Okul Müdürünün Özellikleri, Ast Üst Konumu ve Protokol Kuralları

1. Okul Müdürünün Özellikleri, Ast Üst Konumu ve Protokol Kuralları Hazırlayan: Uğur ÇAYLI

2. Okul Müdürünün Özellikleri, Ast Üst Konumu ve Protokol Kuralları • Okul Müdürü, Çağdaş Eğitim Yöneticisi olarak, birlikte çalıştığı Müdür Yardımcıları, Öğretmenler, Memurlar ve Personel ile düzeyli, sıcak ve içten bir iletişim kurmalı, bu iletişim kanalını 24 saat, 7 gün açık tutmalıdır. • Okul Müdürü, sadece eğitim öğretim ve okul konularında değil okul dışı, eğitim dışı konularda da birlikte çalıştığı yönetici, öğretmen ve personele bir ağabey - abla gibi yardımcı olabilmelidir. "Bu benim sorunum değil, okul dışı bir konu" deyip geçmemelidir.

3. Okul Müdürünün Özellikleri, Ast Üst Konumu ve Protokol Kuralları • Okul Müdürü, sürekli güler yüzlü, tatlı dilli olmalıdır. Odasına her gelenin yüzüne bakarak "hoş geldiniz, buyurun" demeli ve oturması için yer göstermelidir. Müdür yardımcılarını ve öğretmenleri asla ayakta bekletmemeli, işini bırakıp onlarla ilgilenmelidir. Kendisine getirilen sorunların ileriki ya da son aşamalarını da yine takip etmeli, sorunu getiren kişi ile sonraki karşılaşmalarında sorun hakkında bilgi istemelidir. Bu davranış, karşısındaki kişi üzerinde büyük bir güven ve saygı durumu oluşturacaktır.

4. Okul Müdürünün Özellikleri, Ast Üst Konumu ve Protokol Kuralları • Okul Müdürü, okulda çalışan tüm personele adıyla hitap etmelidir. Örneğin; Kamil Bey, Ercan Bey, Müşerref Hanım…

5. Okul Müdürünün Özellikleri, Ast Üst Konumu ve Protokol Kuralları • Çağdaş Eğitim Yöneticisi olarak okul müdürü, öğretmen ve personeli arasında asla ayırım yapmamalıdır. Hem demokratik olmalı hem de adaletli olmalıdır. • Okul Müdürü, öğrencilere karşı hoşgörülü ve sevecen olmalı, daima doğru mesajlar vermelidir. Öğrencilerin adlarını mümkün olduğunca ezberlemeli, aile yapılarını öğrenmeli, asla önyargılı olmamalıdır. Müdür odasının kapısı toplantılar dışında sürekli açık olmalıdır. Bu, öğrenci, öğretmen, personel ve veliye olumlu mesaj veren bir durumdur.

6. Okul Müdürünün Özellikleri, Ast Üst Konumu ve Protokol Kuralları • Müdür okulun aynasıdır. Aynı kanun ve yönetmeliklerin, aynı müfredat programının uygulandığı, aynı ders kitaplarının okutulduğu okulların birbirinden farklı olmasını hatta aynı çevrede yan yana bulunan aynı tür okulların bile içindeki işleyişin ve havanın farklı olmasını başka türlü izah etmek mümkün olamazdı. O halde kaliteli okul için en öncelikli koşul kaliteli bir müdürdür. Hatta öyle ki müdürün normal günlük yaşayışı, kişiliği, giyimi kuşamı, oturması kalkması bile okula yansır ve adeta okulun aynası olur. Okulun tamamı ya da kalitesi hakkında fikir edinmek için müdürün odasına, masasına, üstüne başına, oturmasına kalkmasına, konuşmasına bakmak bile büyük ölçüde fikir verir.

7. Okul Müdürünün Özellikleri, Ast Üst Konumu ve Protokol Kuralları • Okulun ve çalışanların denetlenmesi ve her türlü değerlendirmelerin yapılarak gerekli düzeltmelerin yapılması yine okul müdürünün rollerinden birisidir. • Zira denetleyemediğiniz kurumu siz yönetmiyorsunuzdur zaten, ya da okulunu denetleyemeyen müdürün müdür olup olmadığı tartışılmalıdır. Müdür okulda uçan kuştan haberdar olmak zorundadır.

8. Okul Müdürünün Özellikleri, Ast Üst Konumu ve Protokol Kuralları • Okullarda müdür için yılda en az bir kez öğretmenleri sınıfta denetlemek zorundadır şeklinde bir anlayış dolaşmaktadır; ancak bu bir efsanedir. Çünkü müdür her saniye okulu denetlemek zorundadır. Bunu en iyi şekilde yapabilmesi için bir değil on defa sınıfa girmesi gerekiyorsa bunu yapmak durumundadır. Nitekim eğitimin kırılma noktası sınıftaki ders ise ve de müdür de derslerde kimin ne yaptığını bilmiyorsa hiç bir şey bilmiyor demektir. Hiç bir şey bilmeyen bir müdürün okulunu yönetmesi mümkün olmadığı gibi, personelini değerlendirmesi ve onlara sicil notu vermesi de öğretmenin işine ve başarısına göre değil de sübjektif kriterlere göre olabilir ki mevcut halde uygulama genelde bu şekildedir. Ahmet BARBAK - Eğitim Müfettişi/AĞRI

9. Okul Müdürünün Özellikleri, Ast Üst Konumu ve Protokol Kuralları • KAMUSAL YAŞAMDAYÖNETİCİNİN VE ÖĞRETMENLERİN BİLMESİ VE UYMASI GEREKEN BAZI PROTOKOL VE NEZAKET KURALLARI • Protokol Nedir: Kamusal alan ve hayattaki törenlerde ve törensel etkinliklerde, resmi ilişkilerde ve görüşmelerde, resmi yazışmalarda ve toplantılarda kabul ve ziyaretlerde, davet ve ziyafetlerde yöntem ve biçim yönünden uyulması ve uygulanması gereken kurallar bütünüdür.

10. Okul Müdürünün Özellikleri, Ast Üst Konumu ve Protokol Kuralları • Protokolde Temel İlkeler • 1-Saygı ve Nezaket • 2-Önde gelme • (Öncelik-Sonralık Sıradüzeni) • 3-Önce gelme(Kıdem) • 4-Temsil • 5-Düzey eşitliği ve Denklik • 6-Karşılıklılık

11. Okul Müdürünün Özellikleri, Ast Üst Konumu ve Protokol Kuralları • Protokol Kurallarının Önemi • Kamusal ve toplumsal yaşamda bir yöneticinin temsil niteliği protokol kurallarına uymasıyla ortaya çıkmaktadır. Çünkü, bir yöneticinin başarısını %34 temsil niteliği (protokol bilgisi ve uygulaması), %33 bilgi ve becerisi, %33 kişiliği oluşturmaktadır.

12. Okul Müdürünün Özellikleri , Ast Üst Konumu ve Protokol Kuralları • MAKAM PROTOKOLÜ • Makam odası, örgütün yönetim ve temsil merkezidir. • a-Bir yöneticinin makamına, üstleri, denkleri ve protokol yönünden kendinden önde gelenler ya da kendisine onur veren önemli şahsiyetler geldiğinde, yönetici bu kişileri oturmaları için kendi makam koltuğuna davet etmemeli; • b-Makam masası önündeki koltuklara da oturtmamalı; onları ast’ı, müşterisi  konumuna sokmamalıdır. • c-Yönetici, konuklarını daima makam odasındaki “konuk köşesi”nde kabul etmeli, V veya L şeklinde oturmalıdır.

13. Okul Müdürünün Özellikleri, Ast Üst Konumu ve Protokol Kuralları • Kuruluşun baş yöneticisi geldiğinde, baş yönetici (kurum amiri) makam masasına davet edilmelidir. Çünkü her ast yönetici, kurum amirini temsil eden kişidir. Bu yarı resmî denetimdir. • Yöneticinin odasına birden fazla kişi ile girildiyse protokol sırasına göre masaya oturmak gerekmektedir. Protokolde en üst olan ve heyetin başkanı yöneticiye en yakın olarak oturmalıdır.

14. Okul Müdürünün Özellikleri, Ast Üst Konumu ve Protokol Kuralları • ZİYARET PROTOKOLLERİ • 1-Resmi Ziyaretler; • a-Göreve başlama ziyareti: • İl ve ilçede göreve başlayan kişi ilk olarak amirini ziyaret etmelidir.Daha sonra bir hafta içinde protokolde önde gelen kişileri ziyaret eder. • b-Veda ziyareti: İl ve ilçedeki görevli kişi görevinden ayrılmadan bir hafta önce amirlerine veda ziyareti yapar. Daha sonra protokole ve kendi çalıştığı mesai arkadaşlarına veda ziyareti yapar.

15. Okul Müdürünün Özellikleri, Ast Üst Konumu ve Protokol Kuralları • 2-Yarı resmi ziyaretler: • a-Çalışma ziyareti: • b-Tebrik ziyareti: Prensip olarak bir hafta içinde ast olanlar üste, kıdemsizler kıdemliye giderler.Randevulu yada randevusuz yapılabilir. Ancak makam sahibi olanlar dan alınmalıdır • Tebrik ziyaretinde elde çiçek götürmek doğru değildir. Önceden kart iliştirilmiş çiçek gönderilir. • Tebrik ziyareti kişinin makamına yapılmalıdır. Evine yapılmamalıdır.

16. Okul Müdürünün Özellikleri, Ast Üst Konumu ve Protokol Kuralları • Göreve başlayan kişi eşdüzey ziyaretçilerine aynı süre içinde ziyarette bulunmalıdır.Amir memurlarını isterse ziyaret edebilir. • Vali ve kaymakamlar göreve başlayınca kurum amirleri yardımcıları ile ziyarette bulunarak takdim edebilir.

17. Okul Müdürünün Özellikleri, Ast Üst Konumu ve Protokol Kuralları • c-Nezaket Ziyareti: Kurumsal hayatta nezaket ziyaretleri genellikle eş düzeydeki görevliler ve yöneticiler arasında saygı ve nezaket gereği yapılan ziyaretlerdir.Kurumsal ve örgütsel ilişkileri geliştirmek için yapılar. • 3-Sosyal Ziyaretler: • a-Bayram ziyaretleri: Kurumlarda arefe günü veya bayram ertesi günü amirin odasına gidilir. • b-Hasta ziyaretleri: ast veya üst hastalığında ziyarete gidilmeli, resmiyette öğleden sonralar uygundur.Çiçek veya pasta ,tatlı türü şeyler götürülebilir.Ziyaret edilen asta ziyaret edenleri iyileşince ziyaret eder.

18. Okul Müdürünün Özellikleri, Ast Üst Konumu ve Protokol Kuralları • RESMİ YAZIŞMA PROTOKOLÜ VE PROTOKOL YAZILARI • Resmî yazışmalarda en önemli protokol konusu kişi, birim ve kurumlar arasında “arz/rica”dır. • Türkiye’de eş düzey kuruluşlar arasında “arz” ve “rica” konusu önemli bir çatışma konusudur.

19. Okul Müdürünün Özellikleri, Ast Üst Konumu ve Protokol Kuralları • Sosyal yaşamda “rica etmek”, “dilemek”; yönetim dilinde ise “emretmek” tir (Gereğini rica ederim). • “Arz etmek” ise, sunmak (Bilgilerine arz ederim) ya da talep etmektir (Gereğini arz ederim). • İlke olarak örgütsel yaşamda üstlerin ricası emir, astların arzı taleptir.

20. Okul Müdürünün Özellikleri, Ast Üst Konumu ve Protokol Kuralları • Eşit düzeyde olduğu halde “rica ederim” ifadesi kullanarak yazı gönderen bir kuruluşa, aynı biçimde (karşılıklılık ilkesi gereğince), “rica ederim” ifadesiyle yanıt vermek; “arz ederim” ifadesiyle yazı gönderen eşit düzeydeki bir kuruluşa da “arz ederim” ifadesiyle yanıt vermek doğru bir yöntemdir. • Kural olarak, “saygılarımla” ifadesini kullanan eş düzey bir kuruluşa verilen cevapta da “saygılarımla” ifadesini kullanmak karşılıklı saygı ve nezaket gereğidir.

21. Okul Müdürünün Özellikleri, Ast Üst Konumu ve Protokol Kuralları • ZİYARETÇİ VE KONUK PROTOKOLÜ • Konuk, ev sahibi yöneticinin davet ettiği ya da ziyaretini kabul ettiği unvan, mevki ve statü olarak dengi olan ve  karşılanan, ağırlanan, uğurlanan kişidir. • Protokolde herkes denginin konuğudur. • Ast, üst için ziyaretçi; üst, ast için onur konuğudur.

22. Okul Müdürünün Özellikleri, Ast Üst Konumu ve Protokol Kuralları • KARŞILAMA: • Davetlerde; onur  konukları ve eşleri (devlet ve hükümet adamları, kurum amiri yöneticiler, büyük üne sahip seçkin kişiler) bizzat ev sahipleri tarafından otomobilden indikleri yerde karşılanırlar. • Resmi kabullerde üst konuklar protokol görevlilerince karşılanır ve salona kadar eşlik edilirler.

23. Okul Müdürünün Özellikleri, Ast Üst Konumu ve Protokol Kuralları • Giyim kişinin imajıdır. Giyim, kişinin görgüsünü, kültürünü, statüsünü, maddi ve sosyal durumunu, işini, mesleğini ve eğitimini yansıtır. • “İnsanlar dış görünüşleriyle (kılık-kıyafetleriyle) karşılanır; şahsiyetleriyle uğurlanırlar” denir. • İyi bir kıyafet her zaman kişinin olumlu bir imajı ve iyi bir tavsiye mektubudur.

24. Okul Müdürünün Özellikleri, Ast Üst Konumu ve Protokol Kuralları • TANIŞTIRMA PROTOKOLÜ • Küçük büyüğe, genç yaşlıya, erkek kadına, ast üste tanıştırılır. • Sizinle eş düzeyde veya daha üst düzeyde bir yöneticiye hitap ederken unvanı ile birlikte sayın kelimesi kullanılmalıdır. • Örnek; Sayın Başkanım, Sayın Milli Eğitim Müdürüm, Sayın Valim gibi, • Kişi telefon açtığında önce kendisini tanıtması gerekir.Daha sonra konuşmaya geçmesi gerekir. Alo yerine “efendim” veya “buyurun efendim” şeklinde demek uygundur

25. Okul Müdürünün Özellikleri, Ast Üst Konumu ve Protokol Kuralları • Resmi konuşma yaparken kesinlikle “ben” kelimesi kullanılmamalıdır. Biz veya teşkilatımız kelimelerini kullanılması daha anlamlı olacaktır. • Tanışma ve tanıştırma ayakta ve ilk karşılaşmada olmalıdır. • İlk tanışılan bürokrat veya kişilere yönelik konuşmalarında daha dikkatli olunmalıdır. Kişi hakkında belli kanaat oluşuncaya kadar hassas konulara girilmemelidir. Laubali olunmamalıdır.

26. Okul Müdürünün Özellikleri, Ast Üst Konumu ve Protokol Kuralları • Protokolde el öpme ve yanaktan öpüşme yoktur.Teşkilatın başında bulunanlar kendi adına değil, teşkilat adına veya yönetim kurulu adına kutlama yapmalıdır. • Toka etmek sevgi ve samimiyet belirtisi olarak Türkiye de yaygın bir selamla biçimidir. • Ancak üst ve hanım el uzatmadıkça el uzatılmaz.

27. Okul Müdürünün Özellikleri , Ast Üst Konumu ve Protokol Kuralları • El uzatma hakkı üstlere, hanımlara ve ev sahiplerine aittir. • Erkekler el sıkarken eldiven çıkarılır. • Hanımlar varsa eldiveni çıkarmazlar. Toka edilirken güç gösterisi yapılmaz ve sadece hissettirilir. • Toka Ederken kişinin gözüne bakılır.