Dr. Erik W. Baars, arts-epidemioloog Lector Antroposofische Gezondheidszorg

1. Cluster Zorg kent een in Nederland unieke situatie in het onderzoek naar zelfmanagement-ondersteuning Reguliere en antroposofische zorg kunnen elkaar versterken Dr. Erik W. Baars, arts-epidemioloog Lector Antroposofische Gezondheidszorg

2. Twee lectoraten binnen Cluster Zorg • Lectoraat Eigen Regie en lectoraat Antroposofische Gezondheidszorg • Samenwerking op thema Eigen Regie: • Kennis en ervaring bijeenbrengen uit verschillende domeinen • Innovatieve oplossingen produceren die voortkomen uit de ‘best of bothworlds’

3. Mijn presentatie • Kennis • Introductie Antroposofische Gezondheidszorg • Bijdragen aan het thema Eigen Regie/ zelfmanagement • Voorbeelden

4. Lectoraten • Oplossen van praktijkproblemen • Twee van de vier kerndoelen: • kennisontwikkeling/(praktijk)onderzoek • kenniscirculatie • Kennis: • juist beoordelen van situatie • adequaat oplossen van problemen

15. Kennis “Slechts wanneer beelden door middel van creatieve beoordeling – vaak door intuïtieve (maar geschoolde) patroonherkenning, gestuurde ervaring of holistische waarneming – geïnterpreteerd werden, verkregen ze betekenis” Uit: Daston & Gallison, 2007: Objectivity

16. Kennis • Conclusies: • Kennis is nodig om te kunnen zien • Verschillende soorten kennis samen > • Meer en beter zien

17. Perceptie • Wat is het volgende in de reeks?: 32, 38, 44, 48, 56, 60, .............

18. Perceptie • Wat is het volgende in de reeks?: 32, 38, 44, 48, 56, 60, MEADOWLARK

19. Kennis • Conclusies: • Kennis is nodig om te kunnen zien • Verschillende soorten kennis samen > • Meer en beter zien • Meer en betere oplossingen

20. Antroposofie • Spiritueel mens- en wereldbeeld • Aanvullende kennis verwerven van de geestelijke kant van de mens en de wereld: leven, ziel en geest • Integratie van kennis van ‘reguliere wetenschap’ en geesteswetenschap (antroposofie) • Toepassen in maatschappelijke domeinen om problemen op te (helpen) lossen • Enkele voorbeelden

21. Antroposofie en maatschappelijke domeinen • Triodosbank • Vrije Scholen • Biologisch dynamische landbouw • Pharmaceutische industrie

22. Kenmerken van Antroposofische Gezondheidszorg • Regulier opgeleid + aanvullende AG opleiding > integratie ‘Best of bothworlds’ • Integratie ‘fightingdisease’ en ‘health promotion’ • Eerstelijns-, tweedelijnszorg (NL en Europa) • ‘Wholemedical system’ benadering • Universitaire leerstoelen en lectoraten • Wetenschappelijke onderbouwing

23. Wholemedicalsystems • “WMS practicesofteninvolve complex interventions, composed of partsthattogether make the wholeintervention, in which the whole is more than the sum of the parts, and, in which the wholecangenerate the effect of the intervention.”

24. Wholemedicalsystems • Complex Interventions: • ‘‘a number of separate elementswhichseemessential to the proper functioning of the interventionsalthough the ‘activeingredient’ of the interventionthat is effective is difficult to specify.’’ • Context-dependent • Number of interactingcomponents • Number and difficulty of behaviorsrequiredbythosedeliveringorreceiving the intervention • Number and variability of outcomes • Degree of flexibilityortailoring of the interventionpermitted.

25. WMS praktijk • Diagnostiek: • Dubbele diagnoses: • Reguliere diagnose • Aanvullende geïndividualiseerde en systeem diagnose • Praktijkmethoden om kennis te verwerven van de gehelen en samenhangen: • Expertkennis/ patroon herkenning • Intuïtie • Cognitieve vaardigheden van systeem denken

26. WMS Practice • Behandeling: • Treatment focus is on the sick patient in his or her whole complexity, including physical, mental, spiritual, and social factors. These are interconnected and need to be addressed in total and on multiple levels. • The repertoire of WMS treatment is complex, and its application highly individualized. WMS treatments and counseling are provided as integrative systems with interacting components. Accordingly, the effect of complex approaches often are larger than the sum of the components’ effects. • Therapies aim to support and stimulate autoprotective and (auto-) salutogeneticpotentials, mostly with the active cooperation of the patient or of his/her organism.

27. WMS Practice • Interactions: • Patient-practitioner interaction/ co-creation/ therapeutic relationship • Varying therapeutic contexts • Clinical evaluation: • Patient-determined outcome value

28. Evaluatieeffecten • Complexe en unieke interventies > casestudy methodologie • Voorbeeld typemachine: vaststellen van causale verbanden in een enkel geval is mogelijk!

29. Bijdragen Eigen Regie • Antroposofische Gezondheidszorg heeft meer dan 90 jaar kennis en ervaring met: • Health promotion concepten en therapieën: gericht op ontwikkeling/ zelfmanagement op drie niveaus • Coachende rol/ co-creatie • Wholemedical system/ complexe interventies: kennis en praktijkmethoden • Onderzoek naar complexe interventies, inclusief casuïstische evaluatie van effecten • Integratie ‘best of bothworlds’

30. Voorbeelden • Gezondheid • Kunstzinnige Therapie • CQI • Zorgboerderijen

31. Evidence: psychosociale zelfregulatie en Meaning in Life • “Het goede leven vereist continu aandacht en bewustzijn bij het maken van betekenisvolle keuzes en het nagaan of deze in overeenstemming zijn met intrinsieke behoeftes, doelen en gedragsregulatie.” • [Definitie psychische gezondheid (Westerhof & Bohlmeijer, 2010, p. 73)]

32. Evidence: psychosociale zelfregulatie en Meaning in Life • Sense of Coherence en gezondheid • Review of 458 wetenschappelijke publicaties en 13 proefschriften • Sterke relatie tussen SOC en gezondheid en kwaliteit van leven • “SOC was stronglyrelated to perceivedhealth, especially mental health. … SOC seemed to have a main, moderating ormediatingrole in the explanation of health. Furthermore, the SOC seemed to be a predictor of health. …. The stronger the SOC the bettertheirquality of life. • [Eriksson, 2007. Unravelling the mystery of salotogenesis]

33. Evidence: psychosociale zelfregulatie en Meaning in Life • Sense of Coherence en gezondheid • Onderzoek onder 20.579 personen • Associatie SOC met verminderde mortaliteit en morbiditeit • “A strong sense of coherence was associated with a 30% reduction in mortality from all causes(rate ratio = 0.69, p < 0.0001), cardiovascular disease (rate ratio = 0.70, p = 0.001), andcancer (rate ratio = 0.74, p = 0.003), independent of age, sex, and prevalent chronic disease. These associations were consistent by sex, except that no association was observed for cancer mortality in women. The association for all-cause mortality remained after adjustment for cigarette smoking history, social class, body mass index, systolic blood pressure, cholesterol, hostility, and neuroticism (rate ratio = 0.76, p = 0.002). Results suggest that a strong sense of coherence may confer some resilience to the risk of chronic disease.” • [Surtees et al., 2003. Sense of coherence and mortality in men and women in the EPIC-Norfolk United Kingdom prospective cohort study. Am J Epidemiol; 158(12):1202-9.]

34. Voorbeelden • Kunstzinnige Therapie • Several studies demonstrate that art therapy enhances the psychosocial treatment of cancer, including decreased symptoms of distress, improved quality of life and perceptions of body image, reduction of pain perception, and general physical and psychological health (Monti et al, 2006; Nainis et al, 2002; Svensk et al, 2009). • Studies indicate a reduction of depression and fatigue levels in cancer patients on chemotherapy (Bar-Sela,et al, 2007). • Art therapy strengthens positive feelings, alleviates distress, and helps individuals to clarify existential questions for adult bone marrow transplant patients (Gabriel, Bromberg, Vandenbovenkamp, Kornblith, & Luzzato, 2001).

35. Voorbeelden • Kunstzinnige Therapie • Research on art therapy with children with asthma indicates that it reduces anxiety, improves feelings of quality of life, and strengthens self-concept (Beebe, Gelfand, & Bender, 2010) (see Art Therapy and Health Care for more information). • Evidence indicates that art therapy and other creative arts therapies stimulate cognitive function in older adults who have dementia or related disorders (Levine-Madori, 2009) and may reduce depression in those with Parkinson’s disease (Elkis-Abuhoff et al, 2008). • Art making may reduce anxiety and stress reactions as measured by cortisol (Walsh et al, 2007).

36. Voorbeelden • CQI-Antroposofische Gezondheidszorg • Twee nieuwe schalen ontwikkeld, die gericht zijn op: • De activiteit van de zorgprofessional die gericht is op het aanspreken van de eigen verantwoordelijkheid, het zelfherstellendvermogen van het lichaam van de patiënt en diens actieve bijdragen aan de eigen gezondheid, en anderzijds • De therapeutische relatie en de attitude van de zorgprofessional (zorg op maat)

37. Voorbeelden

38. Voorbeelden

39. Voorbeelden

41. Lectoraat Eigen Regie • John, veel succes en plezier in je nieuwe functie! • Ik kijk uit naar een voortzetting van onze vruchtbare co-creatie met behoud van eigen regie van onze beide lectoraten!

42. Hartelijk dank voor uw aandacht!