Czytanie ze zrozumieniem

1. Par Jocelyne GIASSON Czytanie ze zrozumieniem Roz. 10 : Rola wiedzy czytającego w zrozumieniu tekstu.

2. Wiedza wcześniejsza Liczne badania potwierdzają duży wpływ wiedzy wcześniejszej na rozumienie czytanego tekstu Ilościowy aspekt posiadanych wcześniej informacji pociąga za sobą: -lepsze zrozumienie informacji zawartych w tekście, -lepsze zapamiętywanie informacji, -większą zdolność do wyciągania wniosków na podstawie tekstu.

3. Wiedza wcześniejsza Bada się również wpływ jakości informacji czytającego, szczególnie informacji błędnych. Czytający przyswaja więcej nowych informacji nie wtedy, kiedy posiada nabyte wcześniej wiadomości błędne, ale gdy nie dysponuje żadną wiedzą! STWIERDZENIE Prawda, szczególnie w przypadku czytelników mniej doświadczonych. Czytelnik posiadający wcześniejszą wiedzę, ma do niej większe zaufanie, niż do tego, co czyta w tekście. Z drugiej strony, kiedy czytelnikowi brakuje wiadomości na jakiś temat, wówczas używa on tekstu, by się ich nauczyć. Aby zniwelować efekt wywołany przez błędne wiadomości, należy zastosować w procesie czytania inne strategie (str.173).

4. Wiedza wcześniejsza Rodzaje interwencji pedagogicznej ze względu na wiedzę czytającego: zobacz tabelę na str.174. 4 sytuacje 1.Czytający posiada potrzebną wiedzę, jednak nie używa jej podczas czytania. 2.Czytający posiada dużą wiedzę ogólną, ale brak mu wiedzy szczegółowej w danym temacie. 3.Czytający posiada błędne informacje, które zaburzają rozumienie tekstu. 4.Czytający posiada małą wiedzę ogólną. różnego rodzaju interwencje są proponowne zależnie od sytuacji!

5. Co zatem zrobić? Czego należy unikać? Jak postępować? itp. Stymulacja wiedzy uczniów Wiedza wcześniejsza W pierwszej sytuacji (posiadanej wiedzy, ale nieużywanej w praktyce przez czytającego)‏ Interwencja: polegać będzie na stymulacji posiadanej przez czytającego wiedzy Zaproponowanie czegoś PRZED czytaniem, aby wspomóc integrację nowych wiadomości z tymi już posiadanymi.

6. Stymulacja wiedzy uczniów Wiedza wcześniejsza Pułapki! 1. Zaproponowanie zbyt ogólnych zadań przygotowujących do lektury. 2. Zaproponowanie zbyt drobiazgowych przygotowań, nawiązujących głównie do specyficznych, drugorzędnych zagadnień z tekstu. Zasady ogólne stymulacja wiedzy ucznia Trzy cele zadań przygotowujących do czytania: organizacja wiedzy ucznia powiązanie tej wiedzy z czytanym tekstem

7. Najważniejsze zasady. Wiedza wcześniejsza 1.Stymulacja wiedzy uczniów - polega na uświadomieniu im tego,co już wiedzą na temat informacji zawartych w czytanym tekście. Na przykład: podać słowo- klucz do tekstu i zapytać uczniów, z czym się im kojarzy->zadanie to aktywizuje uczniów! 2. Organizacja wiedzy czytającego: czuwanie nad powstaniem powiązań między różnymi koncepcjami, pojawiającymi się w wyniku stymulacji wiedzy ucznia. Na przykład: poproszenie ucznia o uzasadnienie skojarzeń, pojawiających się w związku ze słowem-kluczem. 3. Połączenie wiedzy ucznia z tekstem: odwołanie się jedynie do wiedzy i doświadczeń przydatnych w zrozumieniu tekstu (a nie do wszystkich informacji posiadanych w danym temacie). Należało by zapytać: "Co uczniowie już wiedzą i jak można dodać do tej wiedzy nowe informacje?''

8. Stymulacja wiedzy uczniów Wiedza wcześniejsza Zadanie służące stymulacji wiadomości przy lekturze tekstów narracyjnych: 1. Technika scenariusza: (-trochę jak zwiastun w kinie)‏ Prezentacja w trzech odsłonach, wykonana przez nauczyciela: -część, która wzbudza ciekawość uczniów: chodzi o przykucie uwagi uczniów, przywołanie ich wiedzy na dany temat i przeprowadzenie dyskusji. -zarys historii: główni bohaterowie, sytuacja wyjściowa, główne linie intrygi-punkt kulminacyjny akcji. -pytania odnośnie dalszego ciągu: zadawanie pytań, które zachęcą uczniów do przewidywania dalszego ciągu historii. Przykład str.180-1 Fundamentalna rola nauczyciela 2. Wykorzystywac z rozsądkiem i przede wszystkim przy trudniejszych tekstach (a nie przy prostych historiach). Uwagi:

9. Stymulacja wiedzy uczniów Wiedza wcześniejsza 2. Różne wersje tej samej historii: - zadanie dla uczniów: stworzyc historię na podstawie słów-kluczy wyjętych z tekstu, następnie porównac ją z wersją oryginalną autora. 5 etapów zostało opisanych na str.181-3.

10. Stymulacja wiedzy uczniów Wiedza wcześniejsza Zadania stymulujące wiedzę wcześniejszą przy pracy nad tekstem informacyjnym: Technika PREP: trzy etapy oparte na 3 lub 4 koncepcjach- kluczach, pochodzących z tekstu przeznaczonego do czytania (str.183-5). Przewidywanie: seria pytań służących przewidywaniu istotnych elementów tekstu informacyjnego (str.186).‏ Słowa-klucze: lista ważnych słów, pochodzących z tekstu, które uczniowie grupują w sposób prawdopodobny (str.186-7)‏ Skojarzenia słów: technika opisana na str.187-8.

11. Stymulacja wiedzy uczniów Wiedza wcześniejsza Przewodnik antycypacyjny do lektury tekstów informacyjnych: - odnosi się do przygotowania kwestionariusza na temat tekstu, przeznaczonego do lektury i uzupełnienia go przez uczniów, następnie przeczytanie go w celu sprawdzenia, czy odpowiedzi są zgodne z tekstem (w razie potrzeby zmodyfikowanie lub poprawienie odpowiedzi). Przykład str.189-190 Efekty: stymulacja wiedzy ucznia i pomoc w redukcji błędnych informacji. Przewodnik antycypacyjny do lektury tekstu opiniotwórczego: Tak samo jak wyżej, prócz tego, że celem jest dokonanie przez uczniów konfrontacji swojej opinii z opinią autora (niekoniecznie zmiana własnego zdania). Szczegóły na str.190-1

12. Zakres wiedzy uczniów Wiedza wcześniejsza Jak oszacować zakres wiedzy uczniów przed lekturą jednego lub kilku tekstów na jeden i ten sam temat? 5 technik: Dyskusja nieformalna, Skojarzenia słów. Pytania wielokrotnego wyboru, Swobodne przypominanie, Pytania ustrukturyzowane,

13. kultura kultura kultura kultura kultura Zakres wiedzy uczniów Wiedza wcześniejsza Skuteczność tych technik: tablica na str.193. Skojarzenia słów: uzyskują średnie wyniki względem wszystkich kryteriów. Lepsza relacja między ilością zebranych informacji a energią wydatkowaną przez nauczyciela. Zobacz strony 195-7 Jak postepować? Przykład : Wydobycie z tekstu słowa - klucza. Napisanie go na kartce w kilku linijkach, zawsze na początku linijki. Uczeń pisze w kolejnych linijkach skojarzenia w postaci słowa lub wyrażenia. Nauczyciel interpretuje te skojarzenia na podstawie ustalonej skali i daje "ocenę".

14. Wiedza wcześniejsza Podsumowując: strategia stymulacji wiedzy ucznia jest "konieczna, bez względu na poziom wiedzy czytelnika!" (str.197).