Theo dõi và đánh giá

1. Theo dõi và đánh giá BS. Võ HữuThuận ViệnVệ sinh – Y tế côngcộng

2. Mục tiêu • Trình bày được khái niệm theo dõi và đánh giá • Phân loại được các hình thức đánh giá • Xây dựng được các chỉ số đánh giá • Phân tích được các bước của theo dõi và đánh giá hoạt động y tế

3. Chu kỳ quản lý Xácđịnhvấnđề ưutiên Nhậnravấnđề Theo dõivàđánhgiá Phântíchtìnhhình Thamgiacủacácđốitác Lậpkếhoạch/ chiếnlược Thựchiệnkếhoạch

4. Theo dõi • Là hoạt động thu thập số liệu liên tục và có hệ thống dựa trên một số chỉ số cụ thể • Cung cấp các thông tin về tiến độ và mức độ đạt được mục tiêu • Đưa ra các biện pháp khắc phục

5. Đánh giá • Một hoạt động định kỳ của chu trình quản lý nhằm: • So sánh các chỉ số đạt được với mục tiêu • Hiệu quả • Kinh tế • Phân tích và tìm ra những nguyên nhân của thành công hoặc thất bại • Rút ra những bài học kinh nghiệm

6. Phân biệt các từ • Theo dõi (Monitoring) – đang đi nhanh cỡ nào • Lượng/đánh giá (Evaluation) – chuyến du lịch đã giảm căng thẳng cho nhân viên • Kiểm tra (Inspection) – có đủ hơi trong vỏ xe • Kiểm toán (Audit) – bao nhiêu tiền đã sử dụng

7. Phân loại các hình thức đánh giá • Theo thời gian thực hiện • Đánh giá ban đầu: thu thập thông tin cần thiết để xây dựng mục tiêu • Đánh giá tiến độ thực hiện (theo dõi) • Đánh giá kết thúc • Theo mô hình đánh giá • Đánh giá với mục tiêu • Đánh giá trước – sau • Đánh giá trước – sau với nơi khác

8. Chỉ số • Đại lượng để đo lường và mô tả một vấn đề • So sánh với kết quả đạt được • Hai loại chỉ số: • Chỉ số triển khai: để theo dõi • Thường là một con số • Đo lường đầu vào, quá trình, đầu ra • Chỉ số thực hiện: để đo lường kết quả và tác động • Thường là một tỷ lệ • Ví dụ?

9. Yêu cầu của chỉ số • Phải rõ ràng và có thể đo lường được • Cụ thể ai, cái gì, ở đâu và khi nào đo lường • Cụ thể cái gì để so sánh (số liệu ban đầu, tiêu chuẩn) • Không sử dụng các cụm từ “trừu tượng”: thực hiện thành công, sử dụng thích hợp, đảm bảo hoạt động tốt …

10. Cách chọn chỉ số • Dựa trên mục tiêu của chương trình, xác định câu hỏi cho việc đánh giá • Lựa chọn cho các chỉ số để đánh giá • Chọn thông tin/dữ liệu cho các chỉ số và các phương pháp và nguồn thu thập thông tin

11. Xác định chỉ số đánh giá

12. Các câu hỏi trước khi đánh giá • Đánhgiácáigì/hoạtđộngnào? • Đánhgiávớimụcđíchgì? • Kếtquảđánhgiáđểlàmgì? Lưu ý: • Mụctiêuđánhgiákhôngđể: • Báocáolêncấptrên • Khenthưởng hay xửphạt • Mụctiêuđánhgiá: • Tìmnguyênnhâncủathànhcông hay thấtbại • Đểquảnlýhoạtđộng y tếđượctốthơn, hiệuquảhơn

13. Các bước đánh giá • Chuẩn bị đánh giá • Xác định mục tiêu, phạm vi và người thực hiện • Chọn các chỉ số đánh giá • Hậu cần: 3 M • Tiến hành đánh giá • Thu thập số liệu • Viết báo cáo và sử dụng kết quả đánh giá • Tổng hợp và phân tích dữ liệu • Viết báo cáo • Sử dụng kết quả đánh giá

14. Mô hình M&E – Tác động • Thànhphần: input–activity–output–outcome–impact • Sửdụngchỉsốđểđolườngcáigìđưavàochươngtrình, dựánvàcáigìlàkếtquảđạtđược • Chươngtrình • Input – chỉsố • Activities – Cáigìchươngtrìnhđanglàm • Output – sảnphẩmđạtđược • Outcome – cáigìxảyrakhicósảnphẩmđược hay ápdụngkếtquảđạtđược (hiệuquả/tácđộngngắnhạn) • Impact – nhữngthayđổi (hiệuquả/tácđộngdàihạn)

16. Các câu hỏi để đánh giá tác động • Relevance: cái chúng ta đang làm có cải thiện tình hình? Có giải quyết được vấn đề ưu tiên? Tại sao? • Effectiveness: có đạt được mục tiêu kế hoạch? Can thiệp có đúng? Tại sao? Cái chúng ta đang làm có phải là cách tốt nhất để có tác động tối ưu? • Efficiency: nguồn lực có được sử dụng tiết kiệm nhất? Tại sao? Có cách nào tiết kiệm hơn? • Impact: mức độ tác động? Tại sao? Hậu quả tốt và xấu? Tại sao có hậu quả này? • Sustainability: tác động có còn ảnh hưởng khi dự án kết thúc? Tại sao?

18. Bài tập nhóm • Xây dựng kế hoạch theo dõi và lượng giá theo mục tiêu các anh/chị đã xây dựng trong bài lập kế hoạch • Liệt kê và mô tả: • Indicators • Inputs • Activities • Outputs • Outcomes • Impact

19. Xincảmơn