Choroby kości

1. Choroby kości Prof. Dr hab. Piotr Silmanowicz Katedra i Klinika Chirurgii Zwierząt Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie

2. Choroby kości - podział 1. Zaburzeniażywieniowe kości 2.Metaboliczne choroby kości 3.Idiopatyczne choroby kości 4.Nowotwory 5. Zapalne choroby kości

3. 1. Zaburzenia żywieniowe • Wtórna żywieniowa nadczynność przytarczyc • Rachitis - krzywica • Hyperwitaminoza A • Hyperwitaminoza D • Inne np. osteogenesis imperfecta

4. 2. Metaboliczne choroby kości • Pierwotna nadczynność przytarczyc • Wtórna nadczynność przytarczyc pochodzenia nerkowego

5. 3. Idiopatyczne choroby kości Psy niedojrzałe szkieletowo: • Panosteitis eozynophilica ( enostoza) eozynofilowe zapalenie kości • Metaphyseal osteopathy • Osteopatia czaszkowo-żuchwowa • Chrzęstne wyrośla • Chondrodysplasia • Ograniczone zwapnienia ( calcinosis circumscripta)

6. 3.Idiopatyczne choroby kości Inne: • Osteopatia przerostowa • Cysty kostne • ostepetrosis

7. 4. Nowotwory: • Złośliwe • Pierwotne • Przerzutowe Nie złośliwe DO DOPRACOWANIA

8. 5. Zapalne choroby kości: • Zapalenie kości i szpiku kostnego: • Bakteryjne • grzybicze

9. 1. Zaburzenia żywieniowe Wtórna żywieniowa nadczynność przytarczyc: • nadmiar fosforu w diecie( nadmiar mięsa) Stosunek Ca:P psy 1,2 :1, koty 1,1- 1; Nadmiar P – hypokalcemia- wzrost poziomu PTH – wzrost resorpcji Ca z kości – obraz chrząstki wzrostowej przesądza o chorobie. Najbardziej dotkniete są kończyny miedniczne, kości kręgosłupa. WAŻNE!!! Normalny poziom Ca w surowicy

10. 1. Zaburzenia żywieniowe Wtórna żywieniowa nadczynność przytarczyc: Objawy kliniczne: • Kulawizny • Bolesność kości • Niedowład/porażenia przy uszkodzeniu kręgosłupa • RTG – uogólniona osteopenia np. zanik kości korowej. • Złamania patologiczne Leczenie: - Zbilansowac dietę, dodatek mączki kostnej przez 2-3 miesiące, ograniczenie ruchu, odłożyć interwencję chirurgiczną.

11. 1. Zaburzenia żywieniowe Rachitis – krzywica: - Dieta zbożowa Objawy kliniczne : • kulawizna, bolesność, pogrubienie nasad na zdj. RTG, złamania patologiczne. Leczenie: - Chirurgiczne odłożone.

12. 1. Zaburzenia żywieniowe Hyperwitaminoza A: • U kotów żywionych wątrobą miedzy 2-4 rokiem życia Objawy kliniczne: -kulawizny, sztywność szyi, opóźniony wzrost, zapalenie dziąseł. Leczenie: -wyliminować z diety źródło witaminy A

13. 1. Zaburzenia żywieniowe Hyperwitaminoza D: • Może być związana z nadmierną suplementacją tłuszczy z ryb morskich( dorsz) Objawy: • Osteopenia • Ogniska zwapnień w tkankach miękkich

14. 2. Metaboliczne choroby kości Pierwotna nadczynność przytarczyc: • przerost lub nowotworzenie ( adenoma) • Podwyższony poziom PTH • Absorpcja Ca z kości, wzmożone wydalanie P przez nerki • To skutkuje stale utzymującą się hyperkalcemią i hypofosfatemią Objawy kliniczne: • anorexia, osłabienie, wymioty, PU/PD • RTG: uogólniona osteopenia, złamania patologiczne, ogniska mineralizacji w nerkach, kamica – głównie oksalaty Leczenie: - Przyczyna pierwotna!

15. 2. Metaboliczne choroby kości Wtórna nadczynność przytarczyc pochodzenia nerkowego: • Zwyrodnienie nerek prowadzi do zmniejszonego wydalania P – hyperfosfatemia i hypocalcemia • Dodatkowo zmniejszona synteza w nerkach 1,25-dihydroksycholekalcyferolu powoduje obniżone wchłanianie Ca w jelitach. Objawy kliniczne: • „gumowa szczęka” – kość żuchwy podatna na ucisk, zęby obluzowane w zębodołach, wady zgryzu, objawy ze strony niewydolnych nerek • RTG: osteopenia – głównie szczęka i żuchwa Leczenie pierwotnej przyczyny!!

16. Idiopatyczne choroby kości Panosteitis eosynophilica ( enostoza)- eozynofilowe zapalenie kości: • występowanie dość częste • średnie i duże rasy psów; ON najczęściej • samce/samice = 5/1 • wiek: 5-12 miesięcy • Wewnątrzszpikowa tkanka tłuszczowa → tkanka włóknisto-naczyniowa→mineralizacja(odczyny okostnowe) ETIOLOGIA: nie poznana; podejrzenie infekcji wirusowej. OBJAWY KLINICZNE: zmienne i wędrujące; bolesność kości długich, gorączka, utrata apetytu; nawroty do 2 lat; większość przypadków leczy się do 18 miesięcy,

17. Idiopatyczne choroby kości OBJAWY RADIOLOGICZNE: w początkowym stadium rozwoju mogą być niewidoczne; Objawy wczesne: zmniejszone wysycenie tkanki kostnej, szczególnie w okolicy otworów odżywczych, Objawy późne: zwiększone wysycenie tkanki kostnej, utrata normalnej struktury beleczkowej z rozwojem ogniskowych zmian o …………… ( „ thumbprint lesions”) Pogrubienie śródkostnej , reakcja okostnej…………….. Leczenie: paliatywne

18. Idiopatyczne choroby kości Metaphyseal osteopathy (MO)osteodystrofia przerostowa;”gnilec kostny”: • Duże i olbrzymie rasy psów, predysponowane –dogi niemieckie; • Samce choruja cześciej niz samice • Etiologia niepoznana; • Izolowano antygeny wirusa nosówki z komórek przynasady; nie wyjaśniono pochodzenia antygenu – czy wskutek naturalnego zakażenia czy po szczepieniu; OBJAWY KLINICZNE: • Bolesne i obrzękłe przynasady, szcz.-dalsza przynasada kości piszczelowej i promieniowej. • Niechęć do utrzymania postawy stojącej; • Anoreksja,gorączka, osowienie;

19. Metaphyseal osteopathy (MO)osteodystrofia przerostowa;”gnilec kostny”CD. OBJAWY RADIOLOGICZNE: • Zmiany symetryczne • Liniowe przyjaśnienia pomiędzy przynasada i nasadą ze strefą sklerowaciałą……….. • Odczyn odokostnowy • Rzadko przedwczesne zamknięcie nasad • Rzadko zmainy podobne w czaszce do CMO LECZENIE: -paliatywne

20. Idiopatyczne choroby kości Osteopatia czaszkowo-żuchwowa • Najczęściej west highland white terrier i cairn terrier • Wyjątkowo u dużych ras psów; • Gen autosomalny, recesywny; • Objawy: 3-6 miesięcy; • Zaburzenie kostnienia śródbłonioniastego………dookoła puszki bębenkowej i kości żuchwy; wyjątkowo podobne zmiany można obserwować na kościach długich, OBJAWY KLINICZNE: -ograniczona ruchomość żuchwy, otwarcie jamy ustnej, • Bolesność stawu skroniowo-żuchwowego LECZENIE: • Paliatywne • Choroba zmniejsza nasilenie po osiągnięciu dojrzałości szkieletowej • Leki steroidowe mogą zmniejszyć tworzenie kości

21. Idiopatyczne choroby kości • Chrzęstne wyrośla (osteochondromatoza) • Występują na wyniosłościach kostnych • U psów podejrzewane podłoże genetyczne • U kotów tło wirusowe OBJAWY KLINICZNE: • Zależne od lokalizacji zmian • Może być bezobjawowa • Bolesność, kulawizna, deficyty nerwowe przy ucisku na korzenie nerwowe LECZENIE: -chirurgiczne

22. Idiopatyczne choroby kości Chondrodysplasia: • Obejmuje różne rzadkie choroby • Najczęściej u małych ras • Predyspozycje: pudle miniaturowe, beagle, bullterriery, pointery, malamuty • Radiologiczne może przypominać krzywicę z poszerzeniem chrząstki wzrostu ale Ca/P i homeostaza są w normie • achondrodysplasia u bulldogów i pekinczyków uznaje się za normalne, natomiast u bassetów i welsh corgi zaburzenia te są uważane za normę?????

23. http://www.google.pl/imgres?imgurl=http://www.minnesotamalamuteclub.com/brdprobs/nori1.jpg&imgrefurl=http://www.minnesotamalamuteclub.com/brdprobs/chdhist.htm&usg=__frlplidjOWyo4oeEKBTYKFt60OE=&h=481&w=300&sz=21&hl=pl&start=31&zoom=1&tbnid=5cR4nhIhnFkSIM:&tbnh=137&tbnw=87&prev=/images%3Fq%3Dchondrodysplasia%2Bdogs%26um%3D1%26hl%3Dpl%26biw%3D1024%26bih%3D576%26tbs%3Disch:10%2C993&um=1&itbs=1&iact=hc&vpx=123&vpy=185&dur=4562&hovh=284&hovw=177&tx=87&ty=221&ei=J3moTObZMIeWOsTY6ZcM&oei=qnioTM-yLtW6jAe06pWCDQ&esq=32&page=3&ndsp=15&ved=1t:429,r:10,s:31&biw=1024&bih=576http://www.google.pl/imgres?imgurl=http://www.minnesotamalamuteclub.com/brdprobs/nori1.jpg&imgrefurl=http://www.minnesotamalamuteclub.com/brdprobs/chdhist.htm&usg=__frlplidjOWyo4oeEKBTYKFt60OE=&h=481&w=300&sz=21&hl=pl&start=31&zoom=1&tbnid=5cR4nhIhnFkSIM:&tbnh=137&tbnw=87&prev=/images%3Fq%3Dchondrodysplasia%2Bdogs%26um%3D1%26hl%3Dpl%26biw%3D1024%26bih%3D576%26tbs%3Disch:10%2C993&um=1&itbs=1&iact=hc&vpx=123&vpy=185&dur=4562&hovh=284&hovw=177&tx=87&ty=221&ei=J3moTObZMIeWOsTY6ZcM&oei=qnioTM-yLtW6jAe06pWCDQ&esq=32&page=3&ndsp=15&ved=1t:429,r:10,s:31&biw=1024&bih=576

24. Idiopatyczne choroby kości Ograniczone zwapnienia ( calcinosis circumscripta) • W tkankach okołostawowych kredowe masy otoczone tkanką włóknistą • Młode psy do 12 miesięcy dużych ras • donoszono o ucisku na rdzeń kręgowy • Etiologia niepoznana LECZENIE: - chirurgiczne

25. http://medical-dictionary.thefreedictionary.com/_/viewer.aspx?path=vet&name=gr56.jpghttp://medical-dictionary.thefreedictionary.com/_/viewer.aspx?path=vet&name=gr56.jpg

26. Idiopatyczne choroby kości Osteopatia przerostowa(= osteoartropatia przerostowa, ponieważ może obejmować stawy; = Choroba Marie’s) - Etiologia nieznana • Najczęściej łączy się z nowotworami płuc ale może występować także przy innych np.: gruźlica, dirofilarioza, ropnie płuc i niektórych chorobach jamy brzusznej np: nowotwór pęcherza, gruczolakorak wątroby • Zapoczątkowana podrażnieniem nerwów doprowadzających, które we wnęce płuc i śródpiersiu • Przecięcie nerwu błędnego w pobliżu wnęki powoduje zejście choroby • Radiografia – rozrosty palisadowe okostnej, najpierw palce i środst/sródręcze, z czasem dotyczące odcinków bliższych • Leczenie – możliwe cofnięcie jeżeli problem pierwotny zostanie rozwiązany

27. http://www.scielo.br/scielo.php?pid=S0103-84782005000400033&script=sci_arttexthttp://www.scielo.br/scielo.php?pid=S0103-84782005000400033&script=sci_arttext

28. Idiopatyczne choroby kości Cysty kostne • Torbiele jednojamowe występuja u młodych psów duzych ras • Przynasady kości długich, dotyczy jednej ( monostotic) lub wielu kości ( polystotic) Obj.klin. -bezobjawowo lub obrzęk, kulawizna -zróżnicować z nowotworami -RTG: duża przepuszczalnośc dla promieni rentgenowskich, zcieńczała warstwa istoty korowej, grozi złamaniami patologicznymi Lezcenie: -łyżeczkowanie (curettage) lub wypełnienie przeszczepem kostnym Torbiele tętniakowate kości- zmiany ostelityczne o wzroście ekspansywnym , które rozwijaja się wtórnie do zaburzeń hemodynamicznych w szpiku kostnym. Złośliwe i niezłośliwe nowotwory, dysplazja tkanki łącznej, cysty jednojamowe i urazy są prawdopodobnie czynnikami inicjującymi.

29. http://medical-dictionary.thefreedictionary.com/bone+cyst

30. Idiopatyczne choroby kości • Osteopetroza – marmurkowatość – uogólniony wzrost masy kostnej z pogrubieniem śródkostnej kości korowej

31. Idiopatyczne choroby kości • Osteogenesis imperfecta – zaburzenie w produkcji kolagenu typu I – mutacja genetyczna, może prowadzic do zmian bez zmian mineralizacji podobne do żywienieowej nadczynności przytarczyc.

32. 5. Choroby nowotworowenowotwory złośliwe (pierwotne) Układ kończynowy(obwodowy – appendicular) : OSA – Ostesarcoma – 85% CSA – Chondrosarcoma FSA – Fibrosarcoma HSA - Haemangiosarcoma

33. Choroby nowotworowenowotwory złośliwe (pierwotne) OSA • Psy dużych ras • Średnia wieku 8 lat; II szczyt występowanie 18-24 miesiące • przynasady kości długich • Najczęściej: dalsza przynasada k.promieniowej, blizsza przynasada k.ramiennej, dalsza przynasada kości udowej, blizsza przynasada kości piszczelowej ( „ away from the elbow, close to the knee”) OBJ.KLIN: -Bolesność kości, kulawizna, zanik mięśniowy, niestabilność, złamania patologiczne RTG: - Kombinacja lizy i kościotworzenia - Zalecane rtg boczne klatki piersiowej LECZENIE: • Amputacja – wyłącznie leczenie paliatywne – obecność przerzutów!!!!! • Lepsze rokowanie przy FSA – do 72 miesięcy; CSA – 201-540 dni

34. - Chemioterapia: Cisplatyna, karboplatyna Przedłużenie czasu przeżycia od 30-60 %, nie przedłuża przypadku przerzutów w klatce piersiowej; • Przeszczepy kości i allo-przeszczepy, płytki kostne, artrodezy • radioterapia i bifosfoniany (alendronate) w leczeniu paliatywnym bez operacji U kotów mniej agresywny nowotwór, stosowanie cisplatyny jest przeciwskazane Przerzuty nowotworowe do kości z nowotworów gruczołu mlekowego, prostaty, płuc, wątroby, jamy nosowej, pęcherza moczowego. (są mniej inwazyjne niż pierwotne nowotwory kości). Niezłośliwe nowotwory kości – np .osteoma; często dotyczą szkieletu osiowego (np. kości czaszki.Leczenie polega na amputacji lub usunięciu

35. Dziękuje za uwagę!!!!!!