Badanie Identyfikacja i ocena barier w wykorzystaniu środków strukturalnych UE

1. Badanie Identyfikacja i ocena barier w wykorzystaniu środków strukturalnych UE (wykonane na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego) • wybrane elementy Marek Szczepański Zastępca Prezesa Warszawa, 4 grudnia 2007

2. IDENTYFIKACJA I OCENA BARIER W WYKORZYSTANIU ŚRODKÓW STRUKTURALNYCH UE Cele badania • Zdiagnozowanie i usystematyzowanie wiedzy o barierach w wykorzystaniu środków strukturalnych występujących w okresie 2004 - 2006 • Zdiagnozowanie potencjalnych barier dla okresu 2007 – 2013 • Sformułowanie rekomendacji służących rozwiązaniu istniejących problemów lub uniknięciu problemów, które mogą się pojawić w przyszłości

3. IDENTYFIKACJA I OCENA BARIER W WYKORZYSTANIU ŚRODKÓW STRUKTURALNYCH UE • Analizowane poziomy systemu • System realizacji PWW/NSRO • Program operacyjny • Priorytet/działanie • Metodologia – analiza „Programu naprawczego…” (grudzień 2005 r.) i jego rezultatów; analiza dokumentów oraz wywiady indywidualne i zogniskowane • Badanie wykonane w okresie sierpień – wrzesień 2007

4. IDENTYFIKACJA I OCENA BARIER W WYKORZYSTANIU ŚRODKÓW STRUKTURALNYCH UE Analizowane typy barier • Bariery prawne • Bariery proceduralne • Bariery finansowe • Problemy w zakresie zdolności instytucjonalnej jednostek z systemu wdrażania • Problemy po stronie beneficjentów • Bariery ekonomiczne (rynkowe) • Inne bariery

5. IDENTYFIKACJA I OCENA BARIER W WYKORZYSTANIU ŚRODKÓW STRUKTURALNYCH UE Aktualne bariery prawne • Rozwiązania w zakresie finansów publicznych i budżetu państwa niedostosowane do wykorzystywania środków strukturalnych: • Konieczność zwrotu niewykorzystanej dotacji rozwojowej na koniec roku budżetowego • Zbyt sztywne przepisy dotyczące zaliczek na poczet dotacji rozwojowej • Niedostosowanie klasyfikacji wydatków budżetowych do specyfiki wydatków na realizację projektów w ramach środków strukturalnych • Regulacje dotyczące środowiska: • Brak ostatecznego wyznaczenia obszarów NATURA 2000 • Możliwość składania protestów na dwóch etapach postępowania dotyczącego oddziaływania inwestycji na środowisko

6. IDENTYFIKACJA I OCENA BARIER W WYKORZYSTANIU ŚRODKÓW STRUKTURALNYCH UE Aktualne bariery prawne (cd.) • Brak aktów prawnych dotyczących zasad udzielania wsparcia w dziedzinach objętych pomocą publiczną w ramach NSRO • Niewystarczające regulacje dotyczące przekazywania informacji o (ewentualnych) nieprawidłowościach, w zakresie objętym tajemnicą skarbową oraz wynikających z postępowań prowadzonych przez organy ścigania do właściwych instytucji w systemie wykorzystania środków strukturalnych • Przepisy związane z przygotowaniem i realizacją inwestycji

7. IDENTYFIKACJA I OCENA BARIER W WYKORZYSTANIU ŚRODKÓW STRUKTURALNYCH UE Problemy dotyczące systemu oceny i wyboru projektów • Wybór ekspertów oceniających projekty • Naciski polityczne w procesie selekcji projektów • Kryteria wyboru projektów • Możliwości odwoławcze • Nadmierne wymogi związane z wnioskiem o dofinansowanie i załącznikami • Zbyt wąskie określenie kategorii projektodawców (w EFS) • Zbyt ogólne definiowanie projektów szkoleniowych

8. IDENTYFIKACJA I OCENA BARIER W WYKORZYSTANIU ŚRODKÓW STRUKTURALNYCH UE Problemy związane z realizacją umów • Wymogi prowadzące do konieczności aneksowania umów • Wielopoziomowa struktura instytucjonalna zaangażowana w proces płatności • Procedury obiegu dokumentów (zwłaszcza brak maksymalnych terminów)

9. IDENTYFIKACJA I OCENA BARIER W WYKORZYSTANIU ŚRODKÓW STRUKTURALNYCH UE Bariery związane ze zdolnością instytucjonalną jednostek z systemu realizacji • Niedobór kadr • Brak doświadczenia w zarządzaniu i wdrażaniu środków strukturalnych • SIMIK • Niedoskonałości systemu kontroli i audytu oraz zwalczania nieprawidłowości: • Brak odpowiedniego przygotowania Urzędów Kontroli Skarbowej • Brak funkcjonującego centrum koordynacyjnego systemu audytu i kontroli • Brak odpowiedniej wymiany informacji i współpracy pomiędzy instytucjami • Problemy w zakresie polityki informacyjnej

10. IDENTYFIKACJA I OCENA BARIER W WYKORZYSTANIU ŚRODKÓW STRUKTURALNYCH UE Bariery finansowe • Możliwe trudności z pokryciem wydatków z budżetu państwa (zwłaszcza w latach 2010 – 2011) • Rosnące zadłużenie samorządów terytorialnych • Bariery finansowe utrudniające korzystanie z EFS przez organizacje pozarządowe: • Uzależnienie wielkości dofinansowania od przychodów projektodawcy • Ryzyko utraty płynności finansowej związane z zasadami i praktyką przekazywania transz dotacji

11. IDENTYFIKACJA I OCENA BARIER W WYKORZYSTANIU ŚRODKÓW STRUKTURALNYCH UE Bariery po stronie beneficjentów • Słabość instytucjonalna większości grup beneficjentów • Zmiany w projektach i niewypełnianie zobowiązań wynikających z umowy • Nieskładanie wniosków o płatność pośrednią • Niewielka aktywność organizacji pozarządowych w procesie aplikowania o środki EFS

12. IDENTYFIKACJA I OCENA BARIER W WYKORZYSTANIU ŚRODKÓW STRUKTURALNYCH UE Wnioski • Znaczenie strategiczne – budowa nowoczesnej, sprawnej administracji publicznej (system PWW/NSRO nie jest izolowaną „wyspą”) • Priorytet – sprawny system instytucjonalny odpowiedzialny za wykorzystanie środków (wiele nowych instytucji) • Kluczowy i chyba niedoceniany – skutecznie funkcjonujący system audytu i kontroli oraz zwalczania nieprawidłowości • Nadal problemowy – przepływ informacji wewnątrz systemu oraz do projektodawców (beneficjentów) • Systemy informatyczne – mogą znowu stanowić ważny problem • Przygotowanie beneficjentów, zwłaszcza dużych projektów, może się okazać podstawową barierą

13. IDENTYFIKACJA I OCENA BARIER W WYKORZYSTANIU ŚRODKÓW STRUKTURALNYCH UE Główne dziedziny problemowe • Przepisy dotyczące finansów publicznych i około-budżetowe • Wymogi związane z ochroną środowiska • Prowadzenie postępowań o zamówienie publiczne • Pomoc publiczna

14. Kontakt PSDB Sp. z o.o.ul. Sienna 7500-833 Warszawatel.: 022 551 74 04fax: 022 551 74 39www.psdb.com.ple-mail: psdb@psdb.com.pl marek.szczepanski@psdb.com.pl