Nazwa szkoły: Zespół Szkół Technicznych w Jastrowiu ID grupy: 97/4_p_g1 Kompetencja:

2. Nazwa szkoły: • Zespół Szkół Technicznych w Jastrowiu • ID grupy: • 97/4_p_g1 • Kompetencja: • Przedsiębiorczość • Temat projektowy • Etyczna firma • Semestr/rok szkolny: • 2010/2011

3. Skład grupy Piotr Gadomski Ewa Gołębiowska Giuseppe Felicetti Karolina Janczuk Mateusz Jóźwiak 6. Marcin Rutkowski 7. Patrycja Szkiłądź 8. Natalia Tokarska 9. Paulina Weltrowska 10. Natalia Zamojdzik

4. Etyka a moralność • Etyka (z stgr. ἦθος ethos – "zwyczaj") – dział filozofii, zajmujący się badaniem moralności i tworzeniem systemów myślowych, z których można wyprowadzać zasady moralne. Etyka bywa też nazywana filozofią moralną. • Zasady etyczne w odróżnieniu od moralnych są ogólnymi, filozoficznymi twierdzeniami, wynikającymi z danego światopoglądu – przyjętego systemu pojęciowego (w niektórych wypadkach również religijnego)

5. Moralność – zbiór zasad (norm), które określają co jest dobre, a co złe. • Zasady moralne przyjmują najczęściej formę zdań rozkazujących lub zakazujących, rzadziej oznajmujących. Przykładem zasady moralnej jest np. zakaz "nie zabijaj". Naruszenie tych zasad powoduje zwykle wewnętrzny konflikt psychiczny, zwany poczuciem winy.

6. Etyka biznesu • Dziedzina zajmująca się zagadnieniami moralnymi (przekonania, normy, wartości, itp.) występującymi w biznesie. • Społeczna odpowiedzialność biznesu (przedsiębiorstw) (z ang. CSR – Corporate Social Responsibility) Koncepcja, według której przedsiębiorstwa na etapie budowania strategii dobrowolnie uwzględniają interesy społeczne i ochronę środowiska, a także relacje z różnymi grupami interesariuszy

7. Rozwój etyki biznesu • Etyka biznesu, jako dziedzina wiedzy, rozwinęła się dopiero w drugiej połowie XIX wieku. Istnieje kilka wydarzeń, które można uznać za jej narodziny. Prace uznawane za początek etyki biznesu: • 1745r -Encyklika papieża Benedykta XIV Vix pervenit, poruszająca problem lichwy. • 1891r. - Encyklika Rerum Novarum wydana przez papieża Leona XIII • 1926 r. - wydanie w 1926 r. w Stanach Zjednoczonych książki The Fundamentals of Business Ethics

8. Rozwój etyki biznesu jako nauki • Lata sześćdziesiąte XX wieku • W wyniku burzliwych wydarzeń (rewolta studencka we Francji i inne ruchy kontrkulturowe, głównie w Europie Zachodniej i Ameryce Północnej, Marzec 1968 w Polsce) uwagę zwrócono na interesy społeczne. Zaczęły powstawać pierwsze organizacje konsumenckie, ekologiczne, mniejszościowe, feministyczne, itp. W literaturze dotyczącej etyki biznesu podejmowano głownie kwestie odpowiedzialności prawnej przedsiębiorstw.

9. Rozwój etyki biznesu jako nauki • Lata siedemdziesiąte XX wieku • Etyka biznesu została wyodrębniona jako samodzielna dziedzina badawcza. Zaczęto organizować liczne konferencje, na których dyskutowano o wolności przedsiębiorstw i odpowiedzialności producentów. Zarówno organizacje konsumentów, związki zawodowe, jak i sami konsumenci i klienci głośno krytykowali nieetyczne działania firm, czy też brak przestrzegania określonych norm prawnych i moralnych, domagając się ostrych sankcji wobec takich firm.

10. Rozwój etyki biznesu jako nauki • Pierwsza połowa lat osiemdziesiątych • Pojawia się pojęcie etyki menadżerskiej (USA, Kanada). Następuje rozpowszechnianie wiedzy o etyce biznesu, o czym świadczy pojawienie się nowych kierunków na uniwersytetach związanych z etyką biznesu, tworzenie specjalistycznych placówek badawczych, wydawanie podręczników i kompendiów wiedzy z tej dziedziny. Również w przedsiębiorstwach bardziej szczegółowo zaczęto interesować się tą tematyką, np. organizując kursy etyki biznesu, treningi zachowań etycznych itp.

11. Rozwój etyki biznesu jako nauki • Od drugiej połowy lat osiemdziesiątych do dziś • Poprzez liczne badania porównawcze, międzykulturowe próbuje się ostatecznie usystematyzować miejsce etyki biznesu wśród innych dziedzin wiedzy oraz zbudować jej podstawy metodologiczne. W ostatnim 25-leciu powstały nowe organizacje międzynarodowe, np. European Business Ethics Network (EBEN) i profesjonalne instytucje.

12. Czy jest miejsce na etykę w biznesie? • W dobie kryzysu finansowego, coraz bardziej popularne stały się krótkoterminowe rozwiązania na zapobieganie i unikanie negatywnych skutków globalizacji rynków. Standardem jest ograniczanie kosztów zewnętrznych, wydłużenie terminów realizacji kontraktów oraz terminów płatności i regulacji zobowiązań. Firmy często prowadzą działania, które mają doraźnie zniwelować problemy, zapominając o długofalowych perspektywach zrównoważonego rozwoju. Walka na konkurencyjnym rynku bywa zacięta, więc dlaczego nie stosować etycznie wątpliwych rozwiązań, w sytuacji gdy dla konsumentów liczy się jedynie niska cena?

13. Dla wielu firm perspektywa krótkoterminowych zysków osiąganych dzięki przymykaniu oka na kwestie etyczne może być niezwykle kusząca. Jednak nieetyczne rozwiązania, które w najbliższym czasie mogą przynieść określone zyski, w przyszłości mogą generować niepomiernie większe koszty. Tę nową i eksponowaną pozycję etyki można wyjaśnić na wiele sposobów m.in. rosnącym zainteresowaniem opinii publicznej problemami standardów etycznych w biznesie, co jest skutkiem postępu w technologii komunikacji i poprawienia standardu życia.

14. Zwłaszcza ludzie młodzi są znacznie bardziej świadomi globalnych, społecznych i ekologicznych skutków działalności przedsiębiorstw i znacznie bardziej krytyczni wobec tych podmiotów, które uważają za współodpowiedzialne za taki stan rzeczy. Wielu z nich nie chcę pracować dla firm, które stosują nieetyczne rozwiązania. • Z kolei przedsiębiorcy powinni pamiętać, że etyczne działanie firm to nie tylko krótkotrwałe projekty – to systematyczne i długotrwałe budowanie, a także wzmacnianie już istniejących standardów i schematów organizacyjnych.

15. Dobrze prosperująca, zrównoważona firma to taka, która stawia sobie za cel włączenie standardów etycznych do strategii we wszystkich jej przejawach oraz taka, która świadomie posługuje się nimi w swojej działalności biznesowej. Przykładami firm, które zyskały stosując takie rozwiązania są m.in. Kimberly-Clark, Unilever oraz Johnson & Johnson.

16. Obszary etyki biznesu • Firma a pracownik • Firma a konsument • Firma a inne firmy • Firma a państwo • Firma a środowisko

17. Firma a pracownicy

18. Zasady działania firmy wobec pracowników • Równe traktowanie w zatrudnieniu • W myśl Kodeksu Pracy pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także bez względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy.

19. Wszyscy chcemy być równo traktowani

20. nieetyczne Relacje firmy z pracownikami • Nepotyzm(łac. Nepos - wnuk, bratanek) – faworyzowanie członków rodziny przy obsadzaniu stanowisk i przydzielaniu godności. • Kumoterstwo– wzajemne popieranie się ludzi związanych przynależnością do jakiejś grupy czy pokrewieństwem, zwykle dla osiągnięcia pozycji społecznej lub korzyści materialnych, nie opierające się na ocenie wartości tych osób, lecz na fakcie znajomości. Kumoterstwo jest pojęciem nieco szerszym niż nepotyzm, gdyż dotyczy nie tylko krewnych, ale znacznie częściej przyjaciół i znajomych

21. Dyskryminacja, czyli traktowanie kogoś gorzej niż innych w tej samej sytuacji. • Dyskryminować można ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także bez względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy.

22. Dyskryminacja boli • Spot reklamowy z kampanii Diskrimination gør ondt (Dyskryminacja boli) Duńskiego Instytutu na rzecz Praw Człowieka oraz Ministerstwa ds. Równości z początku 2008 roku.

23. Rodzaje dyskryminacji • Dyskryminacja bezpośrednia -  ma miejsce, kiedy pracodawca traktuje któregoś z pracowników gorzej ze względu np. na płeć lub kolor skóry. Dyskryminacją bezpośrednią jest więc np. zatrudnianie tylko mężczyzn na kierowców). • Dyskryminacja pośrednia - dyskryminacja pośrednia ma miejsce kiedy do pracy wprowadzane są warunki krzywdzące jedną grupę ludzi bardziej niż inną. Na przykład, wymaganie od pracowników tego aby byli ogoleni uniemożliwia zatrudnienie członkom pewnych ruchów religijnych.

24. Dyskryminacja ze względu na płeć • Jedną z form dyskryminacji ze względu na płeć jest molestowanie seksualne, czyli każde nieakceptowane zachowanie o charakterze seksualnym lub odnoszące się do płci pracownika, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności lub poniżenie albo upokorzenie drugiej osoby. Molestowanie seksualne może wyrażać się w konkretnych czynach, słowach oraz w tworzeniu, bądź umożliwianiu powstawania nieprzyjemnej atmosfery o podtekście seksualnym.

25. Przykłady molestowania seksualnego • czynienie sugestii, • domagania się lub proszenia o korzyści seksualne, • flirtowanie, które może być obraźliwe, • sprośne aluzje, • czynienie propozycji. • niestosowne uwagi na temat wieku, ubioru, uczesania czy też sytuacji rodzinnej, • obelgi i zniewagi, • opowiadanie niestosownych dowcipów, • niestosowne spojrzenia, • prezentacja treści o charakterze pornograficznym

26. Dyskryminacja ze względu na płeć • Wygłaszanie wszelkich generalizujących komentarzy i żartów opartych na stereotypach płci oraz ocenianie kobiet (i mężczyzn) przez pryzmat ich urody i publiczne komentarze na ten temat. Negatywne komentarze i złośliwości odnoszące się do specyfiki biologicznej kobiet lub mężczyzn i jej związków ze zdolnościami intelektualnymi. Dość przewrotną i często nieświadomą formą dyskryminacji jest krytykowanie mężczyzn przez porównywanie ich do kobiet i chwalenie kobiet przez porównywanie ich do mężczyzn. Dyskryminujący charakter mają także wypowiedzi marginalizujące, lekceważące czy wyśmiewające problem przemocy wobec kobiet, molestowania seksualnego bądź dyskryminacji ze względu na płeć.

27. Mobbing • W rozumieniu Kodeksu pracy mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników. Istotnym jest fakt, iż osobą dopuszczającą się mobbingu nie musi być pracodawca, lecz może to być przełożony lub współpracownik.

28. Przejawy mobbingu

29. Izolowanie

30. Poniżanie

31. Ignorowanie

32. Zbytnie obciążenie pracą nie do wykonania

33. Zastraszanie

34. Ośmieszanie

35. Koszty mobbingu dla firmy • absencja chorobowa ofiar mobbingu, • zmniejszenie efektywności i zaangażowania oraz efektywności u ofiar mobbingu, u których występuje niska lub całkowity brak motywacji do pracy • pojawienie się syndromu wyuczonej bezradności, jak również częste popełnianie błędów, podejmowanie niewłaściwych decyzji oraz niedotrzymywanie terminów, co także wpływa na realizację celów jakie sobie stawia przedsiębiorstwo, • naruszenie lub zmiana publicznego wizerunku firmy

36. zaburzenie relacji interpersonalnych ofiar mobbingu z klientami firmy • fluktuacja personelu i jej konsekwencje: koszty naboru nowych pracowników i przeszkolenie ich, koszty „czasowe” związane z koniecznością wprowadzenia do pracy i wdrożenia się do obowiązków nowo przyjętego personelu, niedotrzymywanie terminów, niższa jakość świadczonych usług, mniejsza efektywność, • obniżenie jakości pracy oraz zaangażowania tych pracowników, którzy są obserwatorami działań mobbingowych, • brak kreatywnych, ciekawych pomysłów, planów i projektów mających na celu rozwój przedsiębiorstwa i zwiększenia jego konkurencyjności na rynku

37. Koszty mobbingu dla ofiar i ich rodzin • Zaniżona samoocena • Utrata zdrowia • Zmiany w psychice • Rozpad rodziny • Izolowanie się od otoczenia

38. Społeczne koszty mobbingu • Koszty leczenia • Koszty rehabilitacji • Koszty wcześniejszego przejścia na emeryturę lub rentę chorobową

39. Nieetyczne zachowania związane z wynagrodzeniem • Zaleganie z wypłatą wynagrodzenia • Nieuczciwe naliczenie wysokości wynagrodzenia • Nieodprowadzanie składek na ubezpieczenie społeczne pracownika • Zatrudnianie na tzw. umowy śmieciowe • Nieprawidłowe naliczanie godzin ponadwymiarowych

40. Inne nieetyczne zachowania • Zmuszanie kobiet w ciąży do pracy w godzinach nadliczbowych i w godzinach nocnych • Niezapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy

41. Kodeks etyki wobec pracowników • Równe traktowanie w zatrudnieniu wszystkich pracowników • Szanowanie godności wszystkich pracowników • Stwarzanie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy • Dbanie o warunki socjalne pracowników w miejscu pracy • Stosowanie sprawiedliwych, przejrzystych i jasnych kryteriów oceniania pracowników i zapoznanie z nimi pracowników

42. Rzetelne naliczanie wynagrodzenia • Otoczenie szczególną opieką kobiet w ciąży • Terminowe wypłacanie wynagrodzenia • Terminowe i rzetelne przekazywanie składek na ubezpieczenie społeczne pracowników • Dbanie o właściwe stosunki międzyludzkie w pracy • Niestosowanie mobbingu i przeciwdziałanie mobbingowi • Stwarzanie pracownikom możliwości rozwoju zawodowego i awansu • Niestosowanie tzw. umów śmieciowych

43. Firma a konsumenci

44. Etyczne zachowania wobec konsumentów • Sprzedaż produktów dobrej jakości i bezpiecznych dla zdrowia i życia konsumentów • Przekazywanie rzetelnych informacji o produkcie • Sprzedaż produktów z legalnych źródeł • Szanowanie decyzji konsumenta co do wyboru produktu • Informowanie konsumentów o sposobach użytkowania, konserwowania i przechowywania produktu

45. Równe traktowanie konsumentów bez względu na ich zamożność, wygląd, itp. • Taktowne i rzetelne przyjmowanie reklamacji • Stosowanie etycznej reklamy, czyli reklamy, która: • Nie wprowadza w błąd • Nie dyskryminuje osób lub grup społecznych • Nie rani uczuć innych osób • Jest zgodna z prawem i dobrymi obyczajami • Nie wykorzystuje łatwowierności dzieci i starszych osób

46. Wydawanie dowodu zakupu towaru

47. Nieuczciwe praktyki rynkowe • Zakazane jest stosowanie wobec konsumentów nieuczciwych praktyk rynkowych. • Praktyka rynkowa stosowana przez przedsiębiorców jest nieuczciwa jeżeli jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i w istotny sposób zniekształca lub może zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy dotyczącej produktu, w trakcie jej zawierania lub po jej zawarciu • Przeciętny konsument to osoba dostatecznie dobrze poinformowana, uważna i ostrożna • . 

48. Za nieuczciwą praktykę rynkową uznaje się praktykę rynkową wprowadzającą w błąd, agresywną praktykę rynkową oraz stosowanie sprzecznego z prawem kodeksu dobrych praktyk. • Ponadto za nieuczciwą praktykę rynkową uznaje się prowadzenie działalności w formie systemu konsorcyjnego lub organizowanie grupy z udziałem konsumentów w celu finansowania zakupu w systemie konsorcyjnym

49. Przykłady nieetycznych zachowań wobec konsumentów

50. Fałszowanie składu produktu • Inspekcja Handlowa sprawdziła 5,5 tysiąca partii produktów. Pod lupą znalazły się przetwory owocowe, mięso i nabiał. Okazało się, że 5.proc. produktów okazało się sfałszowane - wynika z raportu Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. • Ile masła w maśle?