Διήμερο Εκπαιδευτικού Ενδοσχολική Επιμόρφωση Φιλολόγων

1. Διαφοροποιημένη διδασκαλία στη Νεοελληνική γλώσσα Παραδείγματα εφαρμογής:3η ΕνότηταΓ ΄Γυμνασίου Διήμερο Εκπαιδευτικού Ενδοσχολική Επιμόρφωση Φιλολόγων Γυμνάσιο Φανερωμένης, Λάρνακα, 21 Ιανουαρίου 2015 • Δημιουργία:Χριστίνα Μανώλη, Φιλόλογος • Επιμέλεια: Γεωργία Κούμα, ΕΜΕ Φιλολογικών Μαθημάτων, • Συντονίστρια Ομάδας Γλώσσας

2. ΔΟΜΗ • Διαφοροποιημένη διδασκαλία • Εφαρμογές στο γλωσσικό μάθημα • Βιβλιογραφία • Ηλεκτρονικές διευθύνσεις

3. Τι είναι η διαφοροποιημένη διδασκαλία; «Ο διδάσκων προσαρμόζει και τροποποιεί τη διδασκαλία του, ώστε να ανταποκρίνεται στα διαφορετικά επίπεδα ετοιμότητας, στους διαφορετικούς τρόπους που μαθαίνουν και στα διαφορετικά ενδιαφέροντα των μαθητών του. Η προετοιμασία και ο σχεδιασμός διαφορετικών τρόπων θα βοηθήσουν τον μαθητή να κατανοεί και να δείχνει τι έμαθε». Carol Ann Tomlison

4. Γιατί να εφαρμόσω τη διαφοροποιημένη διδασκαλία; • Για να βοηθήσω τους μαθητές μου να μάθουν: • Πώς να μαθαίνουν. • Πώς να σκέφτονται. • Για να ενισχύσω την αυτοεκτίμησή τους (Βαλιαντή, 2011). • Για να ανταποκριθώ στις ανάγκες όλων των μαθητών (αδύνατων, χαρισματικών, παιδιών με ειδικές ανάγκες, αλλόγλωσσων κ.ά.)

5. Προϋποθέσεις εφαρμογής διαφοροποιημένης διδασκαλίας Ο/Η διδάσκων/ουσα: • Να έχει θετική στάση για τη διαφοροποιημένη διδασκαλία. • Να αφιερώνει χρόνο (στην αρχή) για να προετοιμάσει τη διδασκαλία του/της. • Να γνωρίζει καλά το αντικείμενό του/της. • Να γνωρίζει τη βιογραφία, τα ενδιαφέροντα των μαθητών του/της. • Να σχεδιάζει τη διδασκαλία με τρόπο που να υποστηρίζει τη διαφοροποίηση. • Να επιδιώκει τον διαρκή αναστοχασμό και την αξιολόγηση.

6. Προετοιμάζοντας τη διδασκαλίαΣτάδιο 1(Κουτσελίνη 2008) Ο/Η διδάσκων/ ουσα λαμβάνει υπόψη του: • Το επίπεδο ετοιμότητας, τα ενδιαφέροντα, το μαθησιακό προφίλ των μαθητών του/της. Καθορίζει: • Τον σκοπό του μαθήματος/ ενότητας • Τις πυρηνικές γνώσεις προαπαιτούμενες γνώσεις βασικές γνώσεις • Τις μετασχηματιστικές γνώσεις (αφορούν τους πολύ καλούς μαθητές) Μετατρέπονται σε δραστηριότητες Ο/Η διδάσκων/ουσα επιλέγει μέθοδο και αποφασίζει την οργάνωση της τάξης και ενημερώνει τους μαθητές για τη φιλοσοφία της εργασίας της διαφοροποιημένης διδασκαλίας.

7. Στάδιο 2(II) • Επιλογή εναλλακτικών τρόπων οργάνωσης: • Ιεράρχηση δραστηριοτήτων. Εργασία εξατομικευμένα και σε ομάδες μικτής ικανότητας. Δίνεται χρόνος για εξατομικευμένη εργασία και στη συνέχεια, η ομάδα συζητά και ελέγχει τις δύο πρώτες δραστηριότητες. • Ιεράρχηση ασκήσεων και εξατομικευμένη εργασία. Επιλύονται στην ολομέλεια δραστηριότητες με στόχο την επαναδιδασκαλία, αν χρειάζεται. • Διεξάγονται μικρές διερευνήσεις στις προαπαιτούμενες γνώσεις σε συνδυασμό εξατομικευμένης εργασίας και εργασίας στην ολομέλεια ή με τη μέθοδο της ιδεοθύελλας.

8. Στάδιο 2(IIΙ) Β. Οι μαθητές εργάζονται με συνεργατικές δραστηριότητες στις πυρηνικές γνώσεις • Ανάθεση εργασιών ανάλογα με το επίπεδο των μαθητών και ανάθεση εργασίας σε ομάδες μικτής ικανότητας. • Ιεραρχημένα υλικά με όλα τα επίπεδα γνώσεων και τις μαθησιακές προτιμήσεις και χρησιμοποίηση συνεργατικών μεθόδων.

9. Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Γυμνασίου Ενότητα 3: Είμαστε όλοι ίδιοι. Είμαστε όλοι διαφορετικοί. Θέμα: Ρατσισμός

10. Σκοπός • Γενικός: Οι μαθητές να ενημερωθούν και να ευαισθητοποιηθούν στο θέμα του ρατσισμού, έτσι ώστε να αποδέχονται τους γύρω τους. Nα γίνουν κριτικοί αναγνώστες/ακροατέςκαι καλύτεροι χειριστές του λόγου. • Ειδικός: Οι μαθητές να μάθουν για τις ευθείες και πλάγιες ερωτήσεις και να μπορούν να μετατρέπουν τον ευθύ σε πλάγιο λόγο. και το αντίστροφο.

11. Προαπαιτούμενες γνώσεις και δεξιότητες (Συντακτικό φαινόμενο) Οι μαθητές: • Να διακρίνουν τα μέρη του λόγου. • Να γνωρίζουν τους χρόνους των ρημάτων, τις εγκλίσεις, τις αντωνυμίες, τους χρονικούς και τοπικούς προσδιορισμούς και να τα χρησιμοποιούν ορθά και συνειδητά στον λόγο. • Να διακρίνουν τις κύριες από τις δευτερεύουσες προτάσεις και τις ονοματικές από τις επιρρηματικές.

12. Βασικές γνώσεις και δεξιότητες (Ι) Οι μαθητές: • Να συνειδητοποιήσουν την έννοια του ρατσισμού. • Να διακρίνουν τις μορφές, τα αίτια και τις συνέπειες του φαινομένου του ρατσισμού. • Να ευαισθητοποιηθούν απέναντι σε συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες που υπόκεινται σε ρατσιστικές εκδηλώσεις. • Να αποβάλουν πιθανές ρατσιστικές συμπεριφορές και να βοηθούν συνειδητά τους άλλους στην υιοθέτηση ορθής συμπεριφοράς. • Να παράγουν συνεχή προφορικό και γραπτό λόγο, με θέμα το φαινόμενο του ρατσισμού.

13. Βασικές γνώσεις και δεξιότητες(Συντακτικό φαινόμενο) (ΙΙ) Οι μαθητές: • Να κατανοούν τη λειτουργία της ευθείας ερώτησης, τα ρήματα εξάρτησης και τον συντακτικό ρόλο των πλαγίων ερωτήσεων. • Να συστηματοποιούν τις γνώσεις που αφορούν τις ευθείες και πλάγιες ερωτήσεις, ώστε να αποκτήσουν γλωσσική επάρκεια για την κατανόηση των αποχρώσεων του λόγου. • Να αντιληφθούν τις διαφορές ανάμεσα στον ευθύ και πλάγιο λόγο, βελτιώνοντας την επικοινωνιακή τους ικανότητα.

14. Μετασχηματιστικές γνώσεις και δεξιότητες Οι μαθητές: • Να καλλιεργήσουν την κριτική τους σκέψη μέσα από διάφορες δραστηριότητες (π.χ. κατασκευή ιστολογίου).

15. Παραδείγματα εφαρμογής

16. Δελτίο εισόδου (Ι) Προβολή ταινίας: Τα γυαλιά της διαφορετικότητας Πρόγραμμα: «Είμαστε όλοι πολίτες» Επιχορήγησης ΜΚΟ του ΕΟΧ για την Ελλάδα. Στόχος της ταινίας είναι η αποδοχή της διαφορετικότητας. https://www.youtube.com/watch?v=IaW8e9uNDsM Διάρκεια: 2. 20΄ Ημερ. ανάρτησης: 20-09-14 Παράδειγμα Οι μαθητές απαντούν έναν μικρό αριθμό ερωτημάτων ανοικτού/ κλειστού τύπου. Μπορούν να δοθούν στην αρχή (έλεγχος προαπαιτούμενων γνώσεων, δεξιοτήτων). Μπορούν να γίνουν στο τετράδιο, σε μικρές κόλλες, σε post it.

17. Δελτίο εισόδου (ΙΙ) Ερωτήματα (ενδεικτικά) • Ποιο είναι το θέμα της ταινίας; • Ποιοι είναι οι αόρατοι άνθρωποι; • Ποιος πιστεύετε ότι είναι ο στόχος της; Σας έπεισε; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. • Να γράψετε σε δύο-τρεις προτάσεις πώς αντιλαμβάνεστε την κάθε μία από τις πιο κάτω έννοιες: διαφορετικότητα, ρατσισμός, μετανάστης, πρόσφυγας, μειονότητα

18. Ρουτίνα εργασίας μαθητών (Ι) • Ατομικά-ομαδικά • (ανά δύο)-ολομέλεια. Παράδειγμα Από το σχολικό εγχειρίδιο… Κείμενο 1 Ο ρατσισμός όπως τον εξήγησα στην κόρη μου (σ.46) Οι μαθητές απαντούν έναν αριθμό ερωτήσεων κατανόησης. Στη συνέχεια, καλούνται να συζητήσουν τις απαντήσεις τους με το άλλο μέλος της ομάδας τους. Ανακοινώνονται τα αποτελέσματα στην ολομέλεια και διεξάγεται συζήτηση. Κατά την ανακοίνωση αποτελεσμάτων δίνεται η επιλογή της τεχνικής του «κρυφού αριθμού». Η κάθε ομάδα αποφασίζει κρυφά να δώσει αριθμούς στα μέλη της. Ο διδάσκων φωνάζει τυχαία έναν αριθμό ο οποίος ορίζει στην ουσία τον εκπρόσωπο της κάθε ομάδας.

19. Ρουτίνα εργασίας μαθητών (ΙΙ) Επιπρόσθετες ερωτήσεις (ενδεικτικά) • Ποιος είναι ο συντάκτης του κειμένου; • Ποιοι συνομιλούν; Από πού το καταλάβατε; • Να καταγράψετε τις άγνωστες λέξεις και στη συνέχεια, να τις εντοπίσετε στο λεξικό που σας δίνεται ή στην ιστοσελίδα: http://www.greek-language.gr Στη συνέχεια, να γράψετε μία πρόταση για κάθε λέξη, φροντίζοντας ώστε να φαίνεται η σημασία της. • Το Φύλλο εργασίας μπορεί να περιλαμβάνει διαφορετικές ερωτήσεις ( ή κάποιες με διαφορετική διατύπωση) σε κάθε ομάδα, ανάλογα με το επίπεδο μαθησιακής ετοιμότητας των μαθητών σας.

20. Ρουτίνα εργασίας μαθητών (ΙΙΙ) Επιπρόσθετες ερωτήσεις (ενδεικτικά) • Ποιο είναι το θέμα του κειμένου; • Να εντοπίσετε στο κείμενο 8-10 λέξεις/ εκφράσεις μέσα από τις οποίες αποδίδεται το νόημά του. • Να δώσετε ένα παράδειγμα ρατσιστικών αντιλήψεων μέσα από το κείμενο. • Ρατσιστής γίνεσαι ή γεννιέσαι; Ποια είναι η άποψη του πατέρα στο κείμενο; Συμφωνείτε ή όχι; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. • Σας έπεισαν οι εξηγήσεις που δίνει ο πατέρας στην κόρη του; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. • Να φανταστείτε τη συνέχεια της συζήτησης (60-70 λέξεις).

21. Ασύγχρονη εργασία μαθητών (Ι) • Εργάζονται όλοι οι μαθητές στις ίδιες δραστηριότητες, αλλά με διαφορετική ταχύτητα. • Όσοι ολοκληρώνουν, προχωρούν στην επόμενη άσκηση που μπορεί να ανταποκρίνεται στο δικό τους επίπεδο ετοιμότητας. • Ανακοινώνονται οι απαντήσεις. • Διεξάγεται σύντομη συζήτηση και στη συνέχεια, ο κάθε μαθητής συνεχίζει από το σημείο που σταμάτησε.

22. Ασύγχρονη εργασία μαθητών (ΙΙ) Κείμενο: ΟΗΕ: Ρατσισμό, ανισότητα και στίγμα αντιμετωπίζουν παγκοσμίως όσοι κατάγονται από την Αφρική Ερωτήσεις για την κατανόηση του κειμένου • Ποιος είναι ο τίτλος του κειμένου; • Πού είναι δημοσιευμένο και τι είδους κείμενο είναι; • Ποιο θέμα πραγματεύεται το κείμενο; • Ποιος είναι ο σκοπός για τον οποίο γράφτηκε; Νομίζετε ότι ο συγγραφέας τον πέτυχε; • Ποια μορφή ρατσισμού πραγματεύεται ο συγγραφέας; • Σε ποια πληθυσμιακή ομάδα αναφέρεται; • Ποια μέτρα προτείνονται με σκοπό την καταπολέμηση του ρατσισμού για αυτή την ομάδα;

23. Μαθησιακό στήριγμα Παράδειγμα Στόχος: Η συγγραφή περίληψης Ο/Η διδάσκων/ουσα δίνει λέξεις/ φράσεις, τις οποίες θα χρησιμοποιήσει ο μαθητής που χρειάζεται ενίσχυση για να γράψει την περίληψη του κειμένου. Ο διδάσκων παρέχει μέσα, βοηθητικό υλικό έτσι ώστε να κατακτήσουν οι μαθητές τη νέα γνώση.

24. Αλληλοδιδασκαλία (Ι) Πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις Η δραστηριότητα διεξάγεται σε αίθουσα με υπολογιστές. Οι μαθητές σε ομάδες των τριών επισκέπτονται την πιο κάτω ιστοσελίδα: http://www.taxidifygis.org.cy/game_cy.html(Μέσα από το παιχνίδι βιώνουν την εμπειρία να είναι κάποιος πρόσφυγας). Ο ένας αναλαμβάνει τον ρόλο του μαθητή-παίχτη. Ο δεύτερος τον ρόλο του αγοραστή και ο τρίτος τον ρόλο του δημιουργού του παιχνιδιού. Οι μαθητές οι οποίοι κατέχουν συγκεκριμένες γνώσεις ή δεξιότητες ορίζονται ως «ειδικοί» να διδάξουν, να καθοδηγήσουν τους συμμαθητές τους.

25. Αλληλοδιδασκαλία(ΙΙ) Πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις Οι μαθητές (σε ομάδες των τριών) καλούνται να γράψουν μία συνέντευξη στην οποία ο προτιθέμενος αγοραστής θα υποβάλλει ερωτήσεις στον μαθητή-παίχτη. Στη συνέχεια, θα μεταφέρουν τις ερωτήσεις έμμεσα (σε πλάγιες ερωτηματικές) προς τον δημιουργό, ο οποίος ζήτησε από τον μαθητή-παίχτη να του αναφέρει τι λέχθηκε έτσι ώστε να εξακριβώσει την εγκυρότητα των πληροφοριών που δόθηκαν στον προτιθέμενο αγοραστή.

26. Αλληλοδιδασκαλία (ΙΙΙ) Πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις Οι μαθητές καλούνται να συζητήσουν και να εντοπίσουν τα ρήματα εξάρτησης, τη λειτουργία, τον τρόπο εισαγωγής των προτάσεων, τη μορφή και τον συντακτικό τους ρόλο. Κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας ο διδάσκων συμβουλεύει, καθοδηγεί, παρέχει στήριξη σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο. Νοητικό στήριγμα Ο διδάσκων στηρίζει (για παράδειγμα με έναν σελιδοδείκτη) τους μαθητές που χρειάζονται να ξαναθυμηθούν τον συντακτικό ρόλο των ονοματικών προτάσεων.

27. *Μεταφορά σκηνής από την ταινία «Ο Λαθρεπιβάτης» του PepeDanquart σε γραπτό κείμενο. Παράδειγμα για τον ευθύ και πλάγιο λόγο (1) Οι μαθητές (ανά δύο) καλούνται να διαβάσουν τον μονόλογο της ηλικιωμένης Γερμανίδας*. Αφού κατανοήσουν το κείμενο, να φανταστούν ότι είναι ένας από τους επιβάτες του τραμ και να μεταφέρουν τα λόγια (ή επιλεγμένες προτάσεις) της κυρίας στον δημοσιογράφο μιας εφημερίδας, σ’ έναν φίλο τους και στον Φιλόλογό τους.

28. Παράδειγμα για τον ευθύ και πλάγιο λόγο (2) Ο μαθητής με υψηλό επίπεδο ετοιμότητας «διδάσκει», βοηθά τον μαθητή με χαμηλό επίπεδο ετοιμότητας. Οι μαθητές θα καταγράψουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με τις αλλαγές που έκαναν, έτσι ώστε να αντιληφθούν τις συντακτικές, σημασιολογικές και υφολογικές αλλαγές για κάθε περίσταση επικοινωνίας.

29. Εργασία αγκυροβολίας Παραδείγματα: • Ερωτήσεις κατανόησης • Ασκήσεις εμπέδωσης στο συντακτικό φαινόμενο • Λεξιλογικές ασκήσεις • Σιωπηρή ανάγνωση ενός άρθρου, κόμικ μικρής έκτασης κ.ά.) Είναι δραστηριότητες ανοικτού τύπου, τις οποίες μπορούν να επιλέξουν οι μαθητές σε συνεργασία με τον διδάσκοντα. Έχουν τον χαρακτήρα της εξάσκησης, της εμπέδωσης για κάποιους, ενώ για άλλους μπορεί να είναι πιο σύνθετες.

30. Σταθμοί εργασίας • Παράδειγμα Δημιουργία ψηφιακής αφίσας, ψηφιακού κόμικ για τον ρατσισμό. Οι μαθητές παράγουν «πραγματικά» κείμενα. Ενημερώνονται ότι θα δημοσιευθούν στην ιστοσελίδα του σχολείου τους στις 21 Μαρτίου, Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Ρατσισμού και των Διακρίσεων. Είναι διαφορετικά σημεία στην τάξη. Μετά το τέλος της διδασκαλίας οι μαθητές μετακινούνται σε συγκεκριμένα σημεία στην τάξη και εργάζονται ομαδικά.

31. Η γωνιά των λέξεων (Ι) (Κέντρα μάθησης ,τα οποία δίνουν έμφαση στη γλωσσική καλλιέργεια). Παράδειγμα: Οι μαθητές εργάζονται ατομικά ή σε μικρές ομάδες, για να συνθέσουν ένα λήμμα λεξικού, με βάση ένα πρότυπο το οποίο εμπεριέχει ερμηνεία, μορφολογικές, σημασιολογικές πληροφορίες και παραδείγματα. Στο τέλος κάθε λήμματος μπορούν να προσθέσουν τη σημασία της λέξης στη μητρική τους γλώσσα.

32. Η γωνιά των λέξεων (ΙΙΙ) • Ο/Η Φιλόλογος καθοδηγεί, προτρέπει τους μαθητές να μελετήσουν έντυπα και ηλεκτρονικά λεξικά. Επιμελείται, παρέχει ανατροφοδότηση. • Απώτερος στόχος είναι η συγγραφή «Λεξικού της τάξης». Οι μαθητές θα το εμπλουτίζουν και θα ανατρέχουν όποτε επιθυμούν κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς. Το λεξικό μπορεί να αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του σχολείου.

33. Η γωνιά των πολιτισμών (Κέντρα μάθησης τα οποία δίνουν έμφαση στη γλωσσική καλλιέργεια) Παράδειγμα • Οι μαθητές μελετούν κείμενα (έντυπη/ηλεκτρονική μορφή). • Το υλικό ταξινομείται σε φακέλους με βάσει το κειμενικό είδος. Ο κάθε φάκελος έχει διαφορετικό χρώμα ανάλογα με το επίπεδο δυσκολίας. • Οι μαθητές συγκρίνουν πολιτισμικά στοιχεία της κάθε χώρας από την οποία κατάγονται οι συμμαθητές τους. • Οργανώνονται δραστηριότητες με βάση τα ενδιαφέροντα του τμήματος. • Οργανώνονται παρουσιάσεις στην τάξη. Οι μαθητές μαθαίνουν να σέβονται να αποδέχονται τη διαφορετικότητα, να διευρύνουν τους ορίζοντες τους.

34. Δελτίο εξόδου (Διαμορφωτική Αξιολόγηση) (Ι) Παράδειγμα • Τι είναι αυτό που βρήκες ενδιαφέρον στο σημερινό μάθημα; • Τι είναι αυτό που θέλεις να μάθεις και δεν έμαθες για το φαινόμενο του ρατσισμού; Οι μαθητές απαντούν έναν μικρό αριθμό ερωτημάτων (κλειστού/ ανοικτού τύπου) στο τέλος του μαθήματος (ανεπίσημη αξιολόγηση, ανακεφαλαίωση). Μπορούν να γίνουν στο τετράδιο, σε μικρές κόλλες, σε post it.

35. Δελτίο εξόδου (Διαμορφωτική Αξιολόγηση) (ΙΙ) Παράδειγμα • Να γράψετε δύο ευθείες ερωτηματικές προτάσεις που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ο συγγραφέας του σκίτσου ως λεζάντα. • Είναι ανοικτού ή κλειστού τύπου; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. Πηγή: http://antikleidi.com/2013/05/30/12antiratsistcomic/ Ημερ. ανάρτησης: 30-05-2013

36. Διαμορφωτική Αξιολόγηση Ο/Η διδάσκων/ουσα διαφοροποιεί τη διδασκαλία του. Προτείνεται για μαθητές χαμηλού επιπέδου μαθησιακής ετοιμότητας Διάγραμμα KWLU (Know-Want to Know-Learned-Use) Πριν τη διδασκαλία, οι μαθητές καλούνται να γράψουν τι γνωρίζουν για το θέμα και τι θα ήθελαν να μάθουν επιπλέον. Κατά τη διδασκαλία γράφουν τι έμαθαν και στο τέλος, πώς μπορούν να τα εφαρμόσουν στην καθημερινή τους ζωή.

37. Raft: Πολλαπλές επιλογές για εργασία στο μάθημα (Ανακεφαλαιωτική αξιολόγηση) (I) Δραστηριότητα παραγωγής γραπτού λόγου: Στόχος: Οι μαθητές να παράγουν γραπτό λόγο με θέμα το φαινόμενο του ρατσισμού. Οι μαθητές επιλέγουν (με βάση τα ενδιαφέροντα και το επίπεδο ετοιμότητάς τους) έναν ρόλο που να αναφέρεται σε συγκεκριμένο ακροατήριο, σε συγκεκριμένη μορφή (επιστολή, ομιλία, άρθρο, ποίημα, εικόνα, τραγούδι κ.ά.). Ο διδάσκων μπορεί να αποφασίσει την έκταση του κειμένου που θα γράψουν οι μαθητές (ανάλογα με το επίπεδο ετοιμότητας του καθενός).

38. Raft: Πολλαπλές επιλογές για εργασία (II)

39. Μικρή εργασία-έρευνα (Ανακεφαλαιωτική αξιολόγηση) • Να δημιουργήσετε ένα ιστολόγιο με θέμα: Οι σύγχρονες μορφές του ρατσισμού και οι επιπτώσεις του στην κοινωνία. Προεργασία: • Δέκτης (αναγνωστικό κοινό) • Μηνύματα ιστολογίου • Μορφή, δομή και περιεχόμενο του ιστολογίου (βίντεο, έρευνα μαθητών του σχολείου, εργασίες μαθητών, άρθρα, κόμικς, συνεντεύξεις κ.ά.). • Παράδειγμα Δύο ή τρεις μαθητές αναλαμβάνουν να συνεργαστούν σε μία μελέτη που αφορά την ενότητα.

40. Βαλιαντή Στ. (2011). Προώθηση της αποτελεσματικής κοινωνικής και μαθησιακής ενσωμάτωσης στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση μέσα από τη διαφοροποίηση της διδασκαλίας, Κοινωνική Δικαιοσύνη και Συμμετοχή: Ο ρόλος της Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης 60-76. Κατσαρού, Ε., Μαγγανά, Α. Σκιά. Αι., Τσέλιου Β. (εκδ. 2009). Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Γυμνασίου, βιβλίο εκπαιδευτικού, ΙΤΥΕ-ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ. Κατσαρού, Ε. Μαγγανά, Α. Σκιά, Αι. Τσέλιου, Β. (εκδ. 2009). Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Γυμνασίου, ΙΤΥΕ-ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ. Κλαίρης, Χρ.- Μπαμπινιώτης, Γ. (2006). Γραμματική της Νέας Ελληνικής, ελληνικά γράμματα. Κουτσελίνη, Μ. (2008). Επικοδόμηση και Διαφοροποίηση διδασκαλίας/ μάθησης σε τάξεις μικτής ικανότητας, Πανεπιστήμιο Κύπρου. Παντελιάδου Σ., Φιλιππάτου Δ. (2013). Διαφοροποιημένη Διδασκαλία: Θεωρητικές προσεγγίσεις και εκπαιδευτικές πρακτικές, Πεδίο. Ρεπούσης, Γ. Χ. (2001). Οι Βασικές Δομές του Συντακτικού της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Μεταίχμιο. Tomlison, C.A. (2000). Διαφοροποίηση της διδασκαλίας σε τάξεις μικτής ικανότητας, Μτφ. Δέσποινα Μαρτίδου-Φορσιέρ, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Βιβλιογραφία

41. Δώδεκα καλλιτέχνες σκιτσάρουν για τον ρατσισμό Πηγή: http://antikleidi.com/2013/05/30/12antiratsistcomic/ Ημερ. ανάρτησης: 30-05-2013 Η πύλη για την ελληνική γλώσσα http://www.greek-language.gr Τα γυαλιά της διαφορετικότητας Πηγή:https://www.youtube.com/watch?v=IaW8e9uNDsΜ Ημερ. ανάρτησης: 20-09-14 UNHCR -ταξίδι φυγής http://www.taxidifygis.org.cy/game_cy.html Ηλεκτρονικές διευθύνσεις