Bs.Leâ Vaên Duõng Bs. Nguyễn Minh Đức

1. XQ KHÔÙP Bs.Leâ Vaên Duõng Bs. Nguyễn Minh Đức

2. Muïc tieâu •  Trieäu chöùng -Giaûi phaãu -Nhöõng daáu chöùng thay ñoåi -Khaùc: Vò trí, tuoåi, giôùi.. •  Moät soá beänh lyù thöôøng gaëp

3. Chaån ñoaùn hình aûnh • -Xquang • -Khaùc: CT, SA, MRI, YHHN…

4. Ñaïi cöông veà khôùp • PHAÂN LOAÏI: • -Chöùc naêng hoaëc möùc ñoä cöû ñoäng: • Khôùp ñoäng, khôùp baùn ñoäng, khôùp baát ñoäng • -Caáu truùc khôùp: • Khôùp xô, khôùp suïn hoaëc khôùp hoaït dòch

6. Nhöõng thay ñoåi veà khôùp. • PHAÀN MEÀM • KHE KHÔÙP • ÑAÀU XÖÔNG • TRUÏC CUÛA KHÔÙP

8. Thay ñoåi moâ meàm quanh khôùp. • -Lan toûa hoaëc khu truùTaêng hoaëc giaûm cuûa theå tích hoaëc ñaäm ñoä tuøy theo beänh lyù vaø töøng giai ñoaïn. • Taêng lan toûa moâ meàm thöôøng do phuø. • Giaûm lan toûa daãn ñeán teo. • -Baát thöôøng khu truù Quan troïng vaø yù nghóa.

9. Thay ñoåi moâ meàm quanh khôùp. -Hình daïng, vò trí, soá löôïng  Chaån ñoaùn: +Söng moâ meàm ñoái xöùng Vieâm khôùp (RA) • +Söng moâ meàm khoâng ñoái xöùng OA [Choài xöông khoâng ñoái xöùng hôn söng moâ meàm(raát ít)] • +Söng moâ meàm daïng noåi cuïc  Gout(haït Tophi) • +Söng moâ meàm toaøn ngoùn tay, chaânBeänh lyù vaåy neán, Reiter.

10. Söng moâ meàm khu truù

11. Söng moâ meàm ñoái xöùng

12. Söng moâ meàm ñoái xöùng/RA

13. Söng ngoùn tay vaø moøn khôùp/ vaåy neán

14. Söng moâ meàm/ Vaåy neán

15. Thay ñoåi moâ meàm quanh khôùp. •  Nhöõng khoái voâi hoùa vaø vò trí Chaån ñoaùn: • +Voâi hoùa phaàn meàm quanh khôùp Voâi hoùa haït Tophi(Gout). • +Voâi hoùa suïn Beänh lyù CPPD • +Voâi hoùa döôùi da Beänh lyù xô cöùng bì. • +KhaùcVieâm gaân, d/c…

16. Voâi hoùa moâ meàm/GOUT

17. Voâi hoùa suïn/CPPD

19. Baát thöôøng truïc cuûa khôùp.  Keát quaû beänh lyù moâ meàm Bao khôùp, d/c vaø loûng leûo cuûa gaân. • Gaáp, duoãi, baùn traät, traät khôùp. • Ñaëc ñieåm, soá löôïng, möùc ñoä vaø vò trí laø quan troïng trong xem xeùt chaån ñoaùn.

20. VKDT

21. Baùn traät khôùp

22. Thay ñoåi khe khôùp. •  Khe khôùp ñöôïc baûo toàn. • +Trong caùc giai ñoaïn sôùm cuûa beänh khôùp. • +Trong giai ñoaïn phaùt trieån beänh Beänh Gout, hoaïi töû choûm voâ maïch… •  Roäng khe khôùp • +Traøn dòch(giai ñoaïn sôùm vieâm khôùp), • +Phaùt trieån quaù möùc suïn khôùp(Beänh to ñaàu chi) • +Tieâu xöông döôùi suïn(HPT)

23. gout

24. Hoaïi töû choûm voâ maïch

25. Cöôøng tuyeán caän giaùp thöù phaùt do thaän

26. Thay ñoåi khe khôùp (tt) *Heïp khe khôùpBeänh khôùp gaây neân maát suïn • Nguyeân nhaân: • Taêng sinh maøng hoaït dòch(phaù huyû). • Giaûm dinh döôõng (OA). • Yeáu toá vieâm nhieãm taïo men gaây moøn. • Khaùc (Suy yeáu chuyeån hoaù…) laøm thay ñoåi suïn vaø giaûm taùi taïo. • Heïp ñoàng nhaátTaát caû beänh lyù vieâm nhieãm khôùp(Tröø OA) • *Dính khôùpGiai ñoaïn cuoái beänh vuøng khôùp, sau phaåu thuaät….

27. OA

28. Heïp khe khôùp/RA

29. VIEÂM ÑS- ÑÓA ÑEÄM

30. Thay ñoåi xöông vuøng khôùp. • Toån thöông khu truù hoaëc lan toûa khaùc • nhau tuøy theo giai ñoaïn cuûa moãi beänh lyù veà khôùp. • -Giaûm hoaëc taêng ñaäm ñoä xöông. • -Moøn xöông-Huyû xöông • -Taïo xöông môùi.

31. Thay ñoåi xöông vuøng khôùp. • Giaûm ñaäm ñoä xöông: • +Quanh khôùpGiai ñoaïn caáp beänh lyù vieâm khôùp keát hôïp söng moâ meàm • +Giaûm ñaäm ñoä toaøn theå do beänh lyù khaùc: Beänh lyù loaõng xöông, coá ñònh laâu trong ñieàu trò….

32. Loaõng xöông quanh khôùp

33. Thay ñoåi xöông vuøng khôùp. • Moøn vaø huûy xöông: • -Moøn xöông sôùm laø maát lôùp voû khôùpMoøn meùp, moøn trung taâm, caïnh khôùp. • -Yeáu khaùc taêng moøn Troïng löïc, steroid • -Ñaùnh giaù söï moøn xöông: • +Daïng tieán trieån nhanh vôùi bôø khoâng roõ vaø khoâng coù taïo xöông (Vieâm khôùp)Taêng saûn maøng hoaït dòch(RA) hoaëc nhieãm truøng khôùp. • +Tieán trieån chaäm vôùi bôø roõ coù vieàn xô (Gout)

34. Moøn meùp khôp, khoâng vieàn xô/RA

35. Moøn trung taâm khôùp/ Vaåy neán

36. Moøn caïnh khôùp, vieàn xô/Gout

37. Phaù huyû xöông döôùi suïn/RA

38. Thay ñoåi xöông vuøng khôùp. • Nang xöông döôùi suïn: • -Do moøn xöông daãn ñeán xen vaøo dòch hoaït dòch • -OA, RA, CPPD • -Kích thöôùc hoác hoaëc nang thöôøng 2–35mm(Lôùn vaø lan roäng trong CPPD). • -Phaân bieät vôùi GCT, u nguyeân baøo suïn, di caên…

39. RA

41. Thay ñoåi xöông vuøng khôùp. • Taïo sinh xöông vuøng khôùp: • +Xô xöông döôùi suïn khoâng caân xöùng vôùi nhieàu möùc ñoä khaùc nhau  OA. • +Choài xöôngOA • +Taïo xöông nhoâ bôø leân cao ôû caïnh khôùp Gout (Tophi) • +Khaùc:Beänh toaøn theå, hoaïi töû choûm..

42. OA

44. Thay ñoåi xöông vuøng khôùp. Taïo sinh xöông vuøng khôùp: +Gai daây chaèng (syndesmophyte) • Beänh khôùp coät soáng vôùi huyeát thanh aâm tính (AS, vaåy neán, Reiter, beänh khôùp ruoät) • Vieâm vaø voâi hoùa nhöõng sôïi xô beân ngoaøi cuûa voøng xô ñóa ñeäm(Gaëp trong AS). • Hoaëc voâi hoùa daïng moâ lieân keát caïnh coät soáng

45. Gai daây chaèng

46. Reiter

47. PHAÂN BOÁ TOÅN THÖÔNG KHÔÙP • -Ñoái xöùng :Vieâm khôùp daïng thaáp. • -Ñôn hoaëc ña khôùp:Nhieãm truøng, beänh laéng ñoäng caùc tinh theå, hoaëc sau chaán thöông. • -Khôùp gaàn:Vieâm khôùp thaáp (RA), CPPD,vieâm ñoát soáng dính khôùp(AS)… • -Khôùp xa: Beänh vaåy neán, Reiter

49. Nhoùm tuoåi öu theá beänh khôùp. • * Nhoùm treû (Döôùi 20 tuoåi): Vieâm khôùp maïn tính thieáu nieân, beänh öa chaûy maùu, vieâm khôùp nhieãm truøng. • *Nhoùm giöõa: • +15-35 tuoåi: AS, Reiter. • +Khoaûng tuoåi quanh 30-40: Beänh khôùp ruoät. • +25-55tuoåi: RA, vaåy neán. • *Nhoùm lôùn(treân 55 tuoåi): OA, DISH, CPPD.

50. NAM(Tæ leä so nöõ) -AS: 4:1-->10:1 -Gout: 20:1 -DISH: 3:2 -Vaåy neán 2:1-3:1 -Reiter 5:1-50:1 -Beänh khôùp ruoät: 4:1 NÖÕ (Tæ leä so nam) -RA: 2:1-->3:1 -SLE: 10:1 -OA nguyeân phaùt >45 tuoåi(Caùc khôùp baøn tay10:1) Giôùi tính öu theá beänh khôùp.