METANIZACJA GOSPODARKI NA RZECZ PROINNOWACYJNEGO ROZWOJU DOLNEGO ŚLĄSKA

1. METANIZACJA GOSPODARKI NA RZECZ PROINNOWACYJNEGO ROZWOJUDOLNEGO ŚLĄSKA Jerzy KALETA Instytut Materiałoznawstwa i Mechaniki Technicznej Dolnośląskie Centrum Studiów Regionalnych Metanizacja gospodarki na rzecz proinnowacyjnego rozwoju Dolnego Śląska (Sympozjum, Politechnika Wrocławska, 21 grudnia 2005 r.)

2. Omawiana tematyka • - Metanizacja: ekonomia, innowacyjność, ekologia • CNG jako paliwo samochodowe • Typy pojazdów CNG • Biogaz • Wodór ? Tak, ale najpierw metan • Gromadzenie metanu, zbiorniki wysokociśnieniowe • - Bezpieczeństwo stosowania metanu • - Dolny Śląsk, a metanizacja

3. DEKLARACJA (DCZT)przyjęta w dniu 21 grudnia 2005 roku we Wrocławiu • Metanizacja (ang.: metanization) gospodarki polega na wzroście znaczenia gazu ziemnegoi biogazu w różnych jej obszarach, szczególniew transporcie i lokalnej energetyce wytwarzającej ciepło oraz elektryczność.

4. Transport CNG zalety: • nowe technologie wytwarzania • nowe miejsca pracy • współpraca nauki i gospodarki • możliwość uzyskania środków unijnych • aspekty ekologiczne • niższe koszty transportu • bezpieczeństwo transportu • stabilne źródło paliwa (dostępne w Europie) • bardziej ciche i żywotniejsze silniki • ,,pewne’’ paliwo Wady: • wspólna inwestycja (politycy, Spółki Gazownictwa, instalatorzy, ...) • wysoki koszt inwestycji (stacje, pojazdy) • nieco dłuższy czas tankowania • bariera psychologiczna

5. Razem ~2,3 mln Kanada 20,5 tys. Rosja 35 tys. Europa490 tys. Chiny 45 tys. USA 130 tys. Wenezuela 41 tys. Egipt 34,8 tys. Indonezja 3 tys. Kolumbia 12 tys. Brazylia 120 tys. Boliwia 6 tys. Nowa Zelandia 12 tys. Argentyna 830 tys. Liczba pojazdów zasilanych CNG na świecie

6. 140 130 1.800 300 Razem: 490.000 14.000 835 * 35.000 574 300 5.200 182 142 300 430.000 Liczba pojazdów zasilanych CNG w Europie

7. Samochody osobowe i dostawczezasilane gazem ziemnym Wszystkie firmy samochodowe posiadają w swojej ofercie modele zasilane CNG

8. Typy pojazdów zasilanych CNG Pojazd służb komunalnych na CNG

9. Samochody osobowe i dostawczezasilane gazem ziemnym Wszystkie firmy samochodowe posiadają w swojej ofercie modele zasilane CNG

10. Autobusy zasilane gazem ziemnym Na terenie Dolnego Śląska produkowane są autobusy zasilane CNG

11. DEKLARACJA (DCZT) przyjęta w dniu 21 grudnia 2005 roku we Wrocławiu • Metanizacja transportu zgodna jest z długofalowymi tendencjami Unii Europejskiej. • Obowiązująca dyrektywa zakłada, iż w roku 2020 nie mniej niż 20% pojazdów samochodowych będzie zasilanych paliwem alternatywnym, z tego połowa właśnie metanem. • Ostatnie szacunki w tym zakresie, w związkuz dramatyczną sytuacją na rynku ropy naftowej, zakładają wzrost udziału paliw alternatywnych nawet do 32%, w tym metanu do 16%.

12. Aspekty ekologiczne • Redukcja Nox • - 77% (w porównaniu z benzyną) • - 80% (w porównaniu z olejem napędowym) • Redukcja CO • - 76 – 95% (w porównaniu z benzyną) • Redukcja węglowodorów HC • - 85 – 90% • Redukcja benzenu • - 97% • Redukcja siarki • - 50% (w porównaniu z olejem)

13. Gaz ziemny • Skład • - 85% metan (CH4) (w Polsce (94%), • - 10% azot (N2), • - reszta CO2 + węglowodory. • CNG, LNG • - Compressed Natural Gas, • - Liquified Natural Gas (-163oC) • Nie mylić z propanem- butanem (LPG)!!! • LPG- Liquified Petroleum Gas

14. paliwo CNG • Tanie • Bezpieczne • Ekologiczne • Kaloryczne • Powszechnie dostępne • Sprawdzone technologicznie • O gwarantowanym składzie

15. Sieć stacji tankowania CNG • Niemcy ~ 631; grudzień 2005 (1100) • Polska - 8 • Czechy - 10

16. DEKLARACJA (DCZT)przyjęta w dniu 21 grudnia 2005 roku we Wrocławiu • Biogaz staje się uznanym źródłem pozyskiwania metanu. Może zatem być uzupełniającym lub alternatywnym paliwem w stosunku do gazu ziemnego. Znaczenie biogazu radykalnie wzrasta, jeśli uwzględnia się łączne aspekty energetyczne i ekologiczne.

17. Samochód wyścigowy zasilany biogazem (Szwajcaria)

18. Biometan (kopalnie, ścieki, wysypiska) Energia skojarzona • KWK ,,Pniówek’’ • Wysypisko Komunalne - Sosnowiec • Oczyszczalnia Ścieków - Wrocław

19. Pojazdy zasilane wodorem

20. Przykładowe zastosowania zbiorników kompozytowych Medycyna Sprzęt ratowniczy Lotnictwo Transport wodoru Zbiorniki gazu ziemnego (CNG) do zasilania pojazdów Zbiorniki wodoru do zasilania pojazdów ! ciśnienie niszczące ok. 2000atm

21. Test ogniowy - 200atm, gaz ziemny 700 600 500 Druck [bar] / Temperatur [°C] 400 300 200 100 0 0 50 100 150 200 250 300 350 400 Zeit [s] Temperature Valueside Temperature Center of the Cylinder Temperature Plug Side Pressure

22. Próba niszcząca z wykorzystaniem ładunku wybuchowego

23. Dynamiczne próby wytrzymałościowe

24. DEKLARACJA (DCZT) przyjęta w dniu 21 grudnia 2005 roku we Wrocławiu • Dolny Śląsk ma znaczącą rolę na mapie krajuw zakresie wzrostu roli metanu w gospodarce. • Wieloletnie działania i dokonania: Dolnośląskiej Spółki Gazownictwa, Politechniki Wrocławskiej, Dolnośląskich Linii Autobusowych, MPK, producentów taboru autobusowego (Jelcz, Volvo) czy zakładów odzyskujących biogaz (np. MPWiK, McCain), czy ostatnio DCZT.

25. Działania popularyzujące CNG we Wrocławiu

26. Zbiorniki wykonane w Instytucie

27. Zbiorniki na wodór Integrated Project (6FR) StorHy

28. Laboratorium badań zbiorników wysokociśnieniowych Instytut Materiałoznawstwa i Mechaniki Technicznej PWr

29. DEKLARACJA (DCZT)przyjęta w dniu 21 grudnia 2005 roku we Wrocławiu • Zapóźnienie polskich regionów, w tym i Dolnego Śląska, w zakresie metanizacji gospodarki,w stosunku do naszych najbliższych sąsiadów, regionów niemieckich i czeskich, są niezmiernie niepokojące.

30. DEKLARACJA (DCZT)przyjęta w dniu 21 grudnia 2005 roku we Wrocławiu • Wzrastająca rola Środków Strukturalnychw finansowaniu działań na rzecz przeobrażeń społecznych i gospodarczych Regionu, szczególnie w latach 2007-13, jest dodatkowym impulsem do podjęcia zagadnienia metanizacji gospodarki Regionu.