300 likes | 1.07k Vues
HİPOKSEMİK KOAH HASTALARINDA SERUM EPO DÜZEYİ VE POLİSİTEMİ İLİŞKİSİ. Feride Orhan, Dane Ediger, Esra Uzaslan, Mehmet Karadağ, Ercüment Ege, R.Oktay Gözü Uludağ Üni. Tıp Fak. Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı/ BURSA. Giriş.
E N D
HİPOKSEMİK KOAH HASTALARINDA SERUM EPO DÜZEYİ VE POLİSİTEMİ İLİŞKİSİ Feride Orhan, Dane Ediger, Esra Uzaslan, Mehmet Karadağ, Ercüment Ege, R.Oktay Gözü Uludağ Üni. Tıp Fak. Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı/ BURSA
Giriş • KOAH tüm dünyada kronik morbidite ve mortalitenin önde gelen sebeplerinden biridir • 4. en sık ölüm sebebidir
KOAH • Kronik solunum yetmezliğine yol açan önemli nedenlerden biridir -Ventilasyon/perfüzyon dengesizliği -Difüzyon kapasitesinde azalma -Alveoler hipoventilasyon • PaO2<60 mmHg olması doku hipoksisi ve önemli sistemik etkilere neden olur hipoksemi
Hipoksemi paO2<60 mmHg Doku hipoksisi Kronik hipoksi Eritropoetin Polisitemi
Eritropoetin • Eritrosit sayısını kontrol eden ve dengede tutan mediyatör eritropoetin (EPO)’dir • EPO arteryel kanın O2 içeriği ile korele olarak renal peritubuler hücreler tarafından üretilir • Çalışmalar kronik hipoksemili KOAH hastalarında serum EPO düzeylerinin normal veya artmış olabileceğini göstermiştir
Amaç • Bu çalışmada hipoksemik KOAH hastalarında serum EPO düzeyleri ile hematokrit değerlerini normoksemik KOAH’lılarla karşılaştırmayı ve • Hipoksemi ile serum EPO düzeyi arasındaki ilişkiyi belirlemeyi amaçladık
Gereç ve Yöntem • 77 KOAH’lı olgu (68 erkek, 9 kadın) • 30’u hipoksemik, 47’si normoksemik • Tüm hastalardan; • Serum EPO düzeyi • Arter kan gazları • PaO2 • PaCO2 • pH • Hematolojik parametreler • Hb • Hct
Hipoksemik grup (n=30) hiperkarbik (n=18) normokarbik (n=12) Hipoksemik grup (n=30) pH<7.35 (n=5) (asidoz) pH>7.35 (n=25)
İstatistik Analiz • SPSS 13.0 versiyon • Mann-Whitney-U test • p<0,05
BULGULAR Tüm KOAH hastalarında paO2 ve serum EPO düzeyleri arasında anlamlı ilişki bulunmadı (r= -0,172, p>0,05)
Tüm KOAH hastalarında paO2 ile Hct düzeyleri arasındaki anlamlı negatif ilişki bulundu* paCO2 değerleri ile Hct düzeyleri arasında anlamlı pozitif ilişki vardı** ( r= 0,311, **p=0,006) .( r= -0,279, *p=0,014)
Tüm KOAH hastalarında; • pH değerleri ile serum EPO düzeyleri • paCO2 değerleri ile serum EPO düzeyleri • pH değerleri ile Hct düzeyleri arasında istatistik olarak anlamlı bir korelasyon bulunmadı
TARTIŞMA • Dolaşımdaki eritrositlerin sayısı doku oksijenizasyonunun ana belirleyicisidir • Eritrosit sayısını kontrol eden EPO arteryel kanın O2 içeriği ile korele olarak renal peritubuler hücreler tarafından üretilir
TARTIŞMA • Kronik hipoksemili KOAH hastalarında serum EPO düzeyleri normal veya artmış olabilir Wedzicha J.A.et al. Clin.Sci 1985;69,413-422 Fitzpatric M.F., et al . Clin Sci 1993;84,319-324
TARTIŞMA • Hipoksemik 32 KOAH hastası ve 34 sağlıklı kontrol grubu ele alınmış ve KOAH hastalarının ortalama serum EPO düzeylerini sağlıklı kontrollerden anlamlı olarak yüksek bulmuş • Hipoksemik KOAH hastalarının ortalama Hb, Hct değerlerini normal kontrollere göre anlamlı olarak yüksek bulmuştur Tsantes A.E, et al. Respiratory Medicine 2004; 98; 1117-1123
TARTIŞMA • Ataktaki KOAH hastalarında %26 oranında polisitemi saptamışken Pavlisa et all. Clinical Science 2004; 106, 43-51 • Biz hipoksemik KOAH hastalarında sadece %13 (n=4) polisitemi saptadık
TARTIŞMA • Pavlisa ve ark. paO2 ile serum EPO düzeyleri arasında anlamlı negatif ilişki saptamıştır Pavlisa et all. Clinical Science 2004; 106, 43-51 • Tsantes ve ark. da bizim gibi ilişki saptamamışlardır Tsantes et al.Respiratory Medicine 2004; 98; 1117-1123
TARTIŞMA • Ortalama FEV1’ beklenenin %37’si olan ağır 101 KOAH hastasının 13’ü anemik bulunmuş • Anemik KOAH’lılarda fizyolojik bir yanıt olarak eritropoetin düzeyleri, anemik olmayanlara göre anlamlı şekilde yüksek bulunmuş (41.8 ± 25,4’e karşı 16.3 ± 2,9 UL) John M et all. Chest 2005; 127:825-829
TARTIŞMA • Hipoksemik KOAH hastalarında eritropoetik cevap halen tartışmalıdır • Pek çok yazar şu görüşe ortaktır ki KOAH’ta Hct yada kırmızı hücre kitlesindeki artış yüksek rakımlı yerlerde yaşayan kişilerde gözlendiği kadar yüksek değildir
Bu çalışmanın sonuçları bize; • Uzun yıllardır düşünüldüğü gibi hipoksemik KOAH’lı hastalarda serum EPO yükselmiş olsa bile beklenen polisitemik cevabın oluşmadığını • KOAH’lı hastaların çok az bir kısmında polisitemi gözlendiğini • Ek olarak polisitemik hasta sayısı kadar anemik KOAH’lı hasta olduğunu gösterdi
Hipoksi varlığının serum EPO düzeylerini arttırdığı halde Hct’i beklendiği kadar yükseltmemesi bize, hipoksemik KOAH hastalarında EPO düzeyindeki artışa karşı kemik iliğinde yeterli hematopoetik yanıtın oluşmayabileceğini düşündürmüştür
KOAH’ta EPO ya kemik iliği yanıtı KOAH KOAH’daki sistemik inflamasyon - hipoksemi hematopoetik yanıt serum EPO kemik iliği
Yorum • Bu yüzden hipoksemik KOAH hastalarında artan serum EPO düzeyine rağmen kemik iliği yanıtını suprese eden faktörlerin aydınlatılması için ek çalışmalara ihtiyaç vardır
Teşekkür ederim Uludağ