28/01/2008

1. 28/01/2008 Basisvorming veiligheid GO! Beeldschermwerk Lic. Glenn BISCOP (Eur.Erg.) AristA, uw welzijnspartner Externe Dienst voor Preventie en Bescherming

2. Schema • Wetgeving • Risicofactoren • Nieuwe trends • Ergonomische hulpmiddelen

3. 1. Wetgeving Codex over het welzijn op het werk: Titel VI (arbeidsmiddelen) Hoofdstuk II Afdeling I: Beeldschermen + Bijlage Eur.richtlijn 90/270 van 1990 => KB 27/8/1993

4. 1. Wetgeving Wettelijk kader beeldschermwerkpost: het geheel dat bestaat uit beelschermapparatuur, interface mens/machine, bepaalde programmatuur, facultatieve accessoires, nevenapparatuur met inbegrip van de schijveneenheid, een telefoon, een modem, printer, documenthouder, een stoel en een werktafel of werkvlak, alsmede de onmiddellijke werkomgeving.

5. 1. Wetgeving Beeldschermwerkpost • Informatica apparatuur • Telefoon, printer… • Meubilair • Onmiddellijke werkomgeving

6. 1. Wetgeving • Risicoanalyse • Opleiding • Minimumeisen (bijlage) • Evaluatie gezichtsvermogen, spieren en beendergestel

7. 2. Risicofactoren Beeldschermwerkpost • Informaticamateriaal • Programmatuur • Meubilair • Opstelling • Fysische omgevingsparameters • Werkorganisatie

8. 2. Risicofactoren Informaticamateriaal • Beeldscherm • Reflectie, flikkering • Toetsenbord • Mat, licht hellend,verplaatsbaar • PC muis • Plat,lange kabel,vlot beweegbaar

9. 2. Risicofactoren Programmatuur • Zelfbeschrijvend • Tolerant ten aanzien van fouten • Duidelijke structuur • Aanpasbaar aan de individuele gebruiker

10. 2. Risicofactoren Meubilair • Werktafel • Afmeting • Vorm • Hoogte • Bureaustoel • Criteria

11. 2. Risicofactoren MEUBILAIR • Heeft het werkvlak voor beeldschermwerk een MINIMALE diepte van 80 cm? • Is de hoogte van het werkvlak aangepast aan de gebruiker? • Is het werkoppervlak mat en heeft het een heldere kleur?

12. Bureaustoel in hoogte aanpasbaar

13. Zithouding

14. JUIST Bekken tegen rugleuning, welving rugsteun tegen bekkenrand (broeksriem), bovenbenen zijn horizontaal en de voeten plat op de grond. FOUT Stoel te hoog = druk op de boven-benen thv de rand van de zitting. Stoel te laag = druk aan de achterzijde van het zitvlak. DE STOEL AFSTELLEN OP EEN GOEDE HOOGTE

15. 2. Risicofactoren Opstelling • Beeldscherm • Toetsenbord • PC muis • Documenten

16. Werkpost

17. JUIST Aanbevolen afstand: 14’’scherm : 50-70 cm 17’’scherm: 60 – 85 cm FOUT Minimum afstand niet gerespecteerd. Dit kan aanleiding geven tot vermoeidheid van de ogen AFSTAND BEWAREN VAN 50 TOT 70 CM VAN HET SCHERM

18. JUIST Scherm en toetsenbord zo opgesteld dat draaiing van romp en/of hoofd niet nodig zijn. FOUT Romp en/of hoofd moeten gedraaid worden om het scherm te kunnen lezen. Deze houding kan leiden tot lichamelijke klachten. PLAATS HET SCHERM RECHT VOOR U

19. JUIST Het scherm is op de goede hoogte als de bovenrand van het scherm gelijk is aan de ooghoogte. FOUT Het scherm is te hoog geplaatst. Men moet omhoog kijken en het hoofd achterover gekanteld houden. Romp en/of hoofd moeten gedraaid worden om het scherm te kunnen lezen. Deze houding kan leiden tot lichamelijke klachten. PLAATS HET SCHERM OP DE GOEDE HOOGTE

20. JUIST Voorarm en pols liggen op één rechte lijn. FOUT Er is een hoekstand tussen voorarm en pols. De pols is geplooid. HET TOETSENBORD ZO PLAT MOGELIJK OPSTELLEN

21. JUIST Er is voldoende plaats om de voorarmen en polsen te laten rusten op de werktafel. FOUT De voorarmen en polsen steunen maar op een klein oppervlak of zijn niet ondersteund. LAAT VOOR HET TOETSENBORD PLAATS VRIJ VOOR VOORARMEN EN POLSEN

22. JUIST Er is plaats voor de benen. Men kan zich correct opstellen ten opzichte van beeldscherm en toetsenbord. FOUT Beperkte bewegingsruimte. Men moet een gedraaide houding van romp en/of hoofd aannemen om te kunnen werken. DE ZONE VOOR DE BENEN NIET VERSPERREN

23. JUIST Het scherm is goed geplaatst, er is geen weerkaatsing van het invallende op het beeldscherm. FOUT Invallend licht komt van vanachter, weerkaatsing. Invallend licht van vooraan, verblinding. SCHERM LOODRECHT PLAATSEN TEN OPZICHTE VAN DE VENSTERS

24. JUIST Een zonnewering schermt af tegen weerkaatsing en verblinding. FOUT Geen zonnewering = men kan niet afschermen tegen weerkaatsing en verblinding. GEBRUIK MAKEN VAN ZONNEWERING

25. JUIST De voeten plat op de grond door een goede stoelhoogte of door gebruik van een voetsteun. FOUT Kleine personen: de voeten rusten niet plat op de grond bij een goede stoelhoogte. NAGAAN OF DE VOETEN OP DE GROND STEUNEN

26. JUIST  Neem een dynamische zithouding aan, beweeg regelmatig. FOUT 8 uur in dezelfde houding blijven zitten = vastgroeien aan de werkstoel. NIET TE LANG IN DEZELFDE HOUDING BLIJVEN ZITTEN

27. JUIST Gebruik een schoonmaak kit of een simpele doek. FOUT Het beeldscherm nooit proper maken. REGELMATIG PROPER MAKEN VAN HET BEELDSCHERM

28. 2. Risicofactoren • Fysische omgevingsparameters • Klimaat • Warmte,tocht,airco • Luchtkwaliteit • Schimmels,stof, CO2 • Geluid • Verlichting • Verlichtingssterkte,luminatie

29. Klimaat !

30. 2. Risicofactoren Klimaat • Overdreven warmte Stralingswarmte,overbezetting,apparatuur…. • Tocht en koude Airco PMV-PPD (NBN ISO 7730:2005) • Luchtvochtigheid

31. 2. Risicofactoren Luchtkwaliteit • Ongezonde lucht • CO2 gehalte,ozon • Schimmels,stof… • Geurhinder • tabak

32. Klimaat Winterperiode (periode waarin verwarming aan staat): -Droge temperatuur tussen 20 en 24°C -Het verschil in temperatuur van de lucht ter hoogte van de enkels (0,1 m van de grond) en van het hoofd (1,1 m van de grond) moet minder zijn dan 3°C. -Temperatuur van de vloer tussen 19 en 26 °C, behalve bij vloerverwarming, hier mag temperatuur oplopen tot 29°C -De relatieve vochtigheid van de lucht tussen 30 en 70% .

33. Klimaat Zomerperiode: -Droge temperatuur tussen 23 en 26°C -Het verschil in temperatuur van de lucht ter hoogte van de enkels (0,1 m van de grond) en van het hoofd (1,1 m van de grond) moet minder zijn dan 3°C. -De relatieve vochtigheid van de lucht tussen 30 en 70%.

35. Klimaat

36. 2. Risicofactoren Geluid = hinderlijk geluid (< 80 dB(A)) • Fysiologische (niet auditieve) effecten • Reflexmatig – stresssituatie • Hoge bloeddruk • Nervositeit • Hoofdpijn • Slaapstoornissen • Spraakverstaanbaarheid • Concentratiestoornis

37. 2. Risicofactoren Geluid = hinderlijk geluid (< 80 dB(A)) • Fysiologische (niet auditieve) effecten • Spraakverstaanbaarheid • Goed verstaanbaar: omgeving < 5dB(A) boven spraak • > 10 dB(A) => men zal luider spreken • Informatief ruis • Visueel contact • Concentratiestoornis

38. 2. Risicofactoren Geluid = hinderlijk geluid (< 80 dB(A)) • Fysiologische (niet auditieve) effecten • Spraakverstaanbaarheid • Concentratiestoornis • Hoeveelheid • Aard (informatie, voorspelbaarheid, taakgebonden) • Persoonsgebonden • Taakinhoud

39. 2. Risicofactoren Verlichting • Verlichtingssterkte: 400 – 800 lux • Luminantieverhouding: 1 : 3 : 10 • Kleurtemperatuur: 3000 – 4000 K • Kleurweergave index: >80 NBN-EN12464-1

40. Verlichting

41. Verlichting

42. 2. Risicofactoren Werkorganisatie • Beeldschermwerk minder dan 4 uur per dag? • Duur van het beeldschermwerk minder dan 2 uur na elkaar? • Werkritme aanpasbaar door de gebruiker? • Regelmatige verandering van werkhouding (opstaan, zich verplaatsen)? • Piekbelasting

43. 2. Risicofactoren Werkgerelateerde overbelastingsletsels van het bovenste lidmaat • Houding • Kracht • Herhaling • Trillingen • Precisie • Ontbreken van pauzes • Hoge werkdruk • Hoge taakeisen • Gebrek aan controle • Gebrek aan steun

44. Beeldschermergonomie

45. 3. Ergonomische hulpmiddelen • PC muis • Muismat • Klavier • Beeldschermfilter • Pauze software • Bureaustoel • Headset • PC instellingen

46. PC muis

47. PC muis - werkhoudingen

48. PC muis - werkhoudingen

49. PC muis - werkhoudingen

50. Documenthouder