UCZEŃ NIESŁYSZĄCY W SYSTEMIE EDUKACJI

1. UCZEŃ NIESŁYSZĄCYW SYSTEMIE EDUKACJI

2. Ustawa o systemie oświaty • System oświaty zapewnia uczniom niesłyszącym: • wczesne wspomaganie rozwoju dzieckaod chwili wykrycia niepełnosprawności do rozpoczęcia nauki w szkole • możliwość pobierania naukiwewszystkich typach szkół zgodnie z ich indywidualnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi oraz predyspozycjami • realizowanie zindywidualizowanego procesu kształcenia, form i programów nauczania oraz zajęć rewalidacyjnych

3. Zespół wczesnego wspomagania rozwoju pedagog posiadający kwalifikacje odpowiednie do rodzaju niepełnosprawności dziecka, w szczególności: oligofrenopedagog, tyflopedagog lub surdopedagog psycholog logopeda inni specjaliści — w zależności od potrzeb dziecka i jego rodziny

4. Zadania zespołu • Ustalenie kierunków i harmonogramu wczesnego wspomagania rozwoju. • Nawiązanie współpracy z podmiotem leczniczym lub ośrodkiem pomocy społecznej w celu zapewnienia rehabilitacji, terapii lub innych form pomocy. • Opracowanie i realizacja indywidualnego programu wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. • Program może uwzględniać naukę języka migowego. • Analizowanie skuteczności pomocy, wprowadzanie zmian do indywidualnego programu WWR, planowanie dalszych działań. 4

5. Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego • Kształcenie specjalne organizowanie jest na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego. • Orzeczenie wydawane jest na wniosek rodziców lub opiekunów prawnych dziecka przez zespół orzekający działający w publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, wskazanej przez właściwego kuratora oświaty. • Orzeczenie zawiera: • diagnozę poziomu rozwoju dziecka • zalecane formy kształcenia • formy rewalidacji – może wskazywać potrzebę nauki języka migowego • formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

6. Zapewnienie dziecku/uczniowi kształcenia specjalnego • szkoła specjalna, ośrodek, szkoła ponadgimnazjalna - starosta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dzieckaposiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego • przedszkole, w tym specjalne, szkoła podstawowa lub gimnazjum - ogólnodostępne lub integracyjne - jednostka samorządu terytorialnego właściwa ze względu na miejsce zamieszkania dziecka, do której zadań własnych należy prowadzenie przedszkoli lub szkół

7. Finansowanie kształcenia specjalnego • Subwencjaoświatowa na dzieci niepełnosprawne, w tym niesłyszące, objęte wychowaniem przedszkolnym. • Dodatkowo zwiększona subwencjaoświatowa na uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym: • P41 = 0,84 - dla dzieci objętych wczesnym wspomaganiem rozwoju • P31 = 4,00 - dla dzieci niesłyszących, słabosłyszących w przedszkolach • P4 = 3,60 - dla uczniów niesłyszących, słabosłyszących • P5 = 9,50 - dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi • P6 = 0,80 - dodatkowo dla niepełnosprawnych uczniów • w oddziałach integracyjnych w szkołach • podstawowych, gimnazjach, szkołach ponadgimnazjalnych •  P33 = 0,50 - dodatkowo dla wychowanków internatów i burs, będących uczniami szkół specjalnych

8. Kształcenie specjalnedzieci i młodzieży niesłyszących • może być organizowane: • we wszystkich typach szkół: • w szkołach podstawowych • w gimnazjach • w szkołach ponadgimnazjalnych • we wszystkich rodzajach przedszkoli i szkół: • ogólnodostępnych • ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi • ogólnodostępnych z oddziałami specjalnymi • integracyjnych • specjalnych • oraz w ośrodkach: • specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych • specjalnych ośrodkach wychowawczych • ośrodkach rewalidacyjno-wychowawczych Decyzja dotycząca rodzaju szkoły/ośrodka należy do rodzica dziecka!

9. System Informacji Oświatowej - rok szkolny 2012/2013 • 2564 dzieci i młodzieży niesłyszących było objętych kształceniem specjalnym • uczniowie niesłyszący uczęszczali do 656przedszkoli iszkół • wydano 2 552 orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego dla uczniów niesłyszących

10. Uczeń niepełnosprawny w szkole • Uczniowi niepełnosprawnemu każda szkoła (ogólnodostępna, integracyjna i specjalna) zapewnia: • obowiązkowe i dodatkowe zajęcia edukacyjne • zajęcia rewalidacyjne • pomoc psychologiczno-pedagogiczną • w tym w szczególności: • realizację zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego • odpowiednie warunki do nauki, sprzęt specjalistyczny i środki dydaktyczne • realizację programu nauczania oraz programu wychowawczego i profilaktyki z wykorzystaniem odpowiednich form i metod pracy • integrację ze środowiskiem rówieśniczym • przygotowanie uczniów do samodzielności w życiu dorosłym • pomoc rodzicom uczniów w zakresie doskonalenia umiejętności niezbędnych we wspieraniu rozwoju ich dzieci

11. Uczeń niepełnosprawny w szkole • Indywidualizacja procesu kształcenia uczniów: • Prawo do wydłużonego procesu kształcenia - do ukończenia przez ucznia:18 roku życia - w przypadku szkoły podstawowej21 roku życia - w przypadku gimnazjum24 roku życia - w przypadku szkoły ponadgimnazjalnej • możliwość przedłużenia okresu kształceniana każdym etapie edukacyjnym – dla uczniów niepełnosprawnych • dostosowanie wymagań edukacyjnychdo indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego • realizacja indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych

12. Liczebność oddziałów • Zmniejszona liczba uczniów wprzedszkolach i szkołach (oddziałach): • integracyjnych: od 3 do 5 uczniów niepełnosprawnych, przy liczebności wszystkich uczniów od 15-20 • specjalnych: od 6 do 8 uczniów w oddziale dla dzieci niesłyszących i słabosłyszących

13. Dodatkowy nauczyciel • W celu współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych zatrudnia się dodatkowo nauczycieli posiadających kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej: • w przedszkolach i szkołach oraz oddziałach integracyjnych – obligatoryjnie • w przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych - za zgodą organu prowadzącego

14. Podstawa programowa kształcenia ogólnego: określona została w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego poszczególnych typach szkół odrębna podstawa została określona dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym i znacznym treści podstawy uwzględniane są podczas realizacji indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych opracowywanych dla uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym dzieci i młodzież z upośledzeniem umysłowym w stopniu głębokim realizują obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązek szkolny i obowiązek nauki przez udział w zajęciach rewalidacyjno-wychowawczych organizowanych dla nich przez przedszkola, szkoły i placówki oświatowe. Uczeń niepełnosprawny, niedostosowany społecznie i zagrożony niedostosowaniem społecznym w szkole

15. Podstawa programowa • w podstawie programowej wskazano, że szkoła oraz poszczególni nauczyciele podejmują działania mające na celu zindywidualizowane wspomaganie rozwoju każdego ucznia, stosownie do jego potrzeb i możliwości • uczniom z niepełnosprawnościami, w tym uczniom niesłyszącym, nauczanie dostosowuje się do ich możliwości psychofizycznych oraz tempa uczenia się

16. Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny • zakres dostosowania wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia • rodzaj i zakres zintegrowanych działań nauczycieli i specjalistów prowadzących zajęcia z uczniem, w tym w przypadku ucznia niepełnosprawnego – zakres działań o charakterze rewalidacyjnym • formy i metody pracy z uczniem • formy i okres udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz wymiar godzin, w którym poszczególne formy pomocy będą realizowane • działania wspierające rodziców ucznia oraz zakres współdziałania z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym poradniami specjalistycznymi, placówkami doskonalenia nauczycieli, organizacjami pozarządowymi oraz innymi instytucjami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży • zajęcia rewalidacyjne oraz inne zajęcia odpowiednie ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne ucznia • zakres współpracy nauczycieli i specjalistów z rodzicami uczniów

17. Sprawdzian i egzaminy zewnętrzne, egzaminy eksternistyczne • dostosowanie warunków i formysprawdzianu i egzaminów zewnętrznych dla uczniów niesłyszących • dostosowanie warunków i formy przeprowadzania egzaminów eksternistycznych do potrzeb i możliwości osób niesłyszących

18. Systemowe wsparcie przedszkoli, szkół i placówek • System kompleksowego wspomagania przedszkoli, szkół i placówek: • - poradnie psychologiczno-pedagogiczne • placówki doskonalenia nauczycieli • biblioteki pedagogiczne. • Wspomaganie będzie: • blisko przedszkola, szkoły i placówki, a więc towarzyszyć będzie konkretnej jednostce w całym procesie doskonalenia, od diagnozy potrzeb po monitorowanie efektów wprowadzonych zmian • pracować na potrzeby przedszkola, szkoły i placówki, czyli dopasowywać ofertę i przebieg procesu doskonalenia do aktualnych potrzeb konkretnej jednostki • wykorzystywać potencjał różnych instytucji,które świadczą usługi na rzecz doskonalenia pracy nauczycieli.

19. Dofinansowanie podręczników szkolnych i książek pomocniczych dla uczniów niesłyszących • „Wyprawka szkolna” - dofinansowanie do podręczników szkolnychdostępnych na rynku • dla uczniów niesłyszących bez kryterium dochodowego, na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego

20. Systemowe wsparcie nauczycieli • Projekt systemowyPodniesienie efektywności kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi realizowany w okresie 03.2010-12.2011 przez Departament Zwiększania Szans Edukacyjnych w partnerstwie z Akademią Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. • W ramach projektu do wszystkich przedszkoli, szkół i placówek trafiły materiały dydaktyczne dla dyrektorów, nauczycieli i rodziców, pomagające w pracy z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym: • Model pracy z uczniem niesłyszącym lub słabosłyszącym:http://www.scholaris.pl/frontend,4,1029915.html • Materiały dostępne:www.scholaris.pl

21. Konkursy na realizację zadania publicznego • 2013: Projekty promujące i upowszechniające działania z obszaru bezpiecznego i efektywnego funkcjonowania uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w szkołach ogólnodostępnych i integracyjnych, wspierające indywidualizację kształcenia oraz kształtowanie przyjaznego i bezpiecznego klimatu społecznego w szkole • Cel: upowszechnianie działań umożliwiających bezpieczne i efektywne funkcjonowanie w ogólnodostępnych i integracyjnych szkołach podstawowych i gimnazjach uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym niepełnosprawnych, przewlekle chorych, niedostosowanych społecznie czy zagrożonych niedostosowaniem społecznym, co sprzyjać będzie rozszerzaniu wymiaru włączenia społecznego tych uczniów w społeczność szkolną poprzez rozwijanie potencjału wynikającego z różnorodności oraz umiejętności rozwiązywania trudności bez agresji i przemocy jako alternatywy do działań powodujących wykluczenie i izolację jednostek. • BIP MEN - zakładka „Zadania publiczne/2013”: http://bip.men.gov.pl/index.php?option=com_content&view=section&layout=blog&id=6&Itemid=17

22. Nauka polskiego języka migowego jest możliwa: • w ramach zajęć rewalidacyjnych • w ramach zajęć realizujących potrzeby i zainteresowania uczniów z uwzględnieniem art. 42 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela • jako dodatkowych zajęć edukacyjnych,dla których nie została ustalona podstawa programowa, lecz program nauczania tych zajęć zostaje włączony do szkolnego zestawu programów nauczania - na podstawie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych z dnia 12 lutego 2002 r. oraz 7 lutego 2012 r. (§ 2 ust. 1 pkt 5 lit. b i § 3) • Organ prowadzący szkołę, na wniosek dyrektora szkoły, może przyznać do 3 godzin tygodniowo dla każdego oddziału (grupy międzyoddziałowej lub grupy międzyklasowej) w danym roku szkolnym na realizację ww. zajęć. • Dodatkowe zajęcia edukacyjne dyrektor szkoły może wprowadzić do szkolnego planu nauczania po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej i rady rodziców, a w przypadku ich wprowadzenia, udział uczniów w tych zajęciach jest obowiązkowy.

23. Możliwość nauki języka migowego dla nauczycieli • Art. 70a Karty Nauczyciela: • sposób finansowania placówek doskonalenia nauczycieli • wysokość, usytuowanie i sposób wydatkowania środków przeznaczanych corocznie na dofinansowanie doskonalenia zawodowego nauczycieli • dysponenci środków • Środki na dofinansowanie doskonalenia zawodowego nauczycieli wyodrębnia się w budżetach: • organów prowadzących szkoły • budżetach wojewodów, którymi dysponują w imieniu wojewodów kuratorzy oświaty • budżecie ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania. • Ze ww. środków dofinansowuje się m.in.: • organizację doradztwa metodycznego dla nauczycieli, • organizację szkoleń i warsztatów metodycznych, przygotowanie materiałów szkoleniowych i informacyjnych, • opłaty za kształcenie pobierane przez szkoły wyższe, zakłady kształcenia nauczycieli oraz koszty przejazdów związanych z tym kształceniem. • wieloletnie plany doskonalenia zawodowego nauczycieli • program rozwoju szkoły lub placówki • potrzeby kadrowe • plany rozwoju zawodowego poszczególnych nauczycieli

24. Dziękuję za uwagę Elżbieta Neroj Naczelnik Wydziału Specjalnych Potrzeb Edukacyjnych Departament Zwiększania Szans Edukacyjnych Elzbieta.Neroj@men.gov.pl tel. 22 34 74 210