ARSLAN , Özge1 - EYVAZ, Kemal 2

1. IĞDIR KHB GENEL SEKRETERLİĞİNE YAPILAN BİMER BAŞVURULARININ HAK İHLALLERİNDEN KORUNMA YOLLARI KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ ARSLAN ,Özge1- EYVAZ, Kemal 2 1 Sosyal Çalışmacı, Hasta, Çalışan Hakları ve Güvenliği Birim Sorumlusu 2 Genel Cerrahi Uzmanı, Tıbbi Hizmetler Başkanı Iğdır Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği/ Iğdır/Türkiye

2. SUNUM İÇERİĞİ • Hak Nedir? • Hasta Hakları Nedir? • BİMER(Başbakanlık İletişim Merkezi) • Araştırmanın Amacı • Araştırmanın Yöntemi • Bulgular • Sonuç

3. Hak Nedir? Herhangi bir varlığın, kanunî veyaahlakigerekçelerle, sahip olması veya yapabilmesi gerekenleri, hukuki anlamdaysa kişilerin yasalar tarafından belirlenen özgürlük alanı veya kazanımları olarak tanımlanmaktadır.

4. Hasta Hakları Nedir? İnsan haklarının sağlık hizmetindeki yansıması olup, hastaların yalnızca insan olmaları sebebi ile hak ettikleri, uluslararası ve ulusal mevzuat ile teminat altına alınan haklardır.

5. BİMER(Başbakanlık İletişim Merkezi) BİMER, vatandaşların şikâyet, talep, görüş ve önerilerinin elektronik ortamda veya telefon hattı vasıtasıyla işleme alındığı, değerlendirildiği, sonuçlandırıldığı ve ilgilisine süratle cevap verdiği dilekçe ve bilgi edinme hakkının teknolojik yöntemlerle kullanıldığı bir sistem olarak karşımıza çıkmaktadır.

6. Bu bağlamda BİMER (Başbakanlık İletişim Merkezi) uygulaması, insan haklarının sağlık hizmetindeki yansımalarının hasta hakları olarak ortaya çıktığı günümüzde teknolojik gelişmelerinde bu alanla karşılıklı etkileşiminden doğan bir dilekçe türü olarak da tanımlanabilir.

7. Amaç • Iğdır Kamu Hastaneleri Birliği (KHB) Genel Sekreterliği Hasta, Çalışan Hakları ve Güvenliği Birimi’ne 2014 yılı Ocak-Ağustos ayları arasında yapılan BİMER (Başbakanlık İletişim Merkezi) başvurularının incelenmesi ve hak ihlallerinden korunma kapsamında değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

8. Yöntem Iğdır KHB’ye Ocak-Ağustos 2014 tarihleri arasında yapılan 41 başvurusu retrospektif olarak incelenmiş çapraz tablolar kullanılarak değerlendirilmiştir.

9. Bulgular: • Başvuranların 9’u (%22) kadın, 31’i (%76) erkek, 1’i (%2) ise cinsiyet belirtmemiştir.

10. Başvuru yapanların 2’si (%5) eğitim durumunu belirtmemiştir, 1’i (%2) okuryazar değildir, 5’i (%12) okuryazardır, 3’ü (%7) ilköğretim mezunu, 6’sı (%15) lise mezunu, 24’ü (%59) yüksekokul ve üzeri eğitim almıştır.

11. Yapılan başvuruların 28 i (% 68) şikâyet, 9 u ( %22) istek, görüş ve öneri, 4 ü (% 10) ihbar konularını içermektedir. • Aylık ortalama 5 başvuru olmaktadır.

12. Başvuru yapanların 29’u (%71) merkezde, 12’si (%29) ilçede ikamet etmektedir.

13. Başvurularda çözüm ortağı olarak ilimizdeki kamu kurumları ile koordinasyon içinde çözüme ulaşılmıştır. • Bunlardan 2 si İl Sağlık Müdürlüğü, • 3 ü Halk Sağlığı, • 2 si İl İdare Kurulu • 34 ü ise Genel Sekreterliğimiz bünyesindeki hastaneler ve ağız diş sağlığı merkezince çözüm yoluna gidilmiştir.

14. Sonuç: Iğdır KHB’ye BİMER aracılığıyla Ocak-Ağustos 2014 tarihleri arasında yapılan 41 başvuru değerlendirildiğinde; -Başvuranların çoğunluğunu erkeklerin oluşturduğu, -Başvuranların çoğunun yüksekokul ve üzeri eğitim almış kişiler olduğu, -Başvuranların çoğunun şehir merkezinde ikamet ettiği, - Şikâyet bildiriminin en fazla, memnuniyet bildiriminin ise daha az yapıldığı görülmüştür.

15. Çoğu başvuru soruşturma yapılmadan görüşülerek sonuçlandırılmıştır. Yapılan başvuruların sonuçlanmasının 25-30 günü bulabildiği görülmüştür. • Sürenin bu kadar uzamasının sebebi olarak da BİMER’e yapılan başvurularda başvuru yapan kişilerin olay ayrıntılarını tam olarak belirtmemeleri ve kişilere telefonla dönüş yapılıp sağlıklı bilgiye ulaşılmasının ve bürokrasinin süreci uzattığı kanısına varılmıştır.

16. Sonuç olarak BIMER’e yapılan başvuruların retrospektif analizi olan bu çalışmada hastaların hak ihlallerinden korunması ve çözüme daha kolay ulaşılabilmesi için başvuru anında ayrıntılı bilgilerin verilmesi, çözüm aşamasında da kurumların koordinasyon içinde çalışması çözüme daha kolay ulaşılabilmeyi ve hastaların hak ihlallerinden daha etkin korunabilmesini sağlayacaktır.