1 / 55

CHAPTER 4

CHAPTER 4. Investicioni fondovi i druge investicione kompanije. Usluge investicionih kompanija. Investicioni fondovi ili “investiciona kompanija – nastali prevashodno radi obavljanja funkcije upravljanja investicijama u hartije do vrijednosti, tj. imaju ulogu portfolio menadžmenta

coye
Télécharger la présentation

CHAPTER 4

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. CHAPTER 4 Investicioni fondovi i druge investicione kompanije

  2. Usluge investicionih kompanija • Investicioni fondovi ili “investiciona kompanija – nastali prevashodno radi obavljanja funkcije upravljanja investicijama u hartije do vrijednosti, tj. imaju ulogu portfolio menadžmenta - ukupna aktiva 2005. je iznosila oko 17,2 biliona dolara, od čega 1/2 otpada na SAD a 1/3 na Evropu, dok je u 2010. samo aktiva “Mutual Funds” iznosila $24.7 biliona - u SAD su u 2005. “držali” 1/4 tržišta akcija korporacija, oko 1/3 tržišta komercijalnih zapisa i municipalnih obveznica, oko 11% tržišta korporativnih obveznica i 9% tržišta državnih i agencijskih zapisa • Oni predstavljaju institucionalnu reinkarnaciju funkcije portfolio menadžmenta i upravljanje portfolijom se sprovodi u ime i u najboljem interesu njenih akcionara (koji podnose kompletan investicioni rizik iz poslovanja fonda)

  3. Usluge investicionih kompanija • Jedna od najpropulzivnijih finansijskih institucija u svijetu, a sve više ulaze na tradicionalna tržišta drugih finansijskih institucija i osvajaju dio njihovog tržišnog učešća. • U 2010. ih je bilo oko 16.069 ukupno u svijetu • Investicioni fondovi (kompanija) – finansijski posrednici koji prikupljaju sredstva pojedinačnih investitora • Investicione kompanije za uzvrat emituju akcije (shares) ili potvrde o učešu u finansijskoj aktivi fonda (units) i investitor potražuje dio portfolija srazmjerno iznosu koji je uložio u fond, umanjenom za proviziju na ime menadžment usluge

  4. Usluge investicionih kompanija • Prikupljena sredstva ulažu u potencijalno širok spektar hartija od vrijednosti ili druge aktive (stvarajući diversifikovani investicioni portfolio) na domaćem i inostranom (međunarodnom) tržištu • Profesionalni menadžment upravlja investicionim fondom – ima ulogu portfolio menadžera • Izvor: Šoškić i Živković, Finansijska tržišta i institucije, Beograd, 2010.

  5. Usluge investicionih kompanija • Razlika kod pojma “upravljačke ili menadžment kompanije (Fund Family or Management Company)” koja može upravljati sa jednim ili više fondova u svom sastavu (naplaćuju istu proviziju za sve fondove) - uglavnom imaju više investicionih fondova koji imaju zasebne ciljeve, menadžment, investicione strategije i portfolio strukturu * Društvo za upravljanje IF – angažuje upravni odbor IF da upravlja portfolijom za godišnju naknadu (0,2% do 1,5% imovine fonda), a vrlo često oni organizuju različite vrste fondova u okviru svoje mreže. • Često prelazak između fondova iste menadžment kompanije je besplatan, struktura provizija ista za sve fondove i cjenovne kotacije grupisane po menadžment kompanijama - omogućava se malim investitorima da ulažu u visoko diversifikovani portfolio, što ne bi mogli kao individualni investitori

  6. Usluge investicionih kompanija - Udruživanje sredstava je ključna ideja i omogućava malim investitorima korist od investiranja velikih razmjera - Prihodi po osnovu HoV se dijele akcionarima, tj. vlasnicima investicionog fonda srazmjerno njihovom učešću (akcionari nose rezidualni rizik ali i rezidualni prinos) • Vrste poslova koje obavljaju investicioni fondovi (IF): - Vođenje evidencije i administracija - Diversifikacija i djeljivost - Profesionalno upravljanje (portfolio menadžment) - Niži troškovi trgovanja • Investitor jeftino dobija uslugu kompetentnog upravljanja svojim sredstvima, kao i minimiziranje troškova knjigovodstva, čuvanja HoV, transakcionih troškova, mogućnost raznih plaćanja, programirane štednje i isplata

  7. Usluge investicionih kompanija • Osnovni razlozi koji su doveli do dinamičnog rasta popularnosti IF među investitorima: 1. mogu da daju relativno visoke prinose (više od oročenih štednih depozita) 2. uz relativnu sigurnost (zbog diverzifikovanosti portfolija) 3. uz visok stepen likvidnosti (jer se akcije fonda mogu prodati) 4. nagli rast popularnosti i značaja individualnih penzionih šema (posebno IRA) koji uživaju povlašteni poreski tretman 5. veliki pad kratkoročnih kamatnih stopa u drugom dijelu 80-ih i početkom 90-ih godina prošlog vijeka u odnosu na period Reganomike. Pored toga, snižene su i kamatne stope na dugoročne štedne depozite banaka, što je usmjerilo investiranje prema dugoročnim HoV a najjednostavniji pristup je bio upravo kroz IF-ove (značajna uloga banaka kroz usluge pokroviteljstva, prodaje i distribucije i povjereništva).

  8. Neto vrijednost imovine/aktive (NAV) • Jedan od osnovnih parametara investicionih fondova uopšte i predstavlja neto vrijednost aktive po akciji fonda (NAV - Net Asset Value ili bid ili ask ili sell price) • Dobar parametar za praćenje uspješnosti IF-ova u odnosu na indekse ili druge fondove u kratkom roku, dok u dugom roku ne obavlja tu funkciju precizno • razlog je to što fond kontinuirano adaptira strukturu svog portfolija, realizuje kapitalne dobitke i gubitke i realizovane dobitke dijeli akcionarima, što dovodi do pada NAV-a za iznos plaćenog realizovanog dobitka po akciji

  9. Neto vrijednost imovine/aktive (NAV ) • Cijena po kojoj bi otvoreni investicioni fond trebao da otkupljuje svoje akcije od investitora ili da im prodaje • dobija se kada se cijene svih HoV na zatvaranju trgovine pomnože sa njihovom količinom, zatim se saberu sa ostalim vidovima aktive (gotovina, kratkoročni papiri i sl.), pa se od toga oduzmu obaveze fonda (troškovi) i na kraju taj iznos se podijeli brojem akcija u fondu * Ukupna aktiva fonda= Cijene HoV u portfoliju fonda na zatvaranju berzi*broj HoV u portfoliju + ostala aktiva * NAV= (Ukupna aktiva–Obaveze)/broj akcija fonda u opticaju

  10. Neto vrijednost imovine/aktive (NAV – net asset value) • Koristi se kao osnova za procjenjivanje vrijednosti akcija investicionih kompanija • Prodaja novih akcija • Otkupljuje postojeće akcije Neto vrijednost aktive/imovine, tj. akcije: Tržišna vrijednost imovine (aktiva) – Obaveze (pasiva) Broj akcija u opticaju • NAV – jednak je razlici imovine (aktive) i obaveza (pasiva) izraženo po akciji

  11. Primjer i provjera koncepta 1 • Otvoreni IF upravlja portfolijom HoV od 120 miliona USD, a ima dugovanja svojim savjetnicima za investiranje 4 miliona USD i još milion dolara za zakup prostora, neisplaćene plate i razne druge troškove. Ukupan broj akcija IF je 5 miliona. Koliki je njegov NAV? Rješenje: NAV = $120 miliona - $5miliona / 5 miliona akcija, NAV = 115 / 5 = 23 USD po akciji • Bilans stanja otvorenog IF “Growth Index”, čiji osnivač je Vanguard Group, iz decembra 2003. je sledeći: Aktiva: 9.461,60 miliona USD Pasiva: 1,7 miliona USD Akcije: 379,6 miliona. Koliko iznosi NAV kod ovog portfolija? Rješenje: NAV = $9.461,60 miliona - $1,7 miliona / 379,6 miliona akcija, NAV = $9.459,9 miliona / 379,6 miliona akcija = 24,92 USD po akciji

  12. Vrste investicionih fondova • Investicione kompanije se mogu dijeliti po više kriterijuma, a u osnovi njihovih podjela stoje hartije od vrijednosti, tj. njihove investicione mete. • Dijele se na osnovu načina kupovanja i prodavanja njihovih akcija, na osnovu ročnosti HoV iz njihovog portfolija i na osnovu strukture HoV u njihovom portfoliju: 1. Otvorene i zatvorene investicione kompanije 2. Investicione kompanije na tržištu novca i tržištu kapitala 3. Vrste IF-ova prema investicionim ciljevima

  13. Vrste investicionih fondova • Prema Zakonu o investicionim fondovima iz 1940. u SAD, investicioni fondovi se klasifikuju kao: 1. Neupravljani fondovi (UIT - Unit Investment Trusts) – Fondovi s fiksnim portfolijom - otkupivi sertifikati trasta (“redeemable trust sertificates”) – sav prihod i glavnicu portfolija akcionarima isplaćuju staratelji fonda, tj. banka ili povjereničko društvo (trust kompanija) - uglavnom ulažu u ujednačenu vrstu aktive, tj. može se investirati u samo municipalne ili korporativne obveznice - ujednačenost portfolija je u skladu sa izostankom aktivnog upravljanja - niže naknade za upravljanje, kao i ukupni troškovi ovih fondova jer ne trebaju profesionalci za trgovanje HoV - investitori u UIT prodaju akcije u fondu uz premiju u odnosu na troškove njihove kupovine na sekundarnom tržištu ostalim zainteresovanim ulagačima ili prodaju staratelju po NAV-u

  14. Vrste investicionih fondova 2. Upravljani investicioni fondovi (Managed Investment Companies) – sa promjenjivom strukturom portfolija • Otvoreni (Open-End Funds) – i obično ih zovemo uzajamni fondovi (mutual funds) koji izdaju ili otkupljuju svoje akcije po cijeni jednakoj neto vrijednosti imovine (kada su preopterećeni koriste fond duplikat, tj. “clone fund” – isti portfolio) • Zatvoreni (Closed-End Funds) – su fondovi čijim se akcijama trguje po cijenama koje se mogu razlikovati od neto vrijednosti imovine, i koji ne otkupljuju i ne izdaju akcije po cijeni NAV-a (trguje se njima na organizovanim tržištima) • Postoji izvjesna sličnost između otvorenih i zatvorenih fondova po pitanju inicijalne javne ponude akcija, ali po pitanju njihovog sekundarnog prometa su potpuno različiti • Mutual Funds u SAD, Investmentfonds u Njemačkoj, Unit Trust u Velikoj Britaniji (vezane za trustee-a, tj. banku koji upravlja i raspolaže portfolijom u ime investitora i izdaju jedinice –units a ne akcije i ne treba ih miješati sa Unit Investment Trust u SAD koji su fondovi obveznica) su otvoreni fondovi

  15. Otvoreni i zatvoreni fondovi: ključne razlike • Akcije u opticaju: - Otvoreni: promjene kada su nove akcije prodane (IPO) ili stare akcije otkupljene (uz određene troškove transakcije otkupa ili kupovine akcija fonda koja se zove “provizija”) - Zatvoreni: nema promjena ukoliko nove akcije nisu ponuđene kroz IPO kod investicione banke (underwriter), a njima se može trgovati na berzi ili u vanberzanskom prometu (sekundarni promet akcija) • Određivanje cijene kada investitori žele da unovče svoj ulog u investicionom fondu: - Otvoreni:Neto vrijednost imovine (Net Asset Value ili NAV) je cijena po kojoj se otkupljuju, kupuju i prodaju akcije IF - Zatvoreni:Premija ili diskont u odnosu na NAV i njihovim akcijama se trguje na organizovanim tržištima (sekundarno tržište HoV)

  16. Otvoreni i zatvoreni fondovi: ključne razlike • Otvoreni investicioni fondovi (OIF) – investitori mogu uvijek prodati akcije i to po cijeni NAV-a. Njihovim akcijama se ne trguje na organizovanim tržištima i broj izdatih akcija se stalno mijenja. – ponuđena cijena pri izdavanju akcija može premašiti NAV ako fond zaračuna “teret – eng. load” , tj. ulaznu proviziju. * To je zapravo prodajna provizija koja se isplaćuje prodavcu (fondu) i oni prodaju mogu obaviti preko brokera ili direktno preko grupacija otvorenih fondova (to su tzv. “load funds”), a postoje i “no-load funds” koji oni koji ne nose ulaznu proviziju pa su kupovna cijena i NAV jednaki * Otvoreni investicioni fondovi sa dužim rokom naplate (extended payment open-end funds) – nemaju obavezu momentalnog plaćanja zahtjeva investitora, već to mogu da urade i sedam dana od dana kada je predan zahtjev

  17. Otvoreni i zatvoreni fondovi: ključne razlike • Zatvoreni IF (ZIF) imaju različite oblike varijacija i to: - intervalni zatvoreni fondovi – mogu od investitora da kupuju od 5% do 25% izdatih akcija (njihovog učešća u fondu) u intervalima od 3, 6, 9 ili 12 mjeseci - diskrecioni zatvoreni fondovi – mogu od investitora da kupe sve izdate akcije ili bilo koji njihov dio, ali ne češće od jednom u dvije godine. * Otkup akcija kod bilo kojeg od ovih fondova se vrši po neto vrijednosti imovine uz naknadu za otkup koja ne može premašiti 2%

  18. Slika 4.1 Zatvoreni investicioni fondovi

  19. Slika 4.2 Listing kotacija otvorenih fondova

  20. Ostale investicione organizacije • Partnerski ili udruženi fondovi (Commingled funds) – predstavljaju partnerstva investitora koji udružuju svoja sredstva i slični su otvorenim investicionim fondovima - firma koja organizuje partnerstvo, uglavnom banka ili osiguravajuća kompanija upravlja sredstvima fonda uz naknadu - u partnerskom fondu obično učestvuju povjerenički – trust ili penzioni računi sa velikim portfolijima koji su mnogo veći od pojedinačnih investitora, ali još uvijek premali da bi zahtjevali da se njima posebno upravlja - prodaju investicione jedinice po cijeni koja je jednaka NAV-u umjesto akcija - banke ili osiguravajuće kompanije nude različite oblike udruženih fondova (obveznica, akcija, novca)

  21. Ostale investicione organizacije • Investicioni fondovi za nekretnine (REITs) – investira u nekretnine ili hipotekarne kredite sakupljajući kapital od banaka, prodajom akcija i izdajući obveznice ili hipoteke. - veoma zaduženi IF, sa tipičnim koeficijentom duga od 70% - najčešće ih organizuju banke, osiguravajuće kompanije ili hipotekarne kompanije, koje nakon toga upravljaju fondovima uz naplatu naknade za taj menadžerski posao 3 vrste fondova za nekretnine – REIT-a: - vlasnički(equity trusts) –ulažu direktno u nekretnine, - hipotekarni fondovi (Mortgage Funds) – prvenstveno ulažu u hipotekarne kredite (zajmove za izgradnju) i hipotekarne založnice, - mješoviti – koji predstavljaju kombinaciju prethodne dvije vrste * izuzeti od poreza pod uslovom da se 95% njihovog oporezivog prihoda distribuira akcionarima (za akcionare su dividende oporezive kao lični prihod) * slični zatvorenim investicionim fondovima

  22. Ostale investicione organizacije • Hedž fondovi (Hedge Funds) – privatna partnerstva udruženih velikih privatnih bogatih investitora i nisu obavezna da poštuju mnoge propise SEC-a zahvaljujući specijalnom statusu: - ne smiju se reklamirati javnosti, već mogu da prodaju akcije samo kvalifikovanim investitorima, koji su svjesni njihove rizičnosti i mogućnosti da izgube uložena sredstva bez ugrožavanja njihove materijalne egzistencije - ima mogućnost da ulaže u različite vrste imovine (aktive, HoV i ostalo) i obično su registrovani na “offshore” lokacijama i kao D.O.O - početni “lock-up” period – period tokom koga se sredstva ne mogu povući iz fonda kao što je to slučaj u otvorenim IF-ovima - mogućnost ulaganja u nelikvidnu imovinu, što nije slučaj sa OIF - mogu koristiti investicione strategije koje nisu dostupne menadžerima OIF, jer su slabije regulisani od SEC-a - platna struktura menadžera - naknada u fiksnom iznosu od vrijednosti imovine fonda plus dodatne naknade za ostvareni profit (od 1% do 1,5% uz dio profita koji uvećava ove naknade za oko 20%)

  23. Ostale investicione organizacije - iskorištavaju privremeni nesklad u procjeni vrijednosti HoV i računaju na relativno usklađivanje cijena između dva sektora - zauzimajući duge i kratke pozicije fond se štiti od promjene kamatnih stopa - ideja je da fond zaradi kada se razlika u prinosima između sektora vrati na “normalu” bez obzira na opšti trend u nivou kamatnih stopa, tj. fond teži da bude “tržišno neutralan”, ali to ne znači da je niskorizičan - problem leveridža – često su značajno zaduženi, pa su i prinosi nepredvidivi - Long-Term Capital Management Fund (LTCM) – propast fonda 1998. - rast industrije “hedž fondova” od 1990. i vrijednosti od oko 50 milijardi dolara na 1 bilion dolara u 2005. godini

  24. Investicione politike * Fondovi fondova – “Funds of Funds” – sektor sa najvišom stopom rasta od 1990. do danas i to su fondovi koji ulažu u više drugih hedž fondova - problem leveridža i politike investiranja različitih hedž fondova u koje fondovi fondova ulažu (ako se slične politike investiranja onda se gubi efekat koristi od diverzifikacije) - visoke naknade menadžerima ovih fondova i nije pod strogom regulativom nacionalnog zakonodavstva kao slični investicioni fondovi • strožija regulativa sa rastom industrije hedž fondova - oko 90% imovine fondova u SAD otpada na uzajamne (mutual funds) fondove (otvorene investicione fondove) – 2010. oko $24,7 biliona - Društva za upravljanje porodicom ili “grupacijom” fondova – Fidelity, Vanguard, Putnam, Dreyfus (početkom 2005. bilo je u svijetu 8.000 otvorenih fondova, podijeljenih na manje od 500 grupacija fondova)

  25. Investicione politike • Podjela fondova prema politici investiranja, tj. u koje HoV se vrši ulaganje, što je opisano u prospektu fonda: • Fondovi tržišta novca (Money Market Funds)- sredstva se koriste slično kao i sredstva sa bankarskog (čekovnog) računa, a neto vrijednost imovine je fiksirana na jedan dolar pa nema poreskih implikacija, kao što su kapitalni dobici ili gubici povezani sa kupovinom akcija • Kratkoročne državne HoV - US Treasury bills, REPO ugovori (Repurcchase Agreements Repo’s), depozitni certifikati (CD’s), bankarski akcepti (Bankers Acceptances), komercijalni papiri (Comercial paper ili short-term IOUs) • Otvoreni fondovi (Money-Market Funds) kojise zovu i likvidni IF-ovi (Liquid asset Funds) mnogo podsjećaju na bankarske račune • Pod strogom kontrolom SEC-a

  26. Investicione politike • Fondovi tržišta kapitala se dijele na fondove tržišta akcija i obveznica: • Fondovi tržišta akcija (Equity Funds) – pored akcija mogu ulagati i u obveznice ili druge HoV, a 5% ukupne aktive fonda su ulaganja u HoV tržišta novca koje obezbjeđuju likvidnost neophodnu za eventualni otkup akcija. • Dijele se prema usredsređenosti na rast kapitala ili na tekući prihod: - fondove rasta (growth funds) – odriču se tekućeg prihoda usredsređujući se na potencijale za ostvarivanje kapitalne dobiti i ulažu po pravilu u srednja preduzeća koja još uvijek rastu - fondove agresivnog rasta (Agressive or Maximum Growth Funds) – prevashodni cilj kapitalna apresijacija akcija iz njihovog portfolija, tj. NAV-a - investicioni fondovi malih kompanija (Small Company Funds) – slični prethodnoj grupi sa ograničenjem da ulažu u “male kompanije čija je kapitalizacija manja od $1 milijarde - Investicioni fondovi rasta i prihoda (Growth and Income Funds) –podjednako polažu na kapitalnu apresijaciju kao i na isplate dividendi, kamata i realizovanih dobitaka

  27. Investicione politike • Uravnoteženi ili izbalansirani i dohodavni fondovi (Balance & Income funds prema klasifikaciji Weisenberger Investment Companies Services) – fondovi koji se mogu kandidovati za cijeli investicioni portfolio pojedinca, i oni sadrže i akcije i obveznice u relativno stabilnim razmjerama. - “dohodovni fondovi” teže da održe sigurnost glavnice uz što veći prihod od investicijai drže akcije firmi sa velikim dividendnim prinosima koji obezbjeđuju veliki tekući prihod * “uravnoteženi fondovi” su oprezni i smanjuju investicioni rizik koliko god je to moguće bez velikih žrtvovanja šansi za dugoročni rast i tekući prihod. - odnos ulaganja je 65% u akcije i 35% u obveznice (hibridni fondovi) - investicioni fondovi visokog prihoda (High Yield Funds or High Income Funds) – daju prednost prihodima, tj. isplatama dok im je kapitalna apresijacija u drugom planu (najčešće investiraju u “blue chip” akcije”)

  28. Investicione politike • Fondovi sa aktivnom alokacijom aktive (Asset Allocation Funds) – drže akcije i obveznice, ali za razliku od uravnoteženih fondova mogu značajno mijenjati udio investicija na svakom pojedinačnom tržištu u skladu sa predviđanjima portfolio menadžera o relativnim performansama svakog sektora - bave se tržišnim tajmingom, tj. predviđanjem rasta ili pada cijena - ne bave se niskorizičnim investicijama * “fondovi životnog ciklusa” (life-cycle funds) – agresivan i konzervativan miks aktive u zavisnosti od starosti investitora - “target-maturity” fondovi postepeno postaju konzervativniji kako investitor postaje stariji - “fondovi statičke alokacije” – održavaju stabilan miks akcija i obveznica

  29. Investicione politike • Indeksni fondovi (Indexed Funds) – nastoji da ostvari performanse diverzifikovanog berzanskog indeksa i kupuje akcije uključene u određeni indeks srazmjerno učešću tih akcija u tom određenom fondu (Vanguard 500 Index Fund je otvoreni fond koji ima istu strukturu kao i S&P 500 – tržišno ponderisani indeks, Vanguard nudi i indeksne fondove obveznica i nekretnina) • Međunarodni fondovi (International Funds) – imaju međunarodnu dimenziju, a to mogu biti: globalni fondovi – World Funds (uključujući i tržište SAD), međunarodni fondovi – Foreign Funds (isključujući tržište SAD), regionalni fondovi (Region Funds), investicioni fondovi pojedinih zemalja (Country Funds) i fondovi tržišta u razvoju • Obično zatvoreni fondovi čija cijena oscilira oko NAV-a • Izloženost valutnom riziku – koriste tehnike valutnog hedžinga koje su efikasnije ako je stepen korelacije valutnog kursa sa kretanjem cijena inostrane aktive viši

  30. Investicione politike • Specijalizovani sektorski fondovi (Specialized Sector Funds) - fondovi akcija se fokusirani na ulaganje u samo jednu granu - manjeg su obima, viših stopa troškova i kraćim vijekom rukovođenja portfolio menadžera - Utilities Funds, Financial Funds, Tehnology Funds, Miscealaneous Funds - Fidelity nudi različite fondove prema granama privrede, dok postoje i fondovi specijalizovani za HoV određenih zemalja • Etički i socijalno odgovorni fondovi (Ethical Funds or Sociality Responsible Funds) – ne investiraju u HoV korporacija iz oblasti proizvodnje oružja, alkohola, divana, kockanja, teških zagađivačkih industrija • Investicioni fondovi metala (Metal Funds) – ulažu u akcije rudnika zlata, samo u zlato ili ostalih metala i njihovih rudnika

  31. Investicione politike • Fondovi obveznica (Bond Funds) – određena vrsta obveznica, određena zemlja ili čak grad u SAD u čije obveznice se ulaže, specijalizovani prema dospjeću HoV - kratkoročni, srednjoročni i dugoročni, - specijalizovani prema kreditnom riziku izdavatelja i kreću se od veoma sigurnih do onih sa visokim prinosom, tj. visokorizičnih (junk) obveznica 1. Investicioni fondovi obveznica korporacija (Corporate Bond Funds) - High-Yield Bond Funds ili Junk Bond Funds – obveznice sa visokim prinosom i izrazito rizične - High Quality Bond Funds – pretežno obveznice investicionog ranga (Investment Grade Bonds), tj. najboljeg kvaliteta - General Bond Funds – nije se obavezao po pitanju ulaganja u vrste obveznica 2. Međunarodni investicioni fondovi obveznica (International Bond Funds) – investiraju u obveznice širom svjetskih finansijskih tržišta i mogu biti World ili Foreign Funds

  32. Investicione politike 3.Investicioni fondovi državnih obveznica (Government Bond Funds) – investiraju u državne obveznice i državno garantovane hipotekarne založnice sa fiksnom i varijabilnom kamatnom stopom (ulagači sa visokom averzijom prema riziku jer se ove HoV smatraju nerizičnim) * Treasury Funds - investiraju u Treasury Notes and Bonds * General Funds – državne obveznice i hipotekarne založnice sa fiksnom kamatnom stopom * Mortgage Funds – hipotekarne založnice sa fiksnom kamatnom stopom * Adjustable-Rate Mortgage Funds – hipotekarne založnice sa varijabilnom kamatnom stopom 4. Investicioni fondovi municipalnih obveznica (Municipal (tax exempt) Funds) – ulažu u obveznice federalnih jedinica (država) i lokalnih državnih organa * oslobođene saveznih i lokalnih poreza ako je investitor rezident federalne jedinice u kojoj je emitovana obveznica koju je kupio * interesantni za individualne investitore u kategorijama ukupnih godišnjih prihoda koji su podložni visokim poreskim stopama (posebno atraktivni u Njujorku i Kaliforniji)

  33. Investicione politike 5. Investicioni fondovi konvertibilnih obveznica (Convertible Bond Funds) – ulažu u konvertibilne obveznice koje se mogu, pod određenim uslovima, zamijeni za akcije * Multi fondovi (Multi Funds) – imaju investicioni cilj ulaganje u portfolio sazdan od drugih investicionih kompanija. - njihova osnovna karakteristika je bitno uvećana moć diversifikacije u odnosu na obične investicione fondove

  34. Tabela 4.1 Klasifikacija američkih investicionih fondova (klasifikacija prema strategiji investiranja)

  35. Organizacija investicionih fondova • Struktura organizacije investicionih fondova: 1. akcionari (shareholders) 2. upravni odbor (Board of Directors) 3. menadžment ili upravljačka kompanija (management company) ili investicioni savjetnik (adviser) 4. nezavisni povjerenik (independent custodian) 5. posrednik transfera (transfer agent) 6. glavni potpisnik ili pokrovitelj (principal underwriter or fund distributory) 7. administrator 8. nezavisni revizor (independent auditor) 9. advokati • Investicioni fond u SAD je organizovan kao posebna kompanija, tj. kao slobodno zajedničko udruženje (mutual association) • Značajna je prodajno-distrubutivna organizacija za uspješno funkcionisanje fonda i sastoji se od: povjerenika, posrednika transfera i glavnog pokrovitelja

  36. Prihodi investicionih fondova • Investicioni fondovi stiču dobit za svoje investitore na tri načina: 1. dividende i kamate primljene na osnovu vlasništva HoV 2. realizovana kapitalna dobit (realized capital gains) - profit ostvaren prodajom HoV po cijenama koje su veće od njihovih nabavnih cijena i koji se isplaćuje investitorima (capital gains distributions) 3. nerealizovani kapitalni dobici (unrealized capital gains) – javljaju se kada se poveća vrijednost HoV u portfoliju fonda, a samim tim i NAV-a (nema garancije zarade) • Prinos (Yield) – prihod po akciji plaćen akcionarima na osnovu dividende i kamata. Izražava se kao procenat nabavne vrijednosti fonda (offer price ili buy price) • Isplate (Distributions) – pored isplata dividendi i kamata obuhvata i isplatu realizovane kapitalne dobiti po akciji fonda • Ukupni prinos (Total Return) – pored prinosa i isplata obuhvata i nerealizovane kapitalne dobitke iskazane u rastu NAV-a i predstavlja najbolju mjeru performansi investicionog fonda

  37. Prihodi investicionih fondova • Prinosi se različiti izračunavaju za otvorene i zatvorene investicione fondove • Kod otvorenih investicionih fondova stopa ukupnog prinosa (Up) se dobija: Up = pt + kt + (NAVt+1 – NAVt) / NAVt , gdje je p– prinos, k – kapitalna dobit, (NAVt+1 – NAVt ) – rast vrijednosti NAV-a. * Kod otvorenih investicionih fondova, po pravilu, ne dobijaju puni iznos ukupnog prinosa zbog oduzimanja provizija (menadžment i ostalih provizija) prije formiranja NAV-a – “nevidljive” provizije. • Kod zatvorenih investicionih fondova jednostavnije se dobija stopa ukupnog prinosa, tj.kao i kod drugih HoV: p = (Ct+1 – Ct) + d / Ct , gdje je Ct+1 – Ct - kapitalna apresijacija, d – dividenda i Ct – cijena akcija fonda na početku perioda

  38. Kako se fondovi prodaju • Direktno tržišna prodaja – oglasi, pošta, telefonom, preko kancelarije fonda i interneta • Angažovanjem prodajne sile, tj. institucija za prodaju (brokeri i finansijski savjetnici, “vezani” prodavci za samo određenu grupaciju otvorenih fondova koje predstavljaju) • Podjela prihoda (revenue sharing) prilikom prodaje putem angažovanja institucija za prodaju (brokerske firme) • Potencijalni sukob interesa – plaćanje za povlašten status fondova kod brokera koji daju savjete investitorima • Zabrana “dirigovane brokeraže” – SEC pravilo u primjeni od 2004. godine • Finansijski supermarketi – program One Source kompanije Charles Schwab & Co za prodaju akcija u fondovima mnogih grupacija - ne naplaćuju prodajnu proviziju - dijeli naknadu za upravljanje sa kompanijom koja upravlja otvorenim investicionim fondom - viša stopa troškova vođenja otvorenih fondova - jedinstvena evidencija o svim fondovima kojima je trgovano preko supermarketa, čak ako i fondovi pripadaju različitim grupacijama fondova

  39. Potencijalni konflikt interesa -podjela prihoda • Brokeri mogu da upućuju investitore u fondove koji možda nisu najodgovarajući, tj. najpovoljniji za ulaganje – “dirigovana brokeraža” - Investicioni fondovi mogu da usmjere trgovanje ka brokerima koji naplaćuju veće provizije za obavljanje trgovine, umjesto da potraži najpovoljniju cijenu za izvršenje svojih naloga – “dirigovana brokeraža” • Mogući dvostruki sukob interesa brokerskih kompanija i investicionih fondova i zabrana “dirigovane brokeraže” 2004. • Podjela prihoda između brokera i IF nije nelegalna, ali investitor mora biti informisan o tome. - SEC predložio nova pravila koja nalažu brokerskim kućama da otvoreno prikažu bilo kakve nadoknade i stimulanse koje primaju u zamjenu za prodaju akcija određenog fonda

  40. Troškovi ulaganja u investicione fondove • Struktura naknada: • Ulazna povizija (Front-end load) – naknada za kupovinu akcija fonda koja je obično oko 6% (sada oko 3%), a ne može premašiti 8,5% (low-loads funds – niska ulazna provizija, no-load funds – nema ulazne provizije) • Izlazna provizija (Back-end load) – “uslovno odloženi troškovi prodaje” i predstavlja naknadu za otkup koju plaćate kada prodajete svoje akcije. Iznosi oko 5% ili 6% i smanjuje se za jedan procentualni poen za svaku godinu u kojoj su uložena sredstva ostala u fondu • Troškovi poslovanja (Operating expenses) – troškovi upravljanja portfolijom, administrativni troškovi i naknade za savjetodavne usluge menadžerima - kreću se od 0,2% do 2% u odnosu na ukupnu vrijednost aktive kojom upravlja fond i ovi troškovi se plaćaju jednom godišnje - ne ispostavlja se direktno račun investitorima, tj. ona se odbija prije računanja NAV-a fonda

  41. Troškovi ulaganja u investicione fondove • 12 b-1 naknade - menadžerima 12b-1 fondova SEC dopušta da koriste sredstva fonda za plaćanje distributivnih i marketinških troškova (maksimalna dopuštena naknada je 0,75%, a dozvoljena je i dodatna naknada za uslugu u iznosu od 0,25% imovine fonda za lične usluge i/ili vođenje računa akcionara) • Distributivni troškovi plaćeni od fondova • Marketinški troškovi plaćeni od fondova • Plaćaju se jednom godišnje i odbijaju prije računanja NAV-a, pa spadaju u grupu tzv. “nevidljivih” provizija • Alternativa fondovi bez naknada, i proviziju distribuiraju direktno same grupacije otvorenih fondova • Odabir između naknada ili provizija od investitora značajno zavisi od njihovog očekivanog perioda investiranja • Nezavisni finansijski savjetnici - ne plaćaju ih investicioni fondovi već ih angažuju direktno investitori. Oni im pomažu da odaberu portfolije koji zaračunavaju niske provizije ili ih uopšte nemaju

  42. Naknade i prinosi otvorenih fondova (primjer) • Stopa prinosa na investiciju u otvoreni fond se određuje kao povećanje ili smanjenje u neto vrijednosti imovine uvećano za raspodjelu prihoda od dividendi i raspodjelu kapitalne dobiti, koji se izražavaju kao dio neto vrijednosti imovine na početku perioda investiranja. • Ukupna stopa prinosa = (NAV1 - NAV0)+ raspodjela dividende i kapitalne dobiti / NAV0, gdje je NAV0 – neto vrijednost imovine fonda na početku perioda, NAV1 – neto vrijednost imovine fonda na kraju perioda • Primjer:Izračunajte mjesečnu stopu prinosa fonda, ako fond ima početni NAV od 20 USD na početku mjeseca, izvrši raspodjelu dividende od 0,15 USD i raspodjelu kapitalne dobiti od 0,05 USD, i na kraju mjeseca završava sa NAV-om od 20,10 USD. • Rješenje:Stopa prinosa = (20,10 – 20,00 + 0,15 + 0,05) / 20,00 = 0,015 ili 1,5% • Zanemarene provizije, kao što su ulazna ili izlazna provizija, različite naknade i troškovi poslovanja

  43. Primjer 4.2 • Imovina fonda je 100 miliona USD na početku godine i emitovao je 10 miliona akcija. Fond ulaže u portfolio akcija koji ne donosi nikakav dohodak, ali se njegova vrijednost povećala za 10%. Stopa troškova, uključujući i naknade 12b-1, iznosi 1%. Koja je stopa prinosa za investitora u tom fondu? • Rješenje: NAV0 = 100 miliona USD / 10 miliona akcija = 10 USD po akciji, - kada ne bi bilo troškova, vrijednost imovine fonda bi porasla sa 100 miliona USD na 110 miliona USD, a NAV1bi iznosio: 110 miliona USD / 10 miliona akcija = 11 USD po akciji ( što predstavlja 10%-tnom stopom prinosa. - Međutim, u ovom primjeru stopa troškova fonda iznosi 1%. Od početne vrijednosti imovine fonda koja iznosi 100 miliona, 1% je 1 milion USD i on se oduzima od konačne vrijednosti fonda (110 – 1 = 109 miiona USD), pa konačna vrijednost imovine fonda iznosi 109 miliona USD. * NAV1 = 109 miliona USD / 10 miliona akcija = 10,90 USD po akciji, pa je stopa prinosa fonda samo 9%, što je jednako bruto prinosu na osnovni portfolio umanjenom za ukupnu stopu troškova

  44. Tabela 4.2 Uticaj troškova na investicione performanse

  45. Skandali prilikom trgovanja akcija investicionih fondova • Trgovina nakon zatvaranja berze (Late trading) – dozvoljava se pojedinim privilegovanim investitorima da kupuju ili prodaju akcije fonda kasnije nego što je to dopušteno drugim investitorima (razotkrivena 2003) • Tržišni tajming (Market timing) – dozvoljava investitorima da kupuju ili prodaju akcije fonda po cijeni njegovog zastarelog NAV-a (zastarelih cijena akcija fonda), očekujući zaradu prodajući ih narednog dana • Međunarodni karakter tržišnog tajminga (vremenska razlika) • Neto efekat ovih transakcija je transfer bogastva od postojećih vlasnika akcija fonda ka novim kupcima ili prodavcima, a razlog što su to fondovi dozvoljavali je naknada za upravljanje ili menadžmet provizija • Osnivači OIF su platili do 2004. godine više od 1,65 milijardi USD kazni, a ne portfolio menadžeri • Meki dolari (soft dollars) – vrijednost analitičkih usluga koje brokerske kuće pružaju besplatno u zamjenu za posao obavljenja transakcija za određeni fond i ne uključuju se u troškove fonda (zamjerka na njih od Investment Company Institute –ICI i zahtjevi za ograničenje njihove upotrebe)

  46. Moguće i neophodne reforme • Definitivan prekid trgovanja u 16.00 h, dok se izvršenje kasnih naloga (nakon 16.00 h) odlaže za sledeći dan trgovanja. Nalog mora pristići u otvoreni fond do 16.00 h, a ne samo kod posrednika da bi bio izvršen • Određivanje pravične vrijednosti – Pri izračunjavanju NAV-a, cijene hartija od vrijednosti na zatvorenim tržištima prilagođavaju se mogućem uticaju velikih cjenovnih promjena na otvorenim tržištima (brza “in-and-out” trgovina) • Uspostavljanje naknada za otkup – iznos od 2% uplaćuje se ako se prodaju akcije otvorenog fonda u roku od pet dana od njihove kupovine. Taj iznos se ne uplaćuje u društvo za upravljanje već direktno u fond da bi se drugim akcionarima nadoknadili mogući gubici nastali usljed brze trgovine akcijama fonda • Kritika javnosti naknada 12b-1 - zahtjevi da njih podmiruju društva za upravljanje (DUF-ovi) i da budu jasno predočeni investitorima kao odbitak sa njihovog računa. Oni se odbijaju od aktive fonda i taj iznos može dostići godišnje 1% imovine fonda

  47. Oporezivanje prihoda investicionih fondova • “Prolazni status” prinosa na investicije otvorenih investicionih fondova u SAD, tj. prihod se prenosi na investitora ukoliko fond ispunjava uslove, a posebno taj da sav prihod isplaćuje akcionarima • Porez plaća samo investitor u otvorenom fondu, a ne i sam fond • Investitori koji direktno ulažu u hartije od vrijednosti mogu uticati na efikasnost regulisanja poreskih obaveza, dok investitori u investicione fondove to ne mogu - značajan nedostatak jer ne mogu da upravljaju svojim poreskim obavezama

  48. Oporezivanje prihoda investicionih fondova • Koeficijent obrta portfolija – odnos između aktivnosti trgovanja portfolijom i imovine portfolija - pokazuje koji se dio portfolija “zameni” svake godine (u prošloj deceniji iznosili prosječno od 60 do 70%) - fond sa visokim koeficijentom obrta portfolija može biti “nepraktičan”. • Veliki obrt portfolija vodi poreskoj neefikasnosti (koeficijent obrta kod indeksnih fondova iznosi oko 2% i praktični su u pogledu poreskog tretmana i troškova trgovanja) • SEC je 2000. uveo novo pravilo da fondovi moraju da prikažu uticaj koji obrt portfolija ima na visinu poreza (podaci o prinosima fondova nakon odbijanja poreza za posljednjih godinu, pet i deset godina moraju biti prikazani u okviru prospekta fonda)

  49. Provjera koncepta 3 • Portflio IF je 1 milion USD i tokom godine investitor proda 1000 akcija Microsofta po cijeni od 80 USD i 2000 akcija Forda po cijeni od 40 USD po akciji. Zaradu od prodaje koristi za kupovinu 1600 akcija IBM-a po cijeni od 100 USD po akciji. a) Koliki je koeficijent obrta portfolija? b) Ako su akcije Microsofta bile kupljene po 70 USD, a akcije kompanije Ford po 35 USD, i ako je investitorova poreska stopa na prihod od kapitalne dobiti 20%, koliki će dodatni iznos investitor dugovati na ime ovogodišnjih poreza usljed ovih transakcija? • Rješenje: a) Obrt (Vrijednost trgovanja) = 160.000 USD na 1 milion USD (vrijednost portfolija) = 16%, b) Kapitalni dobici su 10 USD x 1.000 = 10.000 USD na Microsoftu i 5 USD x 2.000 = 10.000 USD na Fordu. Stoga porez na kapitalnu dobit iznosi 0,20 x 20.000 USD = 4.000 USD

  50. ET fondovi (Exchange Traded Funds) • ET fondovi su izdanci OIF nastali 1993. - omogućavaju investitorima da trguju indeksnim portfolijima isto kao što trguju i akcijama (tokom čitavog dana, a ne samo na kraju dana nakon što se izračuna NAV) • Primjeriovih fondova – SPDRs (Standards & Poor’s Depositary Receipt ili Spider), DIA –Diamonds (DJIA Index), QQQ - Qubes (Nasdaq 100) and WEBS – World Equity Benchmark Shares (akcije u portfolijima inostranih berzanskih indeksa) i sredinom 2004. bilo ih je oko 300 • Podijeljeni na 3 opšte grupe: - indeksi cijelog američkog tržišta - uski industrijski ili “sektorski” indeksi - međunarodni indeksi

More Related