BAĞLANMA

1. BAĞLANMA TUBA TARA FATMA İŞLEYEN OYA ASLAN

2. BAĞLANMA KURAMLARI “Ben ve Diğeri” TUBA

3. PSİKANALİTİK YAKLAŞIM Freud için anne ve çocuk arasındaki ilişki: • Annenin fiziksel ve zihinsel varlığının dışarıda tutulduğu ‘birincil narsisizm’ ile başlar, • Annenin fiziksel varlığının dürtülerin doyurulması açısından önem taşıdığı geçiş dönemiyle devem eder, • Annenin bir bütün olarak zihinde temsil edebilme yetisinin kazanıldığı ‘ikincil narsisizm’ dönemiyle sona erer. Freud anne ve çocuk arasında ayrılık ve kaygıya duyarlı özel bir bağ olduğunu gözlemlemiştir. Ancak bu bağı, ilişkisel bağlamda değil; oral dürtüler bağlamında ele almıştır (Uluç, 2005 ). TUBA

4. SOSYAL ÖĞRENME YAKLAŞIMI A.İkincil Güdü Olarak Bağımlılık Dollard ve Miller’a (1950) göre , bebek, doğumu izleyen aylar boyunca açlık, susuzluk gibi birincil güdülerinin doyurulması için tamamen dışarıya bağımlı olan çaresiz bir varlıktır (akt; Uluç 2005). Bebek, koşulsuz uyarıcı olan beslenme ile nötr uyarıcı olan annenin varlığı arasında bir bağ kurar. TUBA

5. Böylece bebek, kendisini anneye yakın tutmak ve onun ilgisine ulaşmak yönünde teşvik eden ikincil bir güdü kazanır. Bu güdü ‘bağımlılık güdüsü’ olarak adlandırılır. Beller’a (1955) göre, zaman içinde anne ve besinin birlikte ortaya çıkma sıklığı arttıkça; annenin varlığı, dokunuşu, etkileşimleri besin kadar güçlü bir uyarıcıya dönüşür (akt; Uluç 2005). TUBA

6. B.Öğrenilmiş Davranış Olarak Bağımlılık Çocuk gün içinde istemli ya da refleks olarak pek çok davranış sergiler. Bu rastlantısal davranışlardan biri, istenilen bir duruma yol açarsa ( olumlu pekiştireç ) ya da istenmeyen bir durumu ortadan kaldırırsa (olumsuz pekiştireç), davranışın görülme sıklığı artar. Davranış ve pekiştireç arasındaki bu ilişki tekrarlı ve tutarlı olarak ortaya çıkarsa, çocuk o davranışı edimsel olarak öğrenmiş olur. TUBA

7. Bağlanma • Yakınlığı koruma • Etkileşim TUBA

8. BAĞLANMA Bowlby (1988) bağlanmanın dört özelliği olduğuna inanmaktadır: • Yakınlığın sürdürülmesi: Bağlandığı insanlara yakın olma arzusu • Güvenli barınak: Tehlike ve korku durumunda rahatlık ve güvenlik için bağlanma figürüne dönme • Güven esası: Çocuğun çevreyi keşfedebilmesi için bağlanma figürünün güven dolu hareketleri • Ayrılık acısı: Bağlanma figürünün yokluğunda endişe oluşması durumu TUBA

9. Bağlanma Kuramının Süreçleri • Bağlanma öncesi dönem (0-3 ay) • Oluşmakta olan bağlanma (3-6 ay) • Kesin bağlanma dönemi (6 ay-3 yaş) • Karşılıklı ilişkiler dönemi (3 yaş + ) TUBA

10. BOWLBY’NİN BAĞLANMA KURAMI • İki erkek çocuğu gözlemlemesi • Hırsızlık yapan 44 gencin geçmiş öykülerini incelemesi • Erken anne çocuk ilişkisindeki bozukluğun davranışsal ve ruhsal bozuklukların oluşumuna yönelik bir anahtar olduğuna dair görüşlerini geliştirmeye başlamasına neden olur (Brethertorn, 1992)(Akt; Tüzün, 2006). Fatma

11. Anne bakımından mahrum kalan ya da anne ile olan ilişkide gerekli bakımı alamayan bebek ve çocukların geliştirdiği davranışları gözlemler. • Bebek ve ona bakım veren kişi arasındaki duygusal bağın eksikliği,psikolojik sorunların ortaya çıkışında oldukça önemlidir ve bu görüşü de kuramın temel sayıltılarından birisini oluşturmuştur (Bowlby, 1969) (Akt; Keskingöz, 2002).

12. Lorenz’in basımlama araştırmaları - Bağlanmanın biyolojik yönünü vurgular. - Çocukların hayatta kalmalarını ve güvenliğini sağlayan biyolojik bir işleve sahip olması

13. Tek amaç fiziksel yakınlık kurmak değil! • Çevreyi keşfetme sürecinde bebeğin yaşadığı güvenlik hissi ile ona sağlanan güvenli bir dayanak; • Kişinin kendisini iyi hissetmesi, • Kendisi ve diğerleri için olumlu bir model geliştirmesi • Risk alıcı etkinliklerde bulunabilmesi(Kobak ve Sceery, 1988). (Akt; Keskingöz, 2002).

14. Bağlanma ilişkilerinin çocuğun kişilik gelişiminde de önemli bir rolü olduğu görüşü bu kuramın temel ilkelerinden biridir. (Kobak ve Sceery, 1988). (Akt; Keskingöz, 2002)

15. BAĞLANMA STİLLERİ • Çocukluk Dönemi Bağlanma Biçimleri • Yetişkin Bağlanma Biçimleri

16. 1. Çocukluk Dönemi Bağlanma Stilleri • Vurgu bebeklik ve erken çocukluk döneminde • Ainsworth ve arkadaşları(1978): Yabancı ortam deneyi

17. 1. Güvenli Bağlanma Annenin çocuğuyla yakın, kabul edici, işbirliğine yakın, ulaşılabilir olmasıyla gelişen bağlanma şeklidir. (Ainsworh, 1982; Akt, Liotti, 1991; Bretherton, 1985) (Akt; Tolan, 2002)

18. Annenin çocuğun ihtiyaçlarına karşı genel olarak tutarsız, soğuk ve aşırı müdahaleci olması ve çocuğun gereksinimlerine yeterince karşılık vermediği bağlanma şeklidir. • Ayrıca bu çocukların anneleri diğer gruplardaki çocukların annelerine göre daha depresif ve kaygılı(Stevenson, Hinde ve Shouldice, 1995) (Tolan, 2002). 2. Kaygılı - Kararsız Bağlanma

19. 3. Kaçınan Bağlanma Annenin çocukla fiziksel temas kurmaktan kaçınması ve çocuklarına karşı düşmanca, reddedici ve ihmalkâr tavırlar sergilemesi sonucu oluşan bağlanma şeklidir. Çocuklarına karşı sürekli olumsuz eleştiriler yönelterek,genel olarak her türlü duygusal ifadeden yoksun bir şekilde davrandıkları ifade edilmektedir (Ainsworth, 1978) (Akt; Tolan, 2002).

20. 2. Yetişkin Bağlanma Biçimleri Güvenli Bağlanma Kaygılı- Kararsız Bağlanma Kaçınan Bağlanma

21. İçsel Çalışma Modeli • Benlik modeli, Kişinin kendini ne ölçüde sevgiye layık, değerli bir birey olarak gördüğüdür. • Başkaları Modeli, ise kişinin diğer insanları ne ölçüde güvenilir, ilgi ve sevgi sunmaya hazır bireyler olarak algıladığıdır(www.wikipedia.com).

22. 4’lü Bağlanma Modeli Kapsamında Yetişkin Bağlanma Biçimlerinin incelenmesi 1)Güvenli Bağlanma 2)Saplantılı Bağlanma 3)Korkulu Bağlanma 4)Kayıtsız Bağlanma (Bartholomew ve Horowitz,1991) ( Akt; Tüzün, 2006)

23. Kendileri hakkındadüşünceleri Olumlu Olumsuz olumlu Başkaları Hakkında düşünceleri olumsuz

24. Bağlanma güvenliğinde bireysel farklılıkların kaynakları • Bağlanma ve sosyal beceri • Bağlanma stilleri ve evlilik uyumu arasındaki ilişkileri • Bağlanma ve yeme bozuklukları Oya

25. Bağlanma güvenliğinde bireysel farklılıkların kaynakları • Annesel bakımı • Mizaç • Klinik durumlar • Annesel olmayan bakım

26. Annesel bakımı • Ainsworth- “Annesel bakım niteliği, anne bebek bağlanma güvenliği şeklindedir.” • Annesel bakımın bağlanmadaki etkililiği kanıtlanmıştır. • Bağlanma ve karakter arasındaki ilişki

27. Güvenli bağlanmayan çocukların geliştirdikleri tepkiler: • Kaçınan çocuklar; daha korkulu • Dirençli çocuklar; daha az neşeli • Organize olmayan çocuklar; daha kızgın

28. 42 bebeğin bağlanma durumları gözlenir…oyunlarının kalitesi ve problem çözme tarzları… • Güvenli bağlanan çocuklar • Daha fazla sosyal yeterlilik • Daha yüksek liderlik becerisi • Daha büyük sempati • Sosyal etkileşimden daha az çekinme • Problemlere karşı daha esnek • Daha becerikli • Daha meraklı,yetenekli, empatik, esnek, ve özgüvenli…

29. Mizaç • Güvensizliğin sebebi • Sinirlilik – bağlanma güvenliği (Van den Boom) • Mizaç- bağlanma şekli (Belsky ve Rovine)

30. Klinik durumlar • [Şiddete maruz kalan çocuklar- kalmayan çocuklar] iki grup arasında güvensiz bağlanma oranı olarak iki kattan daha fazla fark olduğu görülmüştür • Annenin rolü ve annenin depresyonu ile bağlanma ilişkisi

31. Annesel olmayan bakım • Çocuk – ebeveyn ayrılığı • Bebeklerin ve çocukların- bakıcılarına güvenli bağlanma

32. 2. Bağlanma ve sosyal beceri • Bağlanma güvenliği ile sosyal yeterliliğin gelişmesi arasındaki ilişkisi • Pek çok araştırma sosyal beceri özellikleriyle ve bağlanma güvenliği arasındaki ilişkiyi göstermiştir.

33. Güvenli bağlanma deneyimi olan bireyler ; bakıcılarıyla yaşadıkları sıcak, özerk ve güvenli ilişkiler sonucu kendilerine değer veren kişiler -Okul öncesinde akranları tarafından popüler -öğretmenleri tarafından yüksek düzeyde sosyal becerilere sahip -altı yalında işbirliğine daha yatkın olduları -genellikle lider olarak seçilmesi -3 yaşında akranlarıyla daha çok negatif etkileşimde bulundukları -5 yaşında akranlarına karşı daha tepkisiz göründükleri -5-6 yaşlarında akranları tarafından daha az sevildikleri -6 yaşında kavgaları başlatan taraf oldukları…

34. 3. Bağlanma stilleri ve evlilik uyumu arasındaki ilişkileri • **Bebek bağlanma stillerine göre erişkinlerin romantik ilişki yaşadıkları kişilere geliştirdikleri bağlanma stillerini ölçen bir ölçek** • Güvenli bağlanma stiline sahip erişkinler: • Romantik ilişki kurdukları bireye güvenebilirler • Bağlanmayı bağlanılmayı kolaylıkla gerçekleştirilebilirler

35. TÜBİTAK'ın dergisi 'aşk'ı kapak yaptı Anneye bağlılık etkiliyor“Uzmanlar, çocukluğunda anneyle kurulan bağlılığın ileride romantik ilişkilerdeki tutumlarla örtüştüğünü de düşünüyor. Eşine güvenle bağlanan bireylerin kendilerine olan güvenleri de yüksek oluyor ve aşkı bir saplantı haline getirmeden sağlıklı yaşıyorlar. Kaçınmacı bağlanma türünde ise gerek kendilerine olan güvenleri, gerekse ilişkideki tutku ve adanmışlık düzeyleri düşük oluyor. Aşkı bir saplantı haline getirmiyorlar. Eşe kaygılı bir şekilde bağlanan aşıklarsa çelişkili grup. Çelişkiyle bağlanan bireylerin aşka adanmışlıkları düşük oluyor.”

36. Kaygılı kararsız bağlanmaya sahip olanlar; • Romantik ilişki partnerinin ulaşılabilirliğini ve bağlılıklarını güvenilir bulmazlar • Hayal kırıklığına uğratılma korkusu • Yapışkan, kıskanç ve emosyonel yakınlığa saplantılı derecede düşkün

37. Kaçınan türde bağlanmaya sahip bireyler; • emosyonel bağlılıktan uzak duran kişiler • Hem ilişkide oldukları kişilerin hem de kendilerinin bağlanma gereksinimlerini inkar etme • Romantik partneri ile yakınlık ilişkisi kurmak güç

38. Üçgen sevgi kuramı • Yakın/mahrem ilişki • Tutku • Karar/yükümlülük

39. 4. Bağlanma ve Yemek Bozuklukları • Chassler (1997)yeme bozuklarının gelişimsel bir süreç olan anne nesnesinden ayrılma ve bireyleşme gerçekleşmesindeki başarısızlığa bağlı • Kenny (1991) blumik yeme örüntüleri yüksek ve düşük düzeyde olan bireyleri karşılaştırılması Ulaşılması zor destek kaynakları olan ebeveynleri olanlar • Helinski (1984) duygusal gereksinimlerini karşılamada yetersiz bularak değerlendirdiklerini • Chassler’in (1997)annelerinin tepkiselliklerini, ulaşılabilirliklerini ve güvenilirliklerini düşük düzeyde değerledirdikler • Ward ve arkadaşları (2000)bağlanma örüntülerinin güvensiz ve karmaşık bir yapıda

40. KAYNAKÇA Keskingöz, B. (2002). Üniversite Öğrencileri İle Anoreksiya Nevroza Tanısı Alan ve Almayan Bireylerde Bağlanma Biçimleri, Kişilerarası Şemalar ve Yeme Örüntüleri Arasındaki İlişkiler. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Çakmak Tolan, Ö. (2002). Üniversite Öğrencileri Kaygı Belirtileri ve Bağlanma Biçimleri İle Kişilerarası Şemalar Arasındaki İlişkiler. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Amanvermez, P. (2007). Yakın İlişkilerde Bağlanma ile Gruplara Bağlanma Arasındaki İlişkiler. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Beştav, F. (2007). Romantik İlişki Doyumu İle Cinsiyet, Bağlanma Stilleri, Rasyonel Olmayan İnançlar ve Aşka İlişkin Tutumlar Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.

41. Tüzün, Z. (2006). Çeşitli Psikolojik Sorunları Olan Ergenlerde Bağlanma Biçimleri ve Algılanan Aile Ortamları İle Kişilerarası Şema Örüntü Arasındaki İlişkilerin Objektif ve Projektif Temelli Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.Uluç, S. (2005). Okul Öncesi Çocuklarda Benliğe İlişkin İnançlar Kişilerarası Şemalar ve Bağlanma İlişkisinin Temsilleri Arasındaki İlişki Ebeveynlerin Kişilerarası Şemalarını ve Bağlanma Modellerinin Etkisi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.Erdoğan, S. (2007). Evlilik Uyumu İle Psikiyatrik Rahatsızlıklar, Bağlanma Stilleri ve Mizaç ve Karakter Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Uzmanlık Tezi.www.wikipedia.com, 2008.