Audiometria Elektrofizjologiczna Obiektywne Badanie Słuchu Gliwice, 24 marca 2009

Audiometria Elektrofizjologiczna Obiektywne Badanie Słuchu Gliwice, 24 marca 2009

Agenda • Budowa ucha • Audiometria elektrofizjologiczna • Typy AEP • ABR • ASSRs • Badanie ABR • Badanie ASSRs • Automatyzacja ABR • Literatura

Budowa ucha

Budowa ucha Audiometria impedancyjna

Budowa ucha Otoemisja akustyczna

Budowa ucha Audiometria elektrofizjologiczna

Audiometria elektrofizjologiczna • Zbiór metod opartych o pomiar i analizę biopotencjałów elektrycznych, będących efektem aktywacji kolejnych elementów układu słuchowego. • W prawidłowo pracującym kanale słuchowym można zarejestrować ok. 20 różnych potencjałów. • Generują je m.in. ślimak, nerw słuchowy, ośrodki w pniu mózgu, kora mózgowa i inne. • Największe znaczenie w praktyce klinicznej mają potencjały wywołane pnia mózgu – ABR (ang. auditorybrainstemresponses).

Audiometria elektrofizjologiczna • Biopotencjały zbierane z błony bębenkowej: • ECoG – elektrokochleografia • Biopotencjały zbierane z powierzchni głowy pacjenta • ABR - potencjały wywołane pnia mózgu (wczesne)(1-12ms po podaniu bodźca) • MLR - potencjały średniolatencyjne(12-50ms po podaniu bodźca) • CERA - badanie odpowiedzi korowych(50-300ms po podaniu bodźca) • CNV - potencjały późne(300-1000ms po podaniu bodźca)

Audiometria elektrofizjologiczna • Pień mózgu • Struktura anatomiczna ośrodkowego układu nerwowego, obejmująca wszystkie twory leżące u podstawy czaszki. • Znajduje się tam: • ośrodek oddychania, • ośrodek regulujący pracę serca, • ośrodek regulujący ciśnienie tętnicze, • ośrodek regulujący temperaturę organizmu, • ośrodek regulujący metabolizm, • ośrodki odruchowe wzroku i słuchu, • ośrodek integracji bodźców ruchowych i czuciowych.

Audiometria elektrofizjologiczna część dystalna nerwu słuchowego (VIII n.) część proksymalna nerwu słuchowego (VIII n.) jądra ślimakowe oliwka górna jądra wstęgi bocznej (lateralleminiscus)

Audiometria elektrofizjologiczna • Metoda słuchowych potencjałów wywołanych pnia mózgu stosowana jest w praktyce klinicznej: • dla określenia czułości narządu słuchu, • w diagnostyce różnicowej zaburzeń słuchu, • w monitorowaniu funkcji nerwu słuchowego i pnia mózgu podczas zabiegów neurochirurgicznych, • w badaniach przesiewowych słuchu u noworodków i niemowląt.

Typy AEP ASSRs Auditory Steady-State Evoked Responses Słuchowe potencjały stanu ustalonego ABR Auditory Brainstem Response Potencjały wywołane pnia mózgu

Badanie ABR EEG ∑

Badanie ABR - stymulacja • Stymulacja: • trzask • toneburst • Przetwornik: • słuchawki audiologiczne • słuchawki wewnątrzuszne • wibrator kostny

Badanie ABR – zbieranie i uśrednianie danych Zarejestrowany sygnał EEG ulega uśrednieniu w celu wyeliminowania przypadkowych czynności mózgu.

Badanie ABR – analiza • Analiza ilościowa: • wartość latencji fal I, III i V • wartości interwałów między I-III, III-V, I-V • iloraz międzyuszny amplitud fal V • Analiza jakościowa: • obecność fal w odpowiedzi • kształt zapisu i powtarzalność

Badanie ABR – analiza

Badanie ABR - analiza

ABR – audiogram Próg słyszenia to najniższa intensywność tonu, przy której pacjent słyszy ton. Audiogram to wykres wartości progów słyszenia w funkcji częstotliwości tonów.

ABR – zalety Badanie przesiewowe oparte na metodzie ABR charakteryzuje się bardzo dużą czułością i specyficznością (ok. 98%). Możliwość wychwycenia innych patologii układu słuchowego (obecność guzów). Nieinwazyjność (z wyłączeniem narkozy u dzieci 1-4 letnich). Możliwość automatyzacji badania - brak interakcji z pacjentem. Rekonstrukcja audiogramów.

Badanie ASSRs Słuchowe potencjały stanu ustalonego (ASSRs - auditorysteady-stateevokedresponses) składają się z zarejestrowanych w mózgu zjawisk elektrycznych będących wynikiem stymulacji akustycznej, których widmo pozostaje stałe w czasie. Można je zaobserwować w sytuacji, gdy stymulacja akustyczna jest wysyłana do ucha z wystarczająco dużą częstością, aby elektryczne odpowiedzi mózgu na kolejne stymulacje łączyły się ze sobą. Potencjały będące wynikiem łączenia reakcji na stymulację, gdy układ dochodzi do stanu stabilnego, stają się słuchowymi potencjałami stanu ustalonego (John, Lins, Boucher i Picton, 1998).

Badanie ASSRs • Nie tylko czyste tony, ale również sinusoidalna modulacja amplitudowa lub częstotliwościowa ciągłego sygnału nośnego o stałej częstotliwości może być wykorzystana do wywołania słuchowych potencjałów stanu ustalonego. • Badanie ASSRs składa się z następujących elementów: • generowanie wieloskładnikowego bodźca słuchowego (modulowanego amplitudowo, AM2 i/lub częstotliwościowo), • rejestracja zjawisk elektrycznych w mózgu, będących odpowiedzią na bodziec, • wyświetlanie zebranych wyników i ich widma, • określenie, czy zarejestrowana aktywność mózgu będąca wynikiem stymulacji jest większa od szumu (tła) elektroencefalograficznego.

Badanie ASSRs EEG FFT F-Test (istotność)

Badanie ASSRs - stymulacja • Stymulacja: • wieloskładnikowe bodźce słuchowe (czyste tony zmodulowane AM i/lub FM) • Przetwornik: • słuchawki audiologiczne • słuchawki wewnątrzuszne • wibrator kostny

Badanie ASSRs - stymulacja Brak modulacji 1000 Hz 100 % AM (80 Hz) 50 % AM (80 Hz) 50 % FM 20 % FM 50% AM (80 Hz) 20 % FM

Badanie ASSRs - stymulacja 500 Hz (77 Hz) Stymulacja wynikowa 1000 Hz (85 Hz) 2000 Hz (93 Hz) 4000 Hz (101 Hz)

Badanie ASSRs – zbieranie danych Przyjmuje się, że region ślimaka pobudzany przez częstotliwość nośną (np. 1000 Hz) musi prawidłowo pracować, aby została wygenerowana odpowiedź na modulację (np. 85 Hz).

Badanie ASSRs – analiza dB HL 50 40 30 20 81 89 97 105 Częstotliwość (Hz)

0 0 20 20 40 40 60 60 80 80 100 100 120 120 Badanie ASSRs – audiogram dB HL 80 Ucho lewe dB HL 70 .5 1 2 4 kHz 60 50 Ucho prawe dB HL 40 30 ASSRs 70 80 90 100 110 Test behawioralny

Automatyzacja ABR Wzorzec „idealnej” odpowiedzi (zależny od wieku badanego) wraz z miarą przystawania do wzorca oraz warunkiem brzegowym.

Literatura • Osterhammel P. A.: “Otoemisja akustyczna”, Otolaryngologia polska, Tom VIII, Suplement No 15, 118-128, 1994. • Smurzyński J.: “Podstawy badań otoemisji akustycznej”, Audiofonologia, Tom VII, 5-18, 1995. • Śliwińska-Kowalska M., Sułkowski W., Murowaniecki Z.:“ Emisja otoakustyczna wywołana – badania u osób z prawidłowym słuchem”, Otolaryngologia polska, XLIX, 1, 46-56, 1995. • Kochanek K.: Ocena progu słyszenia za pomocą słuchowych potencjałów wywołanych pnia mózgu w zakresie częstotliwości 500–4000 Hz, Praca habilitacyjna, Warszawa, Wydawnictwa Akademii Medycznej w Warszawie, 2000 • Musiek F. E., Rintelmann W. F.: Contemporaryperspectivesinhearingassessment, Boston, Allyn and Bacon, 1999 • A. Pruszewicz (red.): Zarys audiologii klinicznej, Wydawnictwa Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego, Poznań 1999 • Stapells D. R., Oates P.: Estimation of thepure–tone audiogram by theauditorybrainstemresponse, a review. „Audiology & Neuro–Otology” 1997, 2, 5, 257–280

Dziękujemy za uwagę! Iwona Machowska Marketing & New Business ManagerTel. +48 600 375 376Email: iwona.machowska@codeconcept.pl Ul. Toszecka 101/22644-100 GliwiceTel. 48 32 23 00 290www.codeconcept.pl

Audiometria Elektrofizjologiczna Obiektywne Badanie Słuchu Gliwice, 24 marca 2009