چارچوب نظری کدامند ؟ مسائل در تحقیقتان پیشین چگونه بررسی یا حل شده اند ؟ طرح نظری مسئله تحقیقتان در چه چیز از چارچوب نظری تحقیقات پیشین متمایز است ؟ • مفاهیم و ساختار مفهومی که در تعریف دقیق طرح نظری مسئله تحقیقتان باید محل توجه باشد کدامند ؟ به عبارت دیگر، ساختار مفهومی که باید در طرح نظری مسئله تحقیقتان شرح داده شود تا کار ساختمان مدل تحلیلی در مرحله بعدی میسر گردد کدام است ؟ چارچوب نظری مسئله تحقیق ساختن مدل تحلیلی مشاهده تحلیل اطلاعات نتیجه گیری

این نگرش در کدام چارچوب نظری تحلیل شده است ؟ مفاهیم اساسی این چارچوب نظری کدامند ؟ مسائل در تحقیقتان پیشین چگونه بررسی یا حل شده اند ؟ طرح نظری مسئله تحقیقتان در چه چیز از چارچوب نظری تحقیقات پیشین متمایز است ؟ • مفاهیم و ساختار مفهومی که در تعریف دقیق طرح نظری مسئله تحقیقتان باید محل توجه باشد کدامند ؟ به عبارت دیگر، ساختار مفهومی که باید در طرح نظری مسئله تحقیقتان شرح داده شود تا کار ساختمان مدل تحلیلی در مرحله بعدی میسر گردد کدام است ؟ پرسش آغازی مطالعات اکتشافی چارچوب نظری مسئله تحقیق ساختن مدل تحلیلی مشاهده پرسش آغازی تحلیل اطلاعات مطالعات اکتشافی نتیجه گیری مصاحبه های اکتشافی خواندن طرح نظری مسئله تحقیق

ساختن مدل تحلیلی ساختن مدل تحلیلی و فرضیه ها با توجه به: ـ روابط میان مفاهیم ـ روابط میان فرضیه ها ـ ساختن مفاهیم با توجه به: ابعاد، شاخص ها • مراحل ساخت مدل تحلیلی : • الف ) شناخت مفاهیم • مفهوم عملی مجزا • مفهوم دستگاهی • ] بعد همکاری مؤلفه ها و شاخص ها [ • مؤلفه اول : منابع • مؤلفه دوم : فایده مندی منابع • مؤلفه سوم : به رسمیت شناختن ارزش مبادله ای • مؤلفه چهارم : هنجار پذیری • مؤلفه پنجم : هم سویی در ارزش ها و هماهنگی در هدفهای نهایی • ] بعد تعارض مؤلفه ها و شاخص ها [ • مؤلفه اول : توانایی تشخیص کنشگران و داروهای ارتباط اجتماعی شان • مؤلفه دوم : توانایی ادراک قواعد بازی • مؤلفه سوم : برخوردار بودن از حداقل فرجه آزادی • مؤلفه چهارم : توانایی اداره کردن تعارض • 3. مفاهیم دستگاهی ، مفاهیم عملی مجزا و مفاهیم پیش ساخته پرسش آغازی مطالعات اکتشافی چارچوب نظری مسئله تحقیق ساختن مدل تحلیلی مشاهده تحلیل اطلاعات نتیجه گیری

ب) ساختن فرضیه ها • 1- صورت های متفاوت فرضیه ها • 2- فرضیه ها و مدل ها • ساختن فرضیه ها و مدل های استقرایی • ساختن فرضیه ها و مدل ها از راه قیاس • 3ـ معیار بطلان پذیری فرضیه پرسش آغازی مطالعات اکتشافی چارچوب نظری مسئله تحقیق ساختن مدل تحلیلی مشاهده تحلیل اطلاعات نتیجه گیری

پرسش آغازی مطالعات اکتشافی چارچوب نظری مسئله تحقیق ساختن مدل تحلیلی مشاهده تحلیل اطلاعات نتیجه گیری

خلاصه ساختن مدل تحلیلی • مدل تحلیلی دنباله طبیعی طرح نظری مسئله تحقیق است که بصورت عملی نشانه ها و خط سیرهایی را که نهایتا برای اجرای کار مشاهده و تحلیل در نظر گرفته خواهند شد به یکدیگر مرتبط می کنند. مدل تحلیلی از مفاهیم و فرضیه هایی تشکیل شده است که با هم ارتباط تنگاتنگی دارند و مجموعاً چارچوب تحلیلی منسجمی را تشکیل می دهند. • مفهوم سازی، ساختمانی انتزاعی برای شناختن امر واقعی است. برای این منظور همه وجوه واقعیت مورد نظر برگرفته نمی شود. بلکه فقط به آنچه که از نظر محقق ماهیت اصلی پدیده را بیان می کند، توجه می شود. بنابراین مفهوم سازی با گزینش همراه است. ساختن مفهوم بر این مبنا عبارت است از نخست تعیین ابعاد و سپس تعیین شاخص هایش که به کمک آنها این ابعاد اندازه گیری می شود. پرسش آغازی مطالعات اکتشافی چارچوب نظری مسئله تحقیق ساختن مدل تحلیلی مشاهده تحلیل اطلاعات نتیجه گیری

مفاهیم بر دو قسم اند، مفاهیم عملی مجزا که به طور تجربی و براساس مشاهدات مستقیم یا اطلاعات جمع اوری شده ساخته می شود و مفاهیم دستگاهی که از راه استدلال انتزاعی ساخته می شود و گسیختگی از پیش داوری ها و توهم روش بینی اصولاً بیشتر است. یک فرضیه قضیه ای است که رابطه را میان دو عبارت برقرار می کند که برحسب مورد ممکن است مفاهیم با پدیده ها باشند. لذا فرضیه یک قضیه موقتی یا یک گمانه است که می باید مورد رسیدگی قرار بگیرد. روی این اصل فرضیه در مرحله بعدی تحقیق با داده های مشاهده مقابله داده می شود. برای آنکه فرضیه بتواند مورد بازبینی قرار بگیرد . باید بطلان پذیر باشد . در این معنا که باید بتوان آن را به دفعات آزمود. باید این منظور فرضیه باید اولاً عمومیت داشته باشد، ثانیاً به گونه ای مطرح شود که قابلیت پذیرفتن گزاره های مخالف را که از لحاظ نظری قابل بازبینی اند داشته باشد. تنها رعایت این ضوابط روش شناختی است که اجازه می دهد روحیه تحقیقی را در خود پرورش داد و یافته های موقتی شناخت را دائماً به زیر سئوال برد. پرسش آغازی مطالعات اکتشافی چارچوب نظری مسئله تحقیق ساختن مدل تحلیلی مشاهده تحلیل اطلاعات نتیجه گیری

مشاهده ـ تعیین حدود میدان مشاهده ـ طرح ریزی ابزار مشاهده ـ آزمودن ابزار مشاهده ـ اقدام به گردآوری اطلاعات پرسش آغازی مطالعات اکتشافی • 1. چه چیزی را مشاهده کند؟ تعریف داده های مناسب • 2.کجا مشاهده کند؟ میدان تحقیق و تقطیع واحدهای مشاهده • میدان تحقیق • نمونه • 3. چگونه مشاهده کند؟ ابزارهای مشاهده و جمع آوری داده ها • ساختن ابزار مشاهده • عملیات سه گانه مشاهده • 4. چشم انداز روش های عمده گردآوری اطلاعات • بررسی پرسش نامه ای • مصاحبه • مشاهده مستقیم • گردآوری داده های چارچوب نظری مسئله تحقیق ساختن مدل تحلیلی مشاهده تحلیل اطلاعات نتیجه گیری

مفهوم مشاهده : • چه چیزی را مشاهده کنید؟ تعریف داده های مناسب چه اطلاعاتی برای آزمون فرضیه ها لازم است؟ برای پاسخ دادن به این پرسش ابتدا فرضیه هایتان، مفاهیمتان و شاخص هایشان را مرور کنید. • کجا مشاهده کنید؟ تعیین حدود میدان تحلیل و گزینش واحدهای مشاهده • الف) با در نظر گرفتن اطلاعات لازم واحد مشاهده چه باید باشد ( فرد- ساختمان- شهر- انجمن- ده – دهستان- کشور و ... )؟ • ب) وسعت میدان تحلیل چقدر باشد؟ • - چند نفر، چند ساختمان و ... ؟ • - در کدام منطقه جغرافیایی ؟ • - مدت زمان لازم برای اجرای کار میدانی • به تبع این تعیین حدود آیا بهتر است مشاهده تمامی جمعیت را در بر گیرد یا نمونه معرفی از آن یا چند واحد نوعی از این جمعیت کافی است؟ • علاوه براین تعیین حدود میدان تحلیل وقت و منابعتان را به حساب بیاورید و نیز روش گردآوری داده ها که می خواهید از آن استفاده کنید ( پیش بینی ) • چگونه مشاهده می کنید؟ انخاب مناسب ترین روش مشاهده، چه روش مشاهده ای مناسب تر است؟ • برای پاسخ دادن به این پرسش فرضیه های تحقیق و تعریف داده های مناسب نوع تحلیلی که ایجاب خواهد کرد ، ( اینجا باید درباره کار مرحله بعدی پیش بینی کرد ) و آموزش روش شناختی خودتان را مد نظر بگیرد. پرسش آغازی مطالعات اکتشافی چارچوب نظری مسئله تحقیق ساختن مدل تحلیلی مشاهده تحلیل اطلاعات نتیجه گیری

تحلیل اطلاعات ـ شرح داده ها و آماده کردن آنها برای تحلیل ـ اندازه گیری روابط میان متغیرها ـ مقایسه نتایجی که انتظار می رفت و نتایجی که مشاهده شده اند ـ جستجو کردن معنای انحراف این دو نوع نتایج از یکدیگر پرسش آغازی مطالعات اکتشافی • عملیات سه گانه تحلیل اطلاعات • آماده سازی داده ها: شرح و دسته بندی • تحلیل روابط میان متغیرها • مقایسه نتایج مشاهده شده با نتایج مورد انتظار و تفسیر انحراف ها • چشم انداز روش های عمده تحلیل اطلاعات • تحلیل آماری داده ها • تحلیل محتوا • نمونه تحقیقاتی که از روش های معرفی شده استفاده کرده اند. • دامنه و حدود روش های اختصاصی چارچوب نظری مسئله تحقیق ساختن مدل تحلیلی مشاهده تحلیل اطلاعات نتیجه گیری

خلاصه تحلیل اطلاعات • تحلیل اطلاعات مرحله ای است که اطلاعات بدست آمده از مرحله مشاهده را می پروراند. به نحوی که آنها را برای مقایسه نتایج مشاهده شده و نتایج مورد انتظار فرضیه آماده می سازد. • این مرحله شامل عملیات سه گانه زیر است: • مرحله اول عبارت است از شرح داده ها که از دو درجه مکمل تشکیل نمی شود. از یک طرف داده ها را ( دسته بندی شده یا بدون دسته بندی ) بصورتی که از طریق متغییرهای پیش بینی شده در فرضیه ها بدست آمده است معرفی می کند و از طرف دیگر این داده ها را به گونه ای معرفی می کند که خصوصیات این متغییرها از راه شرح و تفسیر به اثبات برسد. • دومین عمل عبارت است اندازه گیری روابط میان متغییرها مطابق با شیوه ای که این روابط در فرضیه ها پیش بینی شده اند. • عمل سوم عبارت است از مقایسه روابطی که از لحاظ نظری فرضیه تحقیق انتظار دارد، و اندازه گیری انحراف معیار میان آن دو. اگر انحراف صفر یا ضعیف باشد می توان نتیجه گرفت که فرضیه تایید شده است در غیر این صورت باید دید منشا انحراف از کجاست و متناسب با وضعیت نتیجه گیری کرد. پرسش آغازی مطالعات اکتشافی چارچوب نظری مسئله تحقیق ساختن مدل تحلیلی مشاهده تحلیل اطلاعات نتیجه گیری

نتیجه گیری ـ یادآوری بینش علمی ـ معرفی کردن نتایج تحقیق با نشان دادن: ـ شناخت های نوین ـ پیشنهادات عملی پرسش آغازی • یادآوری خطوط اصلی روش علمی • ـ معرفی پرسش آغازی در آخرین فرمول بندیش • ـ معرفی مشخصات عمده مدل تحلیلی • ـ معرفی میدان مشاهده، روش های به کار رفته و مشاهدات انجام شده • ـ مقایسه ای میان نتایجی که از فرضیه ها انتظار می رفت و نتایجی که از مشاهده به دست آمده است، همچنین یادآوری رئوس تفسیرهای مربوط به انحراف ها • دستاوردهای نوین شناخت • ـ شناخت های نوین در ارتباط با موضوع تحقیق • آنچه که درباره موضوع تحقیق بیشتر می دانم چیست؟ • چه چیزی درباره این موضوع می دانم؟ • ـ شناختهای نظری نوین • پیشنهادات عملی مطالعات اکتشافی چارچوب نظری مسئله تحقیق ساختن مدل تحلیلی مشاهده تحلیل اطلاعات نتیجه گیری

نتیجه گیری • غالباً محققان در تهیه و تنظیم نهایی پژوهش، قسمتی را به پیشنهادها و توصیه ها به مخاطبان خود اختصاص می دهند. مخاطب این توصیه ها در واقع پژوهشگران فرضی هستند که گمان می رود به قلمرو موضوعی پژوهش علاقه مند هستند و به آن مراجعه می کنند. • پژوهشگران باید با دقت به این پیشنهادها توجه کنند، زیرا این توصیه ها بیانگر دریافتها و شناختی است که نگارنده در طی فرآیند تحقیق بدست آورده و خود نوعی دستاورد تحقیق محسوب می شوند. توجه به این پیشنهادها می تواند مزایای زیر را داشته باشد : • آشنایی با موضوع هایی برای تحقیق • ایجاد زنجیره تکاملی بین سایر تحقیقات • پرهیز از دوباره کاری • تحدید موضوع و مسأله تحقیق پرسش آغازی مطالعات اکتشافی چارچوب نظری مسئله تحقیق ساختن مدل تحلیلی مشاهده تحلیل اطلاعات نتیجه گیری

نتیجه گیری • پیشنهادهای تحقیق می تواند جامع تر و فراگیرتر از چند محور برای تحقیقات بعدی باشد. این نکته بویژه در تحقیقات کاربردی اهمیت بیشتری می یابد. • ممکن است بخشی از پیشنهادها، به توصیه هایی اجرایی برای مدیران و مسؤلان اختصاص یابد. ویژگیهای پیشنهاد خوب را می توان به صورت زیر دسته بندی کرد : • ارتباط با موضوع تحقیق یا پژوهش • استنتاج از تحقیق انجام شده • تازگی • امکان پذیری • سودمندی • و غیر بدیهی بودن • بطورکلی می توان گفت: پیشنهادات پژوهشگر باید به گونه ای باشد که در خواننده این احساس ایجاد نشود که بدون طی فرآیند تحقیق نیز ارایه چنین پیشنهاداتی امکان پذیر بوده است. پرسش آغازی مطالعات اکتشافی چارچوب نظری مسئله تحقیق ساختن مدل تحلیلی مشاهده تحلیل اطلاعات نتیجه گیری

الزامات روش تحقیق