PRAWA PASAŻERÓW LOTNICZYCH Dr Anna Konert

1. PRAWA PASAŻERÓW LOTNICZYCHDr Anna Konert

2. Rozporządzenie nr 295/91 • Na początku lat 80-tych podczas prac nad rozwojem wspólnotowej polityki transportu lotniczego zwrócono uwagę na konieczność uregulowania kwestii overbookingu • W 1990 r. Komisja Europejska przedstawiła propozycję rozporządzenia, według którego overbooking nie byłby zabroniony, lecz należałoby zapłacić pasażerom odszkodowanie na zasadach ustalonych w rozporządzeniu.

3. Rozporządzenie nr 295/91 4 lutego 1991 r. Rada, przyjmując propozycję Komisji, uchwaliła Rozporządzenie nr 295/91 ustanawiające wspólne zasady systemu odszkodowań dla pasażerów, którym odmówiono przyjęcia na pokład w regularnych przewozach lotniczych

4. Rozporządzenie nr 295/91 Rozporządzenie ma zastosowanie do sytuacji, w których pasażerom odmawia się wstępu na pokład na lot regularny przy odlocie z portu lotniczego znajdującego się na terytorium Państwa Członkowskiego, na którym obowiązuje Traktat, niezależnie od Państwa, w którym ma siedzibę przewoźnik lotniczy, narodowości pasażera oraz miejsca przeznaczenia.

5. Zmiana Rozporządzenia nr 295/91 …wciąż wzrastała liczba skarg pasażerów nie tylko na odmowę przyjęcia na pokład, ale także na odwołanie czy też opóźnienie lotu przy jednoczesnym braku uregulowania prawnego tej kwestii.

6. Obecna podstawa prawna Rozporządzenie (WE) nr 261/2004 z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów

7. Zastosowanie rozporządzenia pasażerów odlatujących z lotniska znajdującego się na terytorium Państwa Członkowskiego; pasażerów odlatujących z lotniska znajdującego się w kraju trzecim i lądujących na lotnisku w Państwie Członkowskim, jeżeli przewoźnik jest przewoźnikiem wspólnotowym

8. Schenkel v. Emirates Airlines pasażer zarezerwował przelot z Dusseldorfu przez Dubaj do Manili i z powrotem. Przewozu dokonał przewoźnik nie-wspólnotowy (Emirates Airlines). Lot powrotny z Manili został odwołany, a pasażer wniósł powództwo do sądu rejonowego we Frankfurcie nad Menem (Amstgericht) o wypłatę 600 euro odszkodowania

9. Schenkel v. Emirates Airlines Według Emirates lot do miejsca przeznaczenia i lot powrotny należy uznać za dwa odrębne loty i nie jest zobowiązany do wypłaty odszkodowania, gdyż wylot nastąpił w kraju trzecim, a Emirates nie jest przewoźnikiem wspólnotowym.

10. Schenkel v. Emirates Airlines Pytanie prawne: „czy osoby podróżujące lotem powrotnym z państwa trzeciego do państwa członkowskiego są „pasażer[ami] odlatujący[mi] z lotniska znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego” w rozumieniu art. 3 ust. 1 lit. a) rozporządzenia nr 261/2004, a w każdym bądź razie w przypadku, gdy lot do miejsca przeznaczenia oraz lot powrotny zostały zarezerwowane równocześnie?”

11. Schenkel v. Emirates Airlines Trybunał: „Art. 3 ust. 1 a należy interpretować w ten sposób, że nie znajduje on zastosowania do podróży do miejsca przeznaczenia i z powrotem, w ramach której pasażerowie, których pierwszym miejscem odlotu było lotnisko znajdujące się na terytorium państwa członkowskiego, do którego mają zastosowanie postanowienia traktatu, wracają na to lotnisko w ramach lotu z lotniska znajdującego się w państwie trzecim. Okoliczność, że lot do miejsca przeznaczenia i lot powrotny stanowią przedmiot jednej rezerwacji, pozostaje bez znaczenia dla wykładni tego przepisu. ”

12. Prawa pasażerom nie przysługują… nie posiadają ważnego biletu; nie maja potwierdzonej rezerwacji na dany lot; nie stawili się do odprawy w czasie określonym uprzednio na piśmie ( w tym poprzez środki elektroniczne), a jeśli czas nie został dokładnie określony, nie później niż 45 minut przed ogłoszona godzina odlotu;

13. Prawa pasażerom nie przysługują… podróżują nieodpłatnie; podróżują po taryfach zniżkowych niedostępnych publicznie bezpośrednio lub pośrednio; posiadają bilety wydane w ramach programu lojalnościowego lub innego programu komercyjnego; przewożeni są innym statkiem powietrznym niż samolot klasyfikowany jako stałopłat o napędzie silnikowym.

14. PRM – specjalne zasady Dla osób o ograniczonej możliwości poruszania się lub mających specjalne potrzeby - należy traktować w sposób priorytetowy oraz udzielić im opieki tak szybko jak jest to możliwe (art. 11).

15. obowiązek informowania pasażerów o przysługujących im prawach „jeśli odmówiono Państwu przyjęcia na pokład lub Państwa lot został odwołany lub opóźniony co najmniej dwie godziny, możecie Państwo poprosić obsługę na stanowisku odpraw lub w punkcie przyjęć pasażerów na pokład samolotu o tekst określający przysługujące Państwu prawa, w szczególności w odniesieniu do odszkodowania i należnej Państwu pomocy”.

16. 3 sytuacje OVERBOOKING (nie wpuszczenie na pokład) ODWOŁANIE LOTU OPÓŹNIENIE LOTU

17. OVERBOOKING - przewoźnik zobowiązany jest znaleźć ochotników, którzy dobrowolnie zgodzą się na rezygnację z lotu w zamian za korzyści uzgodnione między pasażerem a przewoźnikiem

18. OVERBOOKING Gdy jednak liczba ochotników jest niewystarczająca, przewoźnik może odmówić przyjęcia na pokład innym pasażerom, nawet wbrew ich woli, jednak za odpowiednim odszkodowaniem.

19. Prawa pasażerów, którym odmówiono przyjęcia na pokład 1. prawo żądania zwrotu ceny biletu w ciągu 7 dni lub prawo do żądania innego lotu do miejsca przeznaczenia (wraz z zmianą planu podróży, na porównywalnych warunkach, w najwcześniejszym możliwym terminie).

20. Prawa pasażerów, którym odmówiono przyjęcia na pokład 2. prawo do posiłków i napoi w ilościach odpowiednich do czasu oczekiwania. 3. prawo do zakwaterowania w razie konieczności (np. w razie pobytu przez jedną lub więcej nocy) 4. prawo do transportu z lotniska do miejsca noclegu; 5. prawo do dwóch rozmów telefonicznych, wysłania dwóch faksów lub dwóch maili;

21. Prawa pasażerów, którym odmówiono przyjęcia na pokład • 6. prawo do niezwłocznej wypłaty odszkodowania w wysokości: • 250 euro – lot do 1500 km; • 400 euro – lot od 1500 do 3500 km; • 600 euro – lot powyżej 3500km.

22. gdy przewoźnik oferuje alternatywny lot, którym pasażer przybyłby do miejsca przeznaczenia nie później niż 2 godziny (dla lotów do 1500 km), 3 godziny (dla lotów od 1500 do 3500 km) lub 4 godziny (dla lotów ponad 3500 km) od planowanego pierwotnie czasu przylotu, odszkodowanie może zostać zmniejszone o 50%.

23. OPÓŹNIENIE LOTU

24. OPÓŹNIENIE LOTU • 2 godziny lub więcej w przypadku rejsów do 1 500 km; • 3 godziny lub więcej w przypadku wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych dłuższych niż 1 500 km i wszystkich innych lotów o długości między 1 500 a 3 500 km; • 4 godziny lub więcej w przypadku wszystkich innych lotów (art.6 Rozporządzenia (WE) nr 261/2004).

25. OPÓŹNIENIE LOTU prawo do posiłków i napoi w ilościach odpowiednich do czasu oczekiwania Prawo do dwóch rozmów telefonicznych, wysłania dwóch faksów lub dwóch maili W sytuacji, gdy czas odlotu nastąpi co najmniej dzień po terminie poprzednio zapowiedzianego lotu, pasażerom należy się zakwaterowanie oraz transport z lotniska do miejsca noclegu.

26. OPÓŹNIENIE LOTU Gdy opóźnienie wynosi co najmniej 5 godzin, pasażer ma prawo żądać zwrotu w terminie 7 dni, pełnego kosztu biletu po cenie, za jaką został kupiony, za część lub części nieodbytej podróży oraz za część lub części już odbyte, jeżeli lot nie służy już dłużej jakiemukolwiek celowi związanemu z pierwotnym planem podróży pasażera.

27. ODWOŁANIE LOTU

28. ODWOŁANIE LOTU Pasażerowie mają takie same prawa jak pasażerowie, którym odmówiono wejścia na pokład wbrew ich woli

29. ODWOŁANIE LOTU Odszkodowanie jednak nie przysługuje im w następujących przypadkach: - zostali poinformowani o odwołaniu lotu co najmniej na dwa tygodnie przed planowanym czasem odlotu;

30. ODWOŁANIE LOTU - zostali poinformowani o odwołaniu w okresie od dwóch tygodni do tygodnia przed planowanym odlotem i zaoferowano im zmianę planu podróży, umożliwiającą wylot najpóźniej dwie godziny przed planowanym pierwotnie odlotem i dotarcie do ich miejsca docelowego co najwyżej 4 godziny po planowanym pierwotnie;

31. ODWOŁANIE LOTU - zostali poinformowani o odwołaniu lotu w okresie krótszym niż tydzień przed odlotem i zaoferowano im zmianę planu podróży umożliwiającą wylot nie później niż godzinę przed planowanym pierwotnie odlotem i dotarcie do miejsca przeznaczenia najwyżej 2 godziny po planowanym czasie przylotu;

32. ODWOŁANIE LOTU - gdy przewoźnik udowodni, iż odwołanie jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków. Ciężar dowodu spoczywa na przewoźniku.

33. „Nadzwyczajne okoliczności” „sytuacje, w której decyzja kierownictwa lotów w stosunku do danego samolotu spowodowała danego dnia powstanie dużego opóźnienia, przełożenie lotu na następny dzień albo odwołanie jednego lub więcej lotów tego samolotu pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków przez zainteresowanego przewoźnika, by uniknąć tych opóźnień lub odwołań lotów”.

34. „Nadzwyczajne okoliczności” destabilizację polityczną, warunki meteorologiczne uniemożliwiające dany lot, zagrożenia bezpieczeństwa, nieoczekiwane wady mogące wpłynąć na bezpieczeństwo lotu strajki

35. Usterka techniczna? Wyrok Trybunału Sprawiedliwości w sprawie C-549/07 Friederike Wallentin-Hermann / Alitalia

36. Usterka techniczna? PRZEWOŹNIK LOTNICZY NIE MOŻE, CO DO ZASADY, ODMÓWIĆ WYPŁACENIA ODSZKODOWANIA PASAŻEROM W ZWIĄZKU Z ODWOŁANIEM LOTU WSKUTEK PROBLEMÓW TECHNICZNYCH STATKU POWIETRZNEGO

37. Usterka techniczna? Można jednakże odmówić wypłacenia odszkodowania, jeżeli problemy techniczne są następstwem zdarzeń, które – ze względu na swój charakter lub źródło - nie wpisują się w ramy normalnego wykonywania działalności przewoźnika lotniczego i nie pozwalają mu na skuteczne nad nimi panowanie

38. Lot opóźniony czy odwołany?

39. Odszkodowanie za lot opóźniony - wyrok z dnia 23 października 2012 r. Emeka Nelson i inni przeciwko Deutsche Lufthansa AG (C-581/10)

40. Nelson i inni przeciwko Deutsche Lufthansa AG pasażerom opóźnionych lotów przysługuje prawo do odszkodowania na mocy tego rozporządzenia w sytuacji, gdy z powodu tych lotów ponoszą stratę czasu wynoszącą co najmniej trzy godziny, czyli gdy docierają na ich miejsce docelowe co najmniej trzy godziny po pierwotnie przewidzianej przez przewoźnika lotniczego godzinie przylotu.

41. Decyzja Trybunału spowoduje wzrost kosztów w liniach o 700 mln dol. rocznie - uwaa Giovanni Bisignani, szef IATA,organizacji zrzeszajacej 98 proc. linii lotniczych na swiecie.

42. Zmiana klasy na niższą

43. Zmiana klasy na niższą W przypadku, gdy przewoźnik umieści pasażera w klasie niższej niż ta, na którą został wykupiony bilet, jest obowiązany, w terminie 7 dni dokonać zwrotu:

44. Zmiana klasy na niższą ·    30% ceny biletu w przypadku lotów do 1.500 km·    50% ceny biletu w przypadku lotów międzywspólnotowych o długości ponad 1.500 km·    50% ceny biletu w przypadku lotów innych niż wewnątrzwspólnotowe o długości pomiędzy 1.500 km a 3.500 km·    75% ceny biletu w przypadku lotów innych niż międzywspólnotowe o długości powyżej 3.500 km

45. Zgubiony lub uszkodzony bagaż?

46. Zgubiony lub uszkodzony bagaż? Bagaż zarejestrowany • Jeżeli Twój bagaż został zgubiony, uszkodzony lub dostarczony z opóźnieniem, możesz mieć prawo domagać się od linii lotniczych odszkodowania w wysokości do 1 220 euro za sztukę.

47. Zgubiony lub uszkodzony bagaż? Bagaż podręczny (w tym przedmioty osobiste) • Linie lotnicze muszą wypłacić Ci odszkodowanie, jeśli Twój bagaż podręczny został uszkodzony z ich winy.

48. Pamiętaj, że musisz złożyć skargę w ciągu 7 dni (lub 21 dni w przypadku opóźnionego bagażu).

49. Rezerwowanie lotów przez internet – przejrzystość cen Podczas rezerwowania lotu za pośrednictwem internetu od samego początku powinna być podana całkowita cena biletu, z wliczonymi podatkami i obowiązkowymi dodatkami, tak aby można było porównać ceny lotów oferowane przez różnych przewoźników i dokonać świadomego wyboru.

50. Rezerwowanie lotów przez internet – przejrzystość cen Oprócz całkowitej ceny biletu wyraźnie podane muszą być co najmniej: taryfa lotnicza, podatki, opłaty lotniskowe, dodatki lub dopłaty (np. za bezpieczeństwo lub paliwo).