Levensloop als concept

1. Levensloop als concept Hans van Oers, Nancy Hoeymans RIVM, centrum Volksgezondheid Toekomst Verkenningen

2. Waarom een levensloopperspectief? Zicht op: • gezondheidsaspecten gedurende de levensloop • veranderingen in risico’s, transities • verschuivingen in gebruik van preventie • nieuwe mogelijkheden voor preventie

3. Levensfasen Indeling in levensfasen • Traditionele levensfasen(leren, werken/zorgen, pensionering) • Hedendaagse levensfasen(leren/ongebonden, werken/zorgen, betrokken, teruggetrokken) • Gezondheidsspecifieke levensfasen

4. Andere levensfase, andere problemen

5. Andere levensfase, andere problemen

6. Gezondheidsrisico’s gedurende de levensfasen • Verdeling van determinanten over de levensloop niet parallel met verdeling van ziekten • Niet: voeding, roken, bewegen • Wel: verkeersongevallen • Huidige gezondheid: erfenis gedrag in het verleden • Huidige gedrag: investering in toekomstige (on)gezondheid • Veel gedrag wordt in de jongere levensfasen geleerd, maar zorgt pas op latere leeftijd voor problemen

7. Gezondheidsrisico’s gedurende de levensfasen: roken • Starters van 12e tot 15e jaar, transitie van levensfase

8. Gezondheidsrisico’s gedurende de levensfasen:roken • (Her)starters vooral op jonge leeftijd • Stoppers in alle leeftijdsgroepen, toename bij 50+ mannen

9. Gezondheidsrisico’s gedurende de levensfasen:overgewicht • Overgewicht neemt toe met leeftijd, tot op middelbare leeftijd

10. Gezondheidsrisico’s gedurende de levensfasen:alcoholgebruik • Tot 20e neemt prevalentie (snel) toe, daarna constant

11. Gezondheidsrisico’s gedurende de levensfasen:verkeersgedrag • Mannen van 18-24: 25% van alle alcoholgerelateerde ongevallen • Invloed van medicijngebruik meest relevant bij ouderen

12. Gezondheidsrisico’s gedurende de levensfasen:letsel door geweld • Geweldseffecten het grootst bij jonge mannen • Soort geweld verschilt per levensfase, onderschatting

13. Gedrag en overgewicht: zorg voor de toekomst

14. Preventie in verschillende levensfasen • Soort preventie • Kosten van preventie • Organisatie van preventie

15. Preventie in verschillende levensfasen • Preventie begint al voor de geboorte • voorlichting over leefstijl, foliumzuur • Kinderen: vaccinatie en screening in de JGZ • consultatiebureaus zien vrijwel alle kinderen • Jongeren: aanleren van gezond gedrag • investeren in (on)gezondheid • directe winst bij preventie van psychosociale problemen en verkeersongevallen • Jongere volwassenen: preventie psychische stoornissen • spitsuur van het leven • burn-out en andere arbeidsgerelateerde klachten • Middelbare leeftijd: preventie hart- en vaatziekten en kanker • screeningsprogramma’s • Ouderen: preventie loont nog steeds • bevorderen gezond gedrag • consultatiebureaus voor ouderen

16. Kosten preventie in verschillende levensfasen

17. Organisatie van programmatische preventie over de levensloop • Als je ziek bent ga je naar bed, of naar de dokter • Als je gezond wilt blijven…?

18. Regio’s neonatale screening Huidige situatie • Vijf laboratoria en werkgebieden neonatale screening • 25 laboratoria en werkgebieden pre- en postnatale screening

19. Regio’s rijksvaccinatieprogramma Huidige situatie • Zeven entadministraties In 2007: • integratie in RIVM/CIb vijf filialen - werkgebieden

20. Regio’s jeugdgezondheidszorg

21. Regio’s algemene infectieziektebestrijding Vanaf november 2006 • Zeven regio’s • Zeven regionaal consulenten arts infectieziekten en • Zeven regionaal consulenten arts medische microbiologie

22. Regio’s TBC-bestrijding Huidige situatie • Zeven regio’s • Acht service GGD’en (backoffice functie)

23. Regio’s aanvullende curatieve SOA-zorg Huidige situatie • Acht regio’s • Acht coördinerende GGD’en • SOA-poli’s

24. Regio’s screening baarmoederhals- en borstkanker Huidige situatie • Negen werkgebieden • Negen organisaties BK • Twaalf organisaties BMHK Beoogd per 2010 • Vijf werkgebieden met elk één screeningsorganisatie

25. En er komen nog meer landelijke programma’s • Pilots: • Screening op chlamydia-infectie • Dikkedarmkankerscreening • Toekomstplannen: • Vaccinatie baarmoederhalskanker • Screening op slokdarmkanker, prostaatkanker • Screening op diabetes • Screening op coronaire kalkscore hart- en vaatziekten • Screening op glutenallergie • ………..

26. Meerwaarde levensloopperspectief:Onderzoeksagenda verhelderen • Identificeren van periode in het leven waarin een preventieve interventie het meeste effect heeft. • meer inzicht in ontstaan en beloop van ziekten • medisch-biologisch redenen • bijvoorbeeld diabetespreventie • Identificeren van periode in het leven waarin mensen open staan voor preventieve boodschap • meer inzicht in acceptatie preventie • psychologische/sociologische redenen • bijvoorbeeld ouders met jonge kinderen of mensen die stoppen met werken

27. Meerwaarde levensloopperspectief:Preventie efficiënter en effectiever organiseren • Betere aansluiting tussen interventies in verschillende levensfasen • Deelname aan RVP kan doorlopen tot na 9e jaar (vaccinatie baarmoederhalskanker en griepprik opnemen in RVP) • Consultatiebureaus voor jong en oud? • Integratie van (kanker)screeningscentra? • Betere herkenbaarheid voor burger • Betere benutting van schaarse middelen