1 / 56

Gedrag in organisaties. Hoofdstuk I

Gedrag in organisaties. Hoofdstuk I. Guido Valkeneers. Doelstellingen. Na de studie van het hoofdstuk ben je in staat om:.

elu
Télécharger la présentation

Gedrag in organisaties. Hoofdstuk I

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Gedrag in organisaties. Hoofdstuk I Guido Valkeneers Gedrag in organisaties. De basis

  2. Doelstellingen Na de studie van het hoofdstuk ben je in staat om: een omschrijving te geven van de OG;een omschrijving te geven van een organisatie; de belangrijkste wetenschappen te noemen die bijdragen tot de OG;de algemene doelen van de OG uiteen te zetten;de rol van de mission statement en corporatevalues van een organisatie aan te geven;de drie ideaaltypen van economische organisatie van de samenleving te bespreken; Gedrag in organisaties. De basis

  3. Doelstellingen II Na de studie van dit hoofdstuk ben je in staat om:de bijdrage van A. Smith tot de OG te bespreken;de bijdrage van het scientific management te bespreken;de bijdrage van de human relations tot de OG te bespreken;het revisionisme en HRM in een historische context te plaatsen; enkele hedendaagse tendensen in organisaties aan te geven;de principes van TQM te bespreken;aan te geven waarom een pluriform personeelsbestand een belangrijke kwestie geworden is. Gedrag in organisaties. De basis

  4. 1.1 Wat is de OG? Gedrag in organisaties. De basis

  5. 1.1 Wat is de OG? • Wat is de organisatiewetenschap? • Wat is een organisatie? • Historiek van de OG? • Trends in hedendaagse organisaties? Gedrag in organisaties. De basis

  6. 1.1 Wat is de organisatiegedragswetenschap? • Gaat over gedrag in organisaties:Individueel gedrag - perceptie in de organisatie - motivatie van medewerkers - besluitvorming - individuele verschillen in mogelijkheden - leerprocessen in organisaties - tevredenheid van medewerkers Gedrag in organisaties. De basis

  7. 1.1. Wat is de organisatiegedragswetenschap • Gaat over gedrag in organisatiesGroepsgedrag hoe komen groepen tot stand? welke typen groepen bestaan er? hoe evolueren groepen? welke leiderschapstypen bestaan er? welke type levert beste resultaten? hoe ontstaat een cultuur in organisaties kunnen organisaties leren? Gedrag in organisaties. De basis

  8. 1.1 Wat is de OG? • Wat is een organisatie? “Organisations are composed of individuals and groups in order to achievecertain goals and objectivesbymeans of differentiatedfunctionsthat are intented to berationallycoordinated and directedthrough time on a continuous basis.” (M.E. Porter) Gedrag in organisaties. De basis

  9. 1.1 Wat is de OG? • Wat is een organisatie? • “Is een bewust gecoördineerde sociale eenheid van twee ofmeer personen die op een betrekkelijk continue basis functioneert om een gemeenschappelijk doel of serie van doelen te realiseren. Zij wordt gekenmerkt door formele rollen die het gedrag van haar leden definiëren en vormgeven.” (Robbins, 2005) Gedrag in organisaties. De basis

  10. 1.1 Wat is de OG? • Wat is een organisatie? 1. twee of meer mensen werken samen2. gericht op realiseren van doelstellingen (mission statement)3. specifieke taakverdeling coördinatie/gezagsrelaties zijn nodig4. gericht op continuïteit Gedrag in organisaties. De basis

  11. 1.1 Wat is de OG? • Voorbeeld van een mission statement en corporatevalues: Randstad:http://www.randstad.com/about-us/company-information.html Gedrag in organisaties. De basis

  12. 1.1 Wat is de OG? • Mission statement • Vaak verwijzing naar Integrale Kwaliteitszorg • Laatste element vaak streven naar continuïteit van de onderneming (groeien…) Gedrag in organisaties. De basis

  13. 1.1 Wat is de OG? • Stakeholders van de organisatie: Aandeelhouders (shareholders) Medewerkers Management Leveranciers klanten Gedrag in organisaties. De basis

  14. 1.1 Wat is de OG? • Het is de tak van de wetenschap die op een systematische wijze het gedrag in organisaties bestudeert. • Stelselmatig bevragen van de werkelijkheid:- trachten verbanden te leggen tussen variabelen (bv. determinanten van motivatie)- op wetenschappelijke wijze, d.i. in controleerbare situaties, op basis van betrouwbare/valide metingen en op de juiste manier geïnterpreteerd. Gedrag in organisaties. De basis

  15. 1.1 Wat is de OG? • De OG is een wetenschap: geen intuïtieve kennis experimenteel onderzoek & survey onderzoek • De OG is een multidisciplinaire wetenschapondersteuning van: algemene psychologie sociale psychologie antropologie sociologie Gedrag in organisaties. De basis

  16. 1.1 Wat is de OG? • Doelstellingen van de OG- verklaring van de vaststellingen bv. Medewerkerstevredenheid- voorspellingen doen bv. In geval van reorganisatie- gedrag sturen taak van management wetenschap??? Gedrag in organisaties. De basis

  17. 1.2 Economische omgeving • Organisatie functioneert in een economische context.Onderneming werkt niet geïsoleerd t.o.v. de omgeving, maar vormt een onderdeel van het geheel. Vandaar economische verkenning Gedrag in organisaties. De basis

  18. 1.2 Economische omgeving • Drie manieren om de economie te organiseren Centraal geleide economie Gemengde economie Vrije markt economie Gedrag in organisaties. De basis

  19. 1.2 Economische omgeving • Centraal geleide economiede overheid stelt de productie van goederen en diensten vast. Problemen? • Vrije markt economievrijheid van productie en consumptiechaos? Neenonzichtbare hand stuurt vraag en aanbod Gedrag in organisaties. De basis

  20. 1.2 Economische omgeving • Gemende markteconomievrijheid van productie en consumptie, maar bijgestuurd door de overheidOverheid stelt minimum en maximum prijzen vast.Bv. minimumloon voor arbeidBv. maximumprijs voor brood (eerder) Wat zijn de gevolgen? Gedrag in organisaties. De basis

  21. 1.2 Economische omgeving • Gemende economie China Zweden Engeland Cuba Hongarije België USA Centraal geleide Vrije markt Gedrag in organisaties. De basis

  22. 1.3 Historiek van de OG Smith, A. (1776). The Wealth of Nations Filosoof Grondlegger van de economieOrganisatiepsycholoog Principe van de vrije markt Door samenwerking: 1+1=3? A. Smith Gedrag in organisaties. De basis

  23. 1.3 Historiek van de OG • Adam Smith Comparatieve voordelen= voordelen door specialisatie. Medewerkers voeren activiteiten uit in functie van de laagste opportuniteitskost. Hierdoor ontstaan comparatieve voordelen. Gedrag in organisaties. De basis

  24. 1.3 Historiek van de OG • Comparatieve voordelenVoorbeeld IJan bakt 100 broden in 50% van zijn tijd of breit10 truienMarie bakt 50 broden in 50% van de tijd of breit 15 truienSamen 150 broden en 25 truienGoed gewerkt? NeenKosten?Jan 1 brood = 10/100 truien = 0,1 truiMarie 1 brood = 15/50 truien = 0,3 truiOplossing door specialisatie ontstaan comparatieve voordelen: Jan: 200 broden en 0 truienMarie: 0 broden en 30 truientotaal: 200 broden en 30 truien Gedrag in organisaties. De basis

  25. 1.3 Historiek van de OG • Comparatieve voordelenVoorbeeld IIJos bakt in 50% van de tijd 50 broden of breit 20 truien. Sofie bakt in 50% van de tijd 200 broden of breit 24 truienTotaal: 250 broden en 44 truien.Goed gewerkt? NeenOplossing: Jos: 1 brood = 20/50 truien = 0,4 truiSofie: 1 brood = 24/200 truien = 0,12 trui Gedrag in organisaties. De basis

  26. 1.3 Historiek van de OG • Comparatieve voordelenVoorbeeld IISofie en Jos kunnen specialiseren in de richting van de laagste kost. Hierdoor ontstaan comparatieve voordelen.Oplossing IJos ---- broden 40 truienSofie 400 broden --- truientotaal: 400 broden en 40 truienOplossing IIJos --- broden 40 truienSofie 300 broden 12 truienTotaal: 300 broden 52 truien Gedrag in organisaties. De basis

  27. 1.3 Historiek van de OG • Evaluatie A. Smith (1776)- aandacht voor intra-individuele verschillen (cf. capaciteitenprofiel)- toepassing: doe alleen hetgeen waar je goed in bent, de rest niet. Op deze wijze wordt de welvaart maximaal. - toepassing in internationale handeldoor D. Ricardo. Gedrag in organisaties. De basis

  28. 1.3 Historiek van de OG Taylor, F. (1911).The principles of scientific management grondlegger van het scientificmanagement Gedrag in organisaties. De basis

  29. 1.3 Historiek van de OG • Het scientific managementArbeid kan alleen efficiënt geordend worden als wetenschappelijk methoden gebruikt worden.- scheiding van planning en uitvoering(d.i. verticale arbeidsdeling)- opsplitsen van arbeid in eenvoudige deelbewerkingen (horizontale arbeidsdeling) - prestatieloon- tijds- bewegingsstudies: efficiënte methode?- juiste persoon voor de juiste taak selecteren- goede samenwerking tussen arbeiders en ondernemer is mogelijk. Gedrag in organisaties. De basis

  30. 1.3 Historiek van de OG • Scientific managementOpvatting over de werknemer:homo economicus, mens reageert als individu, is van nature lui, en wil graag geleid worden.Opvatting van de onderneming: optimalisering van de productie, rationele benadering van de organisatie;Taken: bewegings- en tijdsstudies, selectie van medewerkers, enz..Nadere uitwerking: H. Ford. The Ford Motor company,1920 Gedrag in organisaties. De basis

  31. 1. 3 Historiek van de OG • modern times Welk zijn de gevolgen voor de werknemers? Gedrag in organisaties. De basis

  32. 1.3 Historiek van de OG E. Mayo • Human relations beweginggrondlegger: E. Mayo Hawtorne experimenten: - geen samenhang tussen werkcondities en productie; - medewerkers gaan informele relaties opbouwen; - deze relaties spelen een belangrijke rol in productie en arbeidstevredenheid. Gedrag in organisaties. De basis

  33. 1.3 Historiek van de OG • Human relations beweging: Relaties tussen mensen spelen belangrijke rol in productie en arbeidstevredenheid. Geringe arbeidstevredenheid tast de productie aan. Aandacht voor: communicatietrainingen, leiderschapscursussen, groepstrainingen, enz. Gedrag in organisaties. De basis

  34. 1.3 Historiek van de OG • RevisionismeArgyris, Herzberg, McGregorMensen hebben fundamentele drang om zich te ontplooien (Maslow)Vandaar aandacht voor taakinhouden en organisatievormen. Taken: jobdesign Gedrag in organisaties. De basis

  35. 1.3 Historiek van de OG • Hedendaagse opvatting- een organisatie is geen machine maar een sociaal-technisch systeem waar kennis centraal staat. - organisatie vormt een open systeem in nauwe relatie met de omgeving;- optimale leiderschap is afhankelijk van de omstandigheden. Taken: belang van ontwikkeling competenties, tevredenheid, herontwerp van taken, … Gedrag in organisaties. De basis

  36. 1.4 Hedendaagse organisaties Virtuele ondernemingHedendaagse onderneming heeft enkel aandacht voor de kernactiviteiten en via samenwerking met andere bedrijven,via uitbesteding en Leanorganization naar de virtuele onderneming (rol van informatietechnologie); Gedrag in organisaties. De basis

  37. 1.4 Hedendaagse organisaties Virtuele organisatieKerncompetenties: deze vaardigheden en technologieën waardoor de organisatie een unieke positie inneemt. Bv. Kerncompetenties van Ford zijn aanmaken van de motor en de assemblage van de onderdelen. Alle overige activiteiten kunnen uitbesteed worden. In de limiet… een ‘lege doos’.Bv. Benneton. Gedrag in organisaties. De basis

  38. 1.4 Hedendaagse organisaties Mensgerichte organisatied.w.z. groeiend besef dat mensen het verschil kunnen maken met de concurrent.- verbetering van de taakinhoud (taakverbreding, taakverrijking… )- starten van autonome werkgroepen- empowerment: verantwoordelijkheden en bevoegdheden naar de werkvloer. Gedrag in organisaties. De basis

  39. 1.4 Hedendaagse organisaties Mensgerichte organisatie:van werknemers participatie naar autonomie inzake beslissingen op de werkvloer. Verantwoordelijkheden EN bevoegdheden naar de werkvloer; afname van ‘command-and-control’; manager wordt coach, begeleider; vaak samenhang tussen autonomie en tevredenheid. Gedrag in organisaties. De basis

  40. 1.4 Hedendaagse organisaties KennisondernemingP. Drucker: medewerkers zijn ‘kenniswerkers’ Hoe ontwikkelt zich kennis in de onderneming? Hoe kan deze kennis gemanaged worden? Wat is een lerende organisatie? Klassieke leerprocessen (Pavlov, Skinner, Bandura)Visie van Takeuchi over leren in de organisatie? Visie van Kolb over het leren in organisaties? Gedrag in organisaties. De basis

  41. 1.4 Hedendaagse organisaties Geautomatiseerde organisatieERP, bv. SAP Door deze automatisering verdwijnen tal van jobs in de organisatie; een beperkt aantal nieuwe jobs ontstaan. Op weg naar een virtuele organisatie, waarbij een beperkt aantal medewerkers vanuit hun huisadres het werk doen. Gevolgen voor aansturing? Gedrag in organisaties. De basis

  42. 1.4 Hedendaagse organisaties Geautomatiseerde organisatieEnterprise Resource Planning (ERP); Via outsourcing naar de virtuele onderneming? E-commerce in de B2B, bijna voor 100%, minder in de B2C (voor beperkt aantal producten/diensten, bv. vakanties); Bedrijf = netwerkorganisatie; Gedrag in organisaties. De basis

  43. 1.4 Hedendaagse organisaties Klantgerichte organisatie Koning Klant Gedrag in organisaties. De basis

  44. 1.4 Hedendaagse organisaties • Grondlegger: E. Deming (1951) • Plan do check act cirkel (wheel of quality) • Borging van hetgeen bereikt werd • 14 principes van management:http://www.lii.net/deming.html Integrale Kwaliteitszorg E. Deming Gedrag in organisaties. De basis

  45. 1.4 Hedendaagse organisaties TQM Plan Do Act Check CONTINUOUS PROGRESS Gedrag in organisaties. De basis

  46. 1.4 Hedendaagse organisaties Integrale Kwaliteitszorg: vijf principes • Sterke klantgerichtheid. Interne en externe klanten • Aandacht voor continue verbetering. Kaizen = stap voor stap verbeteren • Verbetering van de kwaliteit van ALLES wat de onderneming doet • Meten is weten • Empowerment van medewerkers.Beperking van middenkader. Participatief leiderschap. Verantwoordelijkheden en bevoegdheden naar de werkvloer. ‘Speelruimte’ voor de medewerkers. Gedrag in organisaties. De basis

  47. 1.4 Hedendaagse organisaties • Globalisering • Producten en diensten gaan over de landsgrenzen heen, bv. Ford Mondeomaar ook investeringen (Bekaert, Delhaize, Barco…) en zoeken van leveranciers • Buitenlandse opdrachten geven aanleiding tot contacten met mensen uit andere culturen. Omgaan met andere waarden/gebruiken (bv. onderhandelingen, afspraken op papier, geschenken geven…) cfr. Hofstede • Verplaatsing van werk naar de lagelonenlanden, niet alleen van routinematige werkzaamhedenVooral arbeidsintensieve ondernemingen verplaatsen hun activiteiten • Integratie van kennis/vaardigheden/technologieën uit andere landen Gedrag in organisaties. De basis

  48. 1.4 Hedendaagse organisaties Pluriform personeelsbestand Gedrag in organisaties. De basis

  49. 1.4 Hedendaagse organisaties • Diversity management- gaat om verschillen tussen medewerkers van één onderneming. Heeft betrekking op verschillen m.b.t. geslacht, ras, leeftijd, invaliditeit, enz.Er bestaan een aantal wettelijke regelingen (verbod op discriminatie op grond van geslacht, huidskleur, leeftijd enz…) Gedrag in organisaties. De basis

  50. 1.4 Hedendaagse organisaties Diversity management- m.b.t. geslacht: vrouwen disproportioneel veel in eenvoudige beroepen, en relatief weinig in managementfuncties. Topmanagement slechts 4% vrouwen. Vrouwen verdienen 80% van hetgeen mannen verdienen in gelijkaardige functies. (Arnold e.a, 2004): de zgn. loonkloofGlazenplafond effect: probleemWel …. geleidelijke verbetering van dit probleem Gedrag in organisaties. De basis

More Related