510 likes | 1.2k Vues
E N D
1. KOYUN ve KEÇILERIN TANIMLANMASI VE KAYIT ALTINA ALINMASI Adnan YAMANVeteriner Hekim29.09.2010-KONYA
2. KOYUN VE KEÇILERIN TANIMLANMASI VE KAYIT ALTINA ALINMASI
SISTEMI
3. AMAÇ Bir isletmede hangi hayvanlarin bulundugunun kontrolü,
Bir hayvanin yasami boyunca nerede oldugunun kontrolü,
Hayvan hareketlerinin ve hayvan hastaliklarinin daha etkin kontrolü,
Ülke ve bölgesel eradikasyon programlarinin etkin yürütülmesi,
Saglik, islah, istatistik ve destekleme ödemeleri kayitlarinin daha düzenli tutulmasi ve degerlendirilmesi,
4. AMAÇ/2 Bir hastalik riskine veya gida güvenligini riske edebilecek tehlikelere maruz hayvanlarin izlenmesi,
Bir hayvanin yasam geçmisi hakkinda saticilara güvence vermesi ve böylece tüketici güveninin güçlendirilmesi,
Gida güvenligi zincirine temel katkisi nedeniyle halk sagligi ile bir bütün olusturmasi.
5. MEVZUAT 5996 Sayili Veteriner Hizmetleri, Bitki Sagligi, Yem ve Gida Kanunu ( 11.12.2010’da yürürlükte)
3285 Sayili Hayvan Sagligi ve Zabitasi Kanunu
4631 Sayili Hayvan Islahi Kanunu
Koyun ve Keçi Türü Hayvanlarin Tanimlanmasi, Tescili ve Izlenmesi Yönetmeligi (10.02.2009 tarihli RG’de yayimlandi. 01.03.2010’da yürürlüge girdi.)
Yönetmeligin Uygulama Talimati (26.08.2010 tarih ve 2048-033281 sayili)
6. SISTEMIN TEMEL UNSURLARI Hayvanlarin tanimlanmasi için kulak küpeleri,
Isletme kayitlarinin güncel tutulmasi,
Nakil belgeleri,
Merkezi kayit veya bir bilgisayar veri tabani.
7. SORUMLULUK Yetkili Merkezi Ünite (KKGM)
Tasra Ünitesi (Il ve Ilçe Tarim Müdürlükleri)
Koyun ve keçi türü hayvan yetistiren hayvan sahipleri
Mezbaha ve kombina yetkilileri
Hayvan pazari yetkilileri
Bu sunumda hayvan sahiplerinin sorumluluklari önemli oldugu için önce onlarin sorumluluklari bir bütün olarak verilecek, daha sonrada yapilacak her bir uygulamada hangi yetkililerin nasil bir sorumlulugu olacak onlar anlatilacaktir.Bu sunumda hayvan sahiplerinin sorumluluklari önemli oldugu için önce onlarin sorumluluklari bir bütün olarak verilecek, daha sonrada yapilacak her bir uygulamada hangi yetkililerin nasil bir sorumlulugu olacak onlar anlatilacaktir.
8. HAYVAN SAHIBININ SORUMLULUKLARI
Isletmesinin tescil ettirilmesini saglamak,
Isletmelerindeki hayvanlarin tanimlanmalarini saglamak,
Hayvan hareketlerini nakil belgesi esliginde yapmak ve varis isletmesine nakil belgelerini teslim etmek,
Isletmenin kontrolünde denetçilere yardimci olmak,
Hayvanlarin tanimlanmasi ve kayit altina alinmasi ile ilgili masraflari ödemek,
9. HAYVAN SAHIBININ SORUMLULUKLARI/3 Bundan baska;
Yeni dogan hayvanlarini
Göçerler veya mera hayvanciligi
için bu süre
10. HAYVAN SAHIBININ SORUMLULUKLARI/3
Kayip yada okunamayan kulak küpeleri
(Göçerler ve mera hayvanciligi yapanlar )
Isletmesine giren ve çikan hayvan hareketlerini
Hayvanlarin kaybolmasi veya çalinmasi
Ölen ve kesilen hayvanlarini
Kendisi ve isletmesine ait degisiklikleri
Isletme kayit defteri/formu ve
Nakil belgelerinin kaybolmasi /
çalinmasi/imha edilmesi
11. 1. SERBEST VETERINER HEKIMLERE UYGULAMA YETKISININ VERILMESI
Il/Ilçe Müdürlükleri uygun gördükleri takdirde Bakanliktan ruhsat alan serbest veteriner hekimlere küpeleme ve kayit islemleri uygulama yetkisini verecektir.
Bunun için;
Yazili müracaat,
Gerekli Sartlar,
Muayenehane/poliklinik ruhsati
Internete baglanabilen bilgisayar sistemi
Ilçe bazinda sözlesme
Küpe ücreti belirtilecek
Yillik sözlesme yenileme
SVH köy bazinda teklif verebilecek, ancak degerlendirmede ilçe geneli için verilen tekliflere öncelik verilecektir. Sözlesme sadece o ilçe için geçerli olacaktir. Bir nüshasi Il Müdürlügüne gönderilecektir.SVH köy bazinda teklif verebilecek, ancak degerlendirmede ilçe geneli için verilen tekliflere öncelik verilecektir. Sözlesme sadece o ilçe için geçerli olacaktir. Bir nüshasi Il Müdürlügüne gönderilecektir.
12. 1. SERBEST VETERINER HEKIMLERE UYGULAMA YETKISININ VERILMESI/2 Veri tabani hakkinda
Egitim,
Sifre tahsisi
Yetki ve sorumluluk
Ilçe sinirlari
Küpeleme
7 gün içerisinde kayit
Denetim ve Kontrol
Il/Ilçe Müdürlüklerince kontrol
Mevzuata uygunluk
Uygun degilse yazili uyari,
Ikincide belli bir süre veya sözlesme iptali
SVH köy bazinda teklif verebilecek, ancak degerlendirmede ilçe geneli için verilen tekliflere öncelik verilecektir. Sözlesme sadece o ilçe için geçerli olacaktir. Bir nüshasi Il Müdürlügüne gönderilecektir.SVH köy bazinda teklif verebilecek, ancak degerlendirmede ilçe geneli için verilen tekliflere öncelik verilecektir. Sözlesme sadece o ilçe için geçerli olacaktir. Bir nüshasi Il Müdürlügüne gönderilecektir.
13. 2. RESMI KURUM ve KURULUSLARA YETKI VERILMESI Koyun ve keçi isletmesi olan resmi kurum ve kuruluslar, eger isletmelerindeki hayvanlari kendileri küpelemek ve kayit altina almak isterlerse ;
Sözlesme yapilmayacak,
Küpe tahsisi yapilacak,
Kullanicilara veritabani sifresi verilecek,
Kullanicilara kullanici kaydi safhasinda isletmesi tahsis edilecektir.
14. 3. IL MÜDÜRLÜGÜ DÖNER SERMAYESI TARAFINDAN BASTIRILACAK BELGELER
Isletmeleri tanimlanan hayvan sahiplerine verilmek üzere;
“Isletme Kayit Formu/Defteri” bastirilacak ve bu belgelerin Ilçe Müdürlüklerine dagitimi saglanacaktir.
15. 4. KÜPE VE PENSLERIN TEMINI VE TAHSISI Proje kapsaminda Bakanlik tarafindan Eylül 2010-Agustos 2012 tarihleri arasinda 65 milyon kulak küpesi temin edilecektir.
Kulak küpesi ve pensler:
Yüklenici firmalarca Il Müdürlüklerine teslim,
Teslimatta muayene ve Muayene Kabul Tutanagi
Dagitim ve tahsis
Il Müdürlügü Ilçe Müdürlügü SVH
16. 4. KÜPE VE PENSLERIN TEMINI VE TAHSISI/2
Küpelerde düsme, silinme gibi uygunsuzluk tespitinde her partiden numune alinacak,
TS 7808 ve talimatta yer alan teknik sartname,
TSE’de veya yetkili bir laboratuvarda masraflari yükleniciye ait olmak üzere kontrolleri yaptirilacaktir.
17. 5. ISLETMELERIN TANIMLANMASI VE TESCILI
Programli uygulamada bu form isletme ziyareti sirasinda doldurulacak ve buna göre islem yapilacaktir.
18. 5. ISLETMELERIN TANIMLANMASI VE TESCILI/2
2. Isletme Tanimlama Numaralarinin Tahsisi
Müracaat üzerine her bir isletmeye isletme numarasi tahsis edilecektir.
Ülke kodu-Il Trafik Kodu-En fazla on haneli bir sayi
TR 06/_/_/_/_/_/_/_/_/_/_/
TÜRKVET’ten numara verilmisse ayni numara, verilmemisse yeni numara verilecektir.
19. 5. ISLETMELERIN TANIMLANMASI VE TESCILI/3
20. 5. ISLETMELERIN TANIMLANMASI VE TESCILI/4 EK-7 Koyun/Keçi Türü Hayvanlar için Isletme Kayit Defteri/Formu ( 3yil saklanir)
Isletme No: TR _ _ /_/_/_/_/_/_/_/_/
21. 6. HAYVANLARIN TANIMLANMASI VE TESCILI Müracaat:
22. 6. HAYVANLARIN TANIMLANMASI VE TESCILI/2 2. Hayvanlara kulak küpesi takilmasi
Bakanlik logusu –Ülke kodu-Il Trafik Kodu- En fazla dokuz sayi
TR O6_/_/_/_/_/_/_/_/_/
Hayvanlarin her iki kulagina ayni özgün tanimlama kodunu tasiyan küpeler takilacaktir.
23. 6. HAYVANLARIN TANIMLANMASI VE TESCILI/3
Küpenin Pozisyonu
Uygulama
Rotasyon
Küpenin Pozisyonu
Disi kisim, kulagin içine yerlestirilmelidir. Erkek kisim, kikirdagin iki parçasi arasindan kulagi tam olarak delmelidir.
Küpenin herhangi bir yere takilip düsmesini önlemek için küpe kulagin ucuna degil ortasina takilmalidir.
Uygulama
Küpeler tamamen birlesmelidir. Aplikatör, küpe tamamen uygulanana dek, hizla ve bir hareketle sikistirilmalidir. Dogru aplikatörü ve pimi kullanmak önemlidir.
Pim, düzenli olarak degistirilmelidir (yaklasik olarak 1000 uygulamadan sonra)
Rotasyon
Küpeleme islemi tamamlandiktan sonra, küpe ilk önce çeyrek daire sola ve ardindan da çeyrek daire saga çevrilmelidir.
Küpenin Pozisyonu
Disi kisim, kulagin içine yerlestirilmelidir. Erkek kisim, kikirdagin iki parçasi arasindan kulagi tam olarak delmelidir.
Küpenin herhangi bir yere takilip düsmesini önlemek için küpe kulagin ucuna degil ortasina takilmalidir.
Uygulama
Küpeler tamamen birlesmelidir. Aplikatör, küpe tamamen uygulanana dek, hizla ve bir hareketle sikistirilmalidir. Dogru aplikatörü ve pimi kullanmak önemlidir.
Pim, düzenli olarak degistirilmelidir (yaklasik olarak 1000 uygulamadan sonra)
Rotasyon
Küpeleme islemi tamamlandiktan sonra, küpe ilk önce çeyrek daire sola ve ardindan da çeyrek daire saga çevrilmelidir.
24. 6. HAYVANLARIN TANIMLANMASI VE TESCILI/4 Küpe uygulama ücreti
3 yil küpe ücreti alinmayacak,
Bakanlik tarafindan belirlenen uygulama ücreti alinacak.
4. Kulak küpelerinin düsmesi veya silinmesi
Kulak küpeleri KKGM ve ilgili Il/Ilçe Müdürlügü’nün izni olmadan hiç bir surette sökülemez veya degistirilemez.
30 gün içinde Müracaat
Yerine ayni bireysel numarayi içeren yeni kulak küpesi,
Yeni kulak küpelerine ayni bireysel numaranin kaçinci kez basildigini belirten yenileme numarasi.
25. 6. HAYVANLARIN TANIMLANMASI VE TESCILI/5 5. Kulak küpe numaralarinin belgelerde belirtilmesi
Koyun ve keçi türü hayvanlarla ilgili olarak hazirlanan;
Hayvan sigortalari,
Laboratuvar için numune alinmasi ve gönderilmesi ile ilgili belgeler,
Laboratuvar analizleriyle ilgili belgeler ve analiz raporlari,
Veteriner saglik raporlari,
Hayvanlarin sevklerinde düzenlenen nakil belgeleri,
Hayvan alis ve satislari ile ilgili proforma faturalar,
Her türlü hayvan sertifikalari,
Hayvanlardan elde edilen hayvan maddeleriyle ilgili her türlü belgeler,
Koyun ve keçi türü hayvanlar ve hayvancilikla ilgili olarak tanzim edilen diger belgeler de belirtilir.
26. 6. HAYVANLARIN TANIMLANMASI VE TESCILI/6 6. Hayvan ölümünde/mecburi kesim/zati ihtiyaç kesim
30 gün içinde Il/Ilçe Müdürlügüne bildirilecek.
Il/Ilçe Müdürlügünce’de düsümü yapilacak.
EK-6 : Isletmede Zorunlu veya Zati Ihtiyaç Için Kesim/Ölüm Bildirim Formu
27. 6. HAYVANLARIN NAKIL DURUMUNDA Hayvan sahibi;
Nakil belgesini düzenleyerek Il/Ilçe Müdürlügüne basvuracak,
Nakil belgesini sevk sirasinda hayvanlarin beraberinde bulunduracak, varis isletmesinde de bu belgeler 3 yil boyunca saklanacak,
Isletmeye giris ve çikislardan sonra 7 gün içinde Il/Ilçe Müdürlügüne bildirim yapacak.
28. 6. HAYVANLARIN NAKIL DURUMUNDA/2 Veteriner hekim;
Nakil belgesinin kontrolünü yaptiktan sonra uygunsa Veteriner Saglik Raporu düzenleyecek,
Nakil belgesinin asli kaselenip imzalanarak Veteriner Saglik Raporuna eklenecek, bir sureti de Veteriner Saglik Raporunun dip koçanina eklenecek,
Il/Ilçe disina sevk edilen hayvanlarin veritabani üzerinden de gittikleri isletmeye nakli yapilacaktir.
29. EK-5 Koyun ve Keçi Türü Hayvanlara Ait Nakil Belgesi
30. 7.MEZBAHA ve KOMBINALARDA YAPILACAK UYGULAMALAR Mezbaha/Kombina yetkililerinin kontrolleri;
Hayvanlar tanimlanmis mi?
Nakil belgeleri ve diger belgeleri var mi?
Nakil belgelerindeki küpe numaralari ile hayvanlarda takili olan küpelerin uyusuyor mu?
31. 7.MEZBAHA ve KOMBINALARDA YAPILACAK UYGULAMALAR/2 Mezbaha/Kombina yetkililerinin uygulamalari;
Tanimlanmamis, nakil belgesi bulunmayan veya nakil belgesi hatali olan hayvanlarin kesimine izin vermeyecek,
Sorumlu veteriner hekimi tarafindan kesilen hayvanlarin veri tabanindan düsümü ayni gün içinde yapilacak,
Etlere ait kesim raporu üzerine “Veritabanindan Düsümü Yapilmistir” kasesi vurulacak,
Veritabanindan düsümü yapilmayan koyun ve keçilerin karkaslari için Veteriner Saglik Raporu düzenlenmeyecek,
Kesilen hayvanlarin kulak küpelerini biriktirecek ve kesimi takiben 1 ay içerisinde de Il/Ilçe Müdürlügünde görevli veteriner hekimin kontrolü altinda tutanak tutarak küpeleri imha edecek,
Kesilen hayvanlara ait nakil belgeleri en az 3 yil, ayrica kesim kayitlari ve küpe imha tutanaklari da muhafaza edilecektir.
32. 7.MEZBAHA ve KOMBINALARDA YAPILACAK UYGULAMALAR/3 Il/Ilçe Müdürlügü sorumluluklari;
Veri tabani düsümleri kontrol edilecek,
Mezbaha/kombina denetim ve kontrollerinde kesilen hayvan sayisi ile bu hayvanlara ait küpe sayisinin uyumlu olmasi kontrol edilecektir.
Tanimlanmayan hayvanlari sevk eden ve kesimini yapan isletmeler hakkinda ilgili Kanun ve Yönetmelige göre islem yapilacaktir.
33. 8. HAYVAN PAZARI/BORSA/PANAYIRLARDA YAPILACAK UYGULAMALAR
Sorumlu Veteriner Hekimler tarafindan;
Belgeleri tam ve saglikli hayvanlarin satis yerlerine girislerine müsaade edilecek,
Hayvan sahiplerinden nakil belgeleri alinacak, çikis yapan hayvanlarin nakil belgeleri haricindeki sevk belgeleri hayvan sahiplerine teslim edilecek,
Hayvan sahiplerine satilan ve satilmayan hayvanlar için nakil belgesi düzenleyerek verilecek.
34. 9. ITHALAT AB ülkeleri disindaki ülkelerden ithalat
Ithalat kontrolleri ve karantina süresinin bitisini takip eden 14 gün içinde varis isletmesinde ve varis isletmesini terk etmeden önce kulak küpeleri ile tanimlanacaktir.
Eger hayvanlar ithalatçi ülke tarafindan tanimlanmis ise ihracatçi ülke tarafindan yapilan orijinal tanimlama, varis isletmesinde tahsis edilen tanimlama numaralari ile beraber veri tabanina kaydedilecektir.
Eger ithal edilen hayvanlar kesimhane veya mezbahaya gidecek ve 5 gün içerisinde kesilecekse tanimlamaya gerek yoktur.
AB ülkelerinden ithalat
Orijinal kulak küpeleri muhafaza edilecek ve veri tabanina islenecektir.
35. 10. IHRACAT
AB ülkeleri disindaki ülkelere ve AB ülkelerine ihracat
Ihracatçi nakil belgesinin bir nüshasini ihraç yapilacak gümrük kapisinin bulundugu Il/Ilçe Müdürlügüne teslim edecek,
Il/Ilçe Müdürlüklerince’de hayvanlarin veri tabanindan düsümü yapilacaktir.
36. 11. KONTROLLER Nokta Kontroller
Koyun ve keçi türü isletmelerinin en az % 5 ‘ine tesadüfi nokta kontroller yapilacaktir.
Mevzuat hükümlerinin uygulanmadigi tespit edilirse bu oran arttirilacaktir.
Kontrol edilecek isletmeler yapilacak risk analizine göre tespit edilecektir.
37. 11. KONTROLLER/2 Isletmelerin Risk Analizi
Isletmedeki koyun ve keçilerin sayisi ile tanimlanmis ve kayit altina alinmis hayvanlarin sayisi,
Halk ve hayvan sagligi ile ilgili hususlar, sürülerin saglik statüleri ve özellikle isletmede daha önce hastalik mihraklarinin bulunup bulunmadigi,
Özellikle isletmede tutulan kayitlar ve nakil belgelerinin muhafazasina iliskin olarak önceki yillarda uygulanan kontrollerin sonuçlari,
Hayvanlarla ilgili bilgilerin tasra ünitesine bildirim yapilip yapilmadigi,
Isletmelerin aldiklari yillik destek primleri dikkate alinacaktir.
38. 11. KONTROLLER/3 Isletme Denetim Ekipleri
Il/Ilçede görev yapan 2 kisilik “Isletme Denetim Ekipleri” olusturulacak,
Hayvan Sagligi Sube Müdürlügü’ nün sorumluluklari
Denetim ekiplerinin olusturulmasi,
Denetim programlarinin planlanmasi ve takibi
Yilda 2 kez degerlendirme toplantisi yapmak
Toplantida görüsülen konularin tutanak altina alinmasi.
39. 11. KONTROLLER/4
Denetim öncesi hazirlik
Nokta kontroller habersiz yapilacak. Denetim öncesi isletmeye kesinlikle bildirilmesinin gerekli oldugu durumlarda denetimden maksimum 48 saat öncesinde isletmeye haber verilecek.
Isletmeye gidilirken veritabanindan;
Hayvanlar ile ilgili veriler,
Eger isletmede daha önce denetim yapilmissa isletmeye ait denetim raporu alinacaktir.
40. 11. KONTROLLER/5 Denetim Uygulamasi
Denetimlerde hayvan sahiplerinin uymasi gereken kurallar göz önünde bulundurulacak,
Isletmede 20’den fazla hayvan varsa kontrol edilecek hayvan sayisi asagidaki tabloya göre belirlenecek,
41. 11. KONTROLLER/6 Denetim Uygulamasi
Hayvanlar rastgele seçilecek, eger tanimlamada eksiklikler fark edilirse kontroller isletmedeki tüm hayvanlari kapsayacak,
Kayip ve düsen kulak küpeleri ile ilgili aksakliklar kontrol edilecek,
Isletme Kayit Formu/Defteri kontrol edilecek, ekipten bir personel bu belge üzerine adini soyadini, denetleme tarihini ve görüldü ibaresini yazarak imzalayacak,
Isletme ile ilgili daha önce doldurulan Denetim Raporu var ise bilgiler karsilastirilacak,
42. 11. KONTROLLER/7
Isletme Denetim Raporu;
Tavsiyeler yazilacak,
2 nüsha doldurulacak,
1 nüshasi isletmede,
1 nüshasi Il/Ilçe Müdürlügünde,
Yazili ikaz veya isleme esas yazisma yapilmasi durumunda bir fotokopisi hayvan sahibine yazi ile gönderilecek,
Eksikliklerin/usulsüzlüklerin giderilmesi için 15 gün süre verilecek,
Mevzuata uygun olmayan durum tespiti halinde yasal islem yapilacak,
Tespit edilen eksikligin düzeltilebilir nitelikte olmasi durumunda yazili ikaz yapilacak ve kontroller siklastirilacaktir.
43. 12. RAPORLAMA
Il Müdürlükleri Faaliyet Raporu KKGM
(her yil 1 Subat)
KKGM Ülke Yillik Raporu
(her yil 1 Mayis tarihinden önce)
44. 12. IDARI YAPTIRIMLAR Mense sehadetnamesi ve veteriner saglik raporu düzenlenmez.
Tanimlanmamis hayvanlara,
Yaninda nakil belgesi olmayan hayvanlara,
Masraflarini ödemeyen hayvan sahiplerinin koyun ve keçilerine
Isletmeye giris çikis için hareket kisitlamasi konulmasi
Isletmede bir yada birkaç hayvan hiç tanimlanmamissa ve kayit edilmemisse,
Masraflarini ödememekte israr eden hayvan sahibinin isletmesine,
Bildirim yapmayan hayvan sahiplerinin isletmesine
(Yeni dogan hayvanlarini, ölüm, zorunlu kesimleri, isletmesindeki hareketleri ve kendisi ile isletmesi hakkindaki degisiklikleri)
45. 12. IDARI YAPTIRIMLAR/2
Isletmedeki bazi hayvanlara hareket kisitlamasi konulmasi
Hayvanlardan bir kismi tanimlama ve kayit sartlarini kismi olarak karsilamiyorsa,
Noksanliklarinin tamamlanmasina kadar sadece bu hayvanlarin hareketleri kisitlanir.
Tanimlanmayan ve kayit altina alinmayan isletmelere
Destekleme ödemesi
Tazminat ödemesi yapilmaz.
Tanimlanmamis hayvanlarin yakalanmasi durumunda
Hayvan sahibi yakalanan hayvanlarin tanimlarini ve hayvanlarin kendisine ait oldugunu 2 is günü içinde ispat edemez ise,
Yakalanan bu tür hayvanlar kaçak olarak kabul edilir
3285 sayili Hayvan Sagligi ve Zabitasi Kanununun ilgili hükümleri uygulanir.
46. 12. IDARI YAPTIRIMLAR/3(Yeni Kanun’daki Yaptirimlar) Idari Para Cezalari
50 TL (Sigir basina 300 TL)
Hayvan ve hayvansal ürün sevklerinde Bakanlikça belirlenen sevk belgelerini bulundurmayan hayvan sahiplerine.
500 TL
Hayvanlarini tanimlatmayan,
Isletmelerini ve hayvanlarini kayit altina aldirmayan,
Gerekli bildirimde bulunmayan,
Kayit tutmayan hayvan sahiplerine.
5.000 TL
Tanimlanmasinda kullanilan malzemelerde ve kayitlarinda tahrifat yapanlara fiil suç olusturmadigi takdirde
10.000 TL
Tanimlanmamis ve belgesiz hayvan kesimi yapan yerlere
47. 12. IDARI YAPTIRIMLAR/4(Yeni Kanun’daki Yaptirimlar)
Tanimlattirilmamis sigir, koyun ve keçiler nakil sirasinda
yakalanirsa;
Tüm masraflari hayvan sahibi tarafindan karsilanarak,
En yakin kesimhanede kestirilecek,
Hayvan sahibine teslim edilecektir.
48.
III. BÖLÜM
SIGIR ILE KOYUN KEÇILERIN TANIMLANMASI VE KAYIT ALTINA ALINMA SISTEMLERININ KARSILASTIRILMASI