DOBRE ZA CHOWANIE

1. DOBRE ZACHOWANIE Czyli jaki Jaś za młodu taki Jan na starość

2. Nie ma dzieci źle wychowanych (ale zdarzają się niewychowane)

3. Wychowanie (B. Śliwerski) • całokształt procesów i oddziaływań zachodzących w toku wzajemnych relacji między dwiema osobami, pomagających im rozwijać własne człowieczeństwo"

4. ZDARZAJĄ SIĘ DZIECI NIEWYCHOWANE

5. Każde dziecko prezentuje różne zachowania. Miło jest patrzeć jeśli nasze dziecko bawi się zgodnie z innymi dziećmi. Przyjemnie jest usłyszeć, kiedy mówi „dziękuję” i zobaczyć, jak dobrze radzi sobie z tremą podczas występu na szkolnym apelu.

6. Wiele z zachowań Twojego dziecka zależy od Ciebie drogi rodzicu. Dzieci są niczym czysta biała tablica i to od Nas zależy w głównej mierze jak ją zapiszemy. Dzieci uczą się poprzez obserwację i naśladowanie zachowań: rodziców, dziadków, nauczycieli.

7. Naśladowanie działa również przy zachowaniach niebezpiecznych, niepożądanych dla zdrowego rozwoju Twojego dziecka. Jeśli mówisz, że palenie papierosów czy picie alkoholu jest szkodliwe a sam chętnie korzystasz z tego typu używek, dziecko nie uwierzy Twoim słowom, tylko zachowaniu.

8. Dla dziecka ważne jest to jaki Ty dajesz przykład. Dziecko często nie wierzy Twoim słowom wierzy zachowaniu. Jeśli w domu krzyczysz, agresją rozwiązujesz sprawy. Dziecko patrzy i obserwuje. Jeśli widzi, że agresją osiąga się efekty, to dla czego ma uwierzyć, że nie wolno bić kolegów?

9. Efekty zniewalającego wychowania „Agresja często bierze swój początek w rodzinie”.(Petterson, Reid, Jones i Conger, 1975) „Zniewalające wychowanie” częsta irytacja i brak konsekwencji rodziców. Czułość i ciepło rzadko okazywane. Znikomy nadzór. Rodzice próbują wymusić pewne normy poprzez stosowanie gróźb, nagan i kar cielesnych.

10. Reakcja dziecka na „zniewalające wychowanie” przejawia się również zachowaniami agresywnymi: • wybuchy gniewu, • płacz, • krzyki, • bicie, To metody chętnie wybierane i często dające oczekiwany skutek. Dziecko dostaje to co chce. W wieku 2-3 lat tłumaczymy sobie, że to dziecko z temperamentem.

11. W 4-5 roku życia dzieci stają się bardziej towarzyskie, wychodzą z domu by pobawić się z innymi dziećmi. Jeśli wyniosą z domu że siła popłaca, zaczynają stosować taktykę agresji w stosunku do nowopoznanych rówieśników. Jasio zabiera szpadelek Małgosi, spycha kolegę z rowerku, żeby samemu pojeździć. Przepycha się na zjeżdżalni żeby być pierwszym w kolejce.

12. Jakie są reakcje na zachowanie naszego syneczka??? A co robią rodzice Małgosi? Najczęściej odsuwają swoje dziecko od Jasia dla jej dobra. Rówieśnicy, którzy mogli by być dobrym przykładem pozytywnego zachowania nie bawią się z Jasiem. Jaś jest typem społecznym jak i każde dziecko w jego wieku ma potrzeby społeczne. Chce mieć towarzyszy zabawy, zaczyna zbliżać się do dzieci podobnych do siebie HOŁDUJĄCYCH siłę i agresję.

13. Kultywując i rozwijając swój sposób zachowania z Jasieńka rośnie nam Jan z problemami. Jasiu przychodząc do szkoły staje się dla personelu dzieckiem trudnym, problemowym, impulsywnym, często naznaczonym diagnozą „zaburzonego zachowania”

14. Jeśli Jaś nadal będzie traktowany jako ten który ciągle sprawia kłopoty, przykuwa uwagę dzieci i dorosłych tylko wtedy gdy zachowuje się źle. Jasio będzie bardzo starał się sprostać tym negatywnym oczekiwaniom. Będzie kontynuował drogę agresji, częstość i intensywność zachowań będzie wzrastać. Przed osiągnięciem wieku dojrzewania w miejsce „zaburzonego zachowania” Jaś może otrzymać etykietę „nieletniego przestępcy”.

15. Agresja wyuczona DOM, SZKOŁA, MEDIA, Czy aby na pewno wiem co moje dziecko robi po szkole, z kim się spotyka, co robi przy komputerze

16. DOM Pierwszym miejscem, gdzie dziecko uczy się i naucza agresji, jest dom rodzinny. • W domu, 4% rodziców maltretuje fizycznie swoje dzieci, • 90% przynajmniej sporadycznie (a czasem regularnie), stosuje kary fizyczne (np. klapsy, uderzenia, policzki; Straus, 1994)

17. Co dzieje się kiedy dorosły uderzy dziecko? Dziecko przestaje robić to, co było powodem ukarania. Kara powoduje zaprzestania niepożądanych zachowań i tym samym dostarcza negatywnych wzmocnień: jest wielce prawdopodobne, że dorosły zastosuje karę cielesną w odpowiedzi na następne wykroczenie dziecka.

18. Często bywa tak, że dorosły i również dziecko przekonani są, że SIŁA JEST PRAWEM PRACA, SZKOŁA, SKLEP. Czy w tych miejscach też reagujemy agresywnie. Jeśli czegoś chcemy a tego nie mamy jak radzimy sobie z negatywnymi uczuciami? Czy wobec dorosłych też stosujemy agresję? Skąd nasze dziecko ma wiedzieć jak powinno się zachowywać? Kto ma je nauczyć jakie są prawidłowe zachowania a jakie nimi nie są??

19. SZKOŁA Szkoła jest drugim głównym miejscem, w którym dzieci uczą się agresji. Zaczyna się zwykle od tzw. „małej agresji”, która jest niczym innym dla młodych ludzi jak ciągłym testowaniem granic akceptowanego zachowania. Musimy zwracać uwagę na drobne wykroczenia bo jeśli tego nie będziemy czynić to dzieci będą granice zachowania poszerzać.

20. MEDIA • Najbardziej efektywną metodą nauczania AGRESJI są media. • Gazety, książki, radio, filmy, gry komputerowe i telewizja. • Wpływ mediów na zachowanie ludzkie a tym bardziej małego dziecka jest ogromny. Niekończąca się prezentacja przemocy w telewizji i w grach przyczynia się do uczenia się i odtwarzania zachowań agresywnych.

21. Negatywne następstwa przemocy obejmują: • efekt agresji (dzieci odwzorowują pokazywaną przemoc i autoagresję), • efekt ofiary (dzieci mają większy poziom lęku, brak zaufania do osób obcych), • efekt świadka (coraz częściej nasze dzieci są niewrażliwe na cierpienie innych i brak w nich współczucia wobec drugiej osoby)

22. Młodzież dorastająca w otoczeniu w którym agresja przoduje nie tylko uczy się zachowań agresywnych lecz też myśli w sposób agresywny. • Większość dorosłych nie zachowuje się agresywnie, ponieważ wiedzą że takie zachowanie jest niemoralne, aspołeczne lub po prostu złe. Gniewni i agresywni ludzie, szczególnie Ci którzy popełniają brutalne przestępstwa, często myślą i zachowują się inaczej niż większość nas. Ich sposób myślenia jest typowo egoistyczny: „Jak się rozzłoszczę , nie obchodzi mnie kto oberwie”, Jeśli widzę, coś co mi się podoba biorę to” itp…

23. U dzieci agresywnych nawet zachowania neutralne odbierane są jako wrogie wobec nich samych. Przypadkowe potrącenie na szkolnym korytarzu odbierają jako celowe. • Sposób myślenia u dzieci agresywnych przybiera formę Umniejszania i Zmiany znaczenia- własne zachowania agresywne i ich konsekwencje są bagatelizowane i traktowane jako coś innego niż to, czym są w rzeczywistości. „To nic wielkiego, że kradniesz, wszyscy to robią” „Muszę mu pokazać, kto tu jest górą” „Jak mu nie przyłożę, wyjdę na idiotę” „Sam się prosił, więc mu przyłożę”

24. MYŚLI NAPRWDĘ PROWADZĄ DO CZYNÓW. Jednym z istotnych przedsięwzięć ograniczania zachowań agresywnych w naszej szkole, na naszych ulicach i w całym społeczeństwie, jest praca nad zmianą sposobów myślenia, które prowadzą do takich zachowań.

25. Agresję należy traktować jako zachowanie wyuczone. Co możemy zrobić??? Przede wszystkim : Naucz się panować nad swoimi emocjami. • Pomyśl, co Cię rozłościło (Kiedy się złoszczę?) • Zastanów się co dzieje się z Tobą, Twoim ciałem kiedy się złościsz? • W jaki sposób uspakajasz się ? (Mów do siebie: Uspokój się , Panuj nad sobą) • Używaj technik służących do zmniejszenia poziomu złości (weź głęboki oddech, policz w myślach, pobiegaj, wyobraź sobie coś przyjemnego) • Nagradzaj siebie za skuteczne rozładowanie napięć (Mów do siebie Jestem niezły, Umiem panować nad sobą)

26. Rozmawiaj ze swoim dzieckiem! Nie pytaj jak Ci minął dzień bo powie, że dobrze. Chwal za dobre zachowanie. Kiedy chcesz, by Twoja pociecha zachowywała się w sposób, który Ci odpowiada, zauważaj te dobre momenty i wyrażaj swoje zadowolenie. Każdy człowiek niezależnie od wieku, lubi być doceniany i chce wiedzieć, co dobrze robi. Pomyślmy sobie o szefie w pracy, który bez przerwy jest z nas niezadowolony. Ile wytrzymamy? Rozwiązuj wspólnie problemy dziecka. Pokaż mu jak może radzić sobie ze stresem. (Ty już potrafisz)

27. Słuchaj aktywnie tego co mówi Twoje dziecko • Nazywaj uczucia • Zadawaj pytania W sytuacjach konfliktowych STOPONIUJ REAKCJĘ Przykład: Pozwoliłeś dziecku obejrzeć bajkę pod warunkiem, że zje do końca śniadanie, siedząc przy stole. Dziecko zamiast jeść, biega wokoło stołu i krzyczy.

28. Dziecko musi ponosić konsekwencje swoich czynów swojego zachowania • Wyraź sprzeciw (mów o zachowaniu, faktach) • Powiedz o swoich uczuciach • Zapowiedz konsekwencje (bliskie konsekwencje) • Wykonaj to, co zapowiedziałeś. • Nie zgadzam się na bieganie. Dokończ kanapkę, siedząc przy stole. • Złoszczę się, gdy nie reagujesz na moje polecenia. • Jeśli nie usiądziesz przy stole, nie obejrzysz teraz bajki. • Uprzedzałem Cię, siadasz tutaj i jesz, bajka będzie dopiero wieczorem.

29. Czego dzieci potrzebują od dorosłych? • Bądź konsekwentny • Dawaj możliwość wyboru • Pozwalaj na kształtowanie autonomii • Ucz jak radzić sobie w sytuacjach trudnych, ucz asertywności, kształtuj empatię • Bądź przykładem • Wymagaj • Stawiaj granice • Ustal zasady

30. Buduj MOSTYSzukaj PrzyjaciółUcz, że granicą wolności jest granica wolności drugiego człowieka

31. Dziękuje Wioletta Plich-Patora pedagog szkolny w ZSG w Szczawinie Lektura : „ART Program Zastępowania Agresji” A.P. Goldstein, B. Glick, J.C. Gibbs, „Zaradnik rodzica” I. Pohorecka, M. Sofulak-Skibińska, „Bezpieczeństwo psychiczne i fizyczne dzieci i młodzieży” broszura nauczyciela, „Agresja w szkole” G. Poraj