A K BANK BİLGİ TEKNOLOJİLERİ

1. AKBANK BİLGİ TEKNOLOJİLERİ

2. İçerik • AKBANK BT’YE GENEL BAKIŞ • AKBANK BT YAZILIM ÜRETİM SÜREÇLERİ • -STRATEJIK PLANLAMA • - PORTFÖY YÖNETİM SÜRECİ- PROJE YÖNETİMİ • - AKBANK BT YAZILIM ÜRETİMİNDE BENİMSENEN MODELLER VE YÖNTEMLER • - AKBANK BT YAZILIM ÜRETİMİNDE BENİMSENEN MODELLER VE YÖNTEMLER

3. Tarihçe • Akbank, 1948 yılının Ocak ayında, Adana'da, yerel bir banka olarak kurulmuştur. Kuruluş amacı bölgedeki pamuk üreticilerine finansman sağlamak olan Banka, 14 Temmuz 1950'de, Sirkeci'de ilk İstanbul şubesini açmıştır. 1954 yılında genel müdürlüğünün İstanbul'a taşınmasının ardından şube sayısını hızla artıran Akbank, 1963 yılında tüm bankacılık işlemlerinde otomasyona geçmiştir.

4. Akbank BT’ye Genel Bakış • Akbank Bilgi Teknolojileri İş Birimi proje geliştirme, yazılım bakımı, işletim, donanım bakımı ve danışmanlık hizmetlerini sağlamaktadır. Çeşitli bilgisayar, donanım ve yazılım sistemleri kullanılarak gerçekleştirilen bu hizmetler finans uygulamalarını kapsamakta olan şirket faaliyetlerini İstanbul Merkez, Maslak, Ümraniye ve Türkiye genelinde 30’u aşkın Donanım Bakım Bölge Teşkilatında sürdürmektedir. Halen 600 civarında çalışanı bulunmaktadır.

5. Uygulanan Uluslararası Standartlar • Bilgi Teknolojileri İş Birimi ISO 9001:2000 Kalite Belgesine sahiptir. • Uygulama Geliştirme Süreçlerimiz CMMI standardına göre hazırlanmıştır. • Hizmet Yönetimi Süreçlerimiz ITIL standardına göre hazırlanmıştır. • Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemimizde ISO 27001 standardına göre hazırlanmaktadır.

6. BT Organizasyonu BT GMY KALİTE, GÜVENLİK & RİSK YÖN. ALT GR. IT MİMARİ YÖNETİMİ ALT GR. BT İŞ ZEKASI ALT GR BT PROJE YÖNETİMİ BÖL. BT UYGULAMA GEL. BÖL. BT İŞL.&TEKNİK DESTEK BÖL. BT DONANIM BAKIM BÖL. BT SİSTEM İŞL. GR. YAZILIM ALTYAPI ve SÜREÇ GELİŞTİRME HAZİNE, YATIRIM ve ÖDEMELER BT SİSTEM YÖN. GR. ADK KREDİLER BT TELEKOM. GR. CRM TEMEL BANKACILIK BT VERİ YÖN. GR. VERİ AMBARLARI KARTLI ÖDEMELER BT HİZMET YÖN. GR.

7. Süreçler

8. Stratejik Planlama • Stratejik planlama Bilgi Teknolojilerinin tüm kaynaklarının kurumsal stratejiler ve öncelikler doğrultusunda yönlendirilmesini amaçlar • Kurum çapında Bilgi Teknolojilerinin hedeflerinin anlaşılmasını, mevcut kapasite ve performansın değerlendirilmesini, insan kaynağı ihtiyacının ve gerekli yatırım boyutunun belirlenmesini sağlar. • Kurum stratejilerinin BT portfölyosuna yansıtılması amacıyla Portföy Yönetim Süreci’nde de stratejik plandan yararlanılır

9. Portföy Yönetimi Süreci • İş birimlerinden gelen BT taleplerin değerlendirilerek Akbank BT portföyüne alınması ve bu portföyün yönetilmesi sürecidir. • Talep Yönetimi • Portföye Dahil Olacak Yeni Projelerin Yönetimi • Periyodik Portföy Gözden Geçirme

10. Taleplerin Belirlenmesi • İş Birimi, BT tarafından gerçekleştirilmesini istediği iş ile ilgili talebini Yazılım Geliştirme Talep Uygulaması aracılığı ile BT’ye iletir • Talebin sınıflandırılması (isteğin tahmini maliyet aralığının belirlenmesi) amacıyla talep Ana Uygulama Geliştirme biriine aktarır • Maliyet aralığına göre, bu talebin 40 adamgünden düşük maliyetli bir “sürüm talebi” mi, 40 adamgünden daha yüksek maliyetli bir “yeni proje” talebi mi olduğu kararı verilir

11. Taleplerin Belirlenmesi • Sınıflandırma sırasında aşağıdaki kurallara dikkat edilir: • 1) Mevcut uygulamalar ile ilgili 40 adam-gün’den daha az işgücü gerektiren yeni işler veya kapsamlı yazılım hata giderme işleri “sürüm talebi” olarak sınıflandırılır. • 2) 40 adam-gün’den fazla işgücü gerektiren tüm İş Talepleri “yeni proje” olarak sınıflandırılacaktır. 40 – 150 adamgün arasındaki projeler “P40 Projesi”, 150 adamgünden büyük projeler “P150 projesi olarak adlandırılmaktadır. P40 Projeleri BT komitesine sunulup önceliklendirilmez, P150 projeleri için BT komitesine sunulup fizibilite çalışması yapılması ve öncelik alınması gereklidir. • 3)Adam-gün gereksinimlerinden bağımsız olarak, herhangi bir İş Talebi stratejik önemine ve/veya risklerine bağlı olarak “yeni proje” olarak sınıflandırılabilir.

12. Portföye Dahil Olacak Yeni Projelerin Yönetimi • İş talebini gerçekleştirme kaba maliyeti (Order of Magnitude +%75 / -%25 hassasiyetinde) ilgili BT beceri merkezi yöneticileri tarafından belirlenir. • Tahminleme çalışmalarında görev alanlar eski projelerde edinilen deneyimleri ve gerçekleşen efor miktarlarını esas alır ve Akbank Yazılım Tahminleme Aracını kullanırlar

13. Efor Tahminleme Çeşitleri Efor Tahminleme Uygulaması ile projenin belirli safhalarında ve/veya proje ile ilgili mevcut bilgilere dayanarak farklı tahminleme tipleri mevcuttur. Bu farklı tahminleme tiplerinde farklı tahminleme yaklaşımları kullanılmıştır

14. Use-Case Puanlama Metodu • Gustav Karner tarafından geliştirilmiştir. • Sistem karmaşıklığının hesaplanmasında use-caseleri esas alır. • Metod temel olarak; • Aktörleri • Use-caseleri • Teknik faktörleri • Çevre faktörlerini tanımlar, sınıflandırır ve ağırlıklandırır ve sonucunda puanlama yapar. • Hesaplanan puanlama üzerinde düzeltmeler yapılır. • Düzeltilmiş puanlama zamana dönüştürülür.

15. Use-Case Puanlama Metodu Aktörlerin tanımlaması, sınıflandırılması, ağırlıklandırılması; • Tasarlanan sistemin arayüzlerini kullanan aktörler (insan/sistem) tespit edilir; • Her aktör 1 ile 3 puan arasında ağırlıklandırılır; • İnsan aktörler her zaman karmaşık olarak değerlendirilir 3 ağırlık puanı verilir, • Yeni sistemle konuşacak diğer sistemler (legacy ise) basit ya da özelliklerine göre orta düzeyde karmaşık olarak değerlendirilir. Aktör Tanım Faktör Basit Program arabirimi 1 Normal İnteraktif, protokol-tabanlı arabirim 2 Karmaşık Grafik arabirim (insan)‏ 3 Toplam aktör ağırlığı (TAA) = 2 basit * 1 + 2 normal * 2 + 3 karmaşık * 3 = 15

16. Use-Case Puanlama Metodu Use-caselerin tanımlaması, sınıflandırılması, ağırlıklandırılması; • Varolan use-case'den geliştirlen use-caseler gözardı edilerek hesaplama basite indirgenir. • Use-caselerin ağırlıklandırılmasıyla ilgili 2 farklı yöntem vardır; • Use-case içerisindeki transactionların sayısına bağlı olarak değerlendirme, • Analizde tespit edilen sınıfların sayısına göre değerlendirme. Use-case Tanım Faktör Basit Trx.# <=3 veya sınıf# <= 5 5 Normal 4 <Trx.# <= 7 veya 5 < sınıf# <= 10 10 Karmaşık Trx.# >7 veya sınıf# > 10 15 Toplam use-case ağırlığı (TUCA) = 5 basit * 5 + 4 normal * 10 + 0 karmaşık * 15 = 65 Use Case Puanı (UCP) = TAA + TUCA UCP = 15 + 65 = 80

17. Use-Case Puanlama Metodu Teknik Faktör # Tanım Ağırlık Önem Değeri Ağırlıklı Değer Sistem dağıtımı T1 2 0 0 Performans T2 1 3 3 T3 Son kullanıcı verimliliği 1 5 5 T4 Karmaşık işlemler 1 1 1 Kod yeniden kullanılabiliriği T5 1 0 0 Kurulum kolaylığı T6 0.5 5 2.5 T7 Kullanım kolaylığı 0.5 5 2.5 T8 Taşınabilir (Portable)‏ 2 0 0 Kolaylıkla değiştirilebilir T9 1 3 3 Eşzamanlılık T10 1 5 5 T11 Özel güvenlik özellikleri 1 3 3 T12 3ncü parti yazılımlara erişim 1 5 5 Özel kullanıcı eğitimi T13 1 0 0 TFaktör = Tfaktör = 30 TKF = 0.6 + (0.01*TFaktör)‏ TKF = 0.6 + (0.01*30)‏ TKF = 0.9

18. Use-Case Puanlama Metodu Çevre Faktör # Tanım Ağırlık Önem Değeri Ağırlıklı Değer Süreç tecrübesi Ç1 1.5 1 1.5 Uygulama tecrübesi Ç2 0.5 1 0.5 Ç3 OO Tecrübesi 1 1 1 Ç4 Analistçi iş tecrübesi 0.5 5 2.5 Motivasyon Ç5 1 5 5 Stabil gereksinimler Ç6 2 5 10 Ç7 Yarı zamanlı çalışanlar -1 0 0 Ç8 Programlama dilinin zorluğu -2 2 -4 ÇFaktör = Çfaktör = 16.5 ÇKF = 1.4 + (-0.03*ÇFaktör)‏ ÇKF = 1.4 + (-0.03*16.5)‏ ÇKF = 0.905

19. BT Komitesi Tahminlemesi Proje Tahminlemesi Fonksiyon Tahminleme Benzerlik + Parametrik + Uzman Benzerlik + Parametrik + Uzman Benzerlik + Uzman Proje Karakteristikleri Proje Karakteristikleri Fonksiyonel Ayrışma Proje Karakteristikleri Detaylı Fonksiyonel Ayrışma Yaşam Döngüsüne Göre Efor Dağılımı

20. Proje Yönetimi • PYE proje planlama adımlarını ve takvimini belirler, bu adımlar için uygun personeli görevlendirir • Yazılım Tahminleme Aracı’ndan yararlanılarak proje yönetim planı ve takvimi oluşturulur • Proje boyunca izlenecek yaşam döngüsü Yazılım Geliştirme Yaşam Döngüsü Modelleri uygun olanı seçilir • Proje için taslak bir iş kırılım ağacı (“Work Breakdown Structure” – WBS), seçilen proje tipi ve modeline göre PYA’da taslak hali ile otomatik olarak oluşur

21. Tahminleme Uygulaması • Bileşik tahminleme metodolojisi • Eldeki verilerin özelliklerine göre 3 farklı tahminleme tekniği • Yaşam döngüsü adımlarına göre efor dağılımı • Proje ve Portföy Yönetim aracı entegrasyonu • Raporlama imkanı

22. Tahminleme Uygulaması

23. Tahminleme Uygulaması

24. Tahminleme Uygulaması

25. Proje Yönetimi • WBS projenin büyüklüğüne ve yapılacak olan işin mahiyetine göre değişebilmekle birlikte, genel olarak aşağıdaki maddelerde bahsedilen iş adımlarını içermesi beklenir: • Planlama ve izleme etkinlikleri • Yazılım geliştirme etkinlikleri • Proje teslimatlarının geliştirilmesi • Destek etkinlikleri (eğitim, konfigürasyon yönetimi, risk yönetimi, kalite güvence, vb.) • Geliştirme dışı etkinlikler (ürün destek dokümanları, kullanıcı eğitimleri, vb.) • Ürünün Bilgi Teknolojileri altyapısının oluşturulmasına yönelik etkinlikler • Satın alma ve tekrar kullanım ile ilgili etkinlikler • Projenin üretim ortamına alınma adımları

26. Proje Yönetimi ve Takibi Esnasında Kullanılan Kurumsal Ölçüm Ambarı  • Kurumsal Ölçüm Ambarı belirlenen ölçme ihtiyaçlarını karşılamak üzere, Bilgi Teknolojilerinde kullanılan araçlardan (PPM, PBF vs. gibi) temel ölçüm verilerini toplamak, tahminleme veritabanını beslemek ve performans hedeflerine (eşik değerleri) karşılık gerçekleşenleri analiz edebilmek amacı için kullanılmaktadır.

27. Proje Yönetimi ve Takibi Esnasında Kullanılan Kurumsal Ölçüm Ambarı 

28. Projenin taşıdığı bazı özelliklere bağlı olarak uygun olan model seçilir ve projenin iş kırılım ağacı bu modelin gerektirdiği şekilde oluşturulur. • Akbank’ta kullanılan yazılım geliştirme yaşam döngüsü modelleri : • Çağlayan (Waterfall) Modeli • Arttırımlı (Incremental) Model • İteratif ve Arttırımlı (Iterative and Incremental) Model • Evrimsel (Evolutionary) Model

29. Çağlayan (Waterfall) Modeli Analiz Üst Düzey Tasarım Detay Tasarım Kodlama Test Üretime Alma Yazılım geliştirme aktiviteleri bir bütün olarak sırayla gerçekleştirilir. Projenin sonunda gerçekleşen tek üretime alma ile uygulama müşterinin hizmetine açılır.

30. Arttırımlı (Incremental) Model Tüm gereksinimler bir bütün olarak belirlenir. Bu gereksinimler iterasyonlara paylaştırılarak kademeli olarak gerçekleştirilir.

31. İteratif ve Arttırımlı (Iterative and Incremental) Model Ön analiz çalışmasında üretilen fonksiyon listesinden yapılan iterasyon planlaması ile her iterasyonda bir gereksinim geliştirme aktivitesi gerçekleştirilir. Dolayısıyla her iterasyon; yeni bir fonksiyon ekliyorken aynı zamanda önceki iterasyonların çıktılarını yeniden düzenliyor olabilir.

32. Evrimsel (Evolutionary) Model Belirlenebilen gereksinimler ile iterasyon gerçekleştirilir. İterasyon sonunda alınan geri bildirimin yönlendirmesiyle yeni iterasyona tekrar gereksinim geliştirme ile başlanır. Her iterasyon sonunda çalışan ürün elde edilir.

33. PROJENİN FAZLANDIRILMASI Proje fazı; proje hedeflerinin proje başında belirlenmiş bir kısmına ulaşmak için harcanan efordur.