KARTILYA NG KATIPUNAN

1. KARTILYA NG KATIPUNAN GROUP 1  Leslie Nicole De Castro Click to Edit Title Click to Edit Sub Title

2. ANG KATIPUNAN KKK – Kataastaasan Kagalang-galang na Katipunan nang manga Anak nang Bayan  • Itinatag nina Andres Bonifacio, Valentin Diaz, Teodoro Plata, Ladislao Diwa, Deodato Arellano, atbp. sa isang bahay sa Kalye Azcarraga, Tondo, Maynila noong Hulyo 7, 1892  • Layunin:            • Pulitikal: Mahiwalay ang Pilipinas sa Espanya            • Moral: Tanggalin ang kahinaan sa pagkatao at ang                              pagiging bulag na alagad ng relihiyon            • Sibiko: Protektahan ang mga mahirap at ang mga                                 inaapi

3. ANG KATIPUNAN 3 Namamahalang Grupo: • Kataastaasang Sanggunian                                            • Sangguniang Bayan                                            • Sangguniang Balangay  • Sangguniang Hukuman – DOJ ng Katipunan  • Paraan sa recruitment – Pyramid Scheme  • Hininto ni Bonifacio • Bagong patakaran: The more the merrier

4. ANDRES BONIFACIO • Ipinanganak sa Tondo, Manynila noong Nob. 30, 1863  • Natuto siyang magbasa at magsulat sa paaralan ni Guillermo Osmeña ng Cebu, ngunit huminto siya nang namatay ang kanyang mga magulang upang masuporta niya ang kanyang mga kapatid  • Nagtrabaho siya sa Fleming and Company, ngunit dahil mababa ang sweldo niya doon ay lumipat siya sa Fresell and Company

5. ANDRES BONIFACIO • Naimpluensiya siya ng mga binasa niyang libro:              • Noli me Tangere at El Filibusterismo ni Jose Rizal              • The Ruins of Palmyra              • Les Miserables ni Victor Hugo              • The Wandering Jew ni Eugene Sue              • Ang mga buhay ng mga Pangulo ng Estados Unidos              • Internasyonal na Batas              • Kodigong Sibil at Pamparusa              • Mga libro ukol sa rebolusyon sa Pransya • Naakit siya sa isang Monica, at sila’y naging mag-asawa. Ngunit, hindi ito nagtagal dahil namatay si Monica dulot ng ketong. 

6. ANDRES BONIFACIO • Noong 1892, ikinasal niya si Gregoria de Jesus (Lakangbini) sa Simbahan ng Binondo. Bukod dito, nagpakasal din sila batay sa mga ritwal ng Katipunan.  • Siya ang isa sa mga nagtatag ng Katipunan, at naging Supremo nito noong 1895  • Dahil doon, siya ang tinuturingang “Ama ng Rebolusyon”  • Pinatay siya, kasama ng kanyang kapatid na si Procopio, ni Hen. Lazaro Makapagal sa Bundok Tala noong Mayo 10, 1897

7. Emilio Jacinto • Siya’y ipinanganak noong Dis. 15, 1875 sa Tondo, Maynila  • Nag-aral siya sa Kolehiyo San Juan de Letran at sa Pamantasan ng Santo Tomas (UST)  • Sumali siya sa Katipunan; at, sa edad ng 18, siya ang naging pinakabatang miyembro ng kapatiran  • Sa Katipunan ay napilitan siyang magsalita ng Tagalog sa halip ng Espanyol kawayan o Pidgin Spanish 

8. Emilio Jacinto • Itinuring siyang “Utak ng Katipunan”  • Siya ang naging patnugot (editor) ng Kalayaan, ang opisyal na pahayagan ng Katipunan  • Siya ang may-akda ng Kartilla, Liwanag at Dilim, Pahayag, Ang Kasalanan ni Cain, Pagkatatag ng Pamahalaan sa Hukuman ng Silangan, at Samahan ng Bayan sa Pangangalakal  • Namatay siya noong Abril 16, 1899 sa Mahayhay, Laguna, dulot ng isang lagnat

9. ANG KARTILYA • Nilikha ni Emilio Jacinto  • Hango sa Cartilla, isang gabay para sa mga mag- aaral sa elementarya  • Nagsilbing gabay para sa mga miyembro ng Katipunan  • Binubuo ng 13 aral

10. I “Ang buhay na hindi ginugugol sa isang malaki at banal na kadahilanan ay kahoy (puno) na walang lilim, kundi (man) damong makamandag.” The life that is not consecrated to a lofty and reasonable purpose is a tree without a shade, if not a poisonous weed

11. II “Ang gawang magaling na nagbubuhat sa paghahambog o papipita sa sarili (paghahangad na makasarili), at hindi talagang nasang gumawa ng kagalingan, ay di kabaitan.”  To do good for personal gain and not for its own sake is not virtue.

12. III “Ang tunay na kabanalan ay ang pagkakawang- gawa, ang pag-ibig sa kapwa at ang isukat ang bawat kilos, gawa’t pangungusap sa talagang Katuwiran.” It is rational to be charitable and love one's fellow creature, and to adjust one's conduct, acts and words to what is in itself reasonable

13. IV “Maitim man o maputi ang kulay ng balat, lahat ng tao’y magkakapantay; mangyayaring ang isa’y hihigtan sa dunong, sa yaman, sa ganda; ngunit di mahihigtan sa pagkatao.” Whether our skin be black or white, we are all born equal: superiority in knowledge, wealth and beauty are to be understood, but not superiority by nature

14. V “Ang may mataas na kalooban, inuuna ang (dangal o) puri kaysa pagpipita sa sarili; ang may hamak na kalooban, inuuna ang pagpipita sa sarili sa puri.” The honorable man prefers honor to personal gain; the scoundrel, gain to honor.

15. VI “Sa taong may hiya, salita’y panunumpa.” To the honorable man, his word is sacred.

16. VII Huwag mong sayangin ang panahon; ang yamang nawala’y mangyayaring magbalik; ngunit panahong nagdaan nay di na muli pang magdadaan.”  Do not waste thy time: wealth can be recovered but not time lost.

17. VIII “Ipagtanggol mo ang inaapi; kabakahin (labanin)                                         ang umaapi.” Defend the oppressed and fight the oppressor before the law or in the field.

18. IX “Ang taong matalino’y ang may pag-iingat sa bawat sasabihin; matutong ipaglihim ang dapat ipaglihim.”  The prudent man is sparing in words and faithful in keeping secrets.

19. X “Sa daang matinik ng buhay, lalaki ang siyang patnugot ng asawa at mga anak; kung ang umaakay ay tungo sa sama, patutunguhan ng inaakay ay kasamaan din.”  On the thorny path of life, man is the guide of woman and the children, and if the guide leads to the precipice, those whom he guides will also go there.

20. XI “Ang babae ay huwag mong tingnang isang bagay na libangan lamang, kundi isang katuwang at karamay (ng lalaki) sa mga kahirapan nitong buhay; gamitin mo nang buong pagpipitagan ang kanyng (pisikal na) kahinaan, alalahanin ang inang pinagbuhutan at nag-iwi sa iyong kasanggulan.”  Thou must not look upon woman as a mere plaything, but as a faithful companion who will share with thee the penalties of life; her (physical) weakness will increase thy interest in her and she will remind thee of the mother who bore thee and reared thee.

21. XII “Ang di mo ibig gawin sa asawa mo, anak at kapatid, ay huwag mong gagawin sa asawa, anak at kapatid ng iba.”  What thou dost not desire done unto thy wife, children, brothers and sisters, that do not unto the wife, children, brothers and sisters of thy neighbor.

22. XIII  “Ang kamahalan ng tao’y wala sa pagkahari, wala sa tangos ng ilong at puti ng mukha, wala sa pagkaparing kahalili ng Diyos, wala sa mataas na kalagayan sa balat ng lupa: wagas at tunay na mahal na tao, kahit laking gubat at walang nababatid kundi sariling wika, yaong may magandang asal, may isang pangungusap, may dangal at puri, yaong di nagpaaapi’t di nakikiapi; yaong marunong magdam-dam at marunong lumingap sa bayang tinubuan.” 

23. Man is not worth more because he is a king, because his nose is aquiline, and his color white, not because he is a *priest, a servant of God, nor because of the high prerogative that he enjoys upon earth, but he is worth most who is a man of proven and real value, who does good, keeps his words, is worthy and honest; he who does not oppress nor consent to being oppressed, he who loves and cherishes his fatherland, though he be born in the wilderness and know no tongue but his own.

24. XIV “Paglaganap ng mga aral na ito, at maningning na sisikat ang araw ng mahal na kalayaan dito sa kaaba-abang Sangkapuluan at sabungan ng matamis niyang liwanag ang nangagkaisang magkakalahi’t magkakapatid, ng liwanag ng walang katapusan, ang mga ginugol na buhay, pagod, at mga tiniis na kahirapa’y labis nang matutumbasan.” 

25. When these rules of conduct shall be known to all, the longed-for sun of Liberty shall rise brilliant over this most unhappy portion of the globe and its rays shall diffuse everlasting joy among the confederated brethren of the same rays, the lives of those who have gone before, the fatigues and the well-paid sufferings will remain. If he who desires to enter (the Katipunan) has informed himself of all this and believes he will be able to perform what will be his duties, he may fill out the application for admission.

26. THANK YOU!