İl Performans ve Kalİte Koordİnatörlüğü 26 – 28 Temmuz 2011 HKS Eğitim Semineri

2. İl Performans ve KalİteKoordİnatörlüğü 26 – 28 Temmuz 2011 HKS Eğitim Semineri

4. HASTANE ENFEKSİYONLARINI ÖNLEME EL HİJYENİ VE KALİTE Dr. Özlem BAYRAKTAR SARAL

5. SUNU PLANI Hastane enfeksiyonları tanımları Hastane enfeksiyonları önlemleri Hastane enfeksiyonlarını önlemede istenen kalite standartları Uygulamalar BU İŞARETİ TAKİP ETMECE

6. İnfeksiyon Hastalıkları Hastane dışında gelişenler Hastane infeksiyonları Giderek azalırken Artış göstermekte

7. Hastane İnfeksiyonları Başvuru anında inkubasyon döneminde olmayan, hastalar hastaneye başvurduktan sonra 30 gün içinde gelişen implant varlığında bir yıl içinde gelişen enfeksiyonlardır.

8. Hastane İnfeksiyonları Değişik çalışmalarda %3.1-14’inde Endemik veya epidemik olabilir Üriner sistem > Cerrahi yara > Alt solunum sistemi > Bakteremi > Cilt yumuşak doku > Gastroenterit

9. Hastane İnfeksiyonları Risk Faktörleri Mikrobiyal Faktörler: Artmış antibiyotik kullanımı:Flora değişikliği, dirençli patojenler İnvaziv girişimler Konakçı Faktörleri: Yaş İmmunsupresyonun varlığı Travma-Yanık Çevresel Faktörler: Cerrahi(tip, süre) Kateterizasyon (damar, idrar) İnvaziv diagnostik girişimler EL YIKAMA

10. Hastane İnfeksiyonlarının Önlenmesi Hastanelerde İnfeksiyon Kontrol Komitesi Antibiyotik Kontrol Komitesi Antibiyotik kullanımının ve hastane infeksiyonlarının izlenmesi Düzenli sürveyans çalışması yapılması Klinik Mikrobiyoloji laboratuarının düzenli hizmet vermesi

11. Hastane İnfeksiyonlarının Önlenmesi EL YIKAMA Çevre temizliği Tuvalet hijyeni ve eğitimi İzolasyon önlemleri Hasta bakım gereçlerinin temizlenmesi Uygun dezenfeksiyon ve sterilizasyon metodları Personel eğitimi Uygun metodlarla personelin katılımının sağlanması

12. HASTANE ENFEKSİYONLARI ÖNLENEBİLİR Mİ ?

13. CERRAHİ ALAN ENFEKSİYONLARI 1. Operasyon öncesi alınacak önlemler 2. Operasyon sırasındaki önlemler 3. Operasyon sonrasındaki önlemler PREOP Enfeksiyon odaklarının tedavisi Insizyon alanındaki vücut kıllarının temizligi Antiseptikli banyo Sigara bırakma Mekanik barsak temizligi Nazal mupirosin uygulaması Cerrahi antimikrobiyal profilaksi OPERASYON ESNASINDA Cerrahi personelin el temizligi Ameliyathanede giyinme biçimi Insizyon alanında cilt antisepsisi Vücut ısısının düzenlenmesi Yüksek doz oksijen verilmesi POSTOP Pansuman teknigi, süresi.. Pansuman malzemeleri… Operasyon sonrası ilk banyo zamanı Topikal antimikrobiyal kullanımı

14. Nozokomiyal pnömoni önlemleri

15. Konağa ait infeksiyon risk faktörlerinin düzeltilmesi Infeksiyona karsı konak savunmasının güçlendirilmesi Aspirasyonun önlenmesi Postoperatif Pnömoninin Önlenmesi Pnömoninin önlenmesine yönelik diger uygulamalar Bagısıklama Pnömokok ve inflüenza asıları yapılmalıdır Bakım veren saglık personelinin influenza asısı yapılmıs olmalıdır Pozisyon Hastanın bası en az 30 derece yukarıda tutulmalı özellikle enteral beslenme uygulaması sırasında Subglottik aspirasyon subglottik bölge aspirasyonunu saglayan özel endotrakeal tüplerin kullanımının erken pnömoni gelisimini azalttıgı gösterilmistir Kaf dinlendirilmesi veya kafın söndürülmesi gibi islemler yapılmamalıdır. Mümkün oldugunca orogastrik beslenme uygulanmalıdır Sürekli infüzyon seklinde beslenme, aralıklı bolus tarzında beslenmeye tercih edilmelidir

16. Bulaş kaynakları………. • Kullanılan malzeme ve cihazlalar • Mekanik ventilatörler • Solunum devreleri • Oksijen tedavisi nemlendiricileri • Nebulizatörler • Buhar makineleri • Ambular • Solunum fonksiyon testlerinde kullanılan aletler • Yıkama solusyonları • Hastalar arası bulaş • Standart Önlemler • Trakeostomi zamanlaması ve trakeostomili hasta bakımı • Solunum sekresyonlarının aspirasyonu

17. Entübasyon ve MV UygulamaSüresi Tıbbi kontrendikasyon bulunmayan durumlarda Entübasyon yerine non invaziv mekanik ventilasyon Uygulanmalıdır Reentübasyon, mümkün oldugunca önlenmelidir Yogun bakım ünitelerinde yeterli sayıda personel bulundurulmasının yatıs süresi ve mekanik ventilasyon Süresini azalttıgı gösterilmistir

18. Kolonizasyonun önlenmesi *Orofarengeal kolonizasyonu önlemek için kardiyak cerrahi geçirmis hastalarda agız içinin klorheksidin ile temizlenmesi *Yogun bakım hastalarında iyi bir agız hijyeni saglanmalıdır *Gastrointestinal sistem kanaması profilaksisi *VIP gelisimi açısından sukralfat ~ H2 reseptör bloker

19. Kateter iliskili üriner sisteminfeksiyonlarından korunma

20. Kateter Takmaya Karar Verilmesi ----------------------------------------------- Sadece endikasyon varsa kateter takılmalıdır. -----------------------------------------------

21. KATETERLE İLİŞKİLİ ÜRİNER SİSTEMİNFEKSİYONLARININ ÖNLENMESİ Uygulayıcı Uygulama yapan kişi kateter takma tekniği ve bakımı konusunda eğitimli olmalıdır.

22. KATETERLE İLİŞKİLİ ÜRİNER SİSTEMİNFEKSİYONLARININ ÖNLENMESİ El Yıkama Kateter ile ilgili her türlü işlem öncesi ve sonrası eller yıkanmalıdır.

23. KATETERLE İLİŞKİLİ ÜRİNER SİSTEMİNFEKSİYONLARININ ÖNLENMESİ Kateter Takılması Kateter aseptik teknik ile steril malzeme kullanılarak takılmalı ve uygun şekilde sabitlenmelidir.

24. KATETERLE İLİŞKİLİ ÜRİNER SİSTEMİNFEKSİYONLARININ ÖNLENMESİ Kapalı Drenaj • Steril, sürekli kapalı drenaj sistemleri • Gerekmedikçe kateter ve drenaj sistemi birbirinden ayrılmamalı • Kateter ve drenaj sistemi ayrıldıysa bağlantı yeri dezenfekte edilerek yeni bir drenaj sistemi takılmalıdır. • İdrar torbaları sağlam olmalı, alt kısımda idrar boşaltılması için musluk olmalı.

25. KATETERLE İLİŞKİLİ ÜRİNER SİSTEMİNFEKSİYONLARININ ÖNLENMESİ İdrar Akımı • Drenaj sisteminin bükülerek idrar akışının engellenmesi önlenmeli !

26. KATETERLE İLİŞKİLİ ÜRİNER SİSTEMİNFEKSİYONLARININ ÖNLENMESİ Yıkama • Kateterde tıkanma olduğunda yıkama yapılmalıdır. • Drenaj sistemi ayrılmadan önce bağlantı yeri dezenfekte edilmelidir. • İrrigasyon için antimikrobiyal bileşiklerin kullanımı yararsız bulunmuştur. Tıkanma olmadıkça yıkama yapılmamalıdır!

27. KATETERLE İLİŞKİLİ ÜRİNER SİSTEMİNFEKSİYONLARININ ÖNLENMESİ Örnek almak için kapalı drenaj sisteminin bütünlüğü bozulmamalıdır!

28. KATETERLE İLİŞKİLİ ÜRİNER SİSTEMİNFEKSİYONLARININ ÖNLENMESİ Kateter Bakımı • Kateterle temastan önce ve sonra eller yıkanmalıdır. • İdrarla temas riski varsa eldiven kullanılmalıdır. • Meatusta kir birikimi varsa kontaminasyonu önlemek için su ve sabunla temizlenmelidir.

29. KATETERLE İLİŞKİLİ ÜRİNER SİSTEMİNFEKSİYONLARININ ÖNLENMESİ Kateter Değişimi ve Çıkarılması • Yıkama ile giderilemeyen tıkanıklık durumunda kateter değiştirilir. • Sabit aralıklarla değişim uygun değildir; hastaya göre karar verilmelidir! • Mümkün olan en kısa zamanda kateter çıkarılmalıdır.

30. DAMARiÇi KATETERENFEKSiYONLARININ ÖNLENMESİ

31. ÖNLEMLER • EĞİTİM • Sağlık çalışanları • Hasta ve yakınları SÜRVEYANS • GENEL ASEPSİ • El hijyeni • Bariyer önlemleri • Deri antisepsisi Kateter bakımı ve yönetimi Endikasyonu – Takılma yeri, kateter tipi – Kateter ve yerinin standart bakım ve yönetim prensipleri – Gözlem

32. Sürveyans Kateter giris bölgesi düzenli olarak görsel olarak veya palpasyonla kontrol edilmelidir. Hasta, lokal veya kan dolasımı enfeksiyonu düsündüren (ates, kateter alanı hassasiyeti vb) bulgu saptanması durumunda, kateter örtüsü çıkarılmalı ve alanı incelenmelidir

33. Bu kateter bugün gerekli mi ? Kateter takıldıktan sonra hergün viziti yapılmalıdır

34. Kateter tipi Insidans (%) Periferik IV kateter 0.2-0.5 Periferik Arter kateter 4.2 Pulmoner arter kateterleri 3.6 Geçici SVK 3.8-12 Kalıcı SVK (Tünelli) 1-2

36. Koagülaz (-) Stafilokok Staphylococcus aureus Enterococcus spp. P.aeruginosa Candida spp. Enterobacter spp. Acinetobacter spp. Serratia spp. Diğer

37. <1 yaş veya >60 yaş Nötropeni İmmunsupresif tedavi Eşlik eden ciddi hastalık Deri bütünlüğü kaybı (örn:yanık) Farklı bir yerde enfeksiyon varlığı

38. Kateter tipi Santral > periferik Çok lümenli > tek lümenli Polivinil, polietilen> Poliüretan, teflon, slikon Kateter giriş yeri Alt ekstremite > üst ekstremite Femoral > juguler > subklavian Üst kol > dirsek > el üstü Kateter takılış şekli Cut down > perkütan Kateterin takılı kalma süresi

39. Acil koşullarda takılan kateter Hekim becerisi Kateter bakımı

40. Kateter İnfeksiyonu ??? Sepsis kaynağı olabilecek odak saptanamaması Yetersiz kateter bakımı Kateter çıkış yerinde inflamasyon ya da pürülans Tipik organizmalara bağlı bakteriyemi Persistan bakteriyemi Semptomların İ.V. sıvı tedavisi ile başlaması Kateter çekilmesi ile kliniğin düzelmesi

41. El yıkama Steril eldiven Steril gömlek Steril örtü Maske Kep

42. Kateter giriş yeri muayenesi Kateter takılması Kateter çekilmesi Pansuman öncesi Pansuman sonrası EL HİJYENİ

43. Kateter Giris Yeri Örtüleri • seffaf yarı geçirgen örtüler • Tercih edilir Arteriyel kateter giris yerlerinde steril gazlı bez tercih edilmelidir. • Terleme, kanama/sızma varsa gazlı bez tercih edilmeli Gazlı bez ihtiyacı her gün sorgulanmalı, en kısa sürede yarı geçirgen örtü ile degistirilmelidir.

44. Pansuman ne zaman değiştirilmeli Kısa süreli kateterlerde – gazlı bez ise 2 günde bir, – seffaf örtü ise 7 günde bir degistirilmeli Hemodiyaliz kateterinde her diyaliz sonrası degistirilmelidir Pansuman nemlendiginde, gevsediginde (bütünlügü bozuldugunda) veya gözle görülebilir kirlenme meydana geldiginde mutlaka degistirilmeli Tünelli veya implante SVK’ların kateter örtüleri, kateter takılma alanı tam iyilesinceye kadar Haftada birden daha sık degistirilmemeli

45. BU İŞARETTEN KAÇ TANE SAYDINIZ??

46. CEVAP : SEKİZ ELYIKAMA

47. EL HİJYENİ HİJYENİK EL YIKAMA SOSYAL EL YIKAMA CERRAHİ EL YIKAMA SABUN ANTİSEPTİK SABUN EL ANTİSEPTİĞİ ANTİMİKROBİYAL SABUN EL ANTİSEPTİĞİ

48. CDC ÖNERİLERİ El Yıkama Ve El Antisepsisi Endikasyonları Eller görünür biçimde kirli veya proteinli materyal ile kontamine ise Hastalar ile direk temastan önce ve sonra İnvaziv girişimlerde eldiven giymeden önce ve sonra Hasta bakımı sırasında kontamine vücut bölgesinden temiz vücut bölgesine geçerken Cansız yüzeylere temastan sonra Yemekten önce/sonra İstirahat odasından çıkarken

49. EL HİJYENİ Sağlık personeli ellerindeki bakteri sayısı 3,9xlog 4-4,6xlog6

50. EL HİJYEN ÜRÜNLERİ Su + Sabun Tıbbi sabun Antiseptik solusyon