1 / 89

Klinik Mikrobiyoloji Temel Bilgiler ve Uygulamalar 1-2

Klinik Mikrobiyoloji Temel Bilgiler ve Uygulamalar 1-2. Uzm. Dr. Firuzan İDEMEN Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji BALIKLIGÖL DEVLET HASTANESİ . Enfeksiyon etkenlerinin sınıflandırılması. Tek hücreliler Prokaryotikler Bakteriler Klamidyalar Mikoplazmalar Riketsiyalar Ökaryotikler

thom
Télécharger la présentation

Klinik Mikrobiyoloji Temel Bilgiler ve Uygulamalar 1-2

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Klinik MikrobiyolojiTemel Bilgiler ve Uygulamalar 1-2 Uzm. Dr. Firuzan İDEMEN Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji BALIKLIGÖL DEVLET HASTANESİ

  2. Enfeksiyon etkenlerinin sınıflandırılması Tek hücreliler Prokaryotikler • Bakteriler • Klamidyalar • Mikoplazmalar • Riketsiyalar Ökaryotikler • Mantarlar • Protozoonlar Asellüler • Prionlar • Viroidler • Viruslar Çok hücreliler • Mantarlar • Helmintler • Artropotlar

  3. Bakteriler • Büyüklüğü 0.5-1.00 mikrometre arasındadır • Kok, basil ya da sarmal yapısında olabilir. • Yapısında çekirdek, sitoplazma, hücre zarı, hücre duvarı, kapsül, kirpik, fimbriya / pili, spor yapılarını içerir • Hücre duvar yapısı Gram boyanma özelliğinden sorumludur • Gram pozitif hücre duvarı daha kalındır, yapısında teikoik asit bulundurur

  4. Bakteri hücre duvar yapısı

  5. Bakteri (Gram-pozitifler) Basiller • Bacillus • Clostridium • Lactobacillus • Actinomyces • Nocardia • Rhodococcus • Mycobacterium • Corynebacterium Koklar • Staphylococcus • Streptococcus • Peptostreptococcus • Enterococcus • Lactococcus

  6. Bakteri (Gram-negatifler) Basiller • Escherichia, Citrobacter • Salmonella, Shigella • Klebsiella, Enterobacter • Proteus, Providencia • Aeromonas, • Pseudomonas • Acinetobacter(Değişken) • Stenotrophomonas • Brucella • Legionella • Vibrio Koklar • Neisseria • Moraxella

  7. Viruslar • DNA ya da RNA içerirler • Nükleik asit protein bir kılıf ile çevrilidir • Bazı viruslar zarfa da sahiptir • Zarf lipid tabakası ve virusa özgü proteinlerden oluşur • Canlı hücrelerde çoğalabilirler • Replikasyon yoluyla çoğalırlar • Antibiyotiklere duyarlı değildirler • Interferonaduyarlıdırlar

  8. Mikrobiyolojide laboratuvar yöntemleri • Mikroskopik inceleme • Kültür • Antijen saptanması • Antikor veya hücresel immün yanıtın saptanması • Moleküler yöntemler

  9. Mikroskopi • Işık mikroskobu • Direkt mikroskopi • Gram boyası • Metilen mavisi • Ziehl-Neelsen asit fast boya • Floresan mikroskobu • Karanlık saha mikroskobu

  10. Dışkı-direkt mikroskopi Giardiaintestinalistrofozoid ve kistleri

  11. BOS-çini mürekkebi ile mikroskopi Cryptococcus neoformans

  12. Kültürden Gram boyama Gram negatif basil

  13. Kültürden Gram boyama Tomurcuklanan maya hücreleri

  14. Püy-Gram boyama Hücre içi gram pozitif kok

  15. Vücudun normal floraları

  16. Vücudun normal mikrobiyal florası • Sağlıklı kişilerin cilt ve mukozalarında yerleşen mikroorganizmalar topluluğu 'normal mikrobiyal flora' olarak isimlendirilir • Flora kalıcı ya da geçiciolabilir • Kalıcı flora belli bölgede, belirli yaşta genellikle değişmeyen, çeşitli etkilerle ortadan kalksa bile yeniden oluşabilen mikroorganizmalar topluluğudur

  17. Vücudun normal mikrobiyal florası • Geçici flora belli bölgede çoğunlukla hastalık etkeni olmaksızın birkaç saat ya da gün yerleşen mikroorganizmalar topluluğudur • İnsan vücudunda florası olan bölgeler ağız, orofarenks, nazofarenks, mide, ince ve kalın bağırsaklar, cilt, anteriorüretra, vajen, dış kulak yolu ve gözdür

  18. Cilt normal florası • Koagulaz negatif stafilokoklar (KNS) • Staphylococcusaureus (az sayıda) • Micrococcus • Patojen olmayan Neisseria türleri • Alfa-hemolitik ve non-hemolitik streptokoklar • Propionibacterium türleri • Peptococcus türleri • Diğerleri (az sayıda olmak üzere Candida türleri, Acinetobacter türleri)

  19. Normal floralar Göz • Koagulaz negatif stafilokoklar • Haemophilus türleri Dış kulak yolu • Koagulaz negatif stafilokoklar • Enterik bakteriler

  20. Ağız, nazofarenks, orofarenks normal florası • Difteroidler • Patojen olmayan Neisseria türleri • Alfa-hemolitik ve non-hemolitik streptokoklar • Anaeroblar (Bacteriodes türleri, anaerop koklar, Fusobacterium türleri) • Mayalar • Haemophilus türleri • Pnömokoklar • S.aureus • Gram negatif çomaklar • Neisseriameningitidis

  21. Barsak normal florası • Enterik bakteriler (Salmonella, Shigella, Yersinia, Vibrio ve Campylobacter hariç) • Non-fermenter gram negatif çomaklar • Enterokoklar • S.epidermidis • Alfa-hemolitik ve non-hemolitik streptokoklar • Anaeroblar (çok sayıda) • S.aureus (az sayıda) • Mayalar (az sayıda)

  22. Genital bölge (Anteriorüretra ve vajen)normal florası • Enterik bakteriler (az sayıda) • S.epidermidis (az sayıda) • Candida albicans ve diğer mayalar (az sayıda) • Anaeroblar (predominant olduğunda önemlidir) • Mycoplasma • Ureaplasma • Corynebacterium türleri • Lactobacillus türleri • Patojen olmayan Neisseria türleri • Alfa-hemolitik ve non-hemolitik streptokoklar • Enterokoklar (az sayıda)

  23. Örnek alımı

  24. ÖRNEK ALIMI VE TRANSPORTU • Mikrobiyolojik analizler için alınan muayene maddesi canlı organizmalar içermektedir. • Hızlı ve profesyonel davranmak zorundasınız. • Örneğin kalitesi; hastanın tanısı, iyileşmesi ve prognozu için son derece önemlidir. • Tam ve doğru bir laboratuvar tanısı için, klinik tanı ile uyumlu örneklerin uygun zamanda ve uygun yerden alınarak uygun koşullarda laboratuvara hemen ulaştırılması gerekir.

  25. 1.    İnfeksiyon bölgesini doğru temsil edecek anatomik bölgeden örnek almalısınız • 2.    Uygun teknik ve saklama koşulları kullanmalısınız • 3.    Etken mikroorganizmanın canlı kalmasını sağlayacak , aynı zamanda akmayı ve çevreye bulaştırmayı önleyecek kap içine koymalısınız • 4.    Mümkün olan en kısa sürede laboratuvara ulaştırmalısınız. Laboratuvara ulaşım gecikecekse, etken mikrooorganizmaya zarar vermeyecek ısıda, transport ortamı içinde saklanmalıdır.

  26. Laboratuvar Çalışmaları Tedaviyi Yönlendirici Veriler Sağlar Uygun olmayan yöntemlerle alınan örnekler:

  27. Örnekler

  28. Dikkat edilmesi gereken hususlar-1 • Hastalık etkeni bakterinin izole edilebilmesi için uygun şekilde örnek alınması, taşınması ve uygun besiyerlerine ekim yapılması önemlidir • Steril bölgelerden alınan örnekler, etken olma olasılığı olan bir bakterinin üretilmesini sağlamak amacıyla zengin nitelikte besiyerlerineekilir • Normalde bir florası bulunan bölgelerden alınan örnekler zengin besiyerlerinin yanı sıra seçici (selektif)ve ayırt edici (diferansiyel) nitelikte besiyerlerineekilir

  29. Dikkat edilmesi gereken hususlar-2 • Örnekantimikrobiyaltedavininbaşlanmasındanöncealınmalıdır • Laboratuvarabukonudabilgiverilmelidir • Örnek, patojenmikroorganizmanınbulunmaolasılığı en yüksekolanyerdenalınmalıdır • Bellibiryerdebulunmaolasılığının en yüksekolduğuzamanörnekalınmalıdır • Kankültürüalınacağızamancilt %70’lik alkollesilinip, kurumasıbeklenmeliveardından %2’lik iyotsolüsyonuiletemizlenlenmelidir

  30. Dikkat edilmesi gereken hususlar-3 • Üretilenmikroorganizmanın belli miktarörnektekisayısınınsaptanmasıönemlidir • Örn: idrarkültürlerinde belli birkolonisayısınınüstüanlamlıkabuledilir • Florasıolanörneklerdeetkenolmaolasılığıolanbakterininmiktarınınbelirtilmesiönemlidir • Örneklerinlaboratuvara en kısazamandaulaştırılmasıönemlidir • İdrar, dışkıvebalgambirkaçsaatbuzdolabındabekleyebilir, BOS bekleyecekise 37˚C’de bekletilmelidir

  31. Dikkat edilmesi gereken hususlar-4 • Normaldesterilolan, vücudunkapalıderinbölgeleri(kan, plevral, perikardiyal, peritoneal sıvı, eklemsıvısı, transtrakealaspirat, derinyaralar)veyakapalıalanlarınaçıkcerrahisisırasındaalınanörneklerinanaerobkoşullarda da kültürleriyapılmalıdır • Vücutyüzeyinden, yanideri, ağız, burun, boğaz, üretravevajinadanalınanörneklerinveya normal flora ilekolaycakontamineolabilen (idrar, balgamgibi) örneklerinanaerobkoşullardakültürününyapılmasınagerekyoktur

  32. Dikkat edilmesi gereken hususlar-5 • Anaerobkoşullardakültürüyapılacakörneğintoplanmasıvetaşınmasındaözeltekniklerkullanılır • Anerobekimiçin en iyiörnekaspirasyonörneğidir • Enjektörilealındığındaiğnedekibütünhavaçıkarılmalıdır • Örneğineküvyonlaalınmasıanaerobekimleriçinuygundeğildir

  33. Kan kültürü-1 • Kankültürleriantimikrobiyaltedavibaşlanmadanöncealınmalıdır • Kankültürüsonuçlarınınyalancıpozitifçıkmasınıengelleyecekkoşullarauyulmalıdır • Örneğinalınacağıbölgeninseçimi, aseptiktekniğeuyulması, yeterlimiktardakanörneğialınmasıveyeterlisayıdakültüryollanması • Bakteremiya da fungemiyenedenolanetkenlerinsaptanmasıiçinbirersaataraylaalınan 2 veya 3 kültüryeterliolmaktadır. 24 saatiçinde 2’den fazlakankültürünegerekyoktur

  34. Kan kültürü-2 • Kanörneğinialacakolansağlıkpersonelieldivenkullanmalıdır • Santralvenözkateterdenkanörneğialındığında, periferdenalınanbirkanörneği de ayrıcagereklidir • Erişkindekanörneği en az 10 ml olmalıdır. Kültürşişesindekan/sıvıbesiyerioranının 1/5 veya 1/10 olması optimal orandır

  35. Kan kültürü-3 • Çocuklarda 1-5 ml’likkanörneğikültüriçinyeterlidir • Yenidoğandasepsis tanısıkoymakiçingenellikleikikankültürüyeterliolmaktadır • Kankültüründe 4 gündenitibarenüremelerbeklenir • Bartonella, Legionella, Brucella, bazımantarlarve HACEK grububakterileriçinbusüredahauzunolabilir • Mikobakterileriçin 4 haftasüregerekir

  36. Kan kültürü-4 • Kan kültürüsonuçlarınındeğerlendirilmesinde S.aureus, S.pneumoniae, E.coli vediğerEnterobacteriaceae, P.aeruginosa, C.albicanshemen her zaman (>%90) doğruinfeksiyonugösterir • CorynebacteriumtürlerivePropionibacterium acnes nadiren (<%5) etkendir • Enterokok %78, Streptococcus viridans %38, KNS %15 doğruluktaetkenkabuledilebilir

  37. Kan kültürü-5 • Birkaçkültürünsadecebirtanesinde Bacillus, Corynebacterium spp., Propionibacterium acnes vekoagulaznegatifstafilokokürediğinde; alınanbirkaçkültürünbirtanesindepolimikrobiyalüremeolduğundaya da klinikbulgularsepsisleuyumluolmadığındaüreyenbakterininkontaminantolduğudüşünülmelidir

  38. Nasıl Alınır

  39. Alkol veya İyotlu bileşikler

  40. Beyin omurilik sıvısı-1 • Hücresayımı, kimyasalincelemeiçinsterilbirtüpe, kültüriçinayrıbirtüpeörnekalınır • Çokkısazamandalaboratuvaraulaştırılıpkültüryapılmalıdır • İdealiyatakbaşıekimyapılmasıdır • BOS’unboyalıyaymaörneğininincelemesihızlıbiryöntemolmaklabirliktekültüregöreduyarlılığıdüşüktür

  41. Beyin omurilik sıvısı-2 • Lateksaglütinasyonyöntemi • BOS örneğindeCryptoccoccusneoformansveyaidrarve BOS örneklerindeHistoplasmacapsulatumaramakaçısındanoldukçayararlıdır • Pnömokok, meningokokveyaH.influenzaearamakaçısındanyeterliolmayabilir

  42. Beyin omurilik sıvısı-3 • BakteriyelmenenjitinlaboratuvartanısındaBOS’unGram boyalıpreparatınındeğerlendirilmesi, BOS vekankültürlerirutinolarakyapılmalıdır • AntibiyotikkullanımıöyküsüyoksaGram boyamanınduyarlılığı %75-90’dır, eğerantibiyotikkullananbir hasta iseduyarlılık %40-60’a düşmektedir

  43. Beyin omurilik sıvısı-4 • Tüberkulozmenenjitidurumundaasit-fast boyama, kültürve PCR yöntemlerirutindekullanılır • Asit-fast boyamasonucu (+) olanbirpreparatınözgüllüğüçokyüksektir, ancakduyarlılık %10 civarındadır • Kültürsüresini 3 haftadandahakısasüreleredüşürenyöntemlerticariolarakmevcuttur • PCR yöntemininözgüllüğüyüksek (%100) ikenduyarlılığıdüşük (%48) kalmaktadır

  44. Beyin omurilik sıvısı-5 • Viral ensefalitlerintanısındamoleküleryöntemlertercihedilmektedir • Ancakolgularınancak %30-70’ında özgületkensaptanabilmektedir • HIV (+) hastalarınbüyükçoğunluğundanörolojikbulgularolmaksızın HIV RNA’sımevcuttur • HSV ensefalitinde PCR yüksekduyarlılıkveözgüllüğesahiptir • Fungal menenjittanısındakullanılan BOS örneğininmiktarıfazla olmalıdır

  45. Boğaz kültürü • Tükürükve muközzarların normal flora ilekontaminasyonunuönlemekiçin, dilbasacağıyardımıiledilaşağıbastırıldıktansonraeküvyonağızasokulur • Tonsiller, farinksarkaduvarıvevarsapüyodaklarınasürülür • Ağıziçindedilvedudaklaradeğmedençıkarılmalıdır • Ek bir istek olmadığı durumlarda sadece A grubu beta hemolitik streptokok için kültür yapılır

More Related